اقتصاد رفتاری و تصمیم گیری!

نویسنده: هستی مراد پور

شاخه‌های اقتصاد چه هستند و چه تفاوتی با یکدیگر دارند؟

اقتصاد مرتبط با تولید، مصرف و ثروت است که تمامی این‌ها شامل رفتار انسان‌ است. با این حال، تمام ایدئولوژی‌های اقتصادی پیشبینی‌هایشان را بر پایه‌ی ایدئولوژی‌های یکسان قرار نمی‌دهند. دو شاخه‌ی محبوب و متضاد، اقتصاد سنتی و اقتصاد رفتاری هستند.

اقتصاد سنتی چه ویژگی‌هایی دارد؟

اقتصاد سنتی محاسباتی درباره‌ی رفتار انسان بر اساس این ایده است که انسان‌ها موجودات منطقی هستند که به‌طور معقولانه در تصمیم گیری این که برای چه چیزی ارزش قائل هستند و عمل برای بیشینه

ساختن آن، موفق هستند. اقتصاد سنتی بر اساس این دو فرض است که مردم خودخواه هستند و همیشه تلاش می‌کنند کاری را انجام دهند که برای آن‌ها بهتر است و مردم انتخاب‌های منطقی می‌کنند که به نفع خودشان است. وقتی که فرد با گزینه‌هایی تحت شرایط محدودیت رو به رو می‌شود، آن‌ها باید گزینه‌ای را که خوشنودی آن‌ها را بیشینه می‌کند، انتخاب کنند.

چه ویژگی‌هایی دارد؟

از طرف دیگر اقتصاد رفتاری، در جهت تلاش برای بهتر فهمیدن این که انسان‌ها واقعاً چگونه رفتار می‌کنند به جای این که چگونه باید رفتار کنند، روانشناسی را با اقتصاد ترکیب می‌کند.این به این معناست عواملی همچون احساسات، باورها، تأثیرات فرهنگی و خطاهای شناختی که همه‌ی آن‌ها باعث می‌شوند انسان‌ها از عقلانیت مطلق منحرف شوند. مردم غیرمنطقی هستند و همیشه گزینه‌ی بهینه را انتخاب نمی‌کنند. محدودیت‌هایی در مورد منطق مردم و این که منطق چگونه مردم را توصیف می‌کند، وجود دارد. اقتصاد رفتاری به خاطر پارادوکس‌های تئوری انتخاب منطقی که تولید کرده است، مسیر پژوهشی در علم اقتصاد شده است. علاوه بر این، شاخه‌ای از اقتصاد است که نحوه‌ی این که چه طور مردم روزانه تصمیام ملموس می‌گیرند را مطالعه می‌کند و ادعاهای اقتصاد سنتی را مورد تردید قرار می‌دهد. تصور کنید که دارید تصمیم می‌گیرید چه نوع لپتاپی خریداری کنید. طبق نظر اقتصاد سنتی، تنها چیزی که در این تصمیم خرید در نظر گرفته می‌شود، سومندی خواهد بود. کدام لپ تاپ برای بیشینه کردن سودمندی بهترین است؟ کدام لپ تاپ نسبت به قیمتش با ارزش‌ترین است؟ اگر چه، اقتصاد رفتاری به تأثیرات دیگری همچون هیجانات یا منطق محدود، مجال می‌دهد.

تصمیم گیری رفتاری چیست؟

تصمیم گیری رفتاری مطالعه‌ی فرایند‌های احساسی، شناختی و اجتماعی‌ای است که انسان‌ها به کار می‌گیرند تا راهکارهایی را انتخاب و شناسایی کنند. این فرایندها توسط ارزش‌ها، باورها و ترجیحات تصمیم گیرنده، انتخاب نهایی را تولید می‌کنند و رفتار را تحت تأثیر قرار می‌دهند.