ویندوز یا لینوکس؟ چی باعث شده برنامه نویسا عاشق لینوکس باشن؟

احتمالاً تا حالا اسم ویندوز رو زیاد شنیدی. خب، بیشتر کامپیوترای خونگی و لپ‌تاپ‌هایی که می‌خریم، از اول روشون ویندوزه. ولی یه سری آدم عجیب (!) هم هستن که می‌گن «ما لینوکس می‌زنیم!» حالا اصلاً این لینوکس چیه؟ چرا بعضیا ازش استفاده می‌کنن؟ و کلاً اینا چه فرقی با هم دارن؟چرا برنامه نویسا لینوکسو بیشتر دوس دارن؟

ویندوز & لینوکس
ویندوز & لینوکس

اول از همه: سیستم‌عامل چیه؟

کامپیوتر خام خام فقط یه تیکه آهنه! سیستم‌عامل (یا همون OS) اون چیزیه که به کامپیوتر می‌فهمونه چطوری کار کنه. مثلاً وقتی یه فلش وصل می‌کنی، یا می‌خوای فیلم ببینی، یا یه اپ باز کنی، این سیستم‌عامله که پشت‌صحنه همه‌چی رو کنترل می‌کنه. در واقع سیستم عامل رابط بین سخت افزار و نرم افزاره!

ویندوز: دوست‌داشتنی، آشنا، دم‌دست

ویندوز ساخته‌ی مایکروسافته. تقریباً همه‌ی ما از کودکی باهاش خاطره داریم. رابط کاربریش ساده و گرافیکی هست، یعنی همه‌چی رو با ماوس می‌تونی کلیک کنی و بری جلو. نصب برنامه توش راحته، بازی کردن باهاش عالیه، و اکثر نرم‌افزارای معروف (مثل آفیس، فتوشاپ، و...) روش اجرا می‌شن.

مزایا: استفاده راحت و کاربرپسند؛ پشتیبانی از بازی‌ها و نرم‌افزارای گرافیکی؛ اکثراً باهاش آشنا هستن

معایب: پولیه (البته تو ایران ن😅!) ؛ بعضی‌وقتا کند می‌شه یا ویروس می‌گیره ؛ خیلی از بخشاش مثل جعبه سیاهه و نمی‌تونی ببینی پشتش چی داره می‌گذره(به اصطلاح تجاریه نه Open Source )

پ.ن : فکر کنم همتون با ویندوز آشنایی دارین پس بریم بیشتر راجب لینوکس بگیم.

لینوکس: آزاد، امن، خفن برای حرفه‌ای‌ها

لینوکس یه سیستم‌عامل آزاده (Open Source). یعنی کدش برای همه بازه و هرکی بخواد می‌تونه ببینه چی توشه، حتی ویرایشش کنه! هزار تا نسخه داره (که بهشون می‌گن "توزیع" یا همون "دیسترو")، مثل Ubuntu، Fedora، Arch و کلی دیگه.

مزایا: رایگان و متن‌باز؛ خیلی خیلی امن‌تر از ویندوزه؛ مناسب برای برنامه‌نویسی، سرور، هک (قانونی!)، و کارای فنی سرعت بالا، مخصوصاً روی سیستم‌های قدیمی

معایب: کار کردن باهاش اولش یه‌کم سخته، مخصوصاً اگه از ویندوز بیای ؛ بعضی نرم‌افزارای معروف (مثلاً فتوشاپ) نسخه‌ی لینوکسی ندارن ؛ باید یه کوچولو دست به کد و ترمینال باشی

لینوکس دو جور محیط کار داره: گرافیکی و غیر گرافیکی

محیط گرافیکی همونیه که شبیه ویندوزه؛ یعنی همه‌چی با کلیک و ماوسه. یه دسکتاپ می‌بینی، پوشه‌ها، پنجره‌ها، آیکون‌ها و برنامه‌ها. برای کارای روزمره مثل وب‌گردی، تماشای فیلم، نوشتن متن یا حتی کدنویسی ساده، این محیط کاملاً کافیه و کارو راحت می‌کنه.

اما محیط غیر گرافیکی یا همون خط فرمان (ترمینال) یه دنیای متنیه. خبری از ماوس و آیکون نیست. فقط یه صفحه مشکی و دستورات متنی. شاید خشک به نظر بیاد، ولی قدرت اصلی لینوکس اینجاست. با همین دستورات می‌تونی برنامه نصب کنی، فایل‌ها رو مدیریت کنی، اسکریپت بنویسی، سیستم رو تنظیم کنی یا حتی کل یه سرور رو از راه دور کنترل کنی.

دلیل اینکه لینوکس محیط غیر گرافیکی داره، برمی‌گرده به سبک بودن، سرعت بالا و کنترل کامل روی سیستم. مخصوصاً روی سرورها که اصلاً نیازی به دسکتاپ نیست. اونجا فقط یه ترمیناله و کلی دستور. برنامه‌نویسا، مدیرای سرور و هکرها عاشق این محیطن چون دقیق، سریع و بدون حاشیه‌ست.

لینوکس غول پشت صحنه

لینوکس شاید روی دسکتاپ‌ خیلیا نصب نباشه، ولی تقریباً همه‌جا هست! بیشتر سرورهای اینترنت، هاستینگ سایت‌ها، دیتاسنترها و حتی زیرساخت‌های گوگل، آمازون و فیسبوک با لینوکس کار می‌کنن. گوشی‌های اندرویدی هم در واقع یه نسخه‌ای از لینوکس هستن، پس اگه موبایل اندرویدی داری، همین الانم داری از لینوکس استفاده می‌کنی. تلویزیون‌های هوشمند، مودم‌ها، دوربین‌ها و کلی دستگاه دیگه هم با نسخه‌های سبک‌شده‌ی لینوکس کار می‌کنن. حتی ابرکامپیوترهای دنیا، سیستم‌های تحقیقاتی و ابزارهای تحلیل داده هم بیشترشون لینوکسی‌ان.

کاربردهای لینوکس
کاربردهای لینوکس

دلیل اینکه اسم لینوکس کمتر شنیده می‌شه اینه که معمولاً پشت‌صحنه کار می‌کنه. نه تبلیغ داره، نه محیط فانتزی برای کاربرای عادی. ولی کسایی که تو دنیای برنامه‌نویسی، امنیت، DevOps یا سرور باشن، می‌دونن لینوکس چه غولی پشت پرده‌ست. خلاصه اگه بخوای بدونی تکنولوژی دنیا روی چی می‌چرخه، جوابش اغلب لینوکسه، نه ویندوز!

چرا برنامه‌نویسا عاشق لینوکسن؟

  • چون ترمینالش روونه و قدرتمنده

  • چون بسته‌های نرم‌افزاری و ابزارهای برنامه‌نویسی خیلی راحت روش نصب می‌شن

  • چون سرورها اکثراً با لینوکس کار می‌کنن، پس بهتره از همون اول با محیطش آشنا بشی

  • چون حس می‌کنی کنترل بیشتری روی سیستم داری، نه اینکه ویندوز برات تصمیم بگیره!

  • چون با منابع کمتر، عملکرد بهتری داره (مخصوصاً برای کد زدن)


ویندوز برای کاربرای عادی خیلی خوبه، همه‌چی توش آماده‌ست. ولی لینوکس دنیای آدماییه که دوست دارن بیشتر بدونن، بیشتر کنترل کنن و عمیق‌تر کار کنن. اگه تازه‌کاری، شاید ویندوز گزینه‌ی راحت‌تری باشه.

ولی اگه داری وارد دنیای برنامه‌نویسی می‌شی یا می‌خوای چیزای بیشتری از دنیای کامپیوتر بفهمی، حتماً یه بار لینوکس رو امتحان کن. (می‌تونی حتی بدون پاک‌کردن ویندوز، یه لینوکس مجازی کنارش نصب کنی!)

نظرت چیه؟ تو ویندوزی هستی یا لینوکسی؟ اگه لینوکس کار کردی، کدوم توزیع رو بیشتر دوست داشتی؟ تو کامنتا بگو👇

پیج اینستاگرام -> erffan.yavari