وقتی یک ویروس چند نانومتری دنیای فناوری را به چالش می‌کشد!

شروع ویروس کرونا از شهر ووهان چین به یک فاجعه جهانی تبدیل شده‌است. طبق آمار سازمان بهداشت جهانی، تا امروز نزدیک به 1,872,916 نفر در سراسر جهان به این ویروس مبتلا شده و 116,038 نفر جان خود را از دست داده‌اند و این آمار روز به روز در حال تغییر است. ویروسی که با روند شیوع عجیب و تصاعدی خود جهان را تحت سلطه خود درآورده و جان همه انسان‌ها را تهدید می‌کند و حوادثی تراژدیک به بار آورده‌ است. فرقی نمی‌کند که در ووهان چین باشید یا دورافتاده‌ترین روستای یک کشور، این ویروس از شرق تا غرب و شمال تا جنوب دنیا را طی می‌کند تا شما را در معرض ابتلا قرار دهد.

فاجعه‌ی به وجود آمده باعث شده که اکثر کشورها برای پیشگیری و کنترل روند ادامه این بیماری دست به دامان تکنولوژی‌های مختلف شوند. اخبار مربوط به چین نشان می‌دهد که دولت چین با تکیه بر فناوری‌های قدرتمند خود و به‌ویژه هوش مصنوعی، علم داده و ابزارهای شناسایی و ردیابی افراد بیمار توانسته‌ است که روند شیوع آن را کنترل کند. در این مورد کمپانی‌های بزرگی همچون علی‌بابا، بایدو و هوآوری، نسبت به تسریع این امر کمک‌های شایانی به دولت کرده‌اند. در این مقاله سعی می‌کنیم که به برخی از این فناوری‌ها برای مقابله با ویروس COVID-19 اشاره کنیم.

· هوش مصنوعی برای شناسایی، ردیابی و پیش بینی شیوع بیماری

محققان حوزه‌ی هوش مصنوعی می‌توانند با تحلیل و بررسی حجم عظیمی از اخبار و اطلاعاتی که صدها هزار رسانه‌ی خبری، هر روز در سراسر جهان تولید می‌کنند، بیماری‌های عفونی همه‌گیر را ردیابی کنند.

محققان شرکت کانادایی BlueDot توانسته‌اند با استفاده از پردازش زبان طبیعی(nlp) و یادگیری ماشین، اخبار سراسر جهان را به ده‌ها زبان مختلف پردازش کرده و با تحلیل گزارش‌های مربوط به شبکه‌های ردیابی بیماری‌های گیاهی و حیوانی و حتی داده‌های بلیط هواپیمایی جهانی، مد‌ل‌ها و سیستم‌های هوشمندی توسعه دهند که قادر است شیوع بیماری‌هایی مثل کرونا را تشخیص داده و اعلام کند. در حقیقت، هوش مصنوعی BlueDot توانسته بود 9 روز قبل از اینکه مراکز کنترل و پیشگیری از بیماری‌ها یا سازمان بهداشت جهانی هشدارهای عمومی خود را صادر کنند، خطرات و تهدیدات شیوع کرونا ویروس را اعلام کند.

· هوش مصنوعی برای تشخیص مبتلایان به ویروس

با شیوع ویروس کرونا و کمبود لوازم و کیت‌های آزمایشگاهی، پزشکان سراسر دنیا از تصاویر CT اسکن نیز برای تشخیص ابتلای فرد مشکوک به کرونا ویروس استفاده می‌کنند. اما بررسی هر کدام از این تصاویر توسط پزشکان و اعلام نتیجه دقیق ابتلای فرد به ویروس زمان‌بر است. شرکت علی‌بابا در چین یک الگوریتم هوش مصنوعی ارائه کرده‌است که می‌تواند تصاویر CT اسکن را آنالیز کند.

این شرکت ادعا کرده که هوش مصنوعی آن می‌تواند تفاوت تصاویر ذات‌الریه آلوده، غیر‌آلوده و مشکوک به کرونا‌ویروس را با دقت 96% در 20 ثانیه شناسایی کند. کمپانی‌های دیگری همچون Infervision نیز راه حل‌های مبتنی بر هوش مصنوعی خود جهت تشخیص و نظارت بر ابتلای فرد به کرونا ویروس از روی تصاویر CT اسکن را برای کاهش حجم کاری کارکنان در بخش‌های مراقبت‌های پزشکی ارائه کرده‌اند.

· کلان داده و تشخیص چهره

دولت چین و شرکت‌هایی مثل Sense Time و Hanwang Technology یک فناوری جنجالی ایجاد کرده‌اند که با دسترسی به اطلاعات عموم شهروندان چین قادر است چهره آنها را حتی در صورتی که نقاب یا ماسک زده باشند با دقت زیادی تشخیص دهد تا از آن برای تحت کنترل داشتن افراد آلوده در معابر عمومی استفاده کند.

همچنین دولت چین با بهره‌گیری از شبکه نظارت پیشرفته و گسترده خود، به کمک شرکت‌هایی مثل Alibaba و Tencent یک سیستم رتبه‌بندی برای سلامت افراد به نام (Health Coding) ایجاد کرده که روزانه میلیون‌ها نفر را ردیابی می‌‌‌‌کند. این سیستم در اپلیکیشن‌هایی مثل WeChat و Alipay ، بر اساس تاریخچه سفر و پرونده‌ی پزشکی افراد، سه رنگ سبز، زرد و قرمز به آنها اختصاص می‌دهد. بر اساس این کدهای رنگی و در صورت سبز بودن کدی که به صورت QR Code توسط اپلیکیشن در اختیار آنها قرار داده‌می‌شود، این افراد مجوز ورود به مترو، فروشگاه‌ها، ادارات و... را خواهند داشت.

· استفاده از پرنده‌های بدون سرنشین

پرنده‌های بدون سرنشین یکی از امن‌ترین و سریع‌ترین راه‌های مبارزه علیه کروناویروس‌اند که در سراسر جهان در حال استفاده هستند. از جمله موارد استفاده از کوادکوپترها و پهبادها می‌توان به موارد زیر اشاره کرد:

1- ارسال تجهیزات و لوازم بهداشتی و پزشکی

2- ارسال نمونه‌های آزمایشگاهی و مواد قرنطینه‌ای بین مراکز کنترل بیماری

3- ضد‌عفونی کردن مناطق شهری پرجمعیت

4- گشت‌زنی در فضاهای عمومی و شناسایی و هشدار به افرادی که قوانین قرنطینه را رعایت نمی‌کنند.

5- تشخیص و شناسایی افراد مشکوک به بیماری از طریق حسگرهای دمایی

· ربات‌ها

ربات‌ها می‌توانند در کاهش روند صعودی گسترش ویروس کرونا، نقشی بسیار جدی داشته باشند. ربات‌ها مستعد ابتلا به ویروس نیستند و می‌توان از آنها برای انجام بسیاری از کارهایی که انسان را در معرض ابتلا قرار می‌دهد و برای به حداقل رساندن میزان تماس انسان با محیط آلوده استفاده کرد.

دولت چین از ابتدای شیوع کرونا در شهر ووهان، از ربات‌ها برای ضدعفونی معابر و خیابان‌ها استفاده می‌کرد، تا جایی که حتی افراد کنترل کننده این ربات‌ها نیز سوار بر اسکوترهای برقی کار خود را انجام می‌دادند.

شرکت Blue Ocean Robotics ربات‌های هوشمندی طراحی کرده است که مجهز به سیستم نور UV هستند و با استفاده از نور ماوراء‌بنفش، می‌توانند بیماری‌ها، ویروس‌ها، باکتری‌ها و سایر میکرو‌ارگانیسم‌های مضر موجود در محیط را با تجزیه به ساختار DNA آنها ضدعفونی کرده و از بین ببرند. این ربات‌ها 99.99 درصد باکتری‌ها و ویروس‌ها را ضدعفونی می‌کنند. این اختراع به صورت خودکار به کانون‌های عفونی مثل تخت بیمار، دستشویی، دستگیره‌های در و .. توجه ویژه‌ای داشته و با کاهش خطر تماس با باکتری‌ها و ویروس‌ها باعث افزایش ایمنی بیماران و کادر پزشکی در بیمارستان‌ها می‌شود.
ربات‌های تعاملی و دستیار پزشکی، به پزشکان و پرستاران کمک می‌کنند که از راه دور و بدون حضور درکنار بیمار، وضعیت او را پایش کنند، ربات‌های تهیه و آماده‌سازی مواد غذایی بدون دخالت انسان، ربات‌های تحویل غذا به بیماران در بیمارستان‌ها و حتی داخل شهر، ربات‌های گشت‌زنی و شناسایی افرادی که از ماسک استفاده نمی‌کنند، ربات‌های طراحی شده در هند توسط شرکت Asimov Robotics برای تعامل و آگاهی دادن به افراد در مورد ویروس در مراکز پر رفت و امد شهر و توزیع ماسک و مایع ضد عفونی کننده‌ی دست و ربات‌هایی مثل ZoraBots برای گفتگو و برقراری ارتباط با افراد سالخورده و آسیپ پذیر جامعه از جمله مواردی هستند که در سراسر دنیا برای کنترل ویروس کرونا و کمک به انسان‌ها مورد استفاده قرار می‌گیرند.

· هوش مصنوعی و ابررایانه‌ها برای تشخیص رشته‌های ژنی ویروس کرونا و کمک به ساخت واکسن

بخش DeepMind Google از جدیدترین الگوریتم‌های هوش مصنوعی و قدرت محاسبات آن برای درک پروتئین‌هایی که ممکن است ویروس را تشکیل دهند، استفاده کرد و این یافته‌ها را منتشر کرد تا به دیگران در توسعه درمان کمک کند. BenevolentAI از سیستم‌های هوش مصنوعی برای ساخت داروهایی استفاده می‌کند که می‌توانند با سخت‌ترین بیماری‌های جهان مبارزه کنند و اکنون برای ساخت داروی کورونا‌ویروس تلاش می‌کند. اولین بار این شرکت محصول خود را بر روی بیماری‌های عفونی متمرکز کرده بود. طی چند هفته پس از شیوع ویروس کرونا، از قابلیت‌های پیش‌بینی‌کننده خود برای پیشنهاد داروهای موجود که ممکن است برای درمان بیماران مبتلا به کرونا مفید باشند، استفاده کرده‌است. در این بین منابع محاسبات ابری و ابر‌رایانه‌های مختلفی از شرکت‌های بزرگ فناوری مانند Tencent ، DiDi و Huawei توسط محققان به منظور پیگیری سریع توسعه یک درمان یا واکسن برای ویروس مورد استفاده قرار می‌گیرند. سرعت بسیار بالای پردازش و محاسبات توسط ابرکامپیوترها در مقایسه با پردازشگرهای محاسباتی استاندارد و معمولی باعث کاهش زمان دستیابی به یک واکسن یا دارو برای درمان این ویروس خواهد شد.

در نهایت به این نکته اشاره می‌کنم که وجود چنین تکنولوژی‌هایی در زمان حال، شاید در گذشته‌ای نچندان دور یک داستان علمی- تخیلی به حساب می‌آمد، اما امروز میبینم که این تخیلات به واقعیت پیوسته و چه کمک‌های شایانی در چنین فاجعه‌هایی به نسل بشر می‌کند.

گاهی برای جامعه نیاز به یک نویسنده‌ی داستان‌های علمی-تخیلی که چنین فاجعه‌هایی را پیش از وقوع تصور کند و برای کنترل آن به فکر راه چاره باشد، بهتر از وجود بسیاری از افرادی است که با عناوینی همچون مدیریت بحران، بحران‌های جبران‌ناپذیری به جامعه وارد می‌کنند. به قول آقای ری بردبری، نویسنده‌ی داستان‌های علمی- تخیلی:" هرچه تصور می‌کنیم تخیل و هر چه انجام می‌دهیم علم است و کل تاریخ بشر، چیزی جز داستان علمی-تخیلی نیست".

منابع:

· https://www.forbes.com/sites/bernardmarr/2020/03/13/coronavirus-how-artificial-intelligence-data-science-and-technology-is-used-to-fight-the-pandemic/#7a5a0e0f5f5f

· https://www.cnbc.com/2020/03/03/bluedot-used-artificial-intelligence-to-predict-coronavirus-spread.html

· https://global.infervision.com/

· https://www.businessinsider.com/robots-fighting-coronavirus-in-china-us-and-europe-2020-3#the-robot-has-video-and-audio-so-people-can-still-talk-while-sheltering-at-home-keeping-the-most-vulnerable-people-socially-connected-35

· https://www.geospatialworld.net/blogs/how-china-is-using-technology-to-fight-coronavirus/