تاثیر شیوع ویروس کرونا بر تغییرات اقلیمی زمین

به نظر می‌رسد که گسترش ویروس کرونا در جهان باعث کاهش چشم‌گیر انتشار گازهای گلخانه‌ای خواهد شد زیرا که نگرانی بابت سلامت عمومی جهان، منجر به کاهش فعالیت‌های وابسته به حمل و نقل خودروها و هم‌چنین تجارت بین‌المللی شده‌است.

این ویروس به سرعت در حال گسترش که تاکنون جان هزاران نفر را گرفته و میلیون‌ها انسان را محکوم به قرنطینه کردن خود کرده است، افزایش خطرات هولناک ناشی از تغییرات اقلیمی کره زمین را به دنبال دارد.

در گذشته موارد نادری مانند شوک‌های اقتصادی، بیماری‌ها و جنگ‌ها از دلایل کاهش آلودگی ناشی از کربن در سراسر جهان بود اما اکنون رشد اقتصاد منجر به افزایش دوباره‌ی تولید گاز‌های گلخانه‌ای شده‌است. اما اگر این ویروس به یک بیماری همه‌گیر تبدیل شده و اقتصاد جهان را مختل کند، دیگر هزینه و مهمات تعبیه شده از سمت دولت هر کشور در جهت تلاش برای بهبود تغییرات آب و هوایی کافی نخواهد بود.


اکنون ما باید بخش عمده توجه خود را به خطرات جدی ناشی از تکثیر این ویروس اختصاص داده و امکاناتی همچون فوریت‌های بهداشتی عمومی و منابع مورد نیاز بین المللی را حدالمقدور تامین کنیم. اما با این وجود، تداوم شیوع این ویروس به شدت مسری در بلند مدت، چالش هایی به مراتب دشوارتر برای تغییرات اقلیمی به همراه خواهد داشت که این چالش ها خود تهدیدی برای سلامت جهان به شمار می‌روند. بنابراین انجام اقدامات هرچه سریع‌تر به منظور مقابله با این تهدیدات و بازیابی سلامت خود و دیگران ضروری است.

به چند نمونه از نتایج به وقوع پیوستن این چالش‌ها اشاره می‌کنیم:

  • توقف بازار کسب و کار و سرمایه، تامین بودجه لازم برای پیشبرد پروژه‌های فعلی خورشیدی، بادی و باتری را برای شرکت‌ها بسیار دشوار خواهد کرد و ایده‌های جدید کمتر ارائه خواهد شد.
  • جنگ قیمت میان کشور‌های روسیه و عربستان سعودی ناشی از نگرانی‌های مربوط به ویروس کرونا، باعث افت قیمت جهانی نفت در روز دوشنبه شد. از طرفی، سقوط قیمت نفت و بنزین می‌تواند سبب گران‌تر شدن هزینه وسایل نقلیه برقی شده و سبب فروش کمتر این خودروها شود. به همین علت است که سهام تسلا نیز در روز دوشنبه سقوط کرد.
  • چین سهم عظیمی از پنل‌های خورشیدی، توربین‌های بادی و باتری‌های لیتیوم-یونی جهان را به منظور تامین انرژی وسایل نقلیه الکتریکی و ذخیره‌ساز‌‌ی شبکه تولید می‌کند. شرکت‌ها در چین، پیش از این ادعای خود را در خصوص کاهش محموله‌های تولیدی و مشکلات عرضه بیان کرده‌اند که به نوبه خود از ادامه پیشبرد پروژه ها در خارج از کشور جلوگیری کرده‌است. هرگونه ناسازگاری به وجود آمده در نتیجه‌ی تجارت با چین، که مبدا شیوع این ویروس است و برخی از اعضای دولت ترامپ به آن فشار وارد می‌کنند، فقط باعث به وجود آمدن اختلال بیشتر در زنجیره‌ی تولید انرژی پاک و توزیع آن در شبکه‌ها خواهد شد.
  • افزایش نگرانی‌ها در زمینه بهداشتی و مالی از دیگر عوامل کم‌توجهی مردم به این مشکل (تغییرات اقلیمی زمین) می‌باشد. در سال‌های اخیر، تغییرات آب و هوایی برای آن‌دسته از افراد دارای صلاحیت رای‌دهی در کشور، یک اولویت بسیار مهم تلقی می‌شود و نیروی محرکه جنبش فعال جوانان در سرتاسر جهان، سیاستمداران را بیش از پیش برای انجام اقدامات جدی در خصوص بهبود این مشکل تحت فشار قرار می‌دهد. اما اکنون در بحبوحه رکود اقتصادی و بحران بهداشت عمومی واضح است که مردم بیشتر نگران فوریت‌های سلامتی و مسائل روزمره خود از جمله شغل، پس‌انداز بازنشستگی و امور خانه خواهند بود و نگرانی در خصوص خطرات بلندمدت تغییرات آب و هوایی زمین اکنون در اولویت‌های بعدی است.

در مقابل به چند مورد به عنوان جبران این چالش‌ها نیز می‌توان اشاره کرد:

  • به گفته یک تحلیلگر گروه اوراسیا در گفت و گو با Axios، کاهش پیوسته قیمت نفت می‌تواند محققان انرژی پاک را به سرمایه‌گذاری‌های طولانی‌ مدت در این زمینه ترغیب نماید  و چه بسا برخی دیگر از کشورها همکاری خود را برای پاسخ به بحران اقتصادی و سازگاری دوباره‌ی آب و هوایی، با سرمایه‌گذاری پول خود بر انرژی پاک نشان دهند.
  • برخی نیز مدعی آن هستند که  اگر مردم به دلیل ترس از شیوع این ویروس دیگر از پرواز ها و کشتی‌های کروز برای جابجایی استفاده نکنند و کنفرانس‌های از راه دور و مجازی را ترجیح دهند،  این ویروس کشنده می‌تواند سبب ایجاد تحولی در جهت بهبود تشدید کربن شود. بنابراین می‌توان به این اشاره کرد که واکنش‌های سریع ما هنگام رویارویی با یک خطر حاد می‌تواند آن دسته از تغییرات اجتماعی مطلوب برای بهبود شرایط جوی را ایجاد کند.


گرنوت واگنر (Gernot Wagner)، استادیار بالینی در گروه مطالعات محیط زیست دانشگاه نیویورک، می‌گوید که هم‌اکنون شاهد اکثر خطرات ناشی از تغییر آب و هوا هستیم و باید در برابر دیگر مشکلات ناشی از آن بسیار محتاط و آماده باشیم. او همچنین اضافه کرد:" تولید گازهای گلخانه‌ای در چین کاهش یافته است زیرا اقتصاد متوقف شده است. هرروز شمار بیشتری از مردم جان خود را از دست می‌دهند و افراد فقیر قادر به تهیه دارو و غذا نیستند. اما این مقیاس مطلوب ما برای کاهش گازهای گلخانه‌ای نیست".

در واقع هدف اصلی برطرف کردن مشکل گرمایش زمین، جلوگیری از به وقوع پیوستن مشکلات و مرگ و میر است. بنابراین باید به خاطر داشت که تا زمانی که این ویروس و عواقب آن در دراز مدت را به طور کامل از بین نبرده‌ایم، شاهد گسترش بیماری و افزایش شمار جان‎‌باختگان خواهیم بود.

بی‌شک این یک اتفاق دردناک برای تمام مردم بوده و کاهش شیوع ویروس کرونا و ارائه مراقبت‌های مناسب اکنون باید مهم‌ترین اولویت ما باشد.