جنگ قره باغ

سیاست ایران در قفقاز جنوبی بر اساس منافع اقتصادی و امنیتی است و ایران سیاست خارجی خود را در این منطقه بر اساس ایدئولوژی و آرمان دینی بنا نكرده است همانطور که در مناطق دیگر نیز براساس منافع استراتژیک روابط ایران را با کشورهایی با ایدئولوژی متفاوت شاهد بوده‌ایم.

اما باز هم ایران برخلاف این روند در جنگ قره باغ زمانی که جمهوری آذربایجان با اکثریت شیعه در خطر بود، به کمک‌شان رفت اما در این تجربه چه اتفاقاتی رخ داد؟ شاید بپرسید چگونه است که ما با تمام قوا و علنی به سوریه کمک کردیم اما چرا برای قره باغ ترمز کرده ایم؟

حیدر علی اف و سردار نوعی اقدم

حیدر علی اف ،رئیس جمهور وقت، کنارش نشست و  پرسید:« ترکی را در آکادمی آموخته ای یا زبان مادری‌ات است؟» در جوابش گفت:« در هر دو.» ؛ حیدر علی اف با شنیدن این سخن خوشحال شد و دستش را روی شانه اش  انداخت و گفت :«بعد از اینکه از شر ارمنی ها راحت شديم هردو آذربایجان با هم متحد می‌شویم.»  حیدر علی اف گفت:« بعد از اینکه ارمنستان را گرفتیم ما از سلطه روس و شما هم از چنگ فارس ها خلاص می‌شوید و تبریز را پايتخت‌مان می‌کنیم.» سردار نوعی اقدم در جواب گفت:« جناب پرزیدنت شما دولت و ارتش دارید، نفت و اسلحه و مهمات دارید، جمعیت و پولتان هم بیشتر از ارمنستان است…»

روابط اسرائیل و آذربایجان

روابط اسرائيل و آذربایجان در سال 1997 با سفر نتانیاهو به آذربایجان وارد مرحله جدیدی شد و اسرائیل در این تاریخ با افزایش همکاری‌های نظامی علاوه بر گسترش روابط در جهت مدرن‌سازی نیروی نظامی آذربایجان گام برداشت.سال 2009 نيز شیمون پرز در جهت ساخت کارخانه تسلیحاتی توسط شرکت اسرائیلی به آنجا رفت. روابط اسرائيل با ایران آذربایجان مطابق با دکترین پیرامونی بن گوریون در پی  گسترش روابط با کشورهای مسلمان غیرعرب بود ضمن  اینکه نفوذ رژیم صهیونیستی درمیان آذربایجان شیعی دارای  ابعاد ضدایرانی وضدشیعی نیز هست رژیم صهیونیستی بیش از هر بازیگر دیگری در منطقه از  ناامن شدن مرزهای ایران سود  می‌برد زیرا مطابق دکترین دفاعی و نظامی اسرائیل هرچه مرزهای ایران ناامن‌تر باشد توان ایران برای بازیگری در معادلات منطقه‌ای و ضربه‌زنی کاهش خواهد یافت از این رو از تداوم مناقشه قره باغ استقبال می‌کند.

حال کمک به چنین دولتی که حتی از اعمال سیاست‌های ضدشیعی درکشوری با اکثریت شیعه ابایی ندارد و نه حسن نیت و نه اراده کافی برای آزادی قره باغ را دارد؛ عاقلانه است رسما اراده آذربایجان در دستان کشور های دیگر است و بیشتر به مانند عروسکی خیمه شب بازی است که خود نیز از آن لذت می‌برد.

در آخر تا زمانی که رویه آذربایجان اینگونه باشد، ایران باید نگاهی کلان به مسئله داشته و منافع ملی در اولویت قرار دهد و با توجه به جمعيت آذری وهمچنین اقلیت ارمنی که در ایران زندگی می‌کنند باید راهبرد حاکمیتی داشته باشد و تحت تاثير الابيهای آذری داخل و خارج قرار نگیرد.

در جنگ قره باغ

در جنگ قره باغ علنا ( اسراییل، ترکیه، آذربایجان و  پاکستان) علیه ارمنستان در حال مبارزه هستند. ترکیه براي فرار از شکست‌هایي که در ليبي، سوریه و قبرس و همچنین فرار از بحران اقتصادي داخلي و استفاده از حس ناسیونالیستي براي خرج کردن آن در داخل تركيه،اسراییل براي فروش سلاح و نفوذ خود در مرزهای ایران و پاکستان که به علت مشکلات اقتصادي و ولخرجي آذربایجان نیروها سلفي خود را به قره باغ ارسال میکند و همچنین اتحادیه اروپا که تحت نفوذ آلمان است بعید است به خاطر تهدید اردوغان براي فرستادن 1 میلیون پناهجو وارد جنگ شود و با توجه به اینکه آمریکا هم علنا درگیر انتخابات داخلي است و محتمل می‌باشد میلي به ورود به این نزاع که يك طرف ان شريك او در ناتو است را نداشته باشد و بدین صورت تنها کشوري که مي تواند موازنه جنگ را عوض کند روسیه است که فروشنده سلاح به هردو کشور است .

دلایل؟

يكي از دلايل شروع مجدد جنگ قره باغ فشار بر روي ايران و به تبعه آن  حزب الله لبنان براي موافقت با شروع مذاکرات مرزي لبنان با اسراییل بود که در مورد آن اطلاع رساني کردیم.

میدان مشترك انرژي بين لبنان و اسراييل که بزرگترین منابع گازی در دریای مدیترانه کشف شده است این منابع حدود ۸۰۰ میلیارد مترمکعب گاز را در خود ذخیره کرده‌اند. بر مبنای قیمت امروزی بازار این منابع گاز سرمایه ای حدود ۱۰۰ میلیارد دلار را در خود نهفته است باعث ایجاد تنش و طمع رقبا شده است از فرانسه تا روسيه شده است.

تماسها بين پوتین و نتانیاهو در این مدت و عدم حمایت علني روسيه در جنگ قره باغ نشان از اهداف خاصي دارد حل و فصل مسئله مرز دریایی امکان شروع توسعه میادین گازی در منطقه مورد منازعه از جمله با مشارکت روسیه را  فراهم می کند.

اردوغان: اورشلیم شهر ماست که با چشم گریان از آن خارج شدیم .ترکیه و اسراییل ، فرزندان نظام سلطه جهاني دعوا زرگري را به نمایش می‌گذارند.

یک سری اسناد نشان می‌دهند که آذربایجان عمدا دست به اقدامات تحریک‌آمیزی در نزدیکی مرز ایران می‌زند تا ارتش ارمنستان به عمد مرز ایران را هدف قرار دهد و ارمنستان را مقصر جلوه دهد هدف اصلی آذربایجان کشيدن پاي ايران به این منازعه است.

سینا شاویسی