نوآوری و سازمان‌های دوسو توان

نوشته حامد مودب شعار

در نوشته‌ دیگری با موضوع اهمیت نوآوری در سازمان‌ها، اشاره کردیم که سازمان‌ها همواره به دنبال ارزش آفرینی بیشتر برای مشتریان خود و کسب سهم بیشتر از بازار هستند. اکنون سوال اینجاست ارزش آفرینی چگونه در مدل کسب و کار سازمان‌ها می‌تواند رشد ایجاد کند؟ در کدام بخش از فعالیت‌های سازمان تمرکز بیشتری کنیم تا ارزش بیشتری خلق شود؟ آیا باید بر بهبود وضعیت فعلی تمرکز کرد یا وارد حوزه‌های جدید شد؟ در اینجا باید با مفهومی جدید آشنا شویم: دوسو توان

سازمان دوسو توان:

فوتبالیستی را تصور کنید که قدرت بازی با هر دو پای خود را دارد. هر در نقطه از زمین با هر زاویه‌ای می‌تواند شوت به سمت دروازه حریف بزند. حتما و قطعا این بازیکن ارزشمند است و مورد علاقه بسیاری از مربیان و تیم‌های فوتبالی خواهد بود. در این میان، مفهوم سازما‌ن‌های دو سو توان مطرح شده است. سازمان دوسو توان در کنار تلاش همیشگی برای فروش بیشتر و بهبود در عملکردهای روتین خود و توسعه محصولات و مدل کسب و کار خود (Exploit یا بهره‌برداری)، به دنبال کنکاش و اکتشاف بیشتر در حوزه‌های جدید (Explore یا اکتشاف) است. با این تفکر، سازمان‌ها دارای مزیت‌ رقابتی (و حتی پایدار) خواهند شد.

به شکل زیر توجه کنید:

سازمانی که همزمان بتواند ضمن بهبود و بهره‌برداری بیشتر از کسب و کار جاری خود، به اکتشاف و توسعه‌های عمودی خود نیز پردازد سازمان دوسو توان خواهد بود. مزیت رقابتی پایدار در سازمان‌های دوسو توان چه معنایی می‌دهد؟

در بالاتر گفتیم که سازمان‌های دوسوتوان همزمان تمایل دارند هم در فعالیت‌های جاری‌شان و هم در ابعاد جدید اقدام به ارزش آفرینی و خلق مزیت رقابتی پایدار کنند.

مزیت رقابتی پایدار عاملی است که سازمان را در مقابل محیط بیرونی خود تا حد زیادی ایمن می‌کند که بتواند تاب آوری داشته باشد و بتواند در کنار سایر رقبا ادامه حیات بدهد. بر اساس مراجع مختلف، سازمان‌ها می‌توانند با تکیه بر منابع و بنیان‌های استراتژیک، خلق مزیت رقابتی پایدار داشته باشند. به شکل زیر توجه کنید:

داشتن داده و اطلاعات خاص، موقعیت فیزیکی مناسب، داشتن پتنت‌ها و حق اختراع، برند قوی و... نمونه‌هایی از این منابع هستند که سازمان فرصت دارد بر اساس آن نسبت به خلق مزیت رقابتی پایدار اقدام کند. حال اگر با دقت بیشتری به این منابع توجه کنیم با «نوآوری» هم مواجه هستیم. به نظر شما تفاوت بین نوآوری و سایر منابع ایجاد مزیت رقابتی پایدار چیست؟

اکثر منابع عکس بالا بر اساس درایی‌هایی ایجاد می‌شوند که پیش نیاز آن، قدمت، تجربه بالا، دارایی‌های نامشهود و یا سرمایه مناسب سازمان است. اما نوآوری تنها منبعی است که پیش‌نیازی این چنین ندارد. نوآوری کردن در محیط خارج از سازمان متولد نمی‌شود و الزامی به خریدن آن از بیرون سازمان نیست. نوآوری می‌تواند از بدنه خود سازمان شکل بگیرد بدون آن که سرمایه‌گذاری زیاد یا زمان طولانی نیاز داشته باشد. نیازمندی اساسی نوآوری در سازمان، اهمیت دادن رهبران سازمان به مقوله نوآوری و ایجاد محیطی برای پویایی، خلاقیت و رشد در میان کارکنان سازمان است. به این دلیل است که بسیاری از شرکت‌های موفق دنیا، شرکت‌های نوآوری هستند که در کنار بهبود همیشگی، به دنبال آن هستند که با کشف فرصت‌های جدید (Explore)، خود را توسعه بدهند و با ایجاد مزیت‌های رقابتی جدید، از رقبای خود پیشی گرفته و مشتریان بیشتر و راضی‌تری داشته باشند.

در نوشته‌های بعدی در مورد انواع نوآوری در سازمان‌ها بیشتر آشنا خواهیم شد.