داستانِ داستان‌ها؛ داستان‌های شاهنامه فردوسی (۲)

هوشنگ
جهان‌دار هوشنگ با رأی و داد / بجای نیا تاج بر سر نهاد

با مرگ کیومرث تخت هفت‌اقلیم برای هوشنگ شد و چهل سال بر شاهی بماند؛ هنگامه‌ای که بر تخت شاهی نشست با خود عهد بست که جز فرمان یزدان پاک را اطاعت نکند و آن کند که از ایزد به او شادباش رسد، چون نیت به پاکی گمارد کشورش آباد گردید و جهان پر از داد و عدل شد، او بود که اول بار گوهر را از سنگ تمیز داد.

روزی هوشنگ شاه، با سران و افسران به سمت کوه رهسپار بود، در دامنه‌های کوه از دور چیزی به چشمش آمد سیاه‌رنگ و تیره تن و چابک که دو چشمش چون دو کاسهٔ خون بود و از دهانش دود بر می‌خواست و به‌مانند مار بود اما اژدهاپیکر؛ هوشنگ با چالاکی سنگی برداشت و با تمام قوا سنگ را به‌سوی اژدها پرتافت، مار اژدهاپیکر خزید و از تیررَس سنگ شاه جان به‌سلامت برد؛ اما سنگ رهانیده شده به سنگ بزرگی برخورد و جرقه‌ای زد و بوته‌ای که در کنار سنگ بود آتش گرفت و چنین برای اول بار آتش پدید آمد؛ شاه با دیدن آتش و فروغ تابناکش سر سجده بر خداوندگار نهاد از این نعمت فروزنده و فرمود این نوری است که مقدس است و هر کس که خرد و دانش دارد باید این نور را حرمت کند.

آن روز به شب‌هنگام رسید و شاه جهان دستور داد تا آتشی بزرگ بسازند و آتشی افروخته شد؛ چون کوه، شاه و مردم همه در گرداگرد آتش حلقه زدند و هوشنگ دستور داد آن شب را جشن گیرند؛ خود باده نوشید و آن جشن را سده نامید.

سپس آهنگری را به مردمان آموخت و از آهن اره و تیشه ساخت و برای کشاورزی آب را به سمت مزارع کشید و چراگاه‌ها و کشت مردم بسیار شد؛ حیوانات سودمند را بر مردم شناسانید و مردم از آنها کار گرفتند؛ جانورانی چون روبه و قاقم و سنجاب و سمور که پوست نیکو داشتند را کشت و از پوستشان لباس ساخت. هوشنگ اولین‌بار از چرم برای مردمان جامه بافی آموخت؛ او کارهای نیک بسیار بر مردمان کرد و صنعت‌ها آموخت تا زمان زندگی‌اش سرآمد و چشم از جهان بست.

طهمورث

هوشنگ که از دنیا برفت، حکومت جهان به فرزندش طهمورث رسید؛ طهمورث چون به تخت شاهی تکیه زد همهٔ بزرگانِ لشکر را خواست و چنین گفت: برای من هنگامه‌ای این تخت و تاج و سپاه زیبنده است که جهان را بتوانم از بدی بشویم و دست دیوان[1]را از هر سو کوتاه نمایم و هرچه برای مردمان مفید است برایشان هویدا سازم.

پس از پشم میش و بره جامه ساخت و بر مردمان پوشانید و چهارپایان را برای خدمت به مردم آموزش داد و پرندگان سودرسان چون مرغ و خروس را برای خدمت خلایق پرورید؛ سپس فرمود مردمان را که تنها خدای را ستایش نمایند؛ شاه را مشاوری بود نیک که خداباور بود و خدای جوی؛ نام او شهرَسپ بود، وی چنان شاه را به‌خوبی واداشت که از شاه فَرایزدی[2]تابید و نماد پاکی و خوبی شد و از هرچه بدی بود پالوده گشت؛ شاه اهریمن را فریفت و بر پشتش نشست، دیوان که این حال‌وروز را دیدند، گردن از اطاعت طهمورث برداشتند و با هم به شور نشستند که چگونه تاج شاهی از طهمورث بگیرند. طهمورث که از داستان دیوان آگهی یافت برآشفت و گرز خود را کشید و به جنگ ایشان شتافت؛ دیوان همگی به سپه‌سالاری دیو سیاه به جنگ طهمورث آمدند، طهمورث نیمی از دیوان به فریب شکست داد و نیم دیگر را به جنگ. چون دیوان شکست خوردند و به اسارت نزد شاه آمدند امان خواستند تا زنده بمانند و به‌ازای جانشان هر کدامشان هنری به شاه بیاموزند؛ طهمورث شرط دیوان را پذیرفت و دیوان به شاه نوشتن آموختند که نه یک‌زبان بلکه نزدیک سی زبان! رومی و ترکی و پارسی و سغدی و چینی و پهلوی...

طهمورث سی‌سال شاه جهان بود و پس از سی‌سال عمرش به پایان آمد؛ او هنرها و صنعت‌ها به مردمان جهان آموخت...

برفت و سرآمد بر او روزگار / همه رنج او ماند از و یادگار

[1] دیوها خدایان هندواروپایی بودند که پس از جدا شدن ایرانیان، نزد آنها اهریمن شناخته شدند و از دایرهٔ خدایان خارج شدند.

[2] فر یا فَرّه مفهومی در اساطیر ایرانی است. فر موهبت یا فروغی ایزدی است که شخص با انجام خویشکاری‌ (function) خود و رسیدن به درجه‌ای از کمال به دست می‌آورد. عضو هر طبقهٔ اجتماعی می‌تواند فر مربوط به خود را داشته باشد؛ مشروعیت شاهان وابسته به فره‌مندی ایشان بود. شاه مشروع شاهی بود که دارای فرشاهی باشد که گاه به‌صورت فر ایزدی هم ذکر گردیده است. فر تنها متعلق به افراد/ایرانیان پاک است و با بدی‌کردن و غرور و امثال آن هم از دست تواند رفت. مواردی هست که به سبب غرور یا خطاهای بزرگِ شاه فره از وی گسسته و مشروعیت ازدست‌رفته است. (کاووس و جمشید)

▪️کتاب آفرینش رستم منتشر شد
جلد اول از داستان‌های شاهنامه

همراهان گرامی از داستان ۱ تا تا داستان ۶۰ به ترتیب روایت در نسخه اصلی شاهنامه به همت انتشارات میراث‌ اهل‌قلم در ۱۷۶ صفحه منتشر شد. (قیمت با تخفیف ویژه ۱۴۰ هزار تومان)

● کتاب آفرینش رستم
● اثر علی نیکویی
۰۰۰۰۰۰

🚩 پیامک و تلگرام:
🔻
09370770303
🚩 برای خرید اینترنتی
🔻