یک قلعه، یک ناجی و چند ملت

عنوان Chants of Sennaar یا به فارسی "نغمه‌های سنآر"، یک بازی مستقل در سبک پازل و ماجراجویی است که در سال 2023 و توسط استودیو Focus Entertainment منتشر شده است. این عنوان را می‌توانید بر روی پلتفرم‌های پلی‌استیشن، ایکس باکس و رایانه تجربه کنید.

"سنآر" در واقع یک قلعه بلند سنگی شبیه به قلعه‌ بابل است که در میان یک فضای صحرایی مانند صحراهای خاورمیانه و آفریقا قرار دارد و جریانات این بازی در آن اتفاق می‌افتد. در طبقات مختلف این قلعه، جوامع مختلفی در حال زندگی هستند و هر یک از این جوامع زبان، فرهنگ، پوشش، سلایق و علائق خاص خود را دارند. به دلیل همین اختلافات، مدت‌هاست که ساکنین طبقات مختلف این قلعه با هم به مشکل خورده‌اند و درهای مذاکره، تجارت و دوستی را به روی همدیگر بسته‌اند. شما علاوه بر طبقات داخلی این قلعه، به فضای بیرونی، زیرزمین و حتی فاضلاب‌ها هم سر می‌زنید تا پازل‌های مختلف بازی را حل کنید.

بعد از چند دقیقه پیش‌روی در جریان بازی و آشنایی با مکانیزم‌های بازی، متوجه می‌شوید که مشکلی در سنآر وجود دارد. جنگجوها، که ساکنین طبقه اول قلعه هستند، دروازه‌های قلعه را به روی کسانی که در محوطه بیرونی قلعه زندگی می‌کنند، بستند و این شروع رویارویی شما با مشکلات عدیده ساکنین این قلعه است.

اما افسانه‌ها می‌گویند که روزی یک ناجی به سنآر می آید و این اختلافات را برطرف می‌کند.

"سنآر" در واقع یک استعاره از جامعه انسانی‌ای است که امروز در حال زندگی در آن هستیم. با این که همه مردم در تمام کشورها طرفدار صلح و دوستی هستند اما مرزهای خود را به روی دیگر ملت‌ها می‌بندند و با مشکلاتی پیش پا افتاده و حاصل از تفاوت‌های زبانی و فرهنگی، به عداوت و دشمنی با یکدیگر می‌پردازند. ساکنین سنآر هر کدام حول محور یک ویژگی خاص با هم‌وطنان خود اشتراک دارند و با دیگر ساکنین تفاوت دارند. یکی از این جوامع حول محور مذهب شکل گرفته‌اند، یکی حول محور نظامی‌گری، یکی هنر، یکی علم و دیگر موارد. با اینکه کشورها در دنیای واقعی جوانب مختلفی دارند و فقط متمرکز بر یک جنبه خاص نیستند اما همین الان می‌توانید تصور کنید که هر کدام از طبقات سنآر شما را یاد کدام یک از کشورهای جهان می‌اندازد.

به محض ورود به بازی، اولین چیزی که توجه شما را جلب می کند قطعا گرافیک، رنگ پردازی‌ها و استایل هنری بازی است (که جلوتر به آن می پردازیم) اما پس از کمی پیش‌روی متوجه می‌شوید که زبان رایج مردم را متوجه نمی‌شوید. صحبت‌ها، دیوارنوشته‌ها، متن‌های روی کاغذ و هر متنی که در بازی می‌بینید به یک زبان ناشناخته با الفبایی بدوی و شبیه به الفبای میخی است. اما نگران نباشید؛ شما مجهز به یک دفترچه یادداشت هستید!

شخصیت شما در این دفترچه تمام کلمات جدیدی که با آن مواجه می‌شود را یادداشت می‌کند و به شما اجازه می‌دهد تا معنی این لغات را حدس بزنید. هر چه جلوتر می‌روید یک تست چند کلمه‌ای از شما گرفته می‌شود تا بازی مطمئن شود که معنی کلمه‌ها را درست حدس زدید یا خیر. در صورتی که بتوانید کلمه درست را به تصویر مربوط به آن نسبت دهید، معنی دقیق و تایید شده کلمات برای شما نمایش داده می‌شود. در طول بازی هر جا با کلماتی روبرو شوید که معنی آن را تایید کرده‌اید یا حدس خود را از معنی آن در دفترچه خود نوشته باشید، حدس شما یا معنی درست آن کلمات در جملات نمایش داده می‌شود. البته تمام کدها، تصاویر مهم و اطلاعات به درد بخور بازی نیز در این دفترچه، یادداشت می‌شود پس با خیال راحت دوربین موبایل خود را ببندید؛ نیازی به عکس گرفتن از صفحه نیست!

اما این فرایند ترجمه به همین یک زبان ختم نمی‌شود. با حل کردن پازل‌های هر طبقه از این قلعه، به طبقه بعدی می‌روید و متوجه می‌شوید که در این طبقه جدید، زبان جدیدی هم بین مردم رایج است که باید آن را هم ترجمه کنید. البته ترجمه نوشته‌ها فقط منوط به ترجمه کلمه به کلمه نیست و هر زبان، گرامر یا دستور زبان متفاوتی نیز دارد که باید برای فهمیدن جملات داخل بازی آن را هم یاد بگیرید و رمزگشایی کنید. برای مثال در بعضی زبان‌ها فعل در اول جمله گفته می‌شود و در بعضی، در انتهای جمله. نهایتا وظیفه شما این است که این زبان‌های مختلف را به یکدیگر ترجمه کنید پس از یاد گرفتن این دستور زبان‌ها غافل نشوید چون به آن احتیاج دارید.

اما پازل‌های این بازی فقط به ترجمه کردن زبان‌های مختلف محدود نمی‌شود بلکه اساسا هر کاری که در بازی انجام می‌دهید یک پازل است که نیاز به حل شدن دارد؛ حتی بعضا جابجایی از یک نقطه به نقطه دیگر. برای مثال برای راه‌اندازی یک آسانسور باید دکمه‌های آن را با ترتیب مشخصی فشار دهید یا برای رفتن به یک اتاق خاص باید منتظر رسیدن زمان مشخصی باشید که همه این پازل ها باید به دست شما حل شود.

عنوان Chants of Sennaar یک بازی جهان باز است که به شما اجازه می‌دهد در بخش‌هایی از نقشه که قفل آن را شکاندید، آزادانه حرکت کنید و اساسا بعضی اوقات مجبور هستید که کمی به عقب برگردید و چیزی را در بخش قبلی چک کنید یا تغییر دهید تا مسیر شما رو به جلو باز شود. در نظر داشته باشید که نقشه‌ای در کار نیست و ممکن است در دنیای بزرگ بازی گم شوید لذا باید مسیرها را نیز به خاطر بسپارید.

در بعضی نقاط نقشه، دستگاه‌هایی مدرن قرار دارد که با تم اصلی صحرایی و قدیمی بازی تفاوت بصری دارند و کار آن‌ها این است که شما را به جاهای مختلف نقشه که نسخه‌های دیگری از این دستگاه قرار دارد جابجا کند. این دستگاه‌ها نیز علاوه‌بر ویژگی Fast Travel که در اختیار شما قرار می‌دهند، دارای یک مینی پازل هستند که برای به پایان رساندن بازی باید چند جمله‌ای از دو زبان مختلف در بازی را به یکدیگر ترجمه کنید.

در این بازی نه تنها هیچ استرسی به شما از طرف محیط بازی وارد نمی‌شود بلکه با گرافیک زیبا و موسیقی‌های متن فوق‌العاده خود در تمام مدت شما را به آرامش و غرق شدن در جهان رنگین بازی دعوت می‌کند.

هر چند که اصل مینیمالیسم در طراحی فضای این بازی به خوبی رعایت شده اما به این معنی نیست که جزئیات بازی کم است. البته بازی نیز این مهم را در لفافه نگه نمی‌دارد و شما را نیز مجبور می‌کند تا به تمام این جزئیات دقت کنید. پالت رنگی محیط بازی بسته به طبقه‌ای از قلعه که در آن قرار دارید، تغییر می‌کند و حال و هوای آن طبقه را به خوبی به شما منتقل می‌کند. در طبقه نظامی‌ها رنگ‌های سرد خاکستری و آبی، در طبقه مذهبی‌ها تک رنگ زرد و خاکی بی‌آلایش و در طبقه هنرمندان رنگ‌های جیغ و متعدد فضا، شما را مسحور می‌کند.

المان‌های موجود در فضای هر طبقه اعم از دکور، معماری، رنگ‌ها و لباس شخصیت‌های بازی به شما دیدی از شرایط کلی جامعه در آن طبقه می‌دهد. به طور کلی می‌توان گفت که خود بازی می‌داند که زیباست و چنان به آن افتخار می‌کند که زیبایی‌های آن را با ذوق فراوان به شما هم نشان می‌دهد.

خانم جولین مویا (Julien Moya)، کارگردان هنری Chants of Sennaar، در مصاحبه با مجله آنلاین Game Developer عنوان می‌کند که:

برای طراحی این شهر تحقیق‌های زیادی در معماری‌های مختلف تاریخی انجام دادیم و از سبک‌های مختلف معماری مانند بروتالیسم یا زبره‌کاری در بریتانیا، معماری هندی، معماری آفریقایی در جنوب صحرای بزرگ، معماری صنعتی و آرت دکوی فرانسه برای طراحی سنآر الهام گرفتیم.

همچنین برای طراحی شخصیت‌ها نیز از منابع تاریخی موجود الهام گرفته شده و برای نشان دادن فرهنگ، تاریخ، معماری و پیشرفت‌های آن‌ها در تکنولوژی از المان‌های تاریخی واقعی استفاده شده است. برای مثال زاهدها (Devotee) که ابتدای بازی به آن‌ها برمی‌خورید، از تمدن‌های اولیه در خاورمیانه و اروپای قرون وسطی الهام گرفته شده‌اند. الفبای زبان آن‌ها نیز هماهنگ با منش آرام و صلح‌طلب آن‌ها، ساده و دور از پیچیدگی‌های زبانی طراحی شده.

کارگردانی بازی نیز بی‌عیب و نقص است و هر جا که لازم باشد کنترل امور را از دستتان می‌گیرد و با یک سینماتیک کوتاه و گویا، شما را برای غوطه‌ور شدن در خط داستانی یا محیط بازی، همراهی می‌کند. زاویه دوربین‌ها به فراخور محیط تغییر می‌کند تا احساسات مختلف کارگردان راجع به محیط را به شما منتقل کند. گاه همه جا را تاریک می‌کند تا مجبور شوید بیشتر به محیط دقت کنید، گاه دوربین را چنان زوم-اوت می‌کند که شما هم به پشت صندلی تکیه دهید و به نشان احترام و ستایش فضای بازی چند لحظه‌ای حرکتتان را متوقف کنید.

سناریوی بازی نیز در هماهنگی کامل با دیگر اجزای بازی است و در عین روایتگری بی‌نقص خط داستانی، پازل‌ها را نیز چنان با دقت و به‌موقع سر راه شما قرار می‌دهد که لحظه‌ای از تب و تاب بازی خارج نشوید. برای مثال جایی که دیگر فکر می‌کنید در پازل‌ها گیر کردید، آخرین اتاق به روی شما گشوده می‌شود تا سرنخ‌های نهایی را در اختیارتان قرار دهد.

در نهایت نیز تمام تیم تولیدکننده بازی با یک پایان‌بندی بی‌نظیر و شگفت‌انگیز، دستان شما را به گرمی تکان می‌دهند و با خنده از شما خداحافظی می‌کند؛ می‌دانند که هیچ وقت این خاطره زیبا را از یاد نمی‌برید.

جمع بندی

عنوان Chants of Sennaar با قطعیت یک بازی برای همه است. هر کسی با هر سلیقه‌ای از این گرافیک، موسیقی، داستان و نوع روایتگری آن، پازل‌ها و چالش‌ها، کارگردانی، تصویربرداری و تمام کلیات و جزئیات این بازی لذت می‌برد. درجه سختی این بازی به اندازه‌ای درست تعریف شده است که نه برای حل کردن معماهای آن سردرگم شوید، نه آنقدر آسان که از حل کردن آن‌ها احساس غرور نکنید. Chants of Sennaar یک اثر هنری فاخر، یک بازی جذاب و یک تجربه به یاد ماندنی است.

هر چند که در مقام مقایسه، بسیاری از منتقدان عنوان Heaven's Vault را نزدیک‌ترین بازی به Chants of Sennaar معرفی می‌کنند، اما Chants of Sennaar بدون شک گوی رقابت را از دیگر عناوین این سبک ربوده و قطعا پرچمدار بازی‌های پازل محور است.

در نهایت تجربه این بازی را به تمام کسانی که به دنبال یک بازی متفاوت از بازی‌های مشهور و محبوب رایج هستند، پیشنهاد می‌کنم. حجم این بازی نیز حدود یک گیگابایت است و تجربه کامل آن حدود 7 ساعت وقت نیاز دارد.

نمره من به عنوان Chants of Sennaar، نمره کامل یا 10/10 هست و امیدوارم که شما هم از این بازی لذت ببرید.