اهدای تخمک: "پل معلق تولید مثل"

«شما با تخمک های خود فرزندی نخواهید داشت»

شاید سخت ترین کلماتی است که یک زن می تواند تجربه کند.

پس از پنج سال IVF ناموفق، پزشک به سراغ گزینه های باقی مانده رفت: فرزندخواندگی یا درخواست کمک از اهداکننده تخمک

کنار آمدن با این ایده که میتوانید بچه دار شوید اما ژن های خود را نمی توانید منتقل کنید، یکی دیگر از اشکال جدید و عجیب از دست دادن IVF است.

زوجینی که این روش را انتخاب می کنند "خانواده" را به "ژنتیک" ترجیح می دهند. اینکه فرزندان ناتنی را می‌توان بدون قید و شرط دوست داشت، با وجود این که شباهت کمی به اجداد ژنتیکی خود داشته باشند – نشان از قدرت خانواده است و بسیاری از زوجین برای رسیدن به آن تلاش می‌کنند.

امکان اهدای تخمک یک تازگی تاریخی است

این که زنان ممکن است فرزندانی داشته باشند که از آنها بی خبرند یک موضوع جدید است.

استفاده از اسپرم اهدایی نیز در بسیاری از جاها رو به افزایش است، اما اهدای تخمک در درجه اول به دلیل تقاضای زنان مجرد و زوج های همجنس است.

زمانی لازم بود یک اهداکننده سیکل قاعدگی خود را با چرخه قاعدگی مادر گیرنده همگام کند تا تخمک‌های او درست قبل از استفاده جمع‌آوری شود اما انجماد تخمک اکنون به این معنی است که اهداکنندگان می‌توانند به برنامه‌های خود پایبند باشند و تخمک‌های آن‌ها را می‌توان تا زمانی که نیاز باشد ذخیره کرد.

اهدای تخمک شامل کنترل های هورمونی، نظارت داخلی و جمع آوری تخمک است. با این حال، این حس که اهدا راهی برای بهتر کردن زندگی زوجینی است که توان بچه دار شدن را ندارند، هنوز هم برخی از زنان را به این کار تشویق می کند.

نیام، اهل شهر ناتینگهام انگلیس، پس از شنیدن یک تبلیغ در رادیو، برای اولین بار در 20 سالگی تخمک های خود را اهدا کرد. او شش سال بعد می‌گوید: «من فکر کردم که از تخمک هایم استفاده نمی‌کنم، چرا که نه؟»

نوع دوستی عاطفی

بیشتر افرادی که میخواهند برای اهدای تخمک اقدام کنند نسبت به پایین بودن اطلاعات منتقد و شاکی هستند. هم چنین اهدا کنندگان میخواهند بدانند که آیا تخمک آنها تبدیل به نوزاد شده است یا نه و آیا توانسته موثر باشند یا نه!

با گسستن و صرف نظر کردن از جنبه‌های والدینی که قبلاً یکپارچه بودند، کمک باروری (ART) انواع جدیدی از روابط را در جهان به ارمغان می‌آورد، همانطور که نوزادان جدید و اندوه‌های جدید را به همراه می‌آورد.

برخی از اهداکنندگان می خواهند حداقل چیزی در مورد کودکانی که آنها را ممکن ساخته اند بدانند. برخی خواهان ناشناس بودن کامل دو طرفه هستند. برخی از کودکان می‌خواهند در مورد اهداکنندگان خود، یا در مورد سایر کودکانی که برخی از ژن‌های خود را از همان اهداکننده دریافت کرده‌اند، بدانند.

مقداری که والدین ممکن است بخواهند در مورد اهداکنندگان بدانند از زوجی به زوج دیگر و گاهی بین دو شریک متفاوت است. کشورهای مختلف به بازیکنان مختلف حقوق متفاوتی در این زمینه ها می دهند.

مقایسه بریتانیا و اسپانیا برخی از مسائل را به منصه ظهور می رساند. IVF با اهدای تخمک در اسپانیا نسبت به هر کشور دیگری به جز آمریکا که نیمی از این سیکل ها در آن انجام می شود، رایج تر است.

سارا لافونته فونس، جامعه‌شناس دانشگاه گوته در فرانکفورت که اهدای تخمک را در این کشور مطالعه کرده است، می‌گوید: «این یک گزینه مسلم است. او می‌گوید بخش IVF اسپانیا تمرکز ویژه‌ای بر تولیدمثل تاخیری دارد، که عدم قطعیت اقتصادی آن را در اسپانیا رایج کرده است: میانگین سنی مادرانی که برای اولین بار بچه دار می شوند 32 سال است.

اگر روی تأخیر تولیدمثل باید تمرکز باشد، اهدای تخمک یک حوزه آشکار است که در آن باید تخصص داشت

هزینه اهدای تخمک در ایران و سایر کشورها

والدینی که در بریتانیا یک اهداکننده را انتخاب می‌کنند، می‌توانند پایگاه‌های اطلاعاتی مانند بانک تخمک لندن را بر اساس رنگ چشم یا مو، قد یا تحصیلات جستجو کنند. آنها حتی می توانند نامه دست نویس اهدا کننده را بخوانند، اگر او نامه ای را ارائه کرده باشد.

در اسپانیا هیچ منبعی وجود ندارد: کلینیک سعی می کند ظاهر مادر را با اهداکننده تخمک مطابقت دهد، شاید با استفاده از بیومتریک، اما هیچ اطلاعاتی در مورد او ارائه نخواهد کرد. این تعهد به حریم خصوصی اهداکننده همچنین به این معناست.

کودکی که در سیستم بریتانیا باردار شده است، حق دارد هویت اهداکننده خود را در زمان بلوغ بیاموزد، کودکی که از طریق فرآیند اسپانیایی متولد شده است این حق را ندارد.

یکی از ویژگی‌های مشترک اهداکنندگان بریتانیایی و اسپانیایی این است که سیستمی که در آن کمک‌های مالی خود را انجام می‌دهند، به آنها اجازه می‌دهد تا بابت انجام این کار غرامت دریافت کنند.

در برخی از کشورها، مانند ایتالیا، هیچ پولی در هنگام اهدای تخمک مجاز نیست. در بیشتر نقاط جهان اهداکننده می تواند برای سفر، مرخصی از کار و ناراحتی ناشی از اهدا غرامت دریافت کند.

در اسپانیا اهداکنندگان 800-1300 یورو (890-1450 دلار) در هر چرخه اهدا دریافت می کنند.

بریتانیا غرامت را 750 پوند (980 دلار) در هر چرخه محدود کرده است.

در ایران غرامت 6-9 میلیون است (180 دلار) است.

ایران فرتیلیتی (iranfertility) یک پلتفرم اهدا در ایران می باشد که با سیستم مچینگ خود این کار را مانند پلتفرم های امریکایی انجام می دهد.

اگرچه در اصل چنین جبرانی به عنوان یک انگیزه برای انجام اهدا نیست، از نظر عملی می تواند حداقل تا حدی چنین باشد.

غرامت در اسپانیا در سطحی تنظیم شده است که کلینیک‌ها را قادر می‌سازد اهداکنندگان را جذب کنند، زنان جوانی که معمولاً ثروت کمتری نسبت به دریافت‌کنندگان دارند. اما این انگیزه اقتصادی کمک مالی را صرفاً به یک معامله تجاری تبدیل نمی کند. او می گوید: «پول به این معنا نیست که اهداکنندگان در عین حال نوع دوست نیستند».

در آمریکا، جایی که غرامت محدودیتی ندارد، بانک‌های تخمک آنلاین و آژانس های باروری فعالیت دارند و به طرز وحشتناکی شبیه اپلیکیشن‌های دوست‌یابی هستند، اما با اطلاعات بسیار بیشتر: سلایق، سرگرمی‌ها، پروفایل‌های شخصیتی، امتیازات هوش هیجانی و تصاویر نوزاد.

به گفته دایان توبر، محقق دانشگاه آلاباما، قیمت هایی که به اهداکنندگان پرداخت می شود - از چند هزار دلار تا 10000 دلار یا حتی بسیار بیشتر - براساس منطقه، آژانس و مشخصات اهداکننده متفاوت است.

آگهی‌های روزنامه‌های دانشگاه نشان‌دهنده این واقعیت است که دانشجویان به خوبی با نیازهای بازار سازگار هستند: معمولاً جوان، احتمالاً باهوش، نسبتاً غنی در اوقات فراغت و اغلب از بدهی‌هایی که دارند آگاه هستند. این واقعیت که آنها می توانند تخمک خود را مستقیماً به فریزر اهدا کنند، این فرآیند را ذاتاً شخصی تر می کند.

این کالایی شدن باروری بسیاری از اخلاق شناسان را ناراحت کرده است. منطق تجاری آن نیز ممکن است اهداکنندگان را در معرض آسیب قرار دهد. اگر به خود تخمک ها به جای عمل اهدا ارزش داده شود، انگیزه تولید تخمک بیشتر افزایش می یابد.

با این حال، به طور فزاینده‌ای، زنان جوان‌تر تخمک‌های خود را به دلیل دیگری جمع‌آوری می‌کنند: برای اینکه آن‌ها را در سنین بالاتر خود بتوانند استفاده کنند.

سوفی، پژوهشگر 31 ساله بریتانیایی الاصل در فیلادلفیا، نمونه ای از این موضوع است. بسیاری از دوستان آمریکایی او درباره فریز کردن تخمک هایشان صحبت می کردند. برخی چنین کرده بودند. بنابراین وقتی یک رابطه عاشقانه او به طور ناگهانی به پایان رسید، تصمیم گرفت: "اگر قرار است این کار را انجام دهم، باید همین الان انجامش دهم." او بریتانیا برگشت، جایی که انجماد ارزان‌تر بود و مادرش می‌توانست تزریق های روزانه را انجام دهد، و به اندازه کافی خوش شانس بود که 31 تخمک جمع‌آوری کرد.

پس از جمع آوری، تخمک های سوفی برای ذخیره سازی آماده شدند، چیزی که شامل کم آبی سلول ها و افزودن یک "محافظ برودتی" به آنها می شود. اگر این کار انجام نشود، کریستال های یخ می توانند در سیتوپلاسم آبکی سلول رشد کنند و ساختار داخلی سلول را مختل کنند. سیتوپلاسم با داشتن مقدار زیادی محافظ برودتی و انجماد بسیار سریع، به جای آرایه‌ای از کریستال‌ها، در یک شیشه جامد می‌شود. که ساختار آن را به مراتب بهتر حفظ می کند.

پس از فرو رفتن در نیتروژن مایع در دمای 196- درجه سانتیگراد (320- درجه فارنهایت)، تخمک های «شیشه‌ای» سوفی اکنون با خیال راحت در فریزر در ساوتهمپتون نگهداری می‌شوند.

مطالعات نشان می دهد که در یک آزمایشگاه کاملاً ماهر، از هر ده تخمک منجمد 9 تا از ذوب شدن زنده می مانند. علاوه بر این، به نظر می رسد مدت زمانی که تخمک منجمد می ماند تأثیری بر آینده آن ندارد

انجماد تخمک

فرایند انجماد تخمک سخت تر از انجماد جنین بود. در ابتدای توسعه فرایند انجماد تلاش‌ها برای حفظ باروری روی انجماد جنین‌ها متمرکز بود که به دلیل کوچک‌تر بودن سلول‌های آنها قابل اعتمادتر بود. این امر آن را عمدتاً برای زنانی که قبلاً شریک زندگی داشتند یا از اسپرم اهداکننده استفاده می کردند، به عنوان یک گزینه در دسترس مطرح کرده بود. اکنون، هم به لطف فناوری جدید و هم به لطف فعالانی که آگاهی را در مورد آن افزایش داده‌اند، در بسیاری از جاها برای زنانی که مثلاً با شیمی‌درمانی مواجه می‌شوند، که ممکن است به تخمک‌هایشان آسیب برساند، فریز کردن آنها امری عادی است.

زنان علاقه مند شده اند که اهداکنندگان آینده خودشان باشند.

اکثراً جوان‌تر، هنوز نمی‌خواهند فرزندی داشته باشند، اما می‌خواهند هر امکانی برای موفقیت در اختیار خود قرار دهند. FertilityIQ، که دوره‌هایی را برای افرادی که قصد باروری کمکی دارند ارائه می‌کند، نه تنها گزارش می‌دهد که انجماد تخمک یکی از محبوب‌ترین موارد است، بلکه میانگین سنی افرادی که آن را مصرف می‌کنند تنها در شش سال از 38 به 32 سال کاهش یافته است.

نگرانی‌هایی وجود دارد که برخی از تقاضاها برای انجماد انتخابی از سوی زنان جوان‌تر ناشی از این باور است که این روش بی‌خطر به صورت 100 درصدی نوزاد را در آینده به همراه خواهد داشت؛ در حالی که چنین نیست!

این روش ممکن است امکانات را افزایش داده باشد، اما 100 درصدی نیست.

در بزرگترین مطالعه آمریکایی تاکنون 70 درصد از گروهی از زنانی که قبل از 38 سالگی شروع به انجماد تخمک های خود کرده بودند و حداقل 20 تخمک را ذوب کرده بودند، توانستند بچه دار شوند.

این آمار خوب است ولی کامل نیست؛ زنان جوانتر ممکن است بهتر عمل کنند. با این حال، کلینیک‌هایی که سابقه‌ای در بازار رو به رشد ندارند ممکن است اوضاع را بدتر کنند.

جیک اندرسون-بیالیس از Fertilityiq می‌گوید: «اگر یک چشم سیاه بالقوه برای بخش بعدی بازار وجود داشته باشد، ممکن است انجماد تخمک باشد.»

زنان تولید مثل را صرفاً برای تمرکز بر حرفه خود به تعویق نمی اندازند. آنها این کار را انجام می دهند زیرا برقراری رابطه با کسی که می خواهید (و می توانید از پس آن برآیید) فرزندانتان را بزرگ کنید، چه زن باشید و چه نباشید، زمان می برد. همانطور که مارسیا اینهورن، یک انسان شناس در دانشگاه ییل، در کتاب اخیر خود با عنوان «مادرانه روی یخ» بیان می کند، شیشه ای شدن مشکلاتی را که باعث می شود زنان بعداً بچه دار شوند برطرف نمی کند. اما این فناوری امید یک "پل معلق تولید مثل" را به آنها می دهد.

اهدای تخمک: انتقال ظرفیت باروری از زنان جوان‌تر به زنان مسن‌تر

آنچه زنانی مانند سوفی انتخاب می‌کنند، نسخه‌ای شخصی‌شده از آنچه دکتر لافونته-فونس در جامعه اسپانیا بزرگ می‌بیند است: انتقال ظرفیت باروری از زنان جوان‌تر به زنان مسن‌تر.

چنین نقل و انتقالاتی اغلب به عنوان راهی برای مقابله با بحران در تولیدمثل تلقی می شود که به علل اصلی آن نمی پردازد. اما برای برخی از زنان، این انتقال به‌طور واضح و بدون ابهام، گسترش گزینه‌های آینده او است. و اگر، همانطور که به طور فزاینده‌ای اتفاق می‌افتد، زنانی که تخمک‌های خود را منجمد می‌کنند مقداری نیز اهدا می‌کنند – شاید بلافاصله برای پرداخت هزینه‌ها، شاید بعداً زمانی که از آن‌هایی که نیاز دارند استفاده می‌کنند – ممکن است مزایا بیشتر شود.

منبع

https://www.economist.com/technology-quarterly/2023/07/17/some-women-need-eggs-from-others-or-from-their-younger-selves