بانکداری باز چیست؟

دنیای معاملات اقتصادی تغییر کرده و فناوری به مشاغل و بازارهای رقابتی در زمینه ارتباطات، هنر، سرگرمی و ورزش و.. راه یافته است. در طی سال‌های اخیر با پیشرفت‌های سیستم بانکی در راستای انطباق و هماهنگی بیشتر، شاهد مکانیزم‌های دیجیتال و خدمات از راه دور در عملیات روزمره بانکی هستیم. کارهایی که پیش از این برای انجامشان باید به بانک‌ها یا واسطه‌های فیزیکی دیگر مراجعه می‌کردیم را میتوانیم از هر نقطه‌ای و تنها با استفاده از خدمات جدید بانکی انجام می‌دهیم.

به نظرتان اگر دستیابی بیشتری به خدمات این چنینی وجود داشت چه اتفاقی می‌افتاد؟ آیا راهی وجود دارد که مشتریان بتوانند همه نیازهایشان را از طریق برنامه‌های کاربردی مستقل برآورده کنند؟ استارتاپ‌ها و کسب و کارها چطور می‌توانند از خدمات بانکداری سود ببرند؟

این همان چیزی است که بانکداری باز یا Open Banking با خود به همراه دارد. مجموعه گسترده‌ای از خدماتی که صاحبان بانک‌ها، مشتریان و کارآفرینان را شگفت زده می‌کند. در این مطلب قصد داریم در مورد ماهیت و مزایای بانکداری باز و همینطور API های مختلف آن صحبت کنیم. با ما همراه باشید.

بانکداری باز و سرویس‌های مبتنی بر API

مفهوم بانکداری باز برای بسیاری از افراد ناشناس است و دلیل آن هم مربوط به اجرای ضعیف بانک‌ها در این مقوله و عدم ارائه آموزش صحیح به مشتریان می‌باشد.

بانکداری باز یا Open Banking روشی است که به شخص ثالث (ارائه دهندگان خدمات مالی مانند نرم‌افزارهای مدیریت مالی شخصی) امکان دسترسی آزاد (تحت پروتکل‌های امنیتی) به اطلاعات بانکی مشتریان بانک را می‌دهد.

اطلاعات مربوط به معاملات و سایر داده های مالی بانک ها از طریق رابط‌های برنامه نویسی کاربردی (Open API) در اختیار کسب وکارها قرار می‌گیرد.

بانکداری باز امکان شبکه سازی بین حساب‌ها و داده ها را در سراسر موسسات برای استفاده توسط مصرف کنندگان ، مؤسسات مالی و ارائه دهندگان خدمات شخص ثالث فراهم می کند. در اصل بانکداری باز باعث می‌شود که افراد ثالث بتوانند خدمات و محصولات جدید را از طریق API های بانکی توسعه دهند.

برخی مزایای بانکداری باز عبارت هستند از:

۱- کمک به بهبود عملکرد

فرقی نمی‌کند مشتریان متقاضی استفاده از کدام خدمات باشند، در هر حال دسترسی به سرویس‌ها سریعتر انجام می‌شود و مشتریان به آسانی می‌توانند نیازهای مالی‌شان را تامین کنند. علت این سادگی در دسترسی و خدمات رسانی گسترده به دلیل وجود تنوع در API ها است. به این ترتیب تنها لازم است که کاربران با کمک فناوری به API مدنظرشان متصل گردند تا سایر عملیات به صورت خودکار انجام شود. با این تکنیک در زمان انجام عملیات نیز صرفه جویی می‌شود.

۲- متمرکز کردن خدمات

با استفاده از بانکداری باز، سیستم‌های بانکی مستقل (موجود در برنامه‌های کاربردی و اپلیکیشن‌ها) می‌توانند خدمات مورد نیاز مشتریان نظیر؛ مشاوره، نقل و انتقالات، تامین اعتبار، وام و.. را کنترل کرده و به صورت یکپارچه آنها را مدیریت کنند. به همین خاطرعملیات مالی با نظم بیشتری انجام می‌شود.

۳- افزایش تعداد سرویس‌ها در بازارهای مالی

هر چه بر تعداد مشتریان Open Banking افزوده شود متعاقب آن سرویس‌ها و API‌های بیشتری برای بهبود فرآیندهای مالی در اختیار آنها قرار می‌گیرد. در نتیجه شاهد بیشتر شدن تعداد و حجم فرایندها در بازارهای مالی خواهیم بود. به نحوی که نیاز تمامی گروه‌ها به خوبی برآورده شود.

۴- حفظ حریم خصوصی مشتریان

بانکداری باز به اشتراک گذاری داده‌ها متکی است. شاید در نگاه اول تصور کنید که این مسئله باعث بروز مشکلات امنیتی می‌شود. با این حال نگرانیتان بی‌مورد است. خوشبختانه در بانکداری باز دسترسی خودکار به اطلاعات حساب کاربران منجر به کاهش حریم خصوصی یا ایمنی آن نمی‌شود. زیرا هر گونه دسترسی، تبادل داده و ایجاد ارتباط بین بانک و API به صورت رمزنگاری شده است و کاملا محرمانگی اطلاعات رعایت می‌گردد. همینطور در تمامی خدمات، اجازه به اشتراک گذاشتن اطلاعات حساب از مشتری گرفته می‌شود.

آشنایی با نقش API ها در بانکداری باز

موضوع امنیت در Open Banking یکی از چالش‌های پیش روی کسب و کارها است زیرا اغلب مشتریان از به اشتراک گذاشتن اطلاعات مالی با افراد خارجی به شدت می‌ترسند. بنابراین نیازمند روش‌هایی هستیم که نگرانی‌های موجود درباره ایمنی را مرتفع کند.

بخش بزرگی از این ترس‌ها بخاطر حملات سایبری است که می‌تواند باعث به سرقت رفتن اطلاعات شود. استفاده از API روشی ساده، آسان و ارزان برای مقابله با این حملات است. API های مربوط به احراز هویت و مدیریت دسترسی‌ها می‌تواند آشفتگی مشتریان بابت حملات سایبری و هک شدن را تا حد زیادی کاهش دهند.

ای پی آي(API) یک رابط برنامه‌نویسی کاربردی و پروتکلی است که به اجزای نرم افزارهای مختلف اجازه برقراری ارتباطی ایمن و ساده را می‌دهد. به این ترتیب حتی غیرحرفه‌ای‌ها هم می‌توانند در برنامه‌ها و نرم افزارهای تولیدیشان از این API ها استفاده کنند. اما مزیت اصلی API شخصی سازی آن برای مشتریان و سیستم‌های بانکداری است تا کاربران به سادگی بتوانند فعالیت‌هایشان را مدیریت نمایند.

در بانکداری باز APIها چه منافعی برای کسب و کارها و استارتاپ‌ها دارند؟

شرکت‌های ارائه دهنده خدمات مالی با استفاده از بانکداری باز و API می‌توانند فعالیت‌های خود را گسترش دهند. این همان رویکردی است که برای رقابت بهتر با صنایع دیگر و ورود به دنیای دیجیتال به آن نیاز دارند.

فرض کنید به عنوان یک شرکت فناوری قصد دارید اپلیکیشنی برای موبایل بسازید که مشتریان با کمک آن بتوانند گردش حساب، موجودی و سایر اطلاعات مالی‌شان را مشاهده و مدیریت کنند. شما برای دسترسی به اطلاعات بانکی به فرآیندی نیاز دارید که علاوه بر ایجاد دسترسی به حساب کاربران در بانک، بتواند امنیت این دسترسی و نقل و انتقالات احتمالی را نیز فراهم کند و این کار ممکن نیست مگر با کمک API‌های بانکی.

منفعت اصلی چنین سرمایه گذاری در این است که؛ بانک‌ها اغلب در خدمات سنتی‌شان، سرویس‌هایی مانند مدیریت حساب و بدهی‌ها، مشاوره سرمایه گذاری آنلاین و.. را برای مشتریانشان فراهم نمی‌کنند. به همین دلیل کسب و کارها می‌توانند از این شکاف خدماتی ایجاد شده بین بانک و مشتریان، برای تامین نیازهای کاربران استفاده کنند.

چه خدماتی در بانکداری باز ارائه می‌شود؟

فینوتک یکی از ارئه دهندگان زیرساخت‌های Open Banking برای کسب و کارها و استارتاپ‌ها است که خدمات متنوعی را در این زمینه عرضه می‌کند. برخی از خدمات بانکی فینوتک عبارت هستند از:

ارائه سرویس‌های مبتنی بر حساب
پشتیبانی از خدمات وابسته به کارت‌های بانکی
خدمات مرتبط با بازار سرمایه و بورس (شامل؛ اطلاعات پایه مربوط به سود و بازدهی شرکت‌ها، صورت‌های مالی و کدال، اطلاعات بازار ارز و فلزات گرانبها و بازار بورس و فرابورس)
سرویس‌های تسهیل کننده عملیات پرداخت

تصفیه حساب با کمک پرداخت خودکار (Direct Debit)

یکی از سرویس‌های کاربردی بانکداری باز مربوط به Direct Debit یا همان خدمات برداشت خودکار است. مشتریان با استفاده از این سرویس می‌توانند بسیاری از کارهای روتین بانکی‌شان را با برنامه ریزی هدفمند و به صورت خودکار انجام دهند. به عنوان مثال می‌توانند قبوض خدماتی و تلفن خود را با اجازه دادن به API مربوطه و روی موعدهای پرداخت به صورت منظم تصفیه کنند. برخی از کاربردهای سرویس تصفیه حساب اتوماتیک عبارت است از: تصفیه حساب وام‌ها و بدهی‌ها در سررسید معین، واریزهای منظم حقوق و دستمزد کارکنان در موسسات و شرکت‌ها، پرداخت قبوض خدماتی ماهانه و..

از مزایای API تصفیه حساب خودکار فینوتک می‌توان به موارد زیر اشاره کرد:

ایجاد زیرساخت یکپارچه و تامین ایمنی اتصال در عملیات بانکی
بروز رسانی فوری اطلاعات و فراخوانی‌های پیوسته API برای ارائه داده‌ها بین سیستم‌های مختلف
امکان ارائه استعلام در مورد مشتری، تصفیه حساب (فرآیند برداشت) و وضعیت پرداخت‌ها
قابل استفاده برای کسب و کارها و موسساتی که نیاز به افزودن، مدیریت و ویرایش لیست مشتریان فعلی و زمانبندی برنامه‌های پرداختی دارند.

سخن آخر

بانکداری باز یک سرویس گسترده دسترسی به خدمات متنوع بانکی است. خدماتی که برای دسترسی به آن اولین چالش پیش روی کسب و کارها مربوط به تامین امنیت مشتریان و حفظ انسجام و یکپارچگی اطلاعات است. در همین راستا API های گوناگونی برای ایجاد ارتباط مطمئن با بانک‌ها ایجاد شده‌اند.

به عنوان صاحب یک کسب و کار یا استارتاپ اگر در زمینه‌های مالی و اقتصادی فعالیت می‌کنید، حتما یکی از دغدغه‌های همیشگی‌تان ارائه خدمات شفاف، ایمن و سریع بانکی به مشتریان می‌باشد. فینوتک یکی از ارائه دهندگان زیرساخت‌های Open Banking است که خیال شما را از این بابت آسوده می‌کند.

با API‌های بانکداری باز فینوتک به کسب و کارها کمک می‌شود تا به سادگی و بدون نگرانی بابت حفظ ایمنی اطلاعات، عملیات بانکی نظیر تصفیه حساب اتوماتیک، پرداخت‌ها و.. را انجام دهند.

همانطور که گفته شد؛ فعالیت APIها بر اساس اشتراک گذاری داده‌های حساب مشتریان انجام می‌شود ولی در تمامی عملیات خودکار مانند تصفیه حساب اتوماتیک یا Direct Debit ، فرآیند برداشت از حساب تنها با اجازه مشتری امکان پذیر است و از آنجایی که نقل و انتقال اطلاعات با رمزنگاری انجام می‌شود، حریم شخصی و محرمانگی اطلاعات کاملا حفظ می‌گردد.