مسئول تیم محتوایی اکوموتیو، دانشجوی کارشناسی ارشد دانشگاه صنعتی امیرکبیر
وبسایت موبایل یا اپلیکیشن؟
اگر در فکر داشتن حضور موبایلی برای کسب و کار یا سازمانتان هستید، یکی از اولین ملاحظاتی که احتمالاً به ذهنتان خواهد رسید این است که آیا می‌خواهید یک برنامه‌ی کاربردی تلفن همراه (اپلیکیشن موبایل) برای کاربران بسازید تا آن را دانلود کنند یا یک وبسایت موبایل ، یا شاید هر دو. وب‌سایت‌ها و اپلیکیشنهای موبایل، می‌توانند در نگاه اول بسیار شبیه هم باشند، و تعیین این‌که کدام یک بیشتر مناسب نیازهای شماست به چند عامل بستگی دارد، از جمله مخاطب هدف، بودجه‌ی موجود، هدف موردنظر و ویژگی‌های مطلوب و مورد نیاز.
تفاوت میان یک وبسایت و یک اپلیکیشن موبایل چیست؟
قبل از ارزیابی فواید یک وبسایت موبایل در مقابل یک اپلیکیشن، آگاهی از تفاوت‌های کلیدی میان این دو اهمیت دارد. هر دوی آن‌ها روی دستگاه‌های دستی و قابلِ حمل نظیر گوشی‌های هوشمند (مثل آیفون، اندروید و بلک‌بری) و تبلت‌ها، استفاده می‌شوند.
یک وبسایت موبایل، مشابه هر وبسایت دیگری، از صفحات HTML مرورگر محوری تشکیل می‌شود که با هم لینک دارند و از طریق اینترنت در دسترس اند (معمولاً وایفای یا شبکه‌های 3G یا 4G برای موبایل). ویژگی اصلی که یک وبسایت موبایل استاندارد را از یک وبسایت استاندارد متمایز می‌کند، طراحی آن برای صفحه نمایش کوچک‌تر و رابط کاربری صفحه لمسی است. طراحی وب واکنش گرا، تبدیل به استاندارد جدیدی برای وبسایت‌هایی شده که نه تنها با موبایل سازگارند، بلکه می‌توانند مقیاس خود را با هر اندازه‌ای که دستگاهمان داشته باشد – از دسکتاپ گرفته تا تبلت و گوشی‌های هوشمند دستی – تطبیق دهند.
وب‌سایت‌های واکنشگرای موبایلی هم مثل هر وب‌سایتی می‌توانند محتوای متنی، داده، تصاویر و فیلم را نشان دهند. آن‌ها می‌توانند به ویژگی‌های خاصّ موبایل مثل click-to-call (برای گرفتن یک شماره تلفن) یا نقشه‌نگاریِ مکان-محور نیز دسترسی داشته باشند.
اپلیکیشنها، نرم‌افزارهای کاربردی واقعی هستند که به جای پردازش کردن داخل یک مرورگر، روی تلفن همراه شما بارگیری و نصب می‌شوند. کاربران از درگاه‌های خاص گوشی همراه مثل اپ استورِ اپل ، بازارِ اندروید، یا دنیای اپِ بلک بری بازدید می‌کنند تا اپ مناسب برای سیستم عامل خود را یافته و بارگیری نمایند. این اپ ممکن است محتوا و داده‌اش را به روشی مشابه یک وبسایت، از اینترنت بگیرد، یا این‌که محتوا را بارگیری کند تا بدون اتصال به اینترنت هم قابل دسترسی باشد.
کدام بهتر است یک اپلیکیشن یا یک وبسایت موبایل؟
وقتی پای تصمیم‌گیری درمورد ساختن یک اپ بومی یا یک وبسایت موبایل در میان است، مناسب‌ترین گزینه واقعاً به اهداف نهایی شما بستگی دارد. اگر درحال ساخت یک بازی تعاملی هستید، احتمالاً اپ بهترین گزینه‌ی شما خواهد بود؛ اما اگر هدفتان ارائه‌ی محتوای سازگار با موبایل به گسترده‌ترین مخاطب ممکن است، آنوقت احتمالاً وبسایت موبایل بهترین راه باشد. در برخی موارد، شاید به این نتیجه برسید که به هر دو مورد نیاز دارید؛ اما گفتنش ضرر ندارد که ساخت یک اپ بدون از قبل داشتنِ یک وبسایت موبایل، معنی نمی‌دهد.
به طور کلی، ساخت یک وبسایت موبایل را باید نخستین گام در رسیدن به حضور وب موبایل در نظر بگیرید، درحالی‌که اپ برای ایجاد یک برنامه با هدف بسیار خاص مفید است؛ هدفی که عملاً نمی‌توان از طریق یک مرورگر وب به آن رسید.
مزایای وبسایت موبایل در مقابل اپلیکیشنهای بومی
اگر اهداف شما عمدتاً به بازاریابی یا روابط عمومی مربوط می‌شوند، یک وبسایت موبایل تقریباً همیشه به عنوان نخستین گام عملی در راهبرد توسعه‌ی موبایل شما، به کار خواهد آمد. دلیلش این است که وبسایت موبایل، چند مزیت ذاتی نسبت به اپ دارد ازجمله دسترس‌پذیری وسیع‌تر، سازش‌پذیری و مقرون به صرفه بودن.
- بی‌واسطگی – وب‌سایت‌های موبایل فوراً در دسترس‌اند
یک وبسایت موبایل فوراً از طریق مرورگر در طیف وسیعی از دستگاه‌ها (آیفون، اندروید، بلک‌بری و…) در دسترس است. درعوض اپلیکیشنها ایجاب می‌کنند که کاربر در نخستین گام، قبل از آن‌که بتواند محتوا یا برنامه را مشاهده کند، آن را از بازار بارگیری و نصب نماید که این، مانعی قابل توجه میان میل اولیه و اقدام مخاطب به شمار می‌آید.
- سازش‌پذیری- وب‌سایت‌های موبایل با دستگاه‌های مختلف سازگارند
یک وبسایت موبایل میتواند به وسیله‌ی انواع مختلف دستگاه‌های موبایل در دسترس کاربران قرار گیرد، درحالی که اپلیکیشنهای بومی نیاز به ایجاد نسخه‌ای جداگانه برای هر نوع دستگاه دارند. علاوه بر این، URLهای وبسایت موبایل به راحتی در دیگر فن‌آوری‌های موبایل مثل SMS، کدهای QR و NFC ادغام می‌شوند.
- ارتقا‌پذیری– وب‌سایت‌های موبایل می‌توانند دائماً به روز شوند
وبسایت موبایل از لحاظ انعطاف‌پذیری در به‌روزرسانی محتوا، بسیار پویاتر از اپلیکیشن است. اگر بخواهید طراحی یا محتوای وبسایت موبایل را تغییر دهید، به سادگی و فوراً ویرایش موردنظرتان را منتشر خواهید کرد و تغییرات قابل مشاهده خواهند بود؛ درمقابل، به‌روزرسانی اپلیکیشن نیاز به فرستادن به‌روزرسانی‌ها برای کاربران دارد، که باید بعد از آن بارگیری شوند تا اپ، روی هر یک از دستگاه‌ها به‌روزرسانی گردد.
- یافت‌پذیری– وب‌سایت‌های موبایل را می‌توان به راحتی پیدا کرد
پیدا کردن وبسایت موبایل برای کاربران بسیار ساده‌تر است چرا که صفحات آن می‌توانند در نتایج جستجو نمایش داده شده و در دایرکتوری‌های خاصّ هر صنعت فهرست شوند، چیزی که پیدا کردن شما را برای بازدیدکنندگانِ لایق آسان می‌کند. مهمترین نکته این است که بازدیدکنندگان وبسایت عادی شما وقتی از دستگاه همراه خود استفاده می‌کنند، می‌توانند به‌صورت خودکار به سایت موبایلتان فرستاده شوند (بااستفاده از ”تشخیص دستگاه”). برعکس، امکان دیدن اپلیکیشنها تا حدّ زیادی به فروشگاه‌های اپِ سازندگان محدود شده است.
- امکان به اشتراک گذاری– وب‌سایت‌های موبایل می‌توانند به سادگی توسط ناشران و در میان کاربران به اشتراک گذاشته شوند
آدرس وب‌سایت‌های موبایل به سادگی با یک لینک ساده بین کاربران به اشتراک گذاشته می‌شوند (مثلاً داخل یک ایمیل یا پیغام متنی، پست فیسبوک یا توییتر). ناشران می‌توانند به سادگی کاربران را از یک وبلاگ یا سایت، یا حتی نوشته‌ی چاپی، به وبسایت موبایل ارجاع دهند. اپ را نمی‌توان به سادگی به این شکل به اشتراک گذاشت.
- دسترسی– وب‌سایت‌های موبایل دسترسی وسیع‌تری دارند
از آن‌جا که وبسایت موبایل از طریق پلت‌فرم‌های گوناگون و موتورهای جستجو در دسترس بوده و میتواند به سادگی در میان کاربران به اشتراک گذاشته شود، دارای قابلیت دسترسی بسیار بیشتری نسبت به اپلیکیشن بومی است.
- چرخه‌ی حیات – وب‌سایت‌های موبایل را نمی‌توان پاک کرد
عمر مفید یک اپلیکیشن بسیار کوتاه است، طبق برخی تحقیقات کمتر از 30 روز، پس اگر اپلیکیشن شما چیز واقعاً منحصربه‌فرد و یا مفیدی (در حالت ایده‌آل هردو مورد) نباشد، تردید هست که چه مدتی روی دستگاه کاربر دوام خواهد آورد. درمقابل، وب‌سایت‌های موبایل همواره در دسترس کاربران قرار دارند تا بتوانند به آن برگردند.
- یک وبسایت موبایل میتواند یک اپلیکیشن باشد!
وب‌سایت‌های موبایل – درست مثل یک وبسایت استاندارد – می‌توانند در قالب اپلیکیشنهای وبِ پایگاه داده محور، توسعه یابند که تا حدّ زیادی شبیه اپلیکیشنهای بومی عمل می‌کنند. یک برنامه‌ی وب موبایلی میتواند جایگزینی عملی برای توسعه‌ی اپلیکیشن بومی باشد.
- زمان و هزینه- وب‌سایت‌های موبایل ساده‌تر و ارزان‌ترند
آخرین مزیت وبسایت موبایل این است که توسعه‌ی آن به طرز قابل توجهی از لحاظ زمان و هزینه، نسبت به یک اپ بومی، به‌صرفه‌تر است؛ به خصوص اگر لازم باشد در پلت‌فرم‌های مختلف حضور داشته باشید (که در این‌صورت نیاز به ایجاد چندین اپلیکیشن دارید).
- پشتیبانی و نگهداری
ملاحظات سرمایه‌گذاری روی اپلیکیشن درمقابل وبسایت به راه‌اندازی اولیه‌ی آن ختم نمی‌شود؛ پشتیبانی و حفظ یک اپ به شکل مناسب (بهینه‌سازی، آزمایش، مسائل سازش‌پذیری و توسعه‌ی مداوم) بسیار بسیار گران‌تر و پیچیده‌تر از پشتیبانی از یک وبسایت در طول زمان است.
یک اپلیکیشن چه زمانی به درد می‌خورد؟
علی‌رغم بسیاری از فواید ذاتی وبسایت موبایل، اپلیکیشنها باز هم محبوبیت بسیاری دارند و چند سناریوی مصرف خاص وجود دارد که در آن‌ها اپلیکیشن، بهترین گزینه‌ی پیش روی شما خواهد بود. به طور کلی، اگر شما به یکی از موارد زیر نیاز داشته باشید، اپلیکیشن به کار شما می‌آید:
- تعامل/بازی
برای بازی‌های تعاملی (مثلاً Angry Birds) اپلیکیشن تقریباً همیشه بهترین گزینه‌ی شما خواهد بود، حداقل برای آینده‌ای قابل پیش‌بینی.
- مصرف عادی / شخصی‌سازی
اگر قرار است کاربران هدف شما از اپلیکیشن به شیوه‌ای شخصی و مرتباً استفاده کنند (مانند EverNote) آنوقت اپلیکیشن روش خوبی برای این کار است.
- محاسبات یا گزارشگری پیچیده
اگر نیاز به چیزی دارید که داده گرفته و به شما امکان دست‌کاری داده‌ها با محاسبات پیچیده، نمودار، یا گزارش بدهد (مثل بانک‌داری یا سرمایه‌گذاری) اپلیکیشن کمکتان خواهد کرد آن را بسیار بهتر انجام دهید.
- نیاز به پردازش یا کاربری بومی
مرورگرهای وب موبایل، به طرز فزاینده‌ای در دستیابی به کارکردهای خاص موبایل مثل click-to-call، SMS و GPS بهتر عمل می‌کنند. با این وجود، اگر نیاز دارید به دوربین کاربر یا پردازش شارژ باتری دسترسی داشته باشید، یک اپلیکیشن باز هم این کار را بسیار بهتر انجام خواهد داد.
- عدم نیاز به اتصال اینترنت
اگر نیاز به دسترسی آفلاین به محتوا یا انجام کارها بدون اتصال شبکه/بیسیم داشته باشید، آنوقت اپلیکیشن به درد می‌خورد.
وقتی یک اپلیکیشن ایجاد می‌کنید، مثل هر پروژه‌ای می‌خواهید از بازگشت مطلوب سرمایه‌تان اطمینان یابید. چیزی که می‌خواهید به هر قیمتی از آن دوری کنید، کار عبث و پرخرج ساخت یک اپلیکیشن است تا کاری ابتدایی انجام دهد که با وبسایت موبایل هم می‌توان انجام داد.
نتیجه
با جهانی‌تر شدن استفاده از موبایل، سؤال «اپ در برابر وب» کماکان ملاحظه‌ای بسیار جدی برای سازمان‌هایی خواهد بود که در پی داشتن حضور موبایلی هستند. اگر اهداف موبایلی شما عمدتاً در بازاریابی خلاصه می‌شود ، یا اگر هدفتان ارائه‌ی محتوا و داشتن حضور گسترده‌ی موبایلی است که بتواند به سادگی حفظ شده، میان کاربران به اشتراک گذاشته شده و روی موتورهای جستجو یافت شود، آنوقت یک وبسایت واکنشگرای سازگار با موبایل، گزینه‌ی منطقی خواهد بود.
از سوی دیگر، اگر هدف شما دادن تجربه‌ی مشابه رابط کاربریِ بازی یا برنامه‌ای رایانه‌ای به‌جای یک وبسایت به کاربر است، یا اگر نیاز به دسترسی به حافظه و فعالیت‌های داخل گوشی کاربر دارید، آنوقت احتمالاً به یک اپلیکیشن نیاز خواهید داشت.
به یاد داشتن این نکته نیز اهمیت دارد که وبسایت موبایل و اپلیکیشن بومی، لزوماً در مقابل یکدیگر نیستند. بسیاری از سازمان‌ها هم یک وبسایت عمومی سازگار با موبایل برای حضور عمومی خود در وب دارند، هم یک اپلیکیشن بومی قابل دانلود تا نیازهای خاصّ بیشتری را برطرف سازند. نهایتاً این‌که، مسئله فقط انتخاب ابزار مناسب برای کار مورد نظر است.
برای تماس با ما برای دریافت اطلاعات اضافه، یا بحث و تبادل نظر درمورد این‌که آیا اپلیکیشن بیشتر با نیازهای سازمان شما هم‌خوانی دارد یا وبسایت موبایل، میتوانید نظر خود را در انتهای پست با ما در میان بگذارید.
همچنین بخوانید: 7 دلیل برای استفاده از اپلیکیشن موبایل در کسب و کارها
مطلبی دیگر از این انتشارات
لزوم ثبت و مراقبت از ایده ها در راه اندازی استارت آپ
مطلبی دیگر از این انتشارات
۵۲ شیوه‌ی بازاریابی که یک کارآفرین باید بداند
مطلبی دیگر از این انتشارات
استارتاپ گرایند اصفهان با حضور موسس و مدیرعامل تپسی