دیجی‌کالا و بامیلو ، مقایسه‌ای تکراری؛ اما جذاب!

دیجی‌کالا و بامیلو ، دو فروشگاه اینترنتی هستند که در حوزه‌ی فعالیت خودشان مورد اقبال قرار گرفته‌ اند. در این میان، دیجی‌کالا که سابقه فعالیت بیشتری نیز دارد، سهم بیشتری از بازار را کسب کرده و مدعی است بیش از 80 درصد بازار خرده فروشی آنلاین ایران را در اختیار گرفته است. بامیلو که پس از دیجی‌کالا فعالیتش را آغاز کرده است، با ایجاد تمرکز روی مد و لباس به جای کالای دیجیتال -که محل تمرکز دیجی‌کالا بود- سعی کرد وجه تمایز مناسبی برای خود ایجاد کند. البته اقدام بامیلو برای ایجاد marketplace به جای فروش محصولاتی که در انبار خود نگه‌داری می‌کرد هم اقدام جدیدی بود که از سمت این کسب و کار اتفاق افتاد که بعدا همین امکان در دیجی‌کالا هم فراهم شد.

در حال حاضر، این فروشگاه‌ها با توسعه‌ی کسب و کار خود توانسته‌ اند دسته‌بندی‌های متنوع از کالاهای گوناگون را تحت پوشش قرار دهند و در آخرین اقدام، شاهد فروش کالاهای سوپرمارکتی از طرف این کسب و کارها بوده‌ ایم؛ در حالی که قبلا حرکت دیجی‌کالا به سمت اقلام بسیار گران نظیر خودرو را تجربه کرده‌‌ ایم.

برای آشنایی بیشتر با این کسب و کارها، آن‌ها را از وجوه مختلف بررسی می‌کنیم تا در نهایت ببینیم کدام یک از آن‌ها نسبت به دیگری حائز برتری است. در ادامه، این کسب و کارها را از 4 جنبه‌ی ساختار وبسایت، محتوا، خدمات و شیوه بازاریابی مقایسه می‌کنیم:

ساختار وبسایت

• منوهای دسترسی

دسترسی به یک محصول، از طریق چندین مسیر در منوی دسته‌بندی‌های دیجی‌کالا امکان پذیر است و این منو، در یک فضای مناسب -که هر جای آن به هدف خاصی تخصیص داده شده است- طراحی شده است. در مورد بامیلو مسیرهای دسترسی محدودتر بوده و منوی مربوطه فضای زیادی را اشغال می‌کند که باعث شده فضای خالی زیادی در آن ببینیم. رنگ بندی‌ها در منوی دیجی‌کالا، به نحوی مخاطب را به مقصدش راهنمایی می‌کند؛ اما فضای خالی منوی بامیلو، عاملی برای سردرگمی مخاطب است.

• جستجو

جستجو در هر دو وبسایت به صورت زنده انجام شده و علاوه بر محصولات، دسته‌بندی‌های مرتبط را هم نمایش می‌دهد. در این بخش نیز به نظر می‌آید گنجاندن بخشی از کالاهای مرتبط در نتایج جستجو، به دیجی‌کالا برتری بخشیده است.

• فیلترهای جستجو

یکی دیگر از ابزارهای دسترسی -خصوصا برای آن‌هایی که بر اساس مشخصات به دنبال یافتن محصول مدنظرشان هستند- فیلترهای جستجو هستند. در دیجی‌کالا به سبب تعریف فیلدهای متنوع برای هر دسته محصولات، فیلترها نیز در شمار مناسبی تعریف شده‌ اند؛ اما در بامیلو، فیلدهای مربوط به بسیاری از دسته‌ها تعریف نشده یا بسیار کم هستند، به گونه‌ای که اعمال فیلتر بر روی آن‌ها چاره‌ساز نیست.

• امکان مقایسه

مقایسه‌ی کالاها، امکانی است که مخاطبان را در تصمیم‌گیری یاری می‌کند. این امکان در وب‌سایت دیجی‌کالا ارائه شده است و به دلیل تعریف دقیق مشخصات محصول، کارایی بالایی دارد. بامیلو این امکان را ندارد و به نظر می‌آید پیش از ایجاد آن، باید فکری به حال مشخصات محصول بکند.

• نمودار قیمت

نمودار قیمت‌ در دیجی‌کالا و برحسب رنگ‌ها و گارانتی‌های مختلف محصول ارائه می‌شود و کاربر امکان فیلتر کردن نمودارها را هم دارد؛ اما چنین امکانی در بامیلو مشاهده نمی‌شود. این نمودار تاثیر بسزایی بر تصمیم‌گیری مشتری مبنی بر خرید یا به تعویق انداختن آن دارد.

• اعلام موجودی

در صورتی که محصولی در دیجی‌کالا لیست شده باشد و موجودی آن به اتمام رسیده باشد، مخاطبین می‌توانند درخواست خود برای خرید کالا را ثبت نمایند تا در صورت تجدید موجودی، از آن مطلع گردند. اطلاع‌رسانی این امر، علاوه بر ایمیل از طریق SMS هم اتفاق می‌افتد. مجددا شاهد ضعف بامیلو در ارائه‌ی چنین خدمتی هستیم.

محتوا

• بلاگ محتوایی

دیجی‌کالا از طریق سرویس مگ توانسته است محتوای متنوع و قابل توجهی ایجاد کند. این محتوا، در قالب های متن، پادکست و حتی ویدئو ارائه می شود تا دیجی‌کالا علاوه بر یک فروشنده، مرجعی برای اخبار دنیای تکنولوژی و محتوای تحلیلی آن باشد.

بامیلو نیز کوشیده است بستر مناسبی برای انتشار محتوا ایجاد کند؛ اما حجم محتوای تولید شده در مقایسه با دیجی‌مگ، بسیار کمتر است. قالب گزارش‌ها هم به متن و تصویر محدود می شود و پادکست و ویدئوهای خبری یا تحلیلی هنوز در دامنه محتوای آن ها قرار نگرفته است.

• معرفی محصول

هر دو وب‌سایت دارای وبلاگ‌هایی برای ارائه‌ی محتوا هستند. با این وجود، محتوایی بیشتر مدنظر مخاطبین قرار گرفته که به عنوان معرفی در صفحه محصول منتشر می‌شود. دیجی‌کالا به طور مفصل و با تحلیل ویژگی‌های محصول در کنار ارائه‌ی تصاویر، آن را معرفی می‌کند و نهایتا در جمع‌بندی‌اش کارکردهای محصول را با نیاز مشتری تطبیق داده، نقاط ضعف و قوت آن را بر می‌شمارد؛ اما بامیلو تنها به تکرار مشخصه‌های محصول در یک قالب متنی می‌پردازد.

• فیلدهای مشخصات

در مورد فیلدهای مشخصات، ایجاد واژگان استاندارد برای هر دسته‌بندی، امر تشخیص را برای کاربران دیجی‌کالا تسهیل کرده است؛ اما در بامیلو برای معرفی یک ویژگی یکسان لغات متنوعی مورد استفاده قرار می‌گیرد.

• محتوای تصویری

تیم محتوای 180 نفره دیجی‌کالا علاوه بر تولید محتوای متنی، مسئولیت تصاویر مربوط به محصول را هم بر عهده دارد. عملکرد این تیم  که به ارائه‌ی تصاویری از کالا در رنگ‌های مختلف و با زوایای متفاوت شده است، تجربه‌ی خوبی به کاربر می‌دهد. دسترسی به رنگ‌های مختلف یک کالا در دیجی‌کالا تجمیع شده است؛ در حالی که در بامیلو برای دیدن یک رنگ دیگر، کاربر می‌بایست صفحه دیگری را بررسی کند.

یک مزیت بسیار بزرگ برای دیجی‌کالا ارائه‌ی ویدئوهای نقد و بررسی محصول است که چنین خدمتی در بامیلو وجود ندارد.

• محتوای کاربر

تعامل با کاربران و ایجاد محتوا از طریق ایشان، یکی از زمینه‌های رقابت بامیلو و دیجی‌کالا است. امتیازدهی به محصول از وجوه مختلف و برشمردن نقاط ضعف و قوت در کنار اظهار نظر شخصی از امکاناتی است که در دیجی‌کالا به وجود آمده و ترکیب آن‌ها در کنار یکدیگر، مشارکت قابل قبول مخاطبین را در پی‌داشته است؛ در حالی که روش‌های تعامل در بامیلو بسیار محدودتر بوده و تعاملاتِ کمتر در این وب‌سایت به وضوح قابل مشاهده است.

نکته‌ای که نباید از آن گذشت، بازخوردهای فضای مجازی در خصوص نظرات کاربران است؛ چنان‌که ادعاهای بسیاری مبنی بر دست‌بردن دیجی‌کالا در نظرات کاربران وجود دارد. نظرات موجود در صفحه Google Play مربوط به دیجی‌کالا، احتمال درست بودن این ادعا را تقویت می‌کند.

خدمات

• ثبت سفارش

ثبت سفارش در دیجی‌کالا تنها در صورت موجود بودن آن اتفاق می‌افتد و در غیر این‌صورت مخاطب می‌تواند درخواستی برای اطلاع به هنگام موجود شدن ثبت نماید. در بامیلو، همواره امکان ثبت سفارش وجود دارد؛ اما به معنی موجود بودن کالا نیست. در مواردی ممکن است پس از ثبت سفارش و گذشت زمانی طولانی، عدم موجودی به کاربر به اطلاع داده شود که طبیعتا نارضایتی وی را به همراه خواهد داشت.

• ارسال

زمان ارسال محصولات دیجی‌کالا در شهر تهران بین یک تا دو روز است. برای کرج هم به همین صورت است. سفارش‌های شهرستان‌ها از طریق پست ارسال می‌گردند؛ اما ارسال سفارش‌های روزهای پنج‌شنبه و جمعه، به شنبه موکول می‌شود که باعث تاخیر نسبی آن‌ها می‌گردد.

زمان ارسال سفارش‌های بامیلو در موارد مختلف متفاوت است و حین سفارش زمان تحویل کالا به مشتری اطلاع داده می‌شود؛ اما در بسیاری موارد، به سبب عدم تامین کالا، سفارش به تاخیر افتاده و یا حتی لغو می‌شود که این امر را می‌توان یکی از مشکلات اساسی بامیلو دانست؛ چنان‌که مورد توجه اکثریت مشتریان آن نیز قرار گرفته و به عاملی برای نارضایتی بدل شده است.

• سایر خدمات

سرویس‌های جانبی ارائه شده در دیجی‌کالا نظیر OpenBox، امکان خرید کارت هدیه دیجی‌کالا ودیجی‌بن، خلاقیت‌هایی هستند که مشابه آن‌ها در بامیلو یافت نمی‌شود.

بازاریابی

 پیشتر، شاهد تبلیغات دیجی‌کالا در سایت‌های ایرانی بوده‌ ایم و کارهای تبلیغاتی‌اش در سایت‌هایی نظیر ورزش3 و آپارات، بارها به چشم آمده است. در مقابل، بامیلو بستر سایت‌های خارجی را برگزیده است و برای مثال دیدن تبلیغاتش در یوتیوب برای خیلی‌ها عجیب؛ اما جذاب بوده است.

در حالی که دیجی‌کالا خود را مسلط بر بازار می‌داند، شاهد قرار گرفتن بامیلو در صدر نتایج جستجوی بسیاری از کلیدواژه‌های مرتبط با خرید اینترنتی هستیم. هرچند برخی از این کلید‌واژه‌ها با هزینه‌ی تبلیغاتی پوشش داده شده است؛ اما بامیلو توانسته است بخش مناسبی از آن‌ها را به صورت ارگانیک در اختیار بگیرد.

کمپین‌ حراجمعه‌‌ی بامیلو و تبلیغات محیطی گسترده‌ی آن، اقدام مهم بامیلو برای جذب مخاطبین بود که از سوی دیجی‌کالا هم شاهد موارد مشابهی با عناوین جمعه به‌ خرید و یلدای شگفت‌انگیز بوده‌ایم. با وجود این‌که این برنامه‌ها در مجموع اثر مثبتی بر مخاطبین گذاشتند؛ اما شاهد ضعف زیرساخت‌های هر دو وب‌سایت در پاسخ به تقاضای بالای مخاطبین در چنین مواقعی بودیم.