یک «دوئل روانشناختی» با بازی DiXit

چند روز پیش به لطفِ دو تن از بهترین دوستانم از هلند به عنوان سوغات، نسخه‌ای از بازی Dixit به دستم رسید و به قدری از آن خوشم آمد که تصمیم گرفتم مطلبی در معرفیِ این بازی بنویسم و با شما در میان بگذارم، اما با یک جستجوی اینترنتی مقاله‌ی خیلی خوبی در سایت «بازیها» پیدا کردم که کارم را راحت کرد و به جای نوشتن مطلب جدید، همان را با کمی اصلاح و ویرایش با شما به اشتراک می‌گذارم:

در ضمن نام این بازی (Dixit) از زبان لاتین گرفته شده به معنی : او گفت!

: یکی از بازی‌های خیلی متفاوت سال‌های اخیر که برنده جایزه Spiel des jahres (بازی سال) در سال 2010 و خیلی جایزه‌های دیگه هم شده، بازی دیکسیته.
اولین چیزی که در برخورد با این بازی توجهتون رو جلب می‌کنه تصاویر هنری و مجذوب‌کننده‌ی کارت‌هاست. کارت‌های این بازی بزرگ‌تر از اندازه معمول کارت‌های بازی‌ها هستن و هر کدوم یک نقاشی سورئال رو نشون میدن که می‌تونین مدت‌ها بهش نگاه کنید و فکر کنید منظور نقاش از کشیدن این نقاشی زیبا چی بوده. ولی این پیچیدگی و مجذوب‌کنندگی کارت‌ها فقط برای زیبا کردن بازی نیستن و هدف مهمتری دارن: باعث میشن بازی دیکسیت به یک دوئل روانشناسی بین بازیکن ها تبدیل بشه.

من بازی‌های نفس‌گیرتر از دیکسیت هم بازی کردم ولی نوع تعلیق این بازی با هیچ بازی دیگه‌ای قابل مقایسه نیست. الان که بازی رو براتون توضیح بدم ایده‌ی بهتری پیدا می‌کنید که منظورم چیه:

در بازی دیکسیت یک صفحه امتیازشمار وجود داره که اعداد صفر تا سی روش نوشته شده و برای نگه داشتن امتیاز بازیکن‌ها به کار میره. هر بازیکن یکی از رنگ‌های موجود در بازی رو انتخاب می‌کنه و یک مهره امتیازشمار و تعدادی کارتِ حدس با اون رنگ رو برمیداره. بازیکن‌ها مهره امتیازشمارِ رنگِ خودشون رو روی عدد صفر روی صفحه امتیازشمار قرار میدن تا مشخص بشه همه امتیازشون صفره. در طول بازی هروقت یک بازیکن امتیازی بگیره این مهره رو به اندازه امتیازی که گرفته جلو می‌بره. کارت‌های حدس، روشون هر کدوم یک عدد نوشته شده (اعداد یک تا هشت) و پشتشون همه مثل همه. نحوه استفاده از این کارتهای حدس رو بعدن توضیح میدم.

شروع!

ابتدای بازی کارت‌های تصویر رو خوب بُر می‌زنید و به هر بازیکن شش کارت تصویر داده میشه.
هر بازیکن باید خیلی مراقب باشه که بقیه بازیکن‌ها کارتهای تصویر دستش رو نبینن.

برای شروع بازی یکی از بازیکن‌ها رو به صورت تصادفی به عنوان قصه‌گو برای اون نوبت انتخاب کنید. (بازی درچندین نوبت انجام میشه و هر بار یک نفر جدید قصه‌گو میشه). بازیکنی که به عنوان قصه‌گو انتخاب شده به کارت‌های تصویرِ دستش نگاه می‌کنه و یکی رو پیش خودش انتخاب می‌کنه، بعد قصه گو باید به هرشکلی که دوست داره اون کارت رو برای بقیه بازیکن‌ها توصیف کنه.

نحوه توصیف کارت یکی از مهم ترین انتخاب های بازیه و به زودی متوجه میشین چرا.

توصیف کارت میتونه یک یا چند جمله باشه، یک کلمه باشه، یا حتی به صورت شکلک یا پانتومیم باشه. بعد از این که بازیکن‌ها توصیفِ قصه‌گو رو شنیدن (یا دیدن)، هر کدوم به سراغ کارت‌های تصویر دست خودشون میرن و تلاش می‌کنن که کارتی رو که بیشترین شباهت به توصیف قصه‌گو داره رو انتخاب کنن. هر بازیکن (به جز قصه‌گو) کارتی رو که انتخاب کرده به صورتی که بقیه بازیکن‌ها نبینن به قصه‌گو میده. قصه گو بعد از اینکه کارت همه‌ی بازیکن‌ها رو گرفت، کارتِ انتخابی خودش رو هم به اون‌ها اضافه میکنه، همه رو با هم بُرمیزنه و بعد همه کارت‌های انتخاب شده رو در کنارِ هم قرار میده به صورتی که بازیکن‌ها همه بتونن تصاویر کارت‌ها رو ببینن. به این صورت به هر کارت یک عدد نسبت داده میشه. یعنی مثلن برای پنج بازیکن، پنج کارت نمایش داده شده به ترتیب با شماره های یک تا پنج شناخته میشن.

توجه کنید که این کارت‌ها، یکیشون کارت انتخابی قصه گوست، و بقیه کارت‌هایی است که بازیکن‌ها انتخاب کردن. حالا مرحله‌ی حساس بازیه:

هر بازیکن باید حدس بزنه که کدوم کارت تصویر، کارت انتخابی قصه گو بوده.

هر بازیکن شماره ای که فکر می‌کنه مربوط به کارت قصه‌گو هست رو از بین کارت‌های حدس خودش انتخاب می‌کنه و اون رو بدون اینکه بقیه شماره‌اش رو ببینن به قصه‌گو میده. وقتی همه بازیکن‌ها کارت‌های حدس خودشون رو به قصه‌گو دادن، قصه‌گو کارت‌های حدس رو یکی‌یکی رو میکنه و اون رو در کنار تصویر مربوط به اون شماره قرار میده.

حالا قصه گو اعلام میکنه که کارت انتخابیِ خودش کدوم بوده و بسته به شرایطِ پیش آمده هر بازیکن ممکنه امتیازهایی بگیره:

اگه همه بازیکن‌ها کارت قصه‌گو رو درست تشخیص داده باشن، یا اینکه هیچ کدوم کارت قصه‌گو رو درست تشخیص نداده باشن، در هر دو حالت همه‌ی بازیکن‌ها به جز قصه‌گو 2 امتیاز می‌گیرن. (یعنی قصه‌ی قصه‌گو زیادی واضح یا زیادی پرت بوده!)
اگر بعضی از بازیکن‌ها (یکی یا بیشتر) کارت قصه‌گو رو درست تشخیص داده باشن، ولی بعضی بازیکن‌ها هم اشتباه کرده باشن. هم قصه‌گو و هم اون بازیکن‌هایی که کارت قصه‌گو رو درست تشخیص دادن هر کدوم 3 امتیاز میگیرن.
به جز قصه‌گو، هر بازیکنی که یک بازیکنِ دیگه کارت اون رو به اشتباه به جای کارتِ قصه‌گو حدس زده باشه، به خاطر هر کارت حدسی که به اشتباه روی کارتش قرار گرفته باشه 1 امتیاز اضافه میگیره. (این یعنی که اون بازیکن کارت بسیار نزدیکی به قصه‌ی قصه‌گو انتخاب کرده و تونسته دیگران رو فریب بده!)

توجه: یک بازیکن نمیتونه کارت تصویری که خودش به قصه‌گو داده رو به عنوان حدسش انتخاب کنه.

حالا هر بازیکن کارت‌های حدس خودش رو دوباره برمیداره. بعد از این که امتیازهای گرفته شده رو روی صفحه امتیازها ثبت کردید، کارت‌های تصویرِ رو شده رو از بازی خارج کنید و هر بازیکن یک کارت تصویر دیگه برمیداره تا دوباره شش کارت تصویر داشته باشه. بعد نفر بعدی کنار قصه‌گو به صورت ساعتگرد به عنوان قصه‌گوی جدید انتخاب میشه و بازی به همین صورت ادامه پیدا میکنه.

می‌تونین انتخاب کنید که بازی یا اون‌قدر ادامه پیدا کنه که همه کارت‌های تصویر برداشته بشن، یا این‌که اولین نفری که امتیازش به 30 رسید برنده است.

انتخاب‌های بازیکن‌ها در بازی دیکسیت همه هیجان انگیز و سخت هستن. وقتی که قصه گو هستید باید توصیفی برای کارت‌تون انتخاب کنید که نه اونقدر واضح باشه که همه بتونن کارت‌تون رو تشخیص بدن و نه اون‌قدر مبهم باشه که همه اشتباه کنن. وقتی که قصه گو نیستید، از طرفی باید کارتی رو از بین کارت‌هاتون انتخاب کنید که بیشتر از همه بتونه بقیه بازیکن‌ها رو گمراه کنه و از طرف دیگه باید بتونید خوب تشخیص بدید از بین کارت‌های رو شده، که احتمالاً بیشترشون ارتباطی با توصیف قصه‌گو دارن، کدوم واقعاً کارت قصه‌گو بوده؟! من که از این بازی تا حالا خسته نشدم!