مفهوم، تاریخچه و انواع گل رز


شکی نیست که گل رز یکی از پرطرفدار‌ترین و قدیمی‌ترین گل‌ها و شناخته‌ شده‌ترین آن‌ها در میان مردم ایران و سراسر دنیاست.

همچنین رز یکی از پر تنوع‌ترین خانواده‌ها را در میان گل‌ها دارد که شامل بوته‌ای، حصاری، مینیاتور، کوهستانی، خوشه‌ای و حتی زمینی است. که هر کدام از این‌ها خود انواع مختلفی دارند.

در این مقاله سعی شده تا به صورت مختصر تاریخچه‌ای از گل رز، انواع و معانی آن بررسی شود.

تاریخچه گل رز

گل رز، تاریخی غنی و طولانی دارد. فسیل‌هایی از آمریکای شمالی، اروپا و آسیا یافت شده که نشان می‌دهد گل رز ۳۵ میلیون سال قدمت دارد.

در چین نیز رز‌های زراعتی تاریخی ۵ هزار ساله دارند، و از آن زمان به دست انسان کشت می‌شده است. اما تا قرن ۱۸ میلادی به اروپا معرفی نشدند که البته سر منشا بیشتر رزها به همین‌جا باز می‌گردد.

در سال ۱۰۷ میلادی، تاجی از گل رز در مقبره‌ای پیدا شد که قدیمی‌ترین نوع رز محسوب می‌شود که امروزه نیز موجود است. اما قدیمی ترین بوته گل رزی که هنوز زنده است، اکنون روی دیوار کلیسای جامع هیلد شایم در آلمان است.


گل دیوار کلیسای جامع هیلد شایم در آلمان
گل دیوار کلیسای جامع هیلد شایم در آلمان


رزهای طبیعی فقط به رنگ های صورتی و سفید بودند، اما کشور چین رزهایی داشت که رنگ زرد داشتند و باغبانان چینی سال‌های زیادی تلاش کردند تا گل‌های رز زرد را تبدیل به نژاد قوی تر و با دوام تر کنند. حالا بعد از قرن‌ها، گل‌های رز در رنگین‌کمانی از رنگ‌ها در گل فروشی‌ها موجود هستند.
خرید آنلاین گل رز

رز و رومی ها

رومی‌ها در زمان امپراطوریشان آنقدر به گل رز علاقه داشتند که مردم تمایل داشتند به جای محصولات غذایی، گل‌های رز را پرورش دهند.

رومی‌ها از گلبرگ‌های رز برای مهمانی‌ها، عطر و امور پزشکی استفاده می‌کردند. آن ها حتی کف تالارها را با گلبرگ‌های رز پر می‌کردند و باور داشتند که این کار باعث افزایش میل جسنی و باروری می‌شود.

این علاقه تا جایی بود که طبقه‌ی اشراف و مرفه روم حتی حمام‌هایشان را هم، با رز پر می‌کردند.

آنها در ابتدا رز را از مصر وارد می‌کردند، اما پس از مدتی گلخانه‌هایی درست کردند تا گل‌های رز بیشتر و در دسترس‌تری داشته باشند.

نقاشی رومیان و گل‌های رز صورتی
نقاشی رومیان و گل‌های رز صورتی


رسم گذاشتن رز قرمز بر روی مزار معشوق و گذاشتن رز بر روی مزار دختران جوان از زمان رومی‌ها شروع شده است. بعد از سقوط امپراطوری روم، سنت‌های رز به دست پرورش دهندگانش افتاد و در گذر زمان تغییرات زیادی پیدا کرد.

رز و یونانیان

در یونان باستان، سرزمین افسانه‌ها نیز رز از محبوبیت ویژه‌ای برخوردار بود. آنها اعتقاد داشتند که گل رز این‌گونه به وجود آمده است.

کلوریس(الهه گل ها)؛ رز را ساخت.

آفرودایت (الهه عشق)؛ آن را نام گذاری کرد.

دایونیسیس (الهه شراب)؛ شهد و عطری دلپذیر به آن داد.

سه خواهر؛ به رز خوشی، شادی و لذت عطا کردند.

زفیر( الهه باد‌ها)؛ ابرها را کنار زد.

آپولو (الهه خورشید)؛ بر رز تابید و شکوفه ای از آن رشد کرد.

و این‌گونه رز ایجاد شد.

یونانی ها حتی جزیره ای را با نام رز نام گذاری کرده اند: جزیره یونانی رودس (Rhodes) به معنی رز

گل رز در اروپا

در قرن ۱۵ میلادی در انگلستان دو سلسله برای رسیدن به سلطنت می‌جنگیدند: با نام‌های “یورک” و دیگری “لانسستر”.

نماد یورک‌ها گل رز سفید و نماد لانسستر گل رز قرمز بود. به همین خاطر است که اسم این جنگ‌ها به « نبرد رز‌ها » معروف است!

جنگ رز ه
جنگ رز ه


در اروپا در قرن ۱۷ میلادی گل رز به قدری محبوب بود که گاهی به عنوان پول در مبادله کالا با کالا استفاده می‌شد. این که مردم مالیات‌شان را به دربار با ارسال گل رز یا گلاب بپردازند امری کاملا عادی بود.

کشیش‌های انگلیسی، باغچه‌ی عبادتگاه‌ها را پر از گل‌های رز قرمز می‌کردند چرا که باور داشتند گل رز، خون حضرت عیسی است و زمانی که حضرت مسیح را به صلیب کشیده‌اند به جای خون رز بر زمین می‌ریخته است. و پنج گلبرگ گل رز نماد پنج زخم مسیح هستند.

در کلیساها، باغچه‌ها با رزهای زیادی تزئین می‌شد و شیشه‌های کلیسا‌ها نقش‌هایی از گل رز در خود داشتند.

در کشور فرانسه نیز، جوزفین همسر ناپلئون، علاقه زیادی به گیاه‌شناسی داشت و از عاشقان گل رز بوده است. او بعد از طلاقش به قصر مالمیسون رفت و آنجا به کشت انواع گونه گل رز مشغول شد. باغچه‌هایی بزرگ از رز ساخت که بالغ بر ۲۵۰ گونه رز را در خود جای داده بودند.

نقاشی معروف «رز» اثر پیتر جوزف ردوت، همین‌جا و در همین باغچه‌ها خلق شده است و هنوز هم یکی از برجسته ترین آثار گل و گیاه تاریخی محسوب می‌شود.

همچنین در طی جنگ‌های ناپلئون، گل‌های رز، به خاطر حمایت جوزفین همسر ناپلئون از گل رز بی هیچ مشکلی بین انگلستان و فرانسه مبادله می‌شد.

گل رز در چین

با این که چینی‌ها برای هزاران سال رز را پرورش می‌دادند، مطالب کمی راجع به گل نوشته‌اند. اما چیزی که می‌دانیم این است که کنفوسیوس ۵۰۰ سال قبل از میلاد، از آمار رزهایی که در حیاط امپراطوری پرورش می‌داده، یاد داشت‌هایی برداشته است و نشان از این دارد که چینی‌ها در پرورش گل‌های رز تلاش‌هایی کرده‌اند که شاید بتوان گفت هیچ قوم دیگری انجام نداده است.

گل رز با رنگ‌های دیگر در قرن ۱۸ میلادی وارد اروپا شد و اروپایی‌ها از این که می‌توانستند این گل را در طیف رنگی و گونه‌ای بیشتر پرورش دهند و سالانه بیش از یک فصل این گل‌ها را داشته باشند خوشحال بودند.

گل رز در طی تاریخ، تمدن‌های زیادی را مجذوب خود کرده و در فرهنگ‌های متفاوت، معانی متفاوتی گرفته است و امروزه هم در صدر محبوب‌ترین گل دنیا قرار دارد.

معنای گل رز

نماد عشق و احساسات

بیشتر مردم از بین معنای مختلف گل رز، تنها با معنای عشقی آن آشنا هستند، و دسته گل رز را به همین علت به یکدیگر هدیه می‌دهند. به همین دلیل می‌توان گفت اصلی‌ترین نماد رز عشق و دوست داشتن است.

نماد دینداری در مسحیت

مسحیان، رز را نماد دینداری می‌دانند. رز به زندگی جاوید و زنده شدن مجدد انسان‌ها اشاره دارد. گل‌های رز به معنی وفاداری به خدا و یکی شدن با خدا هستند. که در بالا هم به ارتباط گل رز و به صلیب کشیده شدن مسیح صحبت کردیم.

نماد خیر و شر

آیا این ضرب المثل که «هر گلی خاری دارد» را شنیده اید؟ این در واقع بر تضاد بین خیر و شر دلالت می‌کند. شکوفه‌های زیبا و معطرش به معنای خیر هستند و تیغ های تیز و دردناکش به شر اشاره دارند.

نماد راز

رز همچنین نمادی از رازداری و حریم خصوصی است. اصطلاح ساب روزا sub-rosa (به معنی زیر رز) در زمان روم مرسوم بود. اگر مکالمه‌ای در زیر گل رز انجام می‌شد، به معنی آن بود که بسیار محرمانه است و برای مخفی نگه داشتنش باید تلاش کرد.

رنگ شناسی گل رز

مطمئنا اگر معنی رنگ‌های مختلف رز را بدانید هنگام خرید گل رز انتخاب بهتری خواهید داشت. می توانید به صورت رمزی پیامتان را به کسی که دوستش دارید، برسانید یا با تلفیق رنگ ها در دسته گل، بدون گفتن کلمه ای، منظور خود را برسانید. اگر دریافت کننده شما به معنی رنگ ها آگاه نیست، معنی رنگ‌ها را حتما در کارت ذکر کنید. و یا این مقاله در رابطه با گل رز را می‌توانید برای طرف مقابل‌تان ارسال کنید.

معنی رز قرمز

چند معنی مختلف برای این رنگ رز وجود دارد که معروف‌ترینش عشق و دوست داشتن است. باقی معانی تبریک، تحسین زیبایی و شجاعت هستند. جالب است بدانید نحوه باز بودن رز هم معنی آن را تغییر می دهد. مثلا جوانه رز به معنی شروع عشق و رزی که کاملا شکفته شده است، به معنی عشقی بلند مدت و ابدیست.

معنی گل رز صورتی

رز صورتی ، به معنی قدردانی است؛ راهی مناسب برای تشکر کردن. رز صورتی روشن هم معنی همدردی، تحسین، شادی و حتی «مرا باور کن» دارد.

معنی رز سفید

به معنی پاک دامنی و معصومیت است و این خود نشان می‌دهد که چرا این رنگ رز انقدر در عروسی‌ها استفاده می‌شود. رز سفید، همچنین معنی جوانی و تواضع می‌دهد و اگر با رنگ قرمز ترکیب شوند به معنای «یکی شدن» است.

معنی رز زرد

رز زرد به معنای دوستی، خوشی و لذت است. آن‌ها حتی به معنای آغاز جدید، یادگاری و خوش آمدگویی هستند. اگر رزی که داده می شود زرد با رگه‌های قرمز باشد، به معنای آن است که دهنده آن در حال دل باختن است.

معنی رز گلبهی

این رنگ به معنای قدرشناسی و سپاس‌گزاری است.

معنی رز نارنجی

این رنگ مجذوب کننده، به معنای عطش است. معانی دیگرش هیجان و تبریک است. همچنین این معنی را دارد که دهنده گل، شیفته شما شده است.

معنی رز بنفش

نمادشناسی رز بنفش در زمینه عشق است و می‌تواند به این معنا باشد که در نگاه اول عاشق شده اید؛ توجه داشته باشید که میزان بنفش بودن آن خیلی مهم است. مثلا بنفش روشن به معنای عشقی نو شکفته است و بنفش تیره معمولا در بیست و پنجمین سالگرد همسر فوت شده استفاده می‌شود. هر چه این بنفش تیره تر باشد، یعنی صمیمیت هم بیشتر است.

انواع گل رز

رز دو نژادی (Hybrid Tea Roses)- رز استاندارد

این گل‌های رز در هر شاخه یک گل دارد و هر گل به بلندی ۶ الی ۱۰ سانتی متر است! این گونه، زمان زیادی برای گل دادن نیاز دارد (چرخه تولید طولانی‌تری دارد) و بر روی ساقه‌هایی رشد می‌کنند که طولشان بین ۸۰ الی ۱۰۰ سانتی متر است.

انواع:

– رز سلطنتی (Royalty )

– رز سامانتا (Samantha)

– رز لیویا (Livia)

– رز اِمبلم (Emblem)

– رز ایسیانا (Isiana)

– رز دالاس (Dallas)

– رز کریستالین (Crystalline)

– رز دولورس (Dolores)

– رز سونی (Soni)

رز واسطه (Intermediates)

گل‌های رز این دسته از نوع قبلی (رز استاندارد) کوچک‌تر هستند و تاج گل‌هایشان معمولا صاف است. سایز ساقه‌های این رزها حداکثر به ۴۰ تا ۵۰ سانتی‌متر می‌رسد و با توجه به زمان مورد نیاز کوتاه‌تر برای تولید، تولید بیشتری دارند.

انواع:

– رز گابریلا (Gabriella)

– رز گلدن تایم (Golden Times)

– رز پرایو (Prive)

– رز آتش و یخ (Fire & Ice)

– رز سفید عروس (Bridal White)

– رز شامپاین (Champagne)

– رز صورتی عروس (Bridal Pink)

– رز فیسکو (Fisco)

– رز کاردینال (Kardinal)

– رز نقره ای براق (Sterling Silver)

رز های اسپری (Spray Roses)

این رز‌ها در هر شاخه سه یا شش گل کوچک دارند که اندازه‌شان بین ۱٫۵ تا ۲ سانتی‌متر است. این گل‌ها روی ساقه‌هایی در اندازه بین ۲۰ تا ۶۰ سانتی‌متر رشد می‌کنند، ولی گونه‌هایی با ساقه‌هایی بین ۴۰ تا ۵۰ سانتی‌متر بیشتر کشت و یافت می‌شوند. این نوع از رزها سریع ترین چرخه‌ی تولید را دارند و بسیار زود به گل می‌نشینند.

انواع:

– رز جُی (Joy)

– رز زیبای هلند (Dutch Beauty)

– رز پُرسِلین (Porcelain)

– رز فرانسیس (Francis)

– رز نیکیتا (Nikita)

– رز شاهین قرمز (Red Hawk)

– رز اِوِلین (Evelien)

– رز سلین (Seline)

رز های دلبر (Sweethearts)

این گل‌های رز ، گونه‌هایی کوچک از رز به شمار می‌روند که گل‌هایشان بین ۱ الی ۲ سانتی‌متر هستند و روی ساقه‌هایی به بلندی ۲۰ الی ۳۰ سانتی‌متر رشد می‌کنند. این رزها سریع‌ترین چرخه و بیشترین تولید را دارند. گل‌های این رز هم از نوع گل رز استاندارد و هم از نوع گل رز واسطه، کوچک‌تر هستند.

انواع:

– رز جک فراست (Jack Frost)

– رز لاوندر (Lavendar)

– رز لا مینوئت (La Minuette)

– رز لستا (Ilseta)

– رز عروسک زرد (Yellow Doll)

– رز موش کلیسا (Church Mouse)

– رز ادنا ماری (Edna Marie)

– رز جادوی پری (Fairy Magic)

– رز بند لاوندر (Lavender Lace)

– رز پوپی لاو (Puppy Love)

رز رونده (Climbers)

این رزها معمولا گونه‌های تلفیقی و اصلاح نژاد شده هستند و تعداد کمی از آن‌ها اصالت خود را دارند چون همه‌ی آن‌ها نژاد اصلی مشابه و اندازه مشابهی ندارند و در سایزهای مینیاتوری تا سایز استاندارد موجود‌اند. بیشتر گل‌های این نوع به اندازه بقیه رزها شکوفا نمی‌شوند.

انواع:

– رز خورشید پاییز (Autumn Sunlight)

– رز پسر سیاه (Black Boy)

– رز خوشی دوبل (Double Delight)

– رز قرن طلایی (Golden Century)

– رز یخچال (Iceberg)

– رز لیدی ایکس (Lady X)

– رز نوزومی (Nozomi)

– رز فریب (Seduction)

– رز اثر هنری (Work of Art)