تاریخچه‌ی استفاده از گل و گل آرایی در دنیا

بی‌شک قدمت استفاده انسان از گل، چیزی در حدود عمر گونه‌ی انسانی بر روی زمین است. چه زمانی که از ریشه‌ی گیاهان و گل‌ها به عنوان غذا یا دارو استفاده می‌کرده و چه زمانی که از آن برای زیبایی یا عطرش بهره می‌برده است.

تاریخچه استفاده از گل و گل آرایی

دوران باستان

استفاده از گل‌ها توسط انسان به زمان‌های دور برمی‌گردد. حتی در دوران پارینه سنگی هم آثاری در مورد استفاده‌ی انسان از گل وجود دارد.

باستان‌شناسان اسکلت‌هایی را درعراق کشف کرده‌اند که در کنار آن‌ها گل‌هایی قرار داشته است و با بررسی قبرهای مربوط به عصرچهارم زمین شناسی، به این نتیجه رسیده اند که احتمالا انسان ها روی قبرها گل‌های خاصی می گذاشتند.

در نتیجه این احتمال وجود دارد که انسان‌ها در آن زمان هم برای نشان دادن احساسات، زیباترکردن محل زندگی و یادبود مراسم شان از گل استفاده می‌کرده‌اند.

۲۸۰۰ سال قبل از میلاد

اولین تاریخ مکتوب استفاده از گل توسط انسان به ۲۸۰۰ سال قبل از میلاد و مصر بر‌می‌گردد. استفاده از گل در مصر باستان بیشتر جنبه سنتی داشته و اغلب برای رویداد‌های خاص، در معابد و دکوراسیون اشراف و برای زیبایی و آیین‌های مذهبی بوده است.

مصری ها به صورت حرفه ای کار گل آرایی را انجام می دادند و از گل، برگ و میوه در آیین‌های مذهبی و برای تزیین گلدان و سبدها، میزهای غذا و معبدها استفاده می کردند.

در میان گل‌های مختلف، گل نیلوفر آبی برای مصریان بسیار مقدس و قابل احترام بوده است و معمولا آن را به عنوان گل مرکزی به همراه سایر گیاهان برگ‌ دار، برگ نخل، گل زنبق و گل نرگس در دسته گل‌ها به کار می‌برده‌اند.

گل‌های مورد استفاده در این دوره بیشتر نارسیس (نرگس)، خشخاش، گل رز و نیلوفر آبی بوده است.

مطلب مرتبط: مفهوم و تاریخچه گل رز

۶۰۰ سال پیش از میلاد

در یونان قدیم نیز از گل‌ها، برای طراحی دکوراسیون و زیباسازی خانه ها، تاج‌ها، لباس‌ها استفاده می شده است و زن‌ها از آن برای آراستن موی خود استفاده می‌کرده‌اند که بیشتر مختص به طبقه‌ی اشراف بود.

همچنین در این دوره رسم بر این بود که در رو‌زهای جشن، اغلب مردم در طبقه ی اشراف تاج گل بر سرشان می‌گذاشتند.

گل‌های مورد استفاده در این عصر هم بیشتر از جنس بنفشه، رز و سنبل بوده است.

دوره‌ی هخامنشیان در ایران

ایرانیان نیز با گل و گل‌آرایی بیگانه نبوده‌اند و در کتیبه‌ها و نگاره‌هایی که از دوران باستان به ویژه دوره‌ی هخامنشیان برجا مانده، تصاویری از دسته گل‌ در دستان افراد دیده می‌شود.

گل آرایی و استفاده از گل در نقوش تخت جمشید به وضوح قابل مشاهده است. استفاده از گل نیلوفر یا همان لُتوس که مظهر دوستی و صلح است، در نقوش معماری کاخ پرسپولیس استفاده شده است.

مطلب مرتبط: آموزش تصویری گل آرایی در گلدان

زرتشتیان نیز همچون مصریان گل نیلوفر را گلی مقدس می‌دانسته‌اند.

۳۰۰ میلادی

بعد از افول یونانیان و قدرت گرفتن رومیان، در روم نیز استفاده از گل کم کم رواج یافت و در طراحی ها و فضاسازی‌ خود از گل‌ها بهره بردند.

در این دوره علاوه بر زیبایی گل، عطر آن‌ هم مورد توجه قرار گرفت و از گل برای معطر کردن فضا نیز استفاده شد.

در قرون وسطی نیز بیشترین استفاده از گل‌ها برای تزئینات کلیسا، ساخت تاج و خوشبو کردن هوا بود و حتی مصرف خوراکی گل ها هم مورد توجه قرار گرفت.

گل های مورد استفاده در آن زمان، مینا، لیلیوم و میخک بود.

چین و ژاپن

در فرهنگ ژاپن گل آرایی به شیوه‌ی آکیبانا (ikebana) از سال‌ها پیش نسل به نسل به امروز منتقل شده است.

قدیمی‌‌ترین کتاب گل‌ آرایی کشف‌ شده متعلق به کشور ژاپن است که در سال ۱۴۴۵ میلادی نوشته شده است. سادگی و فرم خطی، دو ویژگی اصلی آکیبانا است، که تأثیر بسزایی بر نحوه‌ گل‌آرایی در غربی‌ها از اواخر قرن نوزدهم میلادی داشته است.
گل آرایی به‌ عنوان یک هنر توسط  بودیست مانک‌ها (Buddhist Monks) به ژاپن آورده شد. مانک‌ها هنر گل آرایی را در چین فراگرفته بودند.
در چین باستان، آراستن گل یک هنر بسیار ظریف و با ارزش بود، چینی‌ها بر این اصل باور داشته اند که آنچه زنده است، مقدس است و گل‌ها هم نیز چون زنده هستند مقدس هستند، بنابراین گل‌ چیده شده باید به دقت آراسته می‌شد.

در چین باستان، آراستن گل یک هنر بسیار ظریف و با ارزش بود، چینی‌ها بر این اصل باور داشته اند که آنچه زنده است، مقدس است و گل‌ها هم نیز چون زنده هستند مقدس هستند، بنابراین گل‌ چیده شده باید به دقت آراسته می‌شد.

قرن ۱۵ و ۱۶ میلادی

در این زمان، مردم از دسته گل‌های بلند، انبوه و رنگارنگ و مدل‌های گل آرایی حجیم استفاده  می‌کردند و آویزان کردن حلقه های گل به دیوار و سقف کلیساها رایج شد.

گل‌های مورد استفاده در این دوره شامل رز، پامچال، مینا، لیلیوم، موگه، بنفشه و قرنفل بود.

قرن ۱۷ و ۱۸ میلادی

در این دوره هم هنوزعطر گل‌ها، مفهوم و تعداد آن‌ها اهمیت بیش تری نسبت به ظاهر و زیبایشان داشت  و نوع استفاده از آن ها از همه چیز مهم تر بود.

در این زمان گل به بخش جدایی ناپذیر مهمانی‌ها تبدیل شد و ثروتمندان با سفارش مقداری زیادی از گل‌های بزرگ، ثروت خود را در میهمانی‌ها به رخ می کشیدند.

اما در قرن ۱۸ استفاده از دسته گل‌های کوچک و سبک رایج شد.

قرن ۱۹ میلادی

ملکه ویکتوریا، ملکه‌ی پادشاهی متحد بریتانیای کبیر به گل‌ها علاقه ی زیادی داشت تا جایی که به جای تاج‌های مرسوم از تاج گل استفاده می کرد.

او مراسم عروسی خود را با مقدار زیادی گل آراسته کرد و بعد از آن زمان بود که کم کم استفاده از گل در تزیینات مراسم عروسی در میان مردم عادی مرسوم و گل‌آرایی به عنوان یک هنر شناخته شده در مدارس تدریس شد.

در این دوره، از گل‌ها برای تزیین میز غذا در گلدان‌هایی با دهانه گشاد همراه با شاخ و برگ زیاد استفاده می‌شد و گونه‌های جدید گل داوودی، آزالیا، گلایل، فریزیا، شمعدانی و کوکب در تزیینات به کار گرفته شد.