نقد فیلم Dangerous method

فیلم dangerous method یا یک روش خطرناک، جزو فیلم‌های تاریخچه روانکاوی است که اشارات زیادی به آن میشود. اگر به روانکاوی و به خصوص فروید و یونگ، علاقه دارید، قطعا نام فیلم dangerous method را شنیده‌اید.

حتی بسیاری از صاحبنظران روانکاوی برای اشاره به هیستری یا دیدارهای فروید و یونگ به این فیلم اشاره میکنند، اما چقدر این فیلم را میتوان از لحاظ روانکاوی و هنری معتبر دانست.

در ابتدا از لحاظ اعتبار هنری باید گفت، این فیلم نتوانسته هیچ یک از شخصیت‌های واقعی را بازسازی کرده و به نمایش بگذارد. تمام کاراکترهای فیلم، فاقد هیچگونه شخصیت پردازی حتی اولیه هستند. شما حتی اگر با شخصیت‌های فروید و یونگ، آشنایی داشته باشید، باز هم در ارتباط و هم ذات پنداری با آنها در فیلم با مشکل مواجه می‌شوید. فیلمساز حتی به طور دقیق نمی‌داند مخالف یا موافق کدام یک از شخصیت‌های فیلم است.

شخصیت فروید در فیلم dangerous method اصلا به عنوان یک پزشک هم باورپذیر نیست. حتی یک پزشک معمولی، حال آنکه او پدر بزرگ‌ترین جریان فکری قرن بیستم است.

از طرفی اگر با افکار یونگ و دلیل اختلاف میان فروید و یونگ، آشنایی نداشته باشید، قطعا نیمی از دیالوگ‌های فیلم را نخواهید فهمید. فیلم حتی مشخص نمیکند، علت و معلول درگیری فکری یونگ و فروید در چیست. فقط یونگ معتقد است که فروید، خودخواه است و فروید هم نمی‌تواند اندیشه‌های یونگ را بپذیرد.

فیلم dangerous method از جمله فیلم‌هایی است که بازیگری بد شخصیت‌های آن را باید تقصیر فیلمنامه فیلم دانست. فیلمنامه‌ای که هیچ جایی برای ابراز وجود شخصیت‌ها و همینطور نشان دادن بزرگی آنها نمی‌گذارد.

کاراکتر فروید، آن‌قدر در فیلم، مقوایی و غیرواقعی است که ما حتی او را در اتاق درمان، محیط کار و یا در حال سخنرانی مهم نمی‌بینیم. گویی که او شخصیتی رویاپرداز و و پرحرف است که نظریات خود را تنها مدیون افکار تئوری خود بوده است. با اینکه برخلاف این ماجرا، فروید در آن زمان، به طور مستمر در حال تحقیق، نوشتن و درمان بوده است و سخنرانی های مهم و تأثیرگذاری در کنفرانس‌ها داشته است.

یونگ نیز دارای پیچیدگی‌های مهم شخصیتی بوده است که این فیلم حتی نزدیک آن هم نمیشود. در فیلم یک روش خطرناک یا dangerous method یونگ را شخصیتی منفعل و روانکاوی را عملی به شدت آسان و سریع میبینیم. چیزهایی که از واقعیت اصلی آن به شدت دورتر است.

از طرفی به جز شخصیت پردازی و اشتباهاتی که در تعریف واقعیت صورت گرفته است، باید به ضعف‌های تکنیکی فیلم هم اشاره کرد. با اینکه فیلم، تلاش زیادی برای بازسازی فضای آن زمان، از طریق صحنه پردازی میکند، اما حرکت‌های دوربین و دکوپاژ های سینمایی، به شدت افتضاح و اشتباه است.

زاویه های کلوزآپ در فیلم، که به وفور دیده می‌شود، نه تنها ایجاد حس نمیکند بلکه خالی از هیچگونه دلیل و اهمیت است.

در کل میتوان گفت، فیلم dangerous method همان‌قدر که برای افراد علاقه مند به روانکاوی آشنا است( چرا که تنها فیلم در این زمینه است) اما به همان اندازه ناامیدکننده و ضعیف است.