چگونه استارتاپ خودمان را راه‌اندازی کنیم؟

استارتاپ‌ها این روزها به یکی از مهم‌ترین عوامل رشد اقتصادی در کشورهای مختلف جهان تبدیل شده‌اند؛ کسب‌وکارهایی که روش و مشکلات خاص خود را دارند اما پیش از اینکه بخواهیم به چرخه راه‌اندازی یک استارتاپ بپردازیم، بهتر است بدانیم تا یک استارتاپ چیست؟

واژه استارتاپ تاکنون خیلی به گوشمان خورده است اما تعریف روشن و دقیقی از آن نداریم؛ به همین علت ممکن است برداشت نادرستی از فعالیت این کسب‌و‌کارهای نوین داشته باشیم.

استارتاپ به زبان ساده یک کسب‌وکار نوپا و نوظهور است که از سرعت رشد تجاری بالایی برخوردار است. این کسب‌وکارها رشد خود را در بازار بسیار بزرگی از مشتریان خود در جامعه محقق می‌کنند. بازاری که نیازمند محصول، فرایند یا خدمات نوآورانه جذاب ارائه شده توسط آن شرکت است.

تفاوت اصلی استارتاپ با دیگر کسب‌وکارها در قوانین و اصول خود است. یک استارتاپ بر پایه سه اصل تیم، ایده و مدل کسب‌وکار بنا می‌شود؛ این جمله به این معنا نیست که با نداشتن هر یک از این سه عنصر نمی‌توانید کار را آغاز کنید؛ در واقع برای بدل شدن به یک استارتاپ واقعی، باید بکوشید تا به مرور زمان به این سه عنصر دست پیدا کنید.

اگر برخی قوانین دست‌وپاگیر، مالیات‌، کمبود سرمایه‌گذار خطرپذیر و ... را نادیده بگیریم، می‌توان گفت که چرخه راه‌اندازی یک استارتاپ در ایران فرق چندانی با کشور‌های دیگر ندارد و همه آن‌ها از اصولی پیروی می‌کنند که در ادامه بیشتر به آن‌ها می‌پردازیم:

تیم

مهم‌ترین عامل موفق یک استارتاپ تیم و کار تیمی است. یک استارتاپ نوپا پیش از آنکه با کار خود شناخته شود، با اعضای تیم خود شناخته خواهد شد.

در تیم‌های استارتاپی هر فرد تخصص خودش را دارد و ممکن است براساس جایگاهی که دارد از ارزش اصلی کسب‌وکار سهم داشته باشد.

اعضای اصلی یک تیم استارتاپی را هم‌بنیان‌گذار (Co-founder) می‌نامند؛ این افراد معمولا عضو جدانشدنی تیم‌ها هستند و مسئولیت‌های مهم کار را برعهده دارند. نیروی مارکتینگ و فنی نیز جز تاثیرگذارترین اعضای یک کسب‌وکار نوپا هستند که براساس مدل کاری استارتاپ جایگاه‌های مختلفی دارند؛ به‌عنوان مثال یک پلتفرم زیاد کار فنی نیاز نداشته باشد اما در عوض نیاز به بازاریابی یا مارکتینگ در آن بسیار مهم باشد و برعکس. البته کسب‌وکارهایی هم هستند نیازهای فنی با مارکتینگ برابری دارند.

یک استارتاپ در شروع معمولا با ۳ تا ۵ نفر کار خود را شروع می‌کند و اضافه شدن نیروها بیشتر به رشد و نیاز آن بستگی دارد.

ایده

ایده چیزی است که استارتاپ را شکل می‌دهد؛ یک ایده خوب، ایده‌ای است که در آن به جنبه‌های مختلف خلق ارزش توجه شده باشد. بیشتر استارتاپ‌های موفق دنیا خالقان ارزش‌های نابی بوده‌اند که مردم انتظار آن‌ها را می‌کشیدند. ارزش‌آفرینی یکی از اهداف اصلی کسب‌وکار استارتاپی است.

برای یافتن ایده نیاز نیست به یک موضوع یا چالش عجیب و غریب و بزرگ فکر کنید. کلی ایده و چالش کوچک ولی مهم در اطراف ما وجود دارد؛ فقط کافی است آن‌ها را شناسایی کنیم! اکثر استارتاپ‌های موفق کار خود را از یک ایده شروع کرده‌اند.

بوم کسب‌وکار

بوم کسب‌وکار (Business Canvas) سومین اصل راه‌اندازی استارتاپ است؛ بوم کسب‌وکار مسیر رشد و پیشرفت را تعیین می‌کند.

بیزینس مدل دارای ۹ بخش است که شامل مشتریان، ارتباط با مشتریان، کانال‌های توزیع، ارزش پیشنهادی، فعالیت اصلی، منابع اصلی، شرکای کلیدی، جریان درآمدی و ساختار هزینه می‌شود.

بوم مدل کسب‌وکار وسیله‌ای جهت تدوین ارزش‌های پیشنهادی شما برای مشتریان است و در واقع، چگونگی فرآیند خلق و ارائه ارزش توسط کسب‌وکار شما به مشتریان را نشان می‌دهد.

اولین قدم‌ها برای راه‌اندازی استارتاپ

زندگی بخشیدن به یک استارتاپ و به موفقیت رساندن آن ساده نیست و باید ابتدا پیش‌نیازهای آن برطرف شود. معمولا اولین قدم‌ها با بررسی و تجزیه و تحلیل بازار و پتانسیل آن برای پذیرش محصول جدید آغاز می‌شود. سپس با بررسی رقبا، عملکرد آن‌ها و تحقیق در مورد اینکه آیا کسب‌وکار می‌تواند عملکرد بهتری داشته باشد یا خیر، ادامه پیدا می‌کند.

شخصی که استارتاپی را راه‌اندازی می‌کند یعنی محصول یا خدمات جدیدی را معرفی می‌کند که نمونه‌ آن قبلا در بازار وجود نداشته است. سپس باید استراتژی مورد نظر خود را برای فروش مشخص کند.

سرمایه‌گذاران نیز پیش از آغاز همکاری گزارش دقیقی از ارزیابی مالی استارتاپ را مطالعه خواهند کرد. پس هر استارتاپی حتی پیش از شروع باید جزئیات دقیق و ارزش کار خود را بسنجد.

حال که با اصول اولیه راه‌اندازی یک استارتاپ آشنا شدیم، بهتر است تا دیگر نیازهای راه‌اندازی یک استارتاپ را نیز بشناسیم:

برنامه‌ریزی داشته باشید

هدف نهایی شما برای کسب‌وکارتان هر چیزی که است، باید با برنامه‌ریزی به سمت آن حرکت کنید. با گذشت زمان ممکن است بخش‌هایی از ایده شما دچار تغییر شود و حتی مسائل غیرمنتظره‌ای پیش آید که داشتن یک برنامه دقیق و مسیر حرکتی مشخص می‌تواند در عبور از آن به شما کمک زیادی کند.

اهل ریسک کردن و رقابت باشید

تنها بودن در بازار می‌تواند دلهره‌آور باشد، به‌خصوص اگر سعی دارید توجهات را به مشکلی جلب کنید که به دنبال حل آن هستید؛ اما نگذارید که ورود رقبا به این فضا، شما را از میدان به در کند؛ رقابت ثابت می‌کند که روی چیز به‌دردبخوری کار می‌کنید و می‌تواند شما را وادار به تمرکز و پیشرفت کند.

محتوا تولید کنید

در عصر اینترنت، محتوا پادشاهی می‌کند و شما باید برای اعلام حضور، برندینگ و رقابت در بازار محتوا تولید کنید.

تولید محتوا می‌تواند شامل متن، تصویر، ویدئو یا پادکست صوتی باشد که از بلاگ و صفحات شما در شبکه‌های اجتماعی به دست مخاطبان و مشتریان خواهد رسید. همچنین نباید اهمیت کارهای روابط عمومی و ارتباط با رسانه‌ها را نیز نادیده گرفت.

شبکه‌سازی کنید

پیش‌بینی موفقیت همان‌قدر که به کاری که می‌کنید بستگی دارد، به کسانی که می‌شناسید یا شما را می‌شناسند هم وابسته است؛ اما کلید روابط خوب و شبکه‌سازی درست، یک‌طرفه کردن آن نیست. همان‌قدر که به دست می‌آورید در جایی که می‌توانید با کمک به دیگران، آن را پس دهید. بدین ترتیب شبکه‌ای قوی از آدم‌هایی می‌سازید که می‌توانید رویشان حساب کنید.

در کار عجله نکنید

شور و شوق ابتدایی نسبت به راه‌اندازی کسب‌وکار عالی است اما بهتر است کمی هوشیاری و احتیاط به خرج دهید. بهتر است رویکردی محتاطانه داشته و قبل از شروع کمی فکر کنید تا اینکه بخواهید اولین تصور خود را در قالب وب‌سایت یا محصولی پر از اشکال پیاده کنید که هنوز برای ورود به بازار آماده نیست.

داشتن یک ایده‌ جدید و بزرگ تنها آغاز راه پر پیچ و خم راه‌اندازی یک استارتاپ است و موارد گفته شده تنها قسمت‌هایی از داستان پیچیده و نسبتا سخت زندگی یک استارتاپ است. تحقیق و بررسی و توسعه، داشتن یک طرح توجیهی کسب‌وکار، برنامه ریزی مسائل مالی، دریافت مجوزهای مربوطه و شاید از همه مهم‌تر جذب سرمایه کارهایی هستند که یک استارتاپ باید در مسیر رشد خود به آن‌ها فکر کرده و اجرایی کند تا بتواند در بازار پرریسک این کار دوام آورده و ماندگار شود.