تجربه‌ی کار توزیع روزنامه و تبلیغات در فنلاند

مدتی است که به عنوان توزیع کننده ی پاره وقت روزنامه و تبلیغات در فنلاند کار می کنم. در این نوشته درباره‌ی روند گرفتن این کار و تجربه‌های خودم از آن نوشته ام.

کار توزیع روزنامه و تبلیغات چیست؟

شرکت Suomen Suoramainonta (به معنی تبلیغات مستقیم فنلاندی) یا به اختصار SSM شرکتی است که کار توزیع روزنامه های محلی و ملی و تبلیغات مختلف را به صورت مستقیم (تحویل در منزل) در سراسر فنلاند انجام می دهد. دفتر مرکزی این شرکت در هلسینکی است اما در سراسر فنلاند دفاتر دیگری هم دارد. دفاتر این شرکت به چهار دسته ی شمال، جنوب، شرق و غرب تقسیم می شوند.

شرکت های مختلف می توانند تبلیغات کاغذی خود را در اختیار SSM قرار دهند و SSM این تبلیغات را مطابق منطقه و مخاطب مدنظر شرکت سفارش دهنده، توزیع می کند.

چرا شرکت ها سراغ تبلیغات کاغذی می روند؟

طبق توضیحات SSM حدود 85 درصد از خانه ها در فنلاند، تبلیغات مستقیم بدون مخاطب خاص (unaddressed direct mail) را می پذیرند (تخمین SSM این است که این تبلیغات به دست 4 میلیون نفر می‌رسند. یعنی بیش از هفتاد درصد جمعیت فنلاند)، هشتاد درصد از آنها این تبلیغات را می خوانند و پنجاه درصد کسانی که تبلیغات را می خوانند، به سراغ خرید محصولات تبلیغ شده می روند. یعنی طبق این محاسبات سرانگشتی، حدود یک میلیون و ششصد هزار نفر (در تبلیغات گسترده و ملی) به سراغ خرید محصول تبلیغ‌شده می روند (دقت کنید که این تخمین ها بسیار کلی و طبق تبلیغ این شرکت است و لزومن درست نیست).

شرکت SSM می تواند همه یا بخشی از مراحل تبلیغ (از هدف گذاری، برنامه ریزی، طراحی، چاپ، توزیع و تجزیه و تحلیل) را بسته به نیاز شرکت تبلیغ کننده انجام دهد. گردش مالی سالانه ی شرکت SSM حدود 40 میلیون یورو است.

آیا این نوع تبلیغ به محیط زیست آسیب نمی رساند؟

آیا تبلیغ کاغذی و توزیع گسترده ی آن باعث آسیب رسیدن به محیط زیست نمی شود؟ پاسخ SSM به این سوال منفی است. آنها در تبلیغات خود می گویند اقدامات زیر باعث کاهش آسیب به محیط زیست می شوند:

• توزیع روزنامه ها عمدتن با دوچرخه و پیاده انجام می شود که به معنی اثر کربن صفر است.
• سعی می شود تبلیغات فقط به دست کسانی برسد که آن را می خوانند و دور نمی اندازند.
• آمار خانواده هایی که تبلیغات را می پذیرند مدام به روز می شود تا از چاپ بیهوده ی تبلیغ جلوگیری شود.
• وسایل حمل و نقل شرکت کم آلاینده هستند
• رانندگان ماشین های حمل و نقل شرکت در زمان های خلوت و با حداکثر ظرفیت رانندگی می کنند.
• کاغذهای استفاده شده قابل بازیافت هستند.

چطور می توانیم برای این شرکت کار کنیم؟

شرایط کار کردن برای این شرکت به عنوان توزیع کننده ی تبلیغات عبارتند از:

• حداقل سن 14 سال (با اجازه ی والدین و تا حداکثر 2 ساعت کار در روزهای مدرسه)
• نیاز به تجربه ی قبلی یا دانش خاصی ندارد.
• نیاز نیست زبان فنلاندی یا سوئدی بلد باشید (دانش حداقلی زبان انگلیسی لازم است و دانستن زبان فنلاندی یا سوئدی در برخی موارد می تواند به کیفیت کار شما کمک کند).
• کارت اقامت فنلاند (که به معنی اجازه ی کار شما در فنلاند است)
• کارت مالیات (که به راحتی می توانید از اداره ی مالیات شهر خود بگیرید)
• شماره حساب فنلاندی (ممکن است شرکت واریز به شماره حساب های غیرفنلاندی را هم قبول کند اما قاعدتن واریز به حساب ایرانی را قبول نمی‌کند)
• در برخی حالت ها نیاز به داشتن ماشین و گواهینامه دارید

توزیع معمولن در روزهای چهارشنبه ی هر هفته انجام می شود اما در بعضی موارد در روز شنبه هم امکان توزیع وجود دارد. SSM می گوید 5500 توزیع کننده دارد و سالانه 10 هزار تا 13 هزار نفر استخدام می‌کند که این یعنی بسیاری از افراد به مدت کمی برای این شرکت کار می کنند و سپس انصراف می‌دهند. خود شرکت هم این موضوع را می داند و در تبلیغاتش هم می گوید که این کار می تواند به عنوان «کمک خرج» و کار موقت باشد. شما به عنوان توزیع کننده ممکن است وظیفه ی توزیع در یک منطقه یا بیشتر را داشته باشید. مناطق جوری چیده شده اند که در هر منطقه حدود 100 تا 300 خانه وجود داشته باشد. مثلن در تصویر زیر، محدوده هایی که با رنگ آبی محصور شده اند، هر کدام یک منطقه را نشان می دهند.

شما به سه طریق می توانید کار توزیع را در شرکت SSM انجام دهید:

توزیع در محدوده ی خانه ی خود

این ساده ترین و رایج ترین نوع همکاری با این شرکت است. حداقل سن انجام این کار 14 سال است (در قرارداد افراد زیر هجده سال یک نفر بزرگتر باید ضمانت انجام دهد). زمان تخمینی شرکت برای کار بین 2 تا 4 ساعت در روز است. کار توزیع یک روز در هفته (چهارشنبه ها و گاهی شنبه ها) است. بخش اصلی تبلیغات روز سه شنبه می رسند. بنابراین می توانید مرتب سازی تبلیغات را مناطق توزیع نزدیک محل سکونت شما هستند و همیشه یکسانند (همیشه روزنامه ها و تبلیغات مناطق مشخصی را باید توزیع کنید). تخمین شرکت از درآمد این نوع توزیع بین 50 تا 200 یورو در ماه است.

توزیع با ماشین

این روش به ویژه برای مناطقی که خانه های آنها پراکنده است مفید است. برای انتخاب این روش حداقل باید 18 سال داشته باشید و گواهینامه و ماشین هم داشته باشید. توزیع همچنان یک یا دو روز در هفته است. تخمین شرکت از درآمد این روش 100 تا 400 یورو در ماه است. همچنین هزینه ی سوخت ماشین هم به شما پرداخت می شود.

توزیع متغیر

توزیع متغیر یعنی توزیع در مناطق مختلف و نه ثابت. در این روش هم به ماشین نیاز است پس حداقل سن 18 سال و گواهینامه هم الزامی است. تخمین شرکت از زمان کار در این روش حداقل 4 ساعت در روز (یک یا دو روز در هفته) و بین 250 تا 700 یورو درآمد ماهانه است.

برای شروع باید این فرم را پر کنید. فرم به زبان فنلاندی است اما توضیحات هر فیلد به زبان انگلیسی نیز در کنار فرم آمده است. بعد از پر کردن فرم، اگر در منطقه ی شما جای خالی برای توزیع کننده ی جدید وجود داشته باشد به شما از طریق پیامک یا ایمیل اطلاع داده می شود و گفته می شود که چند منطقه با چند خانوار برای شما خالی است و توزیع برای این تعداد حدودن چقدر زمان می برد (تجربه ی شخصی: این مقدار زمان تخمینی مربوط به وقتی است که شما در کار توزیع نیمه حرفه ای شده باشید و معمولن در یکی دو ماه اول دو برابر یا بیشتر طول می کشد).

اگر شرایط را قبول دارید می توانید به شرکت پاسخ مثبت بدهید و تصویر کارت اقامت و تصویر گذرنامه ی خود را برای شرکت ایمیل کنید. شرکت SSM سپس برای شما یک جلسه ی آموزشی تنظیم می کند (ممکن است آموزش در شهرهای بزرگ به شکل آنلاین باشد). در این جلسه هم دو نسخه قرارداد امضاشده و توضیحات مکتوب به شما تحویل داده می شود، هم نقشه ی مناطق و کلیدها و رمزهای خانه ها و هم با معلم خود کمی در منطقه ی خود می گردید و او اگر توضیحات خاصی درباره ی بعضی خانه ها باشد به شما ارائه می دهد. مثلن این که چطور کد خانه (door code) را باید وارد کنید یا این که اگر برای وارد شدن به یک ساختمان از چند در باید وارد شوید، آنها را به شما نشان می دهد.

سپس باید قرارداد امضاشده ی شرکت را تکمیل کنید (نوشتن شماره حساب، اسم و امضا) و به همراه کارت مالیاتی برای شرکت پست کنید. معمولن خود شرکت یک پاکت پست با تمبر در اختیار شما می گذارد تا نیاز به پرداخت هزینه نداشته باشید. همچنین اگر کارت مالیاتی پرینت شده را ندارید می توانید برای شرکت ایمیل کنید.

بعد از این مراحل، با تایید شرکت می توانید کار هفتگی خود را شروع کنید.

کار توزیع روزنامه چه مراحلی دارد؟

شما در این شغل در هر روز کاری چهار مرحله کار را باید پشت سر بگذارید.

مرحله ی اول: مرتب سازی تبلیغات

هر هفته سه شنبه ها بسته های تبلیغاتی به دست شما می رسند. بسته به شهر و منطقه ی توزیع ممکن است این تبلیغات در منزل شما تحویل شوند یا در دفتری که به محل زندگی شما نزدیک است قرار داده شود. مثلن برای منطقه ی ما، این تبلیغات به گاراژی در محله ی خودمان آورده می شوند که به نام «اتاق مرتب سازی» (sorting room) معروف است. بخشی از تبلیغات ممکن است چهارشنبه صبح آورده شوند. مثلن در منطقه ی ما روزنامه ی شهر صبح چهارشنبه آورده می شود.

هر کدام از بسته های تبلیغاتی جداگانه چیده شده اند و هر هفته ممکن است متفاوت باشند. مثلن یک هفته ممکن است تبلیغات Lidl، Rusta، Jysk و Vaasa Lehti را داشته باشید. کار اول شما به عنوان توزیع کننده باز کردن نخ این بسته های تبلیغاتی و کنار هم چیدن آنهاست. یعنی باید برای همه ی خانه هایی که تبلیغ قبول می‌کنند، از همه ی انواع تبلیغ آن هفته قرار دهید. معمولن کار مرتب سازی برای هر منطقه بین نیم ساعت تا یک ساعت طول می کشد. می توانید مرتب سازی بخش اصلی تبلیغات را سه شنبه انجام دهید.

ممکن است بعضی روزهای تعطیل در زمان توزیع تاثیر بگذارند که در این باره هم می توانید در تقویم شرکت ببینید و هم در مواردی شرکت از قبل به شما اطلاع می دهد.

بهتر است قبل از شروع کار، بسته ها را بشمارید و مطمئن شوید که تعداد کم تر یا زیادتر از مقدار مورد نیاز برای شما تبلیغات آورده نشده است. برای من یک هفته یک بسته ی اضافی تبلیغات به اشتباه آورده شده بود و یک هفته هیچ روزنامه ای به اشتباه آورده نشده بود. این موارد را باید به شرکت اطلاع دهید.

برای باز کردن نخ تبلیغات می توانید از یک قیچی یا تیغ کوچک که به همراه خود می آورید استفاده کنید اما من بسته ها را به پشت برمی گردانم و سپس با تاباندن نخ های بسته بندی به راحتی به محل اتصال آنها دست می‌یابم و با دست آنها را باز می کنم.

به طور معمول باید تبلیغات را کنار هم بگذارید و یکی یکی برداشته و در نهایت بین بزرگترین تبلیغ (مثلن روزنامه‌ی شهر) بگذارید. در این ویدئو می توانید راهنمای مرتب سازی را ببینید.

مرحله ی دوم: رساندن تبلیغات به در خانه ها

در مرحله ی بعدی باید این تبلیغات مرتب شده را به در منازل ببرید. معمولن یک چرخ (trolli) برای قراردادن تبلیغات در اختیار شما قرار داده می شود. البته اگر خودتان ماشین داشته باشید، کار سریع تر و راحت تر انجام می شود.

خانه های مختلف ممکن است شرایط و ضوابط خاصی برای ورود داشته باشند که شرکت در نقشه ی منطقه ی شما ذکر می کند. مثلن برخی آپارتمان ها برای ورود نیاز به وارد کردن رمز یا استفاده از کلید فیزیکی دارند. در برخی از آپارتمان ها نباید وارد شوید و تبلیغات را باید در صندوق پستی جلوی خانه یا در راهروی آنها بیندازید. برخی آپارتمان ها تا ساعت مشخصی باز هستند (مثلن ساعت 16 یا 18 بسته می شوند) و باید توزیع را قبل از این ساعت انجام دهید. اما در کل همه ی توزیع ها باید در روز چهارشنبه (یا شنبه، اگر روز توزیع شنبه باشد) قبل از ساعت 21 (ساعت نه شب) انجام شوند.

در مواردی ممکن است کدهایی که در اختیار شما گذاشته شده است درها را باز نکنند. در این صورت حتمن به شرکت اطلاع دهید. تبلیغات به طور معمول فقط برای خانه ها است و نه محل های کار. بنابراین نیاز به توزیع تبلیغات در صندوق پستی محل های کار وجود ندارد.

مرحله ی سوم: انداختن تبلیغات و روزنامه ها مطابق خواست خانه ها

با رسیدن به صندوق پستی هر خانه (که ممکن است بیرون از ساختمان یا داخل ساختمان باشد) باید متناسب با توضیح نوشته شده بالای دریچه ی صندوق پستی، تبلیغ را در آن بیندازید. معمولن سه نوع توضیح در بالای دریچه ها نوشته شده است (توضیح ها معمولن به زبان فنلاندی یا سوئدی هستندو در موارد معدودی ممکن است توضیح به زبان انگلیسی هم باشد). دقت کنید که این توضیح ها ممکن است بالای صندوق پستی خانه یا روی در خانه یا کنار در خانه به دیوار چسبانده شده باشند. ممکن است این توضیح ها کوچک یا بزرگ، چاپی یا دستنویس و در حالت های مختلف باشند. به هر حال توجه به این توضیح ها برای انجام درست کار الزامی است:

حالت اول: Ei mainoksia | Ingen reklam | No advertisement

در این صندوق های پستی نباید تبلیغات بیندازید اما اگر روزنامه ای محلی دارید که تبلیغ محسوب نمی شود، باید در این خانه ها بیندازید. در این باره در آموزش شرکت به شما اطلاع داده می شود. تعداد این روزنامه ها معمولن بیشتر از تعداد تبلیغات است. مثلن اگر در منطقه ی شما 100 خانه ی قبول کننده ی تبلیغ باشد، تعداد روزنامه‌ها می‌تواند 200 تا باشد.

نوشته های دیگر این حالت:

• Nei för reklampost
• Ei mainoksia vain ikkuna lehti (تبلیغات نیندازید. فقط روزنامه)

حالت دوم: Ei ilmaisjakelua | Ingen posti | No free post

در صندوق پستی این خانه ها هیچ تبلیغات یا روزنامه ای نباید بیندازید. در موارد محدودی ممکن است شرکت از پیش به شما از طریق پیامک یا ایمیل اطلاع دهد که این هفته یک اعلامیه ی عمومی (public announcement) داریم که باید در صندوق پستی همه ی خانه ها انداخته شوند حتا آنها که گفته اند پست رایگان قبول نمی کنند.

تجربه ی من نشان می دهد که بعضی از ساکنان فنلاندی با این نوع اعلامیه آشنایی ندارند و وقتی این نوع تبلیغات را در صندوق پستی شان می اندازیم، عصبانی می شوند اما به هر حال روال کار این است.

ممکن است نوشته ی این حالت به شکل های دیگری هم نوشته شده باشد. مثلن:

• Ei mainoksia eikä ikkuna lehtiä!
• Ei mainoksia eikä ilmaisjakelua

• Ei mainoksia tai ilmaisjakelua

• Ingen reklam eller gratistidningar

حالت سوم: بدون توضیح

اگر بالای صندوق پستی یک خانه هیچ توضیحی نوشته نشده بود، باید از همه ی تبلیغ ها و روزنامه های آن هفته در آن صندوق انداخت.

حالت چهارم: توضیح های دیگر

در موارد محدودی ممکن است توضیحات دیگری در بالای صندوق ها نوشته شده باشد. اگر معنی آن توضیح را نمی دانید، ابتدا سعی کنید با کمک موبایل و گوگل ترنسلیت آن را ترجمه کنید. اگر نتوانستید آن را ترجمه کنید (به دلیل نداشتن اینترنت یا این که گوگل ترنسلیت نتوانست جمله را تشخیص دهد) توصیه ی شخصی من این است که در آن صندوق تبلیغاتی نیندازید. به نظر شخصی من احتمال اعتراض افرادی که تبلیغ نمی خواهند اما آن را دریافت کرده اند بیشتر از احتمال اعتراض افرادی است که مشکلی با دریافت تبلیغ ندارند و آن هفته تبلیغاتی دریافت نکرده اند.

برخی از توضیح های ممکن دیگر:

• در این خانه سگ زندگی می کند: Asunnossa koira! | Hund i bostaden!
• حیوان خانگی در آپارتمان است: huoneistossa kotieläimiä

ساکنان خانه های مختلف ممکن است رفتارهای مختلفی با شما بکنند. ممکن است لبخند بزنند و سلام کنند (بهتر است چند عبارت ساده ی احوال پرسی فنلاندی را بلد باشید) یا ممکن است با ناراحتی و اخم با شما برخورد کنند. تجربه ی من نشان می دهد که به ویژه در روزهای سرد و برفی و یخبندان فنلاند این کار می تواند سخت باشد. بنابراین روحیه ی خود را حفظ کنید، سعی کنید از کسانی که انرژی مثبت می دهند انرژی بگیرید و کاری به کسانی که بد برخورد می کنند نداشته باشید.

همچنین در زمان های انتخابات محلی یا ملی، تعداد زیادی تبلیغ افراد و حزب ها برای توزیع به دست شما می‌رسد. تجربه ی شخصی من نشان می دهد که افراد زیادی هستند که از این حجم تبلیغ خوششان نمی آید. شما کار خودتان را بکنید و توجهی به این افراد نکنید.

سعی کنید تبلیغات را کامل در صندوق بیندازید. به ویژه برای خانه هایی که شکاف صندوق پستی روی در خود خانه است (و نه صندوق پستی جدا روی دیوار خانه) این موضوع اهمیت دارد. چرا که اگر تبلیغ کامل در دریچه نرفته باشد، برنداشتن آن به مدت طولانی به معنی این است که کسی در خانه نیست و این به دزدها کمک می‌کند که خانه های خالی را شناسایی کنند.

اگر در آپارتمانی آسانسور وجود دارد، بهتر است با آسانسور به بالاترین طبقه ی ساختمان بروید و سپس توزیع را انجام داده و از پله ها پایین بیایید.

مرحله ی چهارم: بازگرداندن تبلیغات اضافی و گزارش دادن به شرکت

پس از آن که به در همه ی خانه های منطقه ی خود سر زدید و متناسب با توضیح در هر منزل، تبلیغات را در آنها انداختید، معمولن تعدادی روزنامه و تبلیغ اضافه می ماند. شرکت می گوید این تعداد نباید بیشتر از 5 عدد باشد اما تجربه ی شخصی من نشان می دهد که این عدد متغیر است (افراد گاهی توضیح صندوق پستی خود را عوض می کنند) و معمولن بین 5 تا 30 عدد است.

تبلیغات و روزنامه های اضافی را باید به محل توزیع برگردانید. یعنی اتاق مرتب سازی یا خانه ی خود. کارمندان شرکت در روزهای بعد این تبلیغات را برمی دارند. بعد از برگرداندن باید تعداد اضافه مانده ی تبلیغات را به همراه توضیح اختیاری برای شرکت بفرستید. برای این کار سه راه وجود دارد. یک فرم اینترنتی، ارسال پیامک یا اپلیکیشن توزیع. توصیه ی من این است که این اپلیکیشن را نصب کنید و از آن استفاده کنید چون هم کار فرستادن گزارش کار راحت تر است هم در آن می توانید گزارش کارهای قبلی خود و درآمد هر هفته ی خود را ببینید.

ممکن است بخشی از تبلیغات شما آسیب ببینند (مثلن در آب بیفتند). این تبلیغات را هم باید برگردانید و درباره‌ی آنها به شرکت توضیح دهید. شرکت شما را توبیخ نمی کند اما باید در این باره اطلاع داشته باشد. در حالت کلی هیچ تبلیغی را نباید دور بیندازید یا برای خود بردارید.

این کار چقدر درآمد دارد؟

درآمد این کار به پارامترهای مختلف و متنوعی بستگی دارد. در قرارداد خود می توانید جزئیات آن را ببینید. مثلن این که وزن هر تبلیغ چقدر باشد و منطقه ی شما چقدر شیب داشته باشد در دریافتی شما موثر است. اما به طور معمول وقتی نیمه حرفه ای شدید می توانید انتظار حقوق حدودی 8 تا 10 یورو در ساعت را داشته باشید. پیشنهاد شخصی من این است که وقتی در کار خود کمی حرفه ای شدید، درخواست گرفتن مناطق بیشتر کنید. در این صورت طبیعتن درآمدتان افزایش می یابد. همچنین گاهی شرکت سه تا یک روز قبل از روز توزیع اعلام می‌کند که این هفته یک منطقه خالی است و اگر بخواهید آن هفته شما می توانید توزیع آن منطقه را انجام دهید. این کارهای ناگهانی درآمد دو برابری دارند. اگر چه چون مناطق آنها برای شما آشنا نیستند ممکن است توزیع در آنها کمی بیشتر طول بکشد.

در پایان هر ماه میلادی جزئیات حقوق (compensation details) آن ماه برای شما ایمیل می شود و پرداخت این مبلغ در دهم ماه بعد انجام می شود. شما می توانید جزئیات حقوق هر هفته ی خود را در پایان آن هفته در اپلیکیشن شرکت هم ببینید. اگر نیاز به توضیحات بیشتر دارید باید فیش حقوقی (pay slip) دریافت کنید که اطلاعاتی مانند مالیات هم در آن هست. این فیش از طریق e-bank می تواند ارسال شود.

مرخصی و فسخ قرارداد

اگر یک یا چند هفته نمی توانید کار کنید، طبق قرارداد باید یک ماه زودتر به شرکت اطلاع دهید (من یک بار به مدت سه هفته کار نکردم و یک ماه زودتر خبر دادم و شرکت هم بدون هیچ مشکلی پذیرفت). احتمال می دهم که اگر در بازه ی کوتاه تری هم اطلاع دهید (مثلن دو هفته قبل) باز هم قبول کنند (چون در قانون اصلی این مدت دو هفته است) اما مطمئن نیستم.

اولین ماه کار شما آزمایشی تلقی می شود و هم شما و هم شرکت می توانید درخواست فسخ قرارداد را اعلام کنید. اما بعد از آن برای فسخ قرارداد باید اطلاع دهید. شرکت می تواند از شما بخواهد تا یک ماه بعد از درخواست قطع همکاری، همچنان برای شرکت کار کنید تا آنها بتوانند نیروی جایگزین پیدا کنند. از طرف دیگر اگر شرکت هم بخواهد همکاری با شما را قطع کند باید یک ماه به شما فرصت دهد تا بتوانید کار جدید پیدا کنید.

اگر مریض شوید، نیازی نیست بازه ی یک ماهه را رعایت کنید. شما باید فوری به شرکت اطلاع دهید. در مراجعه به بیمارستان یا دکتر باید گواهی مرخصی از آنها بگیرید و برای شرکت بفرستید. در این صورت در مدت استراحت شما، شرکت حقوق تان را پرداخت خواهدکرد.