گیمر، برنامه نویس، ایده پرداز
آموزش فارسی سازی بازی - مقدمه ۲ - خلاصه ای درباره فن سابینگ بازی
به نظرم قبل از شروع آموزش ها نیاز بود یکم با خود فن سابینگ آشنا بشیم. (من خودمم تازه آشنا شدم)
فن ساب خودش زیر مجموعه از فن ترنسلیت هست (بخش های دیگه ای مثل فن داب و ... داره) که میشه گفت به هر ترجمه ای که غیر رسمی باشه و توسط طرفدار ها با اهداف غیر تجاری و به صورت غیر حرفه ای ترجمه بشه ترجمه فن میگن جالبه که اولین فن ترنسلیت ها برای انیمه ها و بازی های ژاپنی بوده که اون ها رو به انگلیسی ترجمه میکردن میتونین تو این صفحه و این صفحه بیشتر راجب تاریخچه فن ترنسلیت بخونین.
درکل بحث ترجمه فن تو هر زمینه ای هست مثل فنساب فیلم ها که از وقتی چشم باز کردیم ۹۹ درصد زیرنویس های فیلم ها به صورت فنساب تولید شده و هیچ کدوم برای فروش نبوده (نهایت برای جذب مخاطب به سایت دانلود فیلم بوده) که بهتره برای آشنایی بیشتر با افراد زحمتکش مترجم فیلم این مقاله رو بخونین. در کل غیر از فیلم تو حوزه های دیگه مثل کتاب های رمان که به صورت رایگان و داوطلبانه (مثل سری پرسی جکسون) منتشر میشن که حتی به نظر من از نسخه های چاپ شده (و قطعا سانسور شده) بهترن و یا ترجمه کتاب های کمیک که تو سایت اسپایدی منتشر میشن هم از همین دسته هستن همون طور که میبینین خیلی وقتا کیفیت ترجمه فن ها خیلی بیشتر از حد انتظاره و دلیلشم اینه مترجم شاید مبتدی باشه ولی در کنارش به اون فیلم، کتاب، بازی و ... علاقه منده با شخصیت هاش و پیش زمینه های داستانیشون آشناست و اطلاعات زیادی داره که میتونه خیلی به نتیجه کار کمک کنه.
همه اینا رو گفتم تا به این سوال برسم چرا تعداد فن ساب بازی اینقدر کمه؟ (البته چیزی حدود ۸۰ تا فارسی ساز بازی به صورت رایگان تو اینترنت هست) پس بهتره بگم چرا تعداد کسایی که فن ساب درست میکنن اینقدر کمه؟ ینی واقعا هیچ کسی نیست بخواد حتی شده ۱۰ تا دیالوگ ترجمه کنه و هدفش پول نباشه؟ ما فارسی زبان ها اگر خودمون دست بکار نشیم کسی به فکرمون نیست فکر نکنم جز بازی Dark Siders 3 بازی دیگه ای به صورت رسمی زبان فارسی براش درست شده باشه (البته منطقی هم هست چون بازاری هم ندارن حتی اگر ایران ۱ میلیارد جمعیت داشت بازم چون قانون کپی رایتی نیست و همه میرن سراغ نسخه کرکی هیچ شرکتی نمیاد بودجه بذاره برای فارسی سازی بازیش من حتی کانال هایی رو دیدم که همین فارسی ساز هایی که به زحمت تولید میشن رو کرک میکنن و منتشر میدن- البته با کسایی که پورت میکنن مشکلی ندارم بالاخره یه کار مفیدی انجام دادن) ولی نزدیک ترین زبان به فارسی از نظر نگارش زبان عربیه و اینقدر جامعه گیمریشون پیشرفت کرده تا جایی که بازی بزرگی مثل God of War Ragnarök یا Gears of War 5 به صورت رسمی با زبان عربی ارايه میشن.
فارسی سازی یک بازی خودش نوعی هک یا مادسازی حساب میشه و به خاطر تفاوت های ذاتی زبان فارسی (و عربی) با سایر زبان های دیگه اکثر بازی های ساخته شده قابل فارسی شدن نیستن ولی اگر یک بازی زبان عربی رو چه به صورت رسمی و یا غیر رسمی پشتیبانی کنه احتمال اینکه بشه فارسی بشه رو خیلی بالا میبره. من تعدادی سایت که فن ساب عربی میسازن رو پایین معرفی می کنم شاید برای انتخاب بازی برای ترجمه بهتون کمک کنه.
- سایت t3reeb
- سایت etrdream
- سایت gamesinarabic
- سایت arabicps4games
- صفحه تیم AR team
- صفحه تیم 3arabiGames
با گشت و گذار تو سایت های بالا چیزی حدود ۲۰۰ تا بازی که فن ساب شدن رو پیدا میکنین. که به صورت رایگان برای اکثر پلتفرم ها منتشر شدن. اگر فکر میکنین تواناییشو دارین و دلتون میخواد یک بار امتحانش کنین میتونین برای عضویت توی تیم های زیر درخواست بدین. تا شاید بازی های زبان فارسی هم تعدادشون به تعداد عربی برسه.
تیم های تولید فارسی ساز بازی ها
- گیم ساب (گیم سابتایتل قدیم)
- فارسی ساز (بعضی از زیرنویس های این گروه به سفارش سایت dlfox تولید شده)
- پارسی گیم
- تیم فا (عبور ساب قدیم)
- سابران (زیرنویس های قدیمی این گروه میتونین از اینجا پیدا کنین)
- گیم ویو (فکر کنم با گیم ساب ادغام شدن)
- غیر از تیم های بالا فقط یک مورد زیرنویس پیدا کردم که فقط کار یک نفر بود (واقعا میشه بهش گفت فن ساب) اونم زیرنویس بازی Atomic Heart که میشه از اینجا دانلودش کرد.
یک لیست کامل از فارسی ساز های بازی (در واقع یک سایت کامل نوشتم) آماده کردم که میتونین از لینک زیر ببینین اگر به نظرتون چیزی رو از قلم انداختم بهم بگین. اگر فرصت کنم دوبله هارو هم اضافه میکنم. در آخر چند تا اصطلاح تو این حوزه رو بیشتر توضیح میدم
ترجمه (Translation) در مقابل بومی سازی (Localization)
یه چیزی که ممکنه با فارسی سازی اشتباه گرفته بشه بومی سازیه. در واقع ترجمه خودش بخشی از بومی سازیه ولی غیر از چیز هایی که به ترجمه مربوطن شما تغییرات دیگه ای رو هم در بازی قرار بدین. معمولا بازی ساز ها مجبورن تغییراتی در بازی های خودشون اعمال کنن تا بازی مجوز انتشار تو کشور های مختلف رو بگیره. مثلا پاک کردن تمام علایم مربوط به جنگ جهانی از بازی هایی مثل ولفنشتاین برای نسخه آلمانی، یا پاک کردن شوخی های بزرگاسالانه از بازی های ژاپنی برای انتشار در اروپا و ... مثال های زیادی هست برای اینکه ناهماهنگی های فرهنگی رو با بازار مقصد رفع کنن مجبورن دست به سانسور بزنن. سانسوری که بازی ساز مجبوره برای سودش زیر بارش بره. برای مثال تو عربستان اکثر بازی هایی که دارای برهنگی، فحاشی و مصرف الکل دارن ممنوعه و به خاطر همین مسایل بازی ساز هایی که این اواخر بازی رو با زبان عربی منتشر کردن تغییراتی تو زیرنویس ها یا دیالوگ و یا حتی کاتسین های بازی اعمال کردن تا مجوز فروش بگیرن. بهتره برای پیدا کردن راهنمایی در زمینه ترجمه بازی اصطلاح localization رو سرچ کنین ولی فکر کردم که تفاوتش رو بدونین بهتره.
بین المللی سازی (Internationalization)
این اصطلاح هم یکی از بخش های بازی سازیه در واقع این بخش رو بازی ساز ها انجام میدن تا بازی راحت تر قابل ترجمه باشه یا راحت تر قابل سانسور باشه (در واقع راحت تر قابل بومی سازی باشه). درواقع اکثرا زیاد بودجه خرج این مساله نمیکنن و نادیده میگیرن ولی چند تا مثال میزنم شاید درکش براتون بهتر باشه. تمام برنامه هایی که برای زبان های راست به چپ مثل فارسی و عربی ساخته میشن منو ها سمت راست قرار دارن ولی این مورد رو نمیشه در بازی ها اصلاح کرد درواقع باید بازی یک حالت آینه ای داشته باشه تا منو های بازی برعکس حالت اصلی سمت راست قرار بگیرن .
مورد دیگه پشتیبانی بازی از متن های دو جهته (Bidi) هست. ینی اگر یک جمله داشته باشین که هم از کلمات انگلیسی و هم فارسی در اون استفاده شده باشه متن به درستی نشون داده و بهم نریزه. معمولا این مورد هم نادیده گرفته میشه و شما مجبورین تمامی جملات رو با تمامی کلمات به فارسی ترجمه کنین تا بهم ریختگی در متن نداشته باشین. میتونین این نمونه رو تو عکس زیر ببینین که پشتیبانی نشدن BiDi چه مشکلی رو ایجاد میکنه. و حتی تغییر در تراز بندی منو هم خودش یکی از این موارده و درواقع بهتره وقتی لیستی در بازی وجود چه در منو یا حتی تو متن های کمکی درون بازی وقتی که ترجمه میشن بهتره راستچین باشن.
از مشکلات ساده تر ولی مهم تر میشه به این اشاره کرد که ترجمه هر متنی از زبان انگلیسی به فارسی معمولا حجم متن رو ۲۰ تا ۵۰ درصد بیشتر میکنه و این کمبود فضا خیلی وقتا مشکل ایجاد میکنه و ممکنه چیزی که ترجمه کردین تو بخشی که قرار نمایش داده بشه تکه تکه بشه یا از صفحه بزنه بیرون و ... ولی هیچ راهی برای درست کردن مشکلات بالا نیست و فقط میتونین نادیده بگیرین یا خلاقیت به خرج بدین و یا صبر کنین تا شاید سازنده بازی دلش به حال گیمر های عربی (ما فارسی زبان ها که براشون هیچ نفعی نداریم) بسوزه و بازی رو بیشتر براشون فیکس کنه.
در آخر هم به این اشاره کنم که خوشحال باشین زبان فارسی ساده تر از زبان عربیه اونا درگیری های بیشتری دارن مثلا افعالشون وابسته به جنسیت هستن که تو زبان انگلیسی این طور نیست و مثلا تو یک بازی مثل اساسینز کرید اودیسه که شخصیت قابل انتخابه (البته جملات رو جوری ضبط کردن که حتی جنسیت تو هیچ دیالوگی تاثیر نداره ینی حتی نام شخصیت هم تو دیالوگ ها نیست تا دوبار صدا های بازی رو ضبط نکن) باید افعال زیرنویس متناسب با ضخصیت انتخابی باشه و حتی اینکه اکثر چیز ها حتی شغل ها تو زبان عربی خنثی نیستن و اونا کلمات متفاوتی برای یک نانوا مذکر یا مونث دارن که ترجمه NPC های بازی رو غیر ممکنه میکنه یا اینکه تو زبان عربی اونا غیر از مفرد و جمع یک حالت جفت (مثنا) دارن که تو انگلیسی نیست. همه اینا باعث میشه که نیازشون به بخش بین المللی سازی بازی بیشتر بشه.
چالش ها و مشکلات دیگه رو تو بخش های بعدی بیشتر معرفی میکنم. امیدوارم منو تا آخرش همراهی کنین و حتی اگر تونستین یک بازی به بازی های ترجمه شده اضافه کنین.
من خودم همیشه تا حدی که دستم بر بیاد از کسی که وقت میذاره و محتوا تولید میکنه حمایت میکنم. میخواد خرید زیرنویس باشه حتی اگر اون زیرنویس رو استفاده نکنم و بازی نکنم (اکثر زیرنویس هارو تا الان خریدم ولی وقت بازی کردنشون رو نداشتم) یا خرید بازی (مثل فرزندان مورتا یا بازی های ایرانی دیگه) و یا حمایت های معنوی مثل معرفی پیج های خوب مثل کامپیوترکا یا WorldOfFacts رو انجام دادم. شما هم اگر از کارم خوشتون اومده لطفا پست منو لایک کنین و اگر وقتشو داشتین به بقیه معرفی کنین. حمایت همیشه به آدما انگیزه میده. ممنون.
مطلبی دیگر از این انتشارات
آموزش فارسی سازی بازی - بخش ۳ - مشکلات غیر منتظره
مطلبی دیگر از این انتشارات
آموزش فارسی سازی بازی - بخش ۱ - فارسی سازی بازی و چالش ها
مطلبی دیگر از این انتشارات
آموزش فارسی سازی بازی - بخش ۲ - خلاصه ای از نحوه ترجمه بازی