وب‌سایت موبایل یا اپلیکیشن؟

اگر در فکر داشتن حضور موبایلی برای کسب­ و کار یا سازمانتان هستید، یکی از اولین ملاحظاتی که احتمالاً به ذهنتان خواهد رسید این است که آیا می­‌خواهید یک برنامه­‌ی کاربردی تلفن همراه (اپلیکیشن موبایل) برای کاربران بسازید تا آن را دانلود کنند یا یک وب‌سایت موبایل ، یا شاید هر دو. وب‌­سایت­‌ها و اپلیکیشن‌های موبایل، می‌­توانند در نگاه اول بسیار شبیه هم باشند، و تعیین این‌که کدام­ یک بیشتر مناسب نیازهای شماست به چند عامل بستگی دارد، از جمله مخاطب هدف، بودجه‌­ی موجود، هدف موردنظر و ویژگی­‌های مطلوب و مورد نیاز.

تفاوت میان یک وب­‌سایت و یک اپلیکیشن موبایل چیست؟

قبل از ارزیابی فواید یک وب­‌سایت موبایل در مقابل یک اپلیکیشن، آگاهی از تفاوت­‌های کلیدی میان این دو اهمیت دارد. هر دوی آن‌ها روی دستگاه­‌های دستی و قابلِ ­حمل نظیر گوشی‌­های هوشمند (مثل آیفون، اندروید و بلک­‌بری) و تبلت­‌ها، استفاده می­‌شوند.

یک وب­‌سایت موبایل، مشابه هر وب­‌سایت دیگری، از صفحات HTML مرورگر محوری تشکیل می‌­شود که با هم لینک دارند و از طریق اینترنت در دسترس ­اند (معمولاً وای­فای یا شبکه­‌های 3G یا 4G برای موبایل). ویژگی اصلی که یک وب­‌سایت موبایل استاندارد را از یک وب­‌سایت استاندارد متمایز می­‌کند، طراحی آن برای صفحه نمایش کوچک­‌تر و رابط کاربری صفحه لمسی است. طراحی وب واکنش گرا، تبدیل به استاندارد جدیدی برای وب­سایت‌­هایی شده که نه­ تنها با موبایل سازگارند، بلکه می‌­توانند مقیاس خود را با هر اندازه‌­ای که دستگاهمان داشته باشد – از دسک­تاپ گرفته تا تبلت و گوشی‌­های هوشمند دستی – تطبیق دهند.

وب­‌سایت­‌های واکنش­گرای موبایلی هم مثل هر وب­‌سایتی می‌­توانند محتوای متنی، داده، تصاویر و فیلم را نشان دهند. آن‌ها می‌توانند به ویژگی‌­های خاصّ موبایل مثل click-to-call (برای گرفتن یک شماره تلفن) یا نقشه‌­نگاریِ مکان-محور نیز دسترسی داشته باشند.

اپلیکیشن‌‌ها، نرم‌­افزارهای کاربردی واقعی هستند که به­ جای پردازش کردن داخل یک مرورگر، روی تلفن همراه شما بارگیری و نصب می­‌شوند. کاربران از درگاه‌­های خاص گوشی همراه مثل  اپ استورِ اپل ، بازارِ اندروید، یا دنیای اپِ بلک بری بازدید می­‌کنند تا اپ­ مناسب برای سیستم عامل خود را یافته و بارگیری نمایند. این اپ ممکن است محتوا و داده‌­اش را به روشی مشابه یک وب­سایت، از اینترنت بگیرد، یا این‌که محتوا را بارگیری کند تا بدون اتصال به اینترنت هم قابل دسترسی باشد.

کدام بهتر است یک اپلیکیشن‌‌ یا یک وب­‌سایت موبایل؟

وقتی پای تصمیم‌­گیری درمورد ساختن یک اپ بومی یا یک وب­سایت موبایل در میان است، مناسب­‌ترین گزینه واقعاً به اهداف نهایی شما بستگی دارد. اگر درحال ساخت یک بازی تعاملی هستید، احتمالاً اپ بهترین گزینه‌­ی شما خواهد بود؛ اما اگر هدفتان ارائه‌ی محتوای سازگار با موبایل به گسترده­‌ترین مخاطب ممکن است، آن­وقت احتمالاً وب­‌سایت موبایل بهترین راه باشد. در برخی موارد، شاید به این نتیجه برسید که به هر دو مورد نیاز دارید؛ اما گفتنش ضرر ندارد که ساخت یک اپ بدون از قبل داشتنِ یک وب­‌سایت موبایل، معنی نمی‌­دهد.

به ­طور کلی، ساخت یک وب‌­سایت موبایل را باید نخستین گام در رسیدن به حضور وب موبایل در نظر بگیرید، درحالی‌که اپ برای ایجاد یک برنامه با هدف بسیار خاص مفید است؛ هدفی که عملاً نمی‌­توان از طریق یک مرورگر وب به آن رسید.

مزایای وب­‌سایت موبایل در مقابل اپلیکیشن‌‌های بومی

اگر اهداف شما عمدتاً به بازاریابی یا روابط عمومی مربوط می­‌شوند، یک وب­‌سایت موبایل تقریباً همیشه به ­عنوان نخستین گام عملی در راهبرد توسعه‌­ی موبایل شما، به کار خواهد آمد. دلیلش این است که وب‌­سایت موبایل، چند مزیت ذاتی نسبت به اپ دارد ازجمله دسترس‌پذیری وسیع­‌تر، سازش‌پذیری و مقرون­ به­ صرفه بودن.

• بی‌واسطگی – وب‌­سایت‌­های موبایل فوراً در دسترس‌­اند

یک وب‌­سایت موبایل فوراً از طریق مرورگر در طیف وسیعی از دستگاه‌­ها (آی­فون، اندروید، بلک‌­بری و…) در دسترس است. درعوض اپلیکیشن‌‌ها ایجاب می­‌کنند که کاربر در نخستین گام، قبل از آن‌که بتواند محتوا یا برنامه را مشاهده کند، آن را از بازار بارگیری و نصب نماید که این، مانعی قابل ­توجه میان میل اولیه و اقدام مخاطب به شمار می‌آید.

• سازش‌­پذیری- وب‌­سایت‌­های موبایل با دستگاه‌­های مختلف سازگارند

یک وب­سایت موبایل می­‌تواند به­ وسیله­‌ی انواع مختلف دستگاه­‌های موبایل در دسترس کاربران قرار گیرد، درحالی­ که اپلیکیشن‌‌های بومی نیاز به ایجاد نسخه‌­ای جداگانه برای هر نوع دستگاه دارند. علاوه­ بر این، URLهای وب‌­سایت موبایل به راحتی در دیگر فن‌آوری‌های موبایل مثل SMS، کدهای QR و NFC ادغام می‌­شوند.

• ارتقا‌پذیری– وب­‌سایت‌­های موبایل می‌­توانند دائماً به ­روز شوند

وب­‌سایت موبایل از لحاظ انعطاف­‌پذیری در به‌­روزرسانی محتوا، بسیار پویاتر از اپلیکیشن‌‌ است. اگر بخواهید طراحی یا محتوای وب­‌سایت موبایل را تغییر دهید، به ­سادگی و فوراً ویرایش موردنظرتان را منتشر خواهید کرد و تغییرات قابل­ مشاهده خواهند بود؛ درمقابل، به­‌روزرسانی اپلیکیشن‌‌ نیاز به فرستادن به­‌روزرسانی‌­ها برای کاربران دارد، که باید بعد از آن بارگیری شوند تا اپ، روی هر یک از دستگاه‌­ها به‌­روزرسانی گردد.

• یافت‌پذیری– وب‌­سایت­‌های موبایل را می­‌توان به ­راحتی پیدا کرد

پیدا کردن وب‌سایت­‌ موبایل برای کاربران بسیار ساده‌­تر است چرا که صفحات آن‌ می­‌توانند در نتایج جستجو نمایش داده شده و در دایرکتوری‌­های خاصّ هر صنعت فهرست شوند، چیزی که پیدا کردن شما را برای بازدیدکنندگانِ لایق آسان می­‌کند. مهم­ترین نکته این است که بازدیدکنندگان وب‌­سایت عادی شما وقتی از دستگاه همراه خود استفاده می­‌کنند، می‌­توانند به­‌صورت خودکار به سایت موبایلتان فرستاده شوند (بااستفاده از ”تشخیص دستگاه”). برعکس، امکان دیدن اپلیکیشن‌‌‌ها تا حدّ زیادی به فروشگاه‌­های اپِ سازندگان محدود شده است.

• امکان به اشتراک گذاری– وب‌­سایت‌­های موبایل می‌توانند به ­سادگی توسط ناشران و در میان کاربران به اشتراک گذاشته شوند

آدرس وب­‌سایت­‌های موبایل به­ سادگی با یک لینک ساده بین کاربران به اشتراک گذاشته می‌­شوند (مثلاً داخل یک ایمیل یا پیغام متنی، پست فیس­بوک یا توییتر). ناشران می­‌توانند به ­سادگی کاربران را از یک وبلاگ یا سایت، یا حتی نوشته‌­ی چاپی، به وب­سایت موبایل ارجاع دهند. اپ را نمی‌توان به­ سادگی به­ این شکل به اشتراک گذاشت.

• دسترسی– وب‌­سایت­‌های موبایل دسترسی وسیع‌­تری دارند

از آن‌جا که وب‌­سایت موبایل از طریق پلت‌­فرم‌­های گوناگون و موتورهای جستجو در دسترس بوده و می­تواند به­ سادگی در میان کاربران به اشتراک گذاشته شود، دارای قابلیت دسترسی بسیار بیشتری نسبت به اپلیکیشن‌‌‌ بومی است.

• چرخه‌­ی حیات – وب­‌سایت‌­های موبایل را نمی­‌توان پاک کرد

عمر مفید یک اپلیکیشن‌‌‌ بسیار کوتاه است، طبق برخی تحقیقات کمتر از 30 روز، پس اگر اپلیکیشن‌‌‌ شما چیز واقعاً منحصربه­‌فرد و یا مفیدی (در حالت ایده‌­آل هردو مورد) نباشد، تردید هست که چه مدتی روی دستگاه کاربر دوام خواهد آورد. درمقابل، وب­‌سایت‌­های موبایل همواره در دسترس کاربران قرار دارند تا بتوانند به آن برگردند.

• یک وب­‌سایت موبایل می‌­تواند یک اپلیکیشن باشد!

وب‌­سایت‌­های موبایل – درست مثل یک وب­‌سایت استاندارد – می­‌توانند در قالب اپلیکیشن‌­های وبِ پایگاه داده محور، توسعه یابند که تا حدّ زیادی شبیه اپلیکیشن‌­های بومی عمل می‌­کنند. یک برنامه‌ی وب موبایلی می­‌تواند جایگزینی عملی برای توسعه­‌ی اپلیکیشن‌ بومی باشد.

• زمان و هزینه- وب­‌سایت‌­های موبایل ساده‌­تر و ارزان‌­ترند

آخرین مزیت وب‌­سایت موبایل این است که توسعه‌­ی آن به­ طرز قابل­ توجهی از لحاظ زمان و هزینه، نسبت به یک اپ بومی، به‌صرفه‌­تر است؛ به ­خصوص اگر لازم باشد در پلت‌فرم‌های مختلف حضور داشته باشید (که در این­‌صورت نیاز به ایجاد چندین اپلیکیشن‌ دارید).

• پشتیبانی و نگهداری

ملاحظات سرمایه­­‌گذاری روی اپلیکیشن درمقابل وب‌­سایت به راه­‌اندازی اولیه­‌ی آن ختم نمی‌­شود؛ پشتیبانی و حفظ یک اپ به ­شکل مناسب (بهینه­‌سازی، آزمایش، مسائل سازش­‌پذیری و توسعه­‌ی مداوم) بسیار بسیار گران‌­تر و پیچیده‌­تر از پشتیبانی از یک وب­‌سایت در طول زمان است.

یک اپلیکیشن‌‌ چه زمانی به درد می‌­خورد؟

علی‌رغم بسیاری از فواید ذاتی وب‌­سایت موبایل، اپلیکیشن‌­ها باز هم محبوبیت بسیاری دارند و چند سناریوی مصرف خاص وجود دارد که در آن‌ها اپلیکیشن‌­، بهترین گزینه­‌ی پیش روی شما خواهد بود. به ­طور کلی، اگر شما به یکی از موارد زیر نیاز داشته باشید، اپلیکیشن‌­ به کار شما می‌آید:

• تعامل/بازی

برای بازی‌­های تعاملی (مثلاً Angry Birds) اپلیکیشن‌ تقریباً همیشه بهترین گزینه‌­ی شما خواهد بود، حداقل برای آینده‌­ای قابل­ پیش‌بینی.

• مصرف عادی / شخصی­‌سازی

اگر قرار است کاربران هدف شما از اپلیکیشن‌ به­ شیوه‌­ای شخصی و مرتباً استفاده کنند (مانند EverNote) آن­وقت اپلیکیشن‌ روش خوبی برای این کار است.

• محاسبات یا گزارش­گری پیچیده

اگر نیاز به چیزی دارید که داده گرفته و به شما امکان دست‌کاری داده‌­ها با محاسبات پیچیده، نمودار، یا گزارش بدهد (مثل بانک­‌داری یا سرمایه­‌گذاری) اپلیکیشن‌ کمکتان خواهد کرد آن را بسیار بهتر انجام دهید.

• نیاز به پردازش یا کاربری بومی

مرورگرهای وب موبایل، به­ طرز فزاینده‌­ای در دستیابی به کارکردهای خاص موبایل مثل click-to-call، SMS و GPS بهتر عمل می‌کنند. با این ­وجود، اگر نیاز دارید به دوربین کاربر یا پردازش شارژ باتری دسترسی داشته باشید، یک اپلیکیشن‌ باز هم این کار را بسیار بهتر انجام خواهد داد.

• عدم نیاز به اتصال اینترنت

اگر نیاز به دسترسی آف­لاین به محتوا یا انجام کارها بدون اتصال شبکه/بی­سیم داشته باشید، آن­وقت اپلیکیشن‌ به درد می­‌خورد.

وقتی یک اپلیکیشن‌ ایجاد می­‌کنید، مثل هر پروژه‌­ای می‌­خواهید از بازگشت مطلوب سرمایه­‌تان اطمینان یابید. چیزی که می­‌خواهید به هر قیمتی از آن دوری کنید، کار عبث و پرخرج ساخت یک اپلیکیشن‌ است تا کاری ابتدایی انجام دهد که با وب­‌سایت موبایل هم می­‌توان انجام داد.

نتیجه

با جهانی­‌تر شدن استفاده از موبایل، سؤال «اپ در برابر وب» کماکان ملاحظه­‌ای بسیار جدی برای سازمان­‌هایی خواهد بود که در پی داشتن حضور موبایلی هستند. اگر اهداف موبایلی شما عمدتاً در بازاریابی خلاصه می‌­شود ، یا اگر هدفتان ارائه‌­ی محتوا و داشتن حضور گسترده‌­ی موبایلی است که بتواند به ­سادگی حفظ شده، میان کاربران به اشتراک گذاشته شده و روی موتورهای جستجو یافت شود، آن­وقت یک وب‌­سایت واکنش­گرای سازگار با موبایل، گزینه­‌ی منطقی خواهد بود.

از سوی دیگر، اگر هدف شما دادن تجربه‌­ی مشابه رابط کاربریِ بازی یا برنامه‌­ای رایانه‌­ای به‌جای یک وب­‌سایت به کاربر است، یا اگر نیاز به دسترسی به حافظه­ و فعالیت‌­های داخل گوشی کاربر دارید، آن­وقت احتمالاً به یک اپلیکیشن‌ نیاز خواهید داشت.

به یاد داشتن این نکته نیز اهمیت دارد که وب­سایت موبایل و اپلیکیشن‌ بومی، لزوماً در مقابل یکدیگر نیستند. بسیاری از سازمان‌­ها هم یک وب­سایت عمومی سازگار با موبایل برای حضور عمومی خود در وب دارند، هم یک اپلیکیشن‌ بومی قابل دانلود تا نیازهای خاصّ بیشتری را برطرف سازند. نهایتاً این‌که، مسئله فقط انتخاب ابزار مناسب برای کار مورد نظر است.

برای تماس با ما برای دریافت اطلاعات اضافه، یا بحث و تبادل­ نظر درمورد این‌که آیا اپلیکیشن‌ بیشتر با نیازهای سازمان شما هم‌خوانی دارد یا وب­‌سایت موبایل، میتوانید نظر خود را در انتهای پست با ما در میان بگذارید.

همچنین بخوانید: 7 دلیل برای استفاده از اپلیکیشن موبایل در کسب و کارها