چرا چین توانست از پادکست پول بسازد اما غرب همچنان اول راه است...

داستان از کجا شروع شد

در سـال ۲۰۰۴ اصـطلاح پـادکست اولین بـار تـوسـط یک روزنـامـه‌نـگار بـه کار بـرده شـد. در ابـتدا پـادکست‌هـا فـرم جـدیدی از بلاگ‌نویسی در نـظر گـرفـته می‌شـدند.

در حـال حـاضـر ۱۱۵ هـزار پـادکست بـه زبـان انگلیسی مـوجـود اسـت که از طـریق صـدهـا اپلیکیشن مـختلف پـخش می‌شوند و اکثر آنها برای کاربران رایگان است. ساخت پادکست بـرای اکثر تـولیدکنندگـان یک جـور تـفریح و سـرگـرمی اسـت. تـعداد زیادی از پـادکست‌هـا هیچ درآمـدی از تـولید پـادکست نـدارنـد و آنـ‌‌‌هایی هـم که درآمـد دارنـد آن را از طریق پذیرش تبلیغات کسب می‌کنند. ساخت پادکست تـا همین اواخـر هـم بـه عـنوان یک صـنعت جـدی در نـظر گـرفـته نمی‌شد. چـراکه مـدل کسب‌وکاری پـایداری بـرای آن بـه وجـود نیامـد و تـصور اینکه کاربـران بـرای شنیدن پادکست حاضر باشند هزینه پرداخت کنند، کمی دور از واقعیت به نظر میرسید. درآمـد صـنعت پادکست در امـریکا در سـال ۲۰۱۸، حـدود ۴۰۲ میلیون دلار بـرآورد شـده است.

جهش بزرگ در صنعت پادکست

چـند مـاه پیش بـود که شرکت گیملت gimlet که یک بستر انتشار پادکست است توسط اسپاتیفای spotify بــا قیمت ۲۰۰ میلیون دلار خـریداری شد. این خـبر، اتـفاق خیلی مهمی در صـنعت پادکست بـود و نـشانـه‌ای از اینکه این صنعت می‌تواند خیلی بزرگتر و پولسازتر از چیزی که هست، باشد.

همچنین اخیرا بسـتر ساخت پادکست Himalaya تـوانسـت ۱۰۰ میلیون دلار سـرمـایه تـوسـط شـرکت چینی تـقریبا بـه همین اسم یعنی Ximalaya جـذب کند. در ادامـه این پسـت از Ximalaya بیشتر صحبت خواهیم کرد. بـرخـلاف رسـانـه‌هـای غـربی که این خـبر در آنـها مـثل بـمب صـدا کرد، این اخـبار داغ تـاثیری در رسانه‌های چین نداشت. احــتمالا کمتر کسی شنیده اســت که رهــبر بــازار پادکست در دنیا چین اســت. بــازار پـادکستینگ در چین در سـال ۲۰۱۷ حـدود ۷.۳ میلیون دلار بـرآورد شـده اسـت. چیزی نزدیک به ۲۳ برابر بازار امریکا.

چین چطور به اینجا رسید؟ سوال اینجاست که آیا چینی‌ها علاقه‌مندند که برای شنیدن پادکست پول خرج کنند؟

جواب هم بله و هم خیر است. پـلتفرم‌هـای انـتشار پـادکست در چین، زاویه نـگاهـ‌شان را بـه پـادکست و مـحتوای آن تغییر دادنـد. در حـالی که پـادکست‌هـا در غـرب عـمومـا در حـوزه‌هـای سـرگـرمی و گـپ و گـفت‌هـای دوستانه تولید می‌شوند. در چین، پادکست‌های آموزشی بسیار رونق گرفتند. درواقـع، شـاید نـتوان گـفت که در چین پـادکست‌هـا، هـمان مـعنای پـادکست‌سازی در غـرب را دارند. بلکه مدلی متفاوت از پلتفرم‌های آموزشی مانند Coursera و Edex هستند. با درک این موضوع می‌توانیم تفاوت اندازه بازار چین و امریکا را بهتر متوجه شویم. چــرا که درواقــع صــنعت ساخت پادکست در چین، بــه نــام pay for knowledge مــعرفی می‌شود. کاربـران چینی حـاضـر هسـتند در ازای مـحتوای آمـوزشی بـا کیفیت در قـالـب پـادکست پـول پرداخت کنند. تحـلیلگران دلیل این اسـتقبال را Fomo یا هـمان تـرس از جـا مـانـدن از اتـفاقـات و رونـدهـای دنیا می‌دانـند. الـبته بـه بیان دقیق‌تـر، این تـرس چینی‌هـا از هـر خـبر یا اتـفاقی نیست. تـرس از جـا مـانـدن از دانـش روز اسـت. گـذار چین از سـنت بـه مـدرنیته بـا سـرعـت زیادی در حـال رخ دادن اسـت و این تغییرات چینی‌هـا را وادار کرده تـا بیشتر و سـریع‌تر از گـذشـته شـوق یادگیری داشته باشند.

بـرای مـثال یکی از مـوفـقتـرین پـادکست‌هـای چینی، دوره آمـوزشی اقـتصاد اسـت که تـوسـط یک اسـتاد دانـشگاه مـعروف دانـشگاه پکن بـه نـام Xue Zhaofeng تهیه شـده اسـت. این پـادکست در طـول یک سـال ۸ میلیون دلار بـرای آقـای ژو درآمـد ایجاد کرده اسـت و او در نــهایت تصمیم می‌گیرد از دانــشگاه اســتعفا دهد و پــلتفرم تــولید و انــتشار پــادکست Dedao را راه انـدازی کند. پـلتفرمی که پـادکستهـایی را در قـالـب Mooc تـولید و منتشـر می‌کند. مـحتواهـای آمـوزشی این پـادکست‌هـا در حـوزه‌هـایی مـانـند سـلامـت، مـدیریت مـالی، مـهارت‌هـای یادگیری، کسب‌وکار و بیزینس، تـاریخ و فـرهـنگ چین و ... اسـت که بسیار مورد استقبال چینی‌هاست. پـلتفرم Ximalaya که پیشتر از آن نـام بـردیم یکی از دیگر پـلتفرم‌هـای مـوفـق پـادکست‌سازی در چین است که حدود ۲۳ میلیون کاربر فعال دارد.

تبلیغات تنها راه کسب درآمد از پادکست نیست

پـلتفرم Ximalaya از مـدل‌هـای درآمـدی مـتفاوتی اسـتفاده کرده اسـت. کاربـران می‌تـوانـند عـضویت مـاهیانـه حـدود ۳ دلار پـرداخـت کنند و بـه هـمه مـحتوای مـوجـود در پـلتفرم دسـترسی داشـته بـاشـند و یا میتـوانـند بـه ازای هـر پـادکست پـول پـرداخـت کنند که گـاهی هـزینه پکیج کامـل یک پـادکست میتـوانـد بـه ۳۰ دلار هـم بـرسـد. جـالـب اسـت که بعضی از این پادکست‌ها حدود ۱۸۰ و یا بیشتر اپیزود دارند. مـدل درامـدی دیگری که از آن بهـره می‌بـرد، پـرداخـت tip تـوسـط کاربـران اسـت که اگـر از پـادکستی خـوشـشان بیاید می‌تـوانـند مبلغی را بـه دلـخواه خـود پـرداخـت کنند و که این مـبلغ بین تـولید کننده مـحتوا و پـلتفرم تقسیم می‌شـود. کاربـران می‌تـوانـند میزان tipهـای پـرداخـت شـده بـرای هـر پـادکست را بـه صـورت لحـظه‌ای ببینند و این خـود کاربـران بـه پرداخت تشویق می‌کند. جـالـب اسـت بـدانید که صـنعت خـودآمـوزی آنـلاین در چین هیچ وقـت آنـقدر رونـق نـگرفـت. در سـال ۲۰۱۶ حجـم درآمـد از فـروش دوره‌هـای آمـوزشی ویدیویی انـلاین در امـریکا حـدود ۱۲ میلیارد دلار و در چین فقط یک میلیارد دلار بوده است.

جمع‌بندی

در نهایت میتوان به این جمع بندی رسید که نگاه متفاوت به تکنولوژی و در نظر گرفتن ویژگی‌های خاص فرهنگی و نیازهای جامعه میتواند بسیار پول‌ساز شود و موفقیت بسازد. در پست‌های قبلی سعی کردیم نشان دهیم که اکوسیستم استارتاپی چین چطور از یک کپی‌کننده به جایگاه خالق نوآوری رسید. چطور توانست پتانسیل‌هایی را در بازار آزاد کند که پیش از آن در سیلیکون‌ولی دیده نشده بود. نوآوری در مدل کسبوکار، با نگاهی عمیق‌تر به الگوهای رفتاری کاربران و ویژگی‌های فرهنگی می‌تواند بازارهای مرده و یا کم بازدهی مانند آموزش را زنده و بازآفرینی کند.