طراحی تجربه ی کاربری
پرسونا کاربر و خریدار
پرسونا چیست؟
پرسونا تصویر شفاف از مخاطبان کسب و کار شماست، که بر اساس تحقیقات کاربری که انجام شده است ایجاد میشود پرسونا انواع مختلفی دارند که شامل : هدف محور , نقش محور و ... است.
تعریف شخصیت (پرسونا) روشی است برای مدلسازی، خلاصهسازی و ارتباط برقرار کردن بعد از انجام دادن تحقیقات کاربری در مورد افرادی که مخاطب و یا کاربران یک کسب و کار هستند. پرسونا به عنوان یک فرد خاص به تصویر کشیده میشود اما یک فرد واقعی نیست؛ بلکه از مصاحبه و جمع آوری اطلاعات در مورد بسیاری از مخاطبان هدف یک کسب و کار شکل میگیرد.
در اکثر موارد شما کاربر محصول نهایی خود نیستید پس لازم است که کاربر نهایی خود را به خوبی بشناسید.
پرسونا ها متعلق به انواع مختلف کاربران هستند که از خدمات ، محصولات ، سایت یا برند شما به روشی مشابه استفاده می کنند ، ایجاد پرسونا از کاربران به شما کمک خواهد کرد تا نیازها ، تجربیات ، رفتارها و اهداف کاربران خود را درک کنید تا تشخیص دهید که افراد مختلف نیازها و انتظارات متفاوتی دارند و با درک نیاز ها و دغدغه های این افراد و همدردی کردن با آنها خدمات و سرویس هایی مطابق نیاز های آنها ارئه دهید.
تفاوت اصلی بین پرسونای خریدار و کاربر
خریدار میتواند الزاما کاربر نباشد و کاربر الزاما یک خریدار نیست.
یک مثال خوب برای این موضوع این است که شما بطور مثال یک کامپیوتر میخرید و از آن برای انجام امور شخصی خود استفاده میکنید در اینجا شما هم کاربر این محصول هستید هم خریدار ولی ممکن است شما کامپیوتر را برای مادرتان خریده باشید، در این سناریو شما خریدار محصول هستید ولی کاربر آن به شمار نمی آیید.
این مسئله بنظر بدیهی می آید اما چه کمکی میتواند به طراحان رابط کاربری و مدیران محصول و حتی فروشندگان کند؟
از آنجایی که کاربران و خریداران اشخاصی متفاوت با نیاز های متفاوتی هستند لازم است که ما به مراحل تجربه ی این افراد با محصولات و خدماتمان اشراف کافی داشته باشیم تا بتوانیم تجربه ای خوب برای آنها رقم بزنیم. در ادامه راجع به کاربران و خریداران بیشتر صحبت خواهیم کرد.
پرسونا کاربر
همانطور که قبلاً گفتیم ، شخصیت کاربر لزوماً کسی نیست که از شما محصولی را خریده است. در واقع ، آنها حتی ممکن است محصول شما را دوست نداشته باشند ، اما بخاطر برخی دلایل مجبور باشند که از آن استفاده کنند.
این در حالی است که هدف خریداران محصول مزایای بلند مدت و قیمت آن است و حتی ممکن است بدون توجه به نیاز های کاربر نهایی خریداری شود ، اهداف کاربران نهایی ساده تر است اما به هیچ وجه از اهمیت کمتری برخوردار نیست. آنها ممکن است انتظارشان از محصول فقط سهولت استفاده و کاربری بودن آن باشد.
برای نوشتن پرسونای کاربران سطح درک آنها از تکنولوژی و تجربیات قبلی آنها را در نظر بگیرید چون ممکن است تاثیر بسیار زیادی روی محصول نهاییتان بگذارد.
پرسونا خریدار
شخصیت خریدار کمی پیچیده تر از کاربر نهایی است. اغلب ، اینها یک تیم از تصمیم گیرندگان هستند که تصمیم می گیرند چه محصول یا خدماتی را خریداری کنند. این افراد می توانند ناظران ، مدیران ، افراد IT و غیره باشند، و هر یک از آنها ایده های خود را در مورد آنچه باید محصول شما داشته باشد، دارند.
بنابراین ، یک مدیر یا سرپرست ممکن است بخواهد بداند آیا محصول شما باعث افزایش بهره وری تیم آنها می شود یا خیر. و اگر بله ، تا چه حد؟ اتخاذ راه حل پیشنهادی شما و آموزش کارمندان برای استفاده از این محصول چقدر آسان خواهد بود؟
بخش مالی می خواهد مزایای اقتصادی را ببیند ، در حالی که تیم اجرایی روی این موضوع که چقدر راه حل شما به اهداف سطح بالاتر آنها منتهی خواهد شد ، توجه می کند.
یک متخصص IT قطعاً در مورد هزینه های پشتیبانی از سیستم شما سؤال خواهد کرد. چقدر مطمئن و ایمن است؟
این در حالتی است که امکان پیگیری همه ی این موارد آسان نیست ، اما لازم است. بنابراین ممکن است لازم باشد که شما باید برای هر یک از تصمیم گیرندگان ، چندین پرسونا ایجاد کنید.
توجه داشته باشید در پرسونای خریدار میزان اهمیت نظر افراد در تصمیم گیری نهایی را ذکر کنید و در مورد مهارت ها و طرز تفکر افراد تحقیقات کافی را انجام دهید.
پرسونای نقش محور (Role-Based Personas)
اصطلاح پرسونای نقش محور معمولا با تمرکز بر رفتار کاربران و نقش آنها در استفاده از یک سیستم تعریف میشود این نوع پرسونا بر اساس تحقیقات و اطلاعات آماری تعریف میشود. این نوع پرسونا زمانی کاربر دارد که یک محصول در یک سازمان استفاده داشته باشد و با تعریف نقش های مختلف در این سازمان، می توان بهتر درک کرد که هر کاربر نیازها و توقعات متفاوتی از سیستم دارد و به این ترتیب، امکان ارائه تجربه ای مناسب و بهینه به هر نقش ممکن می شود.
پرسونای هدف محور (Goal-Based)
پرسونای هدف محور تمرکزش روی هدف کاربر از استفاده ی محصولات و خدمات است این مدل همچنین به بررسی رفتار کاربران میپردازد ولی با این تفاوت که تمرکز بر روی نیاز های افراد حین انجام دادن کاری مربوطه است. مزیت اصلی استفاده از پرسونای هدفمند این است که به طراحان و تیم های توسعه کمک می کند تا به بهترین نحو ممکن درک کنند که محصول چگونه برای افراد مختلف با نیازها و اهداف متفاوت باید ساخته شود.
در نهایت
دانستن تفاوت میان انواع پرسونا به دلایل مختلف بسیار مهم است. و مشخص کردن اهداف ، انتظارات ، و همچنین انگیزه ها و نقاط درد آنها، بسیار راهگشاست نوشتن پرسونا ها به شما کمک میکند متوجه شوید که روی چه ویژگی هایی از محصولاتتان باید تمرکز بیشتری داشته باشید و چطور محصولی بسازید که در میان رقبا انتخاب مشتری ها و کاربران بیشتری باشد.
منابع
https://www.interaction-design.org/literature/article/personas-why-and-how-you-should-use-them
https://medium.com/@hazlazuardi/types-of-personas-in-user-experience-design-81bedc4aa261
مطلبی دیگر از این انتشارات
چک لیست طراحی حالت شب (Dark Mode)
مطلبی دیگر از این انتشارات
اپلیکیشن دیوار بهتر است یا شپور؟
مطلبی دیگر از این انتشارات
The Sprint Design