متاورس تصویری نیمه مجازی از دنیای واقعی است

همین حالا هم جای اینترنت در زندگی روزمره‌ی ما تثبیت شده است. اگر فردا از خواب بیدار شویم و بگویند که دیگر اینترنت نیست زندگی را سخت خواهیم دید.

شبکه‌ی جهانی وب با وجود همه‌ی پیشرفت‌هایی که داشته است باز هم مسیر را برای خود باز می‌بیند. متاورس از قدم‌های بعدی این شبکه است؛ جایی که قرار است دنیای مجازی پای خودش را به واقعیت برساند.

سال‌های اخیر، خبرهای زیادی را در مورد دنیایی جدید شنیده‌اید که بعضاً تعجب‌آور هم هست؛ مثلاً اینکه زمین‌های مجازی آن خرید و فروش می‌شود. قرار است که در اینترنت آینده چه چیزی را ببینیم؟

متاورس از نظر لغوی و مفاهیم آن

املای انگلیسی متاورس نشان می‌دهد که این کلمه ترکیبی از دو واژه‌‌ی meta و verse است. meta معنای فراتر بودن را می‌رساند. Verse هم اشاره به واژه‌ی universe به‌معنی گیتی دارد.

اگر Metaverse را «فراتر از گیتی» معرفی کنیم شاید مفهوم آن به‌طور اغراق‌‌آمیز منتقل شود. بنابراین معادل «فراتر از دنیا، دنیای فراتر» مناسب‌تر به‌نظر می‌رسد.

واژه‌ی meta ذهن شما را احتمالاً به‌سمت شبکه‌ی اجتماعی facebook می‌برد. مارک زاکربرگ، مالک شبکه، در سال 2021 عنوان شرکت مادر را به meta تغییر داد. این اتفاق باعث شد که متاورس سر زبان‌ها بیفتد. الآن شبکه‌های facebook، instagram و whatsapp زیرمجموعه‌های meta به‌حساب می‌‌آیند.

اما واژه‌ی متاورس برای اولین بار در کتاب نیل استفنسون آمد. این کتاب سقوط برف (Snow Crash) نام دارد و انتشار آن به سال 1992 برمی‌گردد. شخصیت اصلی کتاب در چالش‌های خود در دنیای واقعی، از فضایی مجازی بهره می‌برد.

بعدتر کتاب و فیلم «بازیکن شماره‌ی 1، آماده» را داریم که از مفهوم دنیای فراتر در روایت داستان خود استفاده کرده است.

متاورس از نظر مفهومی به فضای جدید اینترنتی اشاره دارد. جایی که دنیای واقعی و مجازی یکدیگر را به هم می‌رسانند. در این فضا:

- کاربران حس حضور در یک دنیای جدید و مجازی را تجربه می‌کنند،

- بین پلتفرم‌های مختلف که محیط‌های اختصاصی خود را دارند تعاملات مطلوبی وجود دارد و

- برای رعایت حقوق، استانداردهایی برقرار است.

حضور (presence)، تعامل‌پذیری (interoperability) و استانداردسازی (standardization) در ترسیم مفهومی متاورس نقش اساسی دارند.

برای تصور بهتر دنیای فراتر می‌توانیم اینترنتی را مجسم کنیم که شکلی سه بعدی به خود گرفته است.

متاورس و اینترنت آینده

اینترنت کنونی یک فضای صرفاً مجازی را شکل می‌‌دهد که محدود به کامیپیوترها و گوشی‌های هوشمنمد است. ما نگاهی از بیرون به این فضا داریم و آن را جزئی از دنیای واقعی نمی‌دانیم. در واقع به‌وجود مرزی بین فضاهای واقعی و مجازی قائل هستیم.

ساخت دستگاه‌های واقعیت مجازی و واقعیت افزوده تلاش‌هایی برای ارتباط فضای اینترنت با دنیای واقعی هستند.

در سال 2014 شاهد بودیم که گوگل پروژه‌ای با عنوان Google glass را معرفی کرد. هر چند این پروژه به دلایلی شکست خورد اما نشان می‌دهد که شرکت‌های بزرگ به فکر جایگاه خود در اینترنت آینده هستند و فیسبوک در این فضا بی‌رقیب نیست و کار راحتی ندارد.

تصویری که از دنیای واقعی در متاورس می‌بینیم در لحظه پردازش می‌شوند و اطلاعاتی را به ما می‌رسانند. برای مثال از وضعیت آب‌وهوای مکانی که در آن قرار داریم مطلع می‌شویم بدون اینکه به گوشی هوشمند خود سری بزنیم. یا اینکه سگ مجازی و خانگی ما دارد در اطراف پرسه می‌زند. این امکان به‌وسیله‌ی فناوری‌های واقعیت افزوده، مجازی و ترکیبی حاصل می‌شود.

متاورس فقط اینترنت را به دنیای واقعی نمی‌آورد. ما در دنیای جدید می‌توانیم دارایی‌ها، املاک و اشیایی را که به ما تعلق دارد بین پلتفرم‌های مختلف جابه‌جا کنیم. یعنی نوع جدیدی از ارتباط بین پلتفرم‌ها را خواهیم دید؛ ارتباطی که مثلاً انتقال اسلحه‌ی ما در فورتنایت را به بازی‌های مشابه و حتی فیسبوک ممکن می‌کند.

از ویژگی‌های دنیای فراتر امکان خرید و فروش دارایی‌های اینترنتی و بهره‌مندی از عواید معاملات آنها در دنیای واقعی است. البته هم‌اکنون این قابلیت وجود دارد اما در فضای جدید گسترده‌تر خواهد بود و شکل منسجم‌تری دارد.

برای اینکه واقعاً دنیایی فراتر از واقعیت ایجاد شود و کاربرد مدرن اینترنت را ببینیم لازم است که سخت‌افزارهای لازم بهبود یابند. از طرف دیگر ارتباط بین پلتفرم‌ها چالش بزرگی خواهد بود.

زیرساخت‌های متاورس

دنیای جدید اینترنتی دنیایی است که:

- فعالیت دائمی دارد،

- در میزبانی از کاربران محدودیت ندارد،

- تجربه‌ی ما از آن زنده است،

- اقتصاد مختص به خود را دارد

و محتوایی که در آن منتشر می‌‌شود تنها محصول شرکت‌های بزرگ نیست و کاربران هم سهم عمده‌ای دارند. این ویژگی‌های دنیای متاورسی است که متیو بال، سرمایه‌گذار و رئیس سابق استراتژی در آمازون استودیوز، برای ما ترسیم می‌کند.

تراکم زیاد داده‌ها از ویژگی‌های دنیای فراتر خواهد بود. توسعه‌ی رایانش کوانتومی و پردازنده‌های قدرتمند برای تحقق این فضای مجازی جدید حتماً لازم است.

از فناوری‌های دیگر که دنیای متاورس به آن تکیه خواهد داشت می‌توان به:

- اینترنت 5g و6g (در ارتباط با اینترنت اشیا)

- تجهیزات واقعیت مجازی، افزوده و افزوده‌ی ترکیبی

- وب 3.0

- بلاک‌چین و ارزهای دیجیتال

اشاره کرد.

وب 3.0 نسل جدید اینترنت است که بر مالکیت محتوا در بستر اینترنت تمرکز دارد. ترسی که با آمدن فضای جدید مجازی احساس می‌شود تسلط بیشتر شرکت‌های بزرگ اینترنتی مثل گوگل، فیسبوک و ... بر زندگی ما است. با آمدن وب 3.0 این ترس احتمالاً رفع خواهد شد. در نسل جدید اینترنت مالکیت بر محتواهای تولیدی و انتشاری متمرکز نیست.

اینترنت غیرمتمرکز در متاورس نشان می‌دهد که دنیای جدید بر اساس سیستم بلاکچین خواهد بود. در آینده‌ جامعه‌ای را خواهیم دید که تسلط خود را بر امور روزمره‌ی زندگی احساس می‌کند و مشکلات خود با توطئه‌های اینترنتی را حل کرده است. تماشای ادامه‌‌ی مسیر گوگل، آمازون و ... در آینده جالب خواهد بود.

ارز دیجیتال از عناصر مهم در شکل‌گیری دنیای جدید مجازی است و اقتصاد آن را می‌سازد. بی‌ربط نیست که اینترنت آینده با این ارز گره خورده است. می‌‌توان گفت که برای اولین بار بیت کوین بود که فضای مجازی را به‌طور واقعی به واقعیت وصل کرد. با یک دارایی دیجیتال و مجازی روبه‌رو شدیم که ارزش دلاری واقعی دارد و معاملات آن در امورات روزانه مورد قبول است.

متاورس، ارزهای دیجیتال و شرکت‌های بزرگ

ارز دیجیتال خود را از کاربری پرداخت به ایجاد دنیایی جدید رسانده است. هم‌اکنون پلتفرم‌های ارز دیجیتال مثل Decentraland، Sandbox، Axie Infinity و ... را داریم که در این حوزه دارند فعالیت می‌کنند. اما دنیای این پلتفرم‌ها شکلی ابتدایی از دنیای فراتر است. توکن‌های NFT نقش عمده‌ای در این پلتفرم‌ها دارند و هدف اصلی اینترنت آینده یعنی اتصال دنیای واقعی و مجازی را به‌نوعی محقق می‌کنند.

جنسن هوانگ، بنیان‌گذار و مدیرعامل انویدیا، اقتصاد متاورسی را برتر از دنیای واقعی پیش‌بینی می‌کند. بنابراین تکاپوی زیاد شرکت‌های بزرگ برای داشتن سهمی در اقتصاد آینده دور از ذهن نبوده است. در این بین مارک زاکربرگ حرکت پیش‌دستانه‌ای از خود نشان و نام meta را به خود اختصاص داد. مدیر عامل فیسبوک برنامه‌های خود برای ساخت دنیای مجازی جدید را از سال 2014 و با سرمایه‌گذاری روی هدست واقعیت مجازی Oculus VR آغاز کرده بود.

مایکروسافت که تمرکز فعالیت‌های آن روی محیط‌های کاری است عملکرد متفاوتی را از خود در آینده نشان خواهد داد. این شرکت سعی می‌کند که با پلتفرم mesh، حضور خود را در فضای جدید مجازی تثبیت کند.

گوگل شرکت خصوصی خود را در زمینه‌ی پروژه‌های متاورسی دارد. ارزش این شرکت حدود 40 میلیارد دلار است. شکست قبلی گوگل در پروژه‌‌ی واقعیت مجازی در حد یک تجربه باقی مانده و جلوی فعالیت‌های آن در اینترنت آینده را نگرفته است.

بازی‌‌های بلاک‌چینی رقیب سرسختی مثل فورتنایت را در دنیای متاورس دارند. ما شاهد موفقیت فورتنایت پس از انتشار آن در سال 2017 بودیم. شرکت اپیک گیمز، مالک بازی، با جذب سرمایه‌ای که از سوی سونی و کرکبی (kirkbi) داشته است، سعی دارد تا برای کاربران کنسول‌های محبوب تجربه‌ی جدیدی را خلق کند. صنعت بازی در شکل‌گیری دنیای فراتر پیشگام است و شرکت‌های سازنده‌ی کنسول‌های بازی سعی دارند تا از فناوری‌‌های واقعیت مجازی و موارد مشابه بهره ببرند.

سویینی، مدیر عامل اپیک گیمز، در سال 2016 سخن از قدرت اینترنت آینده برای شرکت‌های بزرگ به میان آورده بود. اما به نظر می‌رسد که این شرکت‌ها باید به تفاهمی در زمینه‌ی فناوری بلاک‌چین و ارزهای دیجیتال برسند. بعید است که از متاورس متمرکز در آینده استقبال شود.

قبل از پایان مطلب

متاورس چیست؟ متاورس به زبان ساده تصویری نیمه مجازی از دنیای واقعی است. شکل مدرنی از کاربرد اینترنت است که در آن فضای مجازی پای خودش را به دنیای بیرون از کامپیوتر و گوشی‌های هوشمند می‌گذارد. این دنیای جدید شبکه‌ای از پلتفرم‌ها و محیط‌های اینترنتی است که کاربران آن بدون هیچ محدودیتی، با دارایی‌های دیجیتال خود مثل ابزارهای بازی از یک جا به جای دیگر می‌روند.

شرکت‌های سازنده‌‌ی دنیایی فراتر مسلماً می‌‌خواهند که منافع‌شان از فناوری‌هایی که عرضه می‌کنند تأمین شود. از طرف دیگر گمان توطئه‌‌ی غول‌‌های فضای اینترنت در ذهن کاربران بیشتر می‌شود. بلاک‌چین و ارز‌های دیجیتال از ابزارهای ضروری در ایجاد دنیای اینترنتی مدرن خواهد بود.

نظر شما در مورد متاورس چیست؟ آیا واقعاً محقق خواهد شد؟