Mim.Qorbani@Gmail.com - @Theeastindia
۹ رفتار بد که همه را از شما دور می‌کنند
یکی از سخت‌ترین سؤالاتی که ممکن است از شما پرسیده شود این است که «آیا شما فردی دوست‌داشتنی هستید؟» آیا از نظر دیگران بودن در کنار شما دل‌نشین، انرژی‌بخش و آرامش‌بخش است؟
در حقیقت همه‌ی مردم ناخودآگاه رفتارهای بدی را از خودشان نشان می‌دهند؛ رفتارهایی که آن‌ها را از تجربه کردن روابط عاشقانه موفق، پیشرفت شغلی و حتی دستیابی به حس رضایت در زندگی باز می‌دارد. این افراد غالباً نمی‌دانند که رفتارهای منفی آن‌ها باعث رنجش دیگران یا حتی فاصله گرفتن افراد از آن‌ها می‌شود.
اکثر ما به روش‌های مختلفی ممکن است باعث رنجش یا ناراحتی دیگران بشویم، به خصوص در روابط نزدیکمان. غیرممکن است که انسان باشیم و گاه و بیگاه حالات خلقی بد را تجربه نکنیم؛ مثلاً انفجار ناگهانی عصبانیت، واکنش‌های کودکانه یا حتی رفتارهای خودخواهانه.
اما گاهی در تعاملات اجتماعی این‌گونه رفتارها عادی‌سازی می‌شوند و ما آن‌ها را به عنوان بخشی از تعاملات روزانه‌ی خود با افراد مختلف می‌پذیریم. هر چند این اتفاق ناخوشایند بودن این‌گونه رفتارها را به هیچ وجه کاهش نمی‌دهد.
اما این رفتارهای بد و آزاردهنده که باعث رنجش دیگران می‌شوند، دقیقاً شامل چه نوع اقدامات و رفتارهایی می‌شود؟ و روش تغییر این عادات رفتاری مخرب چیست؟
در ادامه‌ی این مقاله، ما به بررسی ۹ مورد از آزاردهنده‌ترین رفتارهای اجتماعی که باعث رنجش اطرافیان فرد می‌شوند، پرداخته‌ایم. سپس راهکارهای غلبه بر این عادات رفتاری مخرب را مورد بررسی قرار داده‌ایم. همراه ما باشید.
چه عواملی باعث بروز رفتارهای ناخوشایند می‌شود؟
دلایل متعددی برای بروز رفتارهای مخرب در بزرگ‌سالی وجود دارد. در اینجا چند مورد از آن‌ها را بررسی کرده‌ایم:
- ممکن است فردی هرگز رفتارهای عاطفی بالغانه را یاد نگرفته باشد یا توسط والدینش در این مورد به او آموزشی ارائه نشده باشد. یا اینکه والدین به طور ناخواسته برخی از رفتارهای منفی کودک را به‌طور ضمنی تأیید و تقویت کرده‌اند. بنابراین کودک این الگوهای رفتاری را تا بزرگ‌سالی به همراه خود آورده است.
گاهی اوقات اطرافیان فرد از طریق تعیین نکردن مرزهای رفتاری یا پیامد رفتارهای نادرست به او اجازه می‌دهند که از الگوهای رفتاری معیار و صحیح فاصله بگیرد.
- مشکلات مربوط سلامت روان یا اختلالات شخصیت می‌تواند علت بروز رفتارهای ناخوشایند و متفاوت باشد.
- گاهی اوقات، ویژگی‌های مثبت فرد می‌تواند در نقش یک هاله‌ی محافظ برای رفتارهای بد او عمل کند، بنابراین بدون اینکه آن فرد بازخورد مستقیمی به خاطر اشتباهات رفتاری‌اش دریافت کند، به انجام این الگوهای رفتاری غلط ادامه می‌دهد.
اما به یاد داشته باشید، رفتارهایی که به طور مداوم از خودتان بروز می‌دهید معیار ملموس و عینی شناخت شخصیت و ارزیابی سطح بلوغ شما است. اگرچه گاهی اوقات احساسات ما به نفع ما عمل می‌کنند، اما دلایل قانع‌کننده‌ی زیادی برای کنار گذاشتن عادت‌های رفتاری مبتنی بر احساسات و ایجاد عادت‌های منطقی جایگزین وجود دارد.
- رفتار نادرست شما را به سمت انزوا و سقوط می‌کشاند و اگر می‌خواهید با افرادی که از نظر احساسی بالغ و سالم و معتدل هستند، رابطه داشته باشید، باید خودتان هم شرایط مشابهی داشته باشید.
- رفتارهای بد عامل اصلی عزت‌نفس پایین و اختلالات خلقی است. اگر رفتارهای شما باعث دور شدن افراد از شما می‌شود یا ایجاد برخی مشکلات در محل کار و بروز ناراحتی، در نهایت این اتفاقات و احساساتی که تجربه می‌کنید بر احساس ارزشمندی شما تأثیر می‌گذارد و عزت‌نفس شما را کاهش می‌دهد.
- رفتارهای نامناسب اغلب نشانه‌ی یک مشکل بزرگ‌تر است. اگر فردی مرتباً به شیوه‌ای نامناسب یا آزاردهنده رفتار می‌کند، معمولاً این اتفاق یک دعوت درونی است برای خودآگاهی بیشتر او. در پشت آن مهارت‌های ارتباطی ضعیف و مشکلات اجتماعی مکرر، ممکن است چیزی عمیق‌تر نهفته باشد (مثلاً خشمی التیام نیافته، درد، ترس و …).
- رفتارهای بد شما روی کسانی که بیشتر از همه دوستشان دارید بیشترین تأثیر منفی را می‌گذارد. همسر، فرزندان و اعضای نزدیک خانواده ممکن است از عادات رفتاری بد شما به شدت آسیب ببینند یا در حضور دیگران احساس شرمندگی کنند. اما آن‌ها به‌هرحال با شما زندگی می‌کنند و اغلب باید این رفتارهای زشت را تحمل کنند. کودکان که هنوز مهارت‌های احساسی لازم را برای پیاده‌سازی مرزهای مناسب یا ابراز ناراحتی از رفتار بد بزرگ‌سالان را ندارند، ممکن است در این موارد لطمات جبران‌ناپذیری ببینند.
رفتارهایی که ما در اینجا به آن‌ها اشاره می‌کنیم، شامل اقدامات وحشتناکی نیست که می‌توانند جرم تلقی شوند (مثلاً سوءاستفاده، خشونت فیزیکی، خیانت و غیره). ما در مورد رفتارهای نامناسب کوچک صحبت می‌کنیم که مانند هزاران تیر کوچک هستند که طی ماه‌ها و سال‌ها به طرف دیگران پرتاب می‌شوند.
- این‌گونه رفتارها آرام آرام احترام متقابل، حس راحتی و لذات طبیعی روابط را از بین می‌برند.
- این رفتارها باعث می‌شوند دیگران نسبت به شما بیش از حد هوشیار و مواظب باشند و همیشه انتظار رفتارهای پیش‌بینی‌نشده یا ایجاد ناراحتی را از سوی شما داشته باشند.
مثل همیشه، اولین قدم برای تغییر، آگاهی است.
۹ عادت بد رفتاری که باید از آن‌ها اجتناب کرد
اگر در این لیست به موردی برخوردید که با الگوهای رفتاری شما منطبق بود، باید انرژی و تمرکز خودتان را روی تبدیل کردن این رفتارهای بد به عادت‌های مثبت و ایجاد روابط تازه، بگذارید.
۱. ایجاد احساس گناه در دیگران
در این حالت فرد با استفاده از استراتژی‌های نه چندان خوشایند سعی می‌کند تا به دیگران بفهماند که او از چیزی ناراحت است. وقتی که همه‌چیز مطابق میل او پیش نرود، آن فرد اقداماتی را انجام می‌دهد تا در دیگران نسبت به انتخاب‌ها یا اقداماتشان احساس بدی ایجاد کند.
چنین فردی به جای صحبت کردن در مورد خواسته‌اش یا دلیل ناراحتی‌اش یا حتی فراموش کردن مشکل، با تمام وجود سعی می‌کند که دیگران نیز همراه او رنج ببرند.
رفتار مثبت جایگزین: یاد بگیرید این مسأله را بپذیرید که در زندگی همه چیز مطابق میل شما پیش نخواهد رفت. افراد دیگر حق انجام انتخاب‌هایی را دارند که ممکن است شما از آن خوشتان نیاید. آنچه را که می‌خواهید درخواست کنید، نیازهای خود را با مهربانی بیان کنید و ناامیدی‌ها را با مهربانی بپذیرید.
۲. خودمحوری
خودمحوری به این معنی است که شخص تصور می‌کند هر چه که می‌گوید درست است و حرف آخر را باید او بزند، ضمن اینکه چنین شخصی همیشه احساس می‌کند از دیگران مهم‌تر یا هوشمندتر است.
این شخص احساس می‌کند که همه چیز را بهتر می‌داند و باید دیگران در مورد برتری‌اش به او احترام بگذارند. این رفتار اغلب پوششی است برای احساس ناامنی درونی افراد.
رفتار مثبت جایگزین: اول از همه باید این موضوع را بپذیرید که تواضع همراه با اعتماد به نفس بالغانه برای همه رفتاری بسیار جذاب است. هیچ‌کس تمایل ندارد صرف‌نظر از پیشینه، سطح درآمدش یا وضعیت زندگی خود نسبت به دیگران احساس کوچکی یا حقارت کند. هر انسان چیزی ارزشمند در وجودش دارد که می‌تواند آن را با دیگران به اشتراک بگذارد. تمرکز اصلی روابط باید معطوف به کشف این نکات ارزشمند در دیگران باشد، نه خودبزرگ‌بینی محض.
۳. عصبانیت همراه با رفتارهای مخرب
نمونه‌ی رفتارهای بد چیست؟ قهر، خودخوری، رفتارهای خشونت‌بار و همچنین رفتارهای پرخاشگرانه‌ی انفعالی همه نمونه‌هایی از بیان مخرب عصبانیت در بزرگ‌سالان است.
همه ما عصبانی می‌شویم و از این مسأله به شدت ناراحت می‌شویم، اما روش‌های سالم و بالغانه‌ای برای بیان خشم وجود دارد که روی روابط تأثیرات منفی نمی‌گذارد.
وقتی فرزندان ما کوچک هستند و عصبانی می‌شوند، ما به آن‌ها می‌گوییم که بجای گریه و دعوا مشکلت را بیان کن. در واقع همه ما در هنگام عصبانیت باید به جای بازگشت به رفتارهای کودکانه غیرمنطقی، خواسته و مشکلمان را بین کنیم و از توانایی کلامی خود برای بیان احساساتمان استفاده کنیم.
رفتار مثبت جایگزین: هنگام بروز احساس عصبانیت و کلافگی سعی کنید اول از همه علت و منشأ آن را شناسایی کنید. غالباً علت بروز عصبانیت شما بسیار عمیق‌تر از موضوع و اتفاق پیش روی شما است. یک نفس عمیق بکشید و با آرامش در مورد احساس عصبانیت خودتان صحبت کنید. تا زمانی که قادر نیستید احساسات خود را کنترل کرده و با آرامش صحبت کنید، از تعامل با دیگران پرهیز کنید.
۴. سوءاستفاده و دست‌کاری عواطف دیگران
بسیاری از رفتارهای ذکر شده در این مقاله شامل نوعی سوءاستفاده و دست‌کاری عاطفی هستند، اما یک سوءاستفاده‌کننده‌ی حرفه‌ای این‌گونه اقدامات را در سطح جدی‌تری انجام می‌دهد. آن‌ها از هوش، چرب‌زبانی، جذابیت یا سایر مهارت‌های خود برای تحمیل اراده‌ی خود به دیگران استفاده می‌کنند.
ممکن است ماه‌ها یا سال‌ها طول بکشد تا نزدیکان چنین فردی متوجه شوند که چه اتفاقی در حال رخ دادن است. گاهی اوقات فرد سوءاستفاده‌کننده آگاهانه متوجه این مسأله نیست که کارهایی که دارد انجام می‌دهد اشتباه یا غیراخلاقی است. آن‌ها به سادگی سوءاستفاده را وسیله‌ای عادی برای رسیدن به اهداف خود می‌دانند.
رفتار مثبت جایگزین: برطرف کردن این رفتار بسیار مشکل است زیرا شامل ایجاد سطح نسبتاً پیچیده‌ای از خودآگاهی در فرد مبتلا است. این امر با احترام صادقانه به اطرافیان شروع می‌شود، با پذیرفتن اینکه همه‌ی انسان‌ها دارای خرد درونی هستند و نباید آن‌ها را در مسیری که برای آن‌ها مناسب نیست هدایت کرد، حتی اگر در ابتدا این کار را با میل خود انجام دهند.
۵. غیبت کردن و شایعه‌پراکنی
این رفتار رفتاری است که به راحتی می‌تواند تبدیل به عادت شود. داشتن اطلاعات در مورد یک شخص، به ویژه اطلاعات حساس یا منفی به انسان احساس قدرت می‌دهد. اینکه چیزی می‌داند که همه می‌خواهند آن را بدانند. اما شایعات بسیار آسیب‌زا است و اعتماد را از بین می‌برد.
رفتار مثبت جایگزین: برای برطرف کردن این عادت ناخوشایند باید شایعات را همان‌طور که واقعاً هستند ببینید، مضر و آسیب‌زا باشید. به جای شایعه‌پراکنی در مورد افراد یا موقعیت‌های مختلف به دنبال پیدا کردن خوبی‌های آن‌ها باشید و پیام‌آور مهربانی و دوستی باشید.
۶. حسادت
حسادت می‌تواند در بسیاری از رفتارهای ذکر شده در این مقاله ظاهر شود، به‌خصوص در مورد ایجاد احساس گناه. حسادت معمولاً از احساس زخم‌خوردگی، حقارت یا ناامنی ناشی می‌شود.
رفتار حسادت آمیز باعث می‌شود دیگران احساس ناراحتی کنند و بی جهت دچار احساس گناه شوند. همه ما هر از گاهی این حالت را احساس می‌کنیم. حسادت در واقع فراخوانی است برای ارزیابی زندگی و قدردانی از داشته‌هایمان.
رفتار مثبت جایگزین: وقتی احساس حسادت در وجود شما ظاهر می‌شود، کمی مکث کنید و سعی کنید تا این احساس مخرب را برعکس کنید. اگر احساس می‌کنید به کسی حسادت می‌کنید، کمی وقت بگذارید و برای او آرزوی صحت و سلامت و ثروتمندی بکنید و برای نعمت‌های خودتان هم شکرگزاری کنید. اگر می‌خواهید شرایط خود را بهبود ببخشید، به جای حسادت کردن یا تلاش برای ضربه زدن به کسی، در راه تعالی و سعادت خودتان اقدام کنید.
۷. ضعف در مهارت‌های شنیداری
عصر حواس‌پرتی باعث از بین رفتن مهارت خوب گوش دادن در میان انسان‌ها شده است. ما با کامپیوتر تایپ می‌کنیم و بدون اینکه به فرزندانمان نگاه کنیم با آن‌ها صحبت می‌کنیم. ما در طول یک مکالمه یا در هنگام صرف غذا به تلفن همراهمان پاسخ می‌دهیم.
ما هنگام معاشرت با افراد واقعی و زنده به دیگران پیام می‌دهیم. ما از شخصی که با او صحبت می‌کنیم به راحتی می‌گذریم به این امید که ببینیم آیا شخص مهم‌تری در این نزدیکی هست؟ ما دیگر قادر به شنیدن آنچه دیگران به ما می‌گویند نیستیم.
رفتار مثبت جایگزین: در هنگام صحبت کردن با کسی، عوامل حواس‌پرتی را به حداقل میزان ممکن برسانید. تلفن همراه یا تلویزیون را خاموش کنید. از کامپیوتر فاصله بگیرید. گوش دادن عمیق را با برقراری تماس چشمی تمرین کنید، آنچه را که شنیده‌اید به گوینده بازگردانید و احساسات یا ایده‌های منتقل شده را تصدیق کنید.
۸. عدم رعایت آداب معاشرت
آیا رفتارهای خوب و درست همگی بر باد رفته است؟ همان مهارت‌های ساده که به اکثر ما در کودکی آموزش داده‌اند، ابزارهای ارتباطی قدرتمندی هستند.
گفتن لطفاً و تشکر کردن، قطع نکردن صحبت دیگران، کمک به دیگران، گفتگو با دیگران، قدردانی از دیگران، رعایت آداب غذا خوردن و وقت‌شناسی، همه اینها نشان‌دهنده‌ی توجه به دیگران و احترام به خود است.
رفتار مثبت جایگزین: اکثر ما می‌دانیم که رفتارهای خوب چیست، اما از آنجا که جامعه به طور کلی در مورد آن‌ها حساسیت خود را از دست داده است، ممکن است استفاده از آن‌ها را فراموش کرده باشیم. با یادآوری رفتارهای خوب شروع کنید. به مواردی که ممکن است از آن‌ها غفلت کنید توجه کنید و تلاش آگاهانه‌ای را برای پیاده‌سازی آداب معاشرت صحیح در همه‌ی موقعیت‌ها، به انجام برسانید.
۹. عدم آشنایی و رعایت آداب گفت‌وگو
آیا تا به حال با کسی برخورد کرده‌اید که دائماً صحبت دیگران را قطع می‌کند یا وسط صحبت دیگران بپرد؟ به نظر می‌رسد چنین شخصی معتقد است آنچه که می‌خواهید بگوید جالب‌تر یا مهم‌تر از صحبت‌های دیگران است.
یا کسانی که به‌طور کامل از گفتگو با دیگران اجتناب می‌کنند و معتقدند که از بقیه‌ی افراد مهم‌تر هستند و ارزش ندارد که انرژی خود را صرف معاشرت‌های اجتماعی کنند.
عدم رعایت آداب گفت‌وگو به دیگران این پیغام را منتقل می‌کند که شما به آن‌ها یا صحبت‌هایشان اهمیت نمی‌دهید.
رفتار مثبت جایگزین: اگر تمایل دارید که بر آداب گفت‌وگو مسلط شوید، اول از همه باید یاد بگیرید که کمتر صحبت کنید و بیشتر گوش دهید. از اطرافیان خود پرسش‌های خودتان را بپرسید تا علاقه خود را به آنچه که می‌گویند نشان دهند، البته بدون اینکه نوبت گفت‌وگو را از آن‌ها بگیرید.
اگر در محیط‌های اجتماعی زیادی با خودتان سخت‌گیری می‌کنید، باید حجم معاشرت‌های اجتماعی خود را بیشتر کنید و به دامنه‌ی آشنایانتان تنوع ببخشید. حتی اگر با اطرافیان خودتان هیچ نوع ارتباط فکری هم ندارید، همیشه می‌توانید نقطه مشترکی برای بحث و گفت‌وگو پیدا کنید.
نکته‌ی پایانی
نگاه کردن به آینه و دیدن حقیقت وجودی و ایرادات رفتاری‌مان ممکن است خیلی سخت باشد. اولین واکنش ما هم احتمالاً منحرف کردن ذهنمان از تمرکز روی این موضوع و دفاع از خودمان است. در واقع ما همیشه دلایل خوبی برای اعمال خود داریم و می‌توانیم به خوبی رفتارهای خود را توجیه کنیم.
رشد شخصی و در نهایت رسیدن به خوشبختی در زندگی، مستلزم پذیرفتن عیب‌های خود و تغییر رفتار است.
مطلبی دیگر از این انتشارات
خیانت عاطفی چیست؟ (مراحل، دلایل، انواع و روش پیشگیری)
مطلبی دیگر از این انتشارات
۵ ویژگی شخصیتی افراد سلطهپذیر که آن‌ها را مطیع دیگران می‌کند
مطلبی دیگر از این انتشارات
۲۱ ویژگی افراد سنگدل که رابطه با آن‌ها را خطرناک می‌کند