معرفی کتاب آگاهی از سوزان بلکمور

سوزان بلکمور بی‌طرف نیست و به قول خودش ماتریالیست است اما کتابش برای من شخصاً شدیداً شیرین و جالب بود چون اتفاقاً در این کتاب سعی می‌کند معضلاتی که حتی پوزیتیوترین دانشمندان هم در آگاهی با آن درگیرند را به زیبایی نشان دهد. کتاب هم درمورد آگاهی گفته هم بعضی پدیده‌های جالب در باب ساده‌ترین مفاهیمی که از خودمان سراغ داریم را به چالش کشیده. کتاب مجموعاً هشت فصل دارد که کاملاً برای شما موشکافی میکند که چرا در جهانی که فیزیکالیسم به خیلی از سوالات جوابی حداقل پراگماتیک داده آگاهی اینقدر دشوار و صلب است؟ چرا آگاهی را "آخرین راز بزرگ علم" میخوانند و مشکلاتی که دانشمندان امروزی را در آگاهی اینقدر شگفت‌زده کرده چیست؟ کتاب همچنین مفاهیم بسیار عجیبی درمورد بعضی توهم‌ها توضیح میدهد. مثلاً اینکه آیا وقتی همین الان دارید این متن را میخوانید و روی کلمات تمرکز کرده‌اید و فکر میکنید میدان دید شما به بقیه اتاق یا محیط واقف است حقیقتاً همینطور است یا ما به محض اینکه بر چیزی تمرکز کنیم نسبت به باقی چیزها کور می‌شویم؟ اصلاً مگر آگاهی چیست که مثل نورافکن روی بعضی چیزها نور می‌اندازد درحالیکه درون مغز این مابه‌ازا را سراغ نداریم؟ کتاب همچنین درمورد مفهوم "خود"، ارادۀ آزاد، زمان و مکان، آگاهی در حیوانات روتوش جاهای خالی توسط مغز و . . . بحث‌های چالشی جالبی دارد و درکل منی که آگاهی برایم موضوع علاقه اصلیست مطالبی از مشکلاتی که با آگاهی داریم (مثل بخش ارجاع به عقب درون کتاب و مفهوم توجه که حقیقتاً شگفت‌آور بود) در این کتاب خواندم که در کتب دیگر ندیده بودم. کتاب نسبت به بقیه کتب فلسفه ذهن رویکرد فلسفی کم‌تر و عصب‌شناسی بیشتری داشت اما به بعضی مفاهیم فلسفی هم در آن پرداخته شده. این کتاب در یک کلام خیلی خوب باعث می‌شود چه دوگانه‌گرا هستید چه مادی‌گرا چه هرچیز دیگر، کتاب را در لحظاتی ببندید و سوالاتی از خودتان بپرسید و روی آنها عمیق شوید و قطعاً به هرکس به این فیلد علاقه دارد توصیه‌اش می‌کنم. کتاب همچنین کوچک و کم‌حجم است. در جاهایی سخت‌خوان شده و خیلی به نظریات فلسفی نپرداخته؛ اینها ضعف‌هایی بود که من حس کردم اما بازم ارزششو داره.

پ.ن: من خودم مطالعه در آگاهی رو با همین کتاب شروع کردم و بعداً برگشتم و دوباره خوندمشو و بازم کیف کردم. هرچند با نویسنده در جاهایی قاعدتاً هنوزم مخالفم و نظر خودمو دارم ولی واقعاً کتاب در خیلی جاها بی‌طرفانه نوشته شده و بلکمور اگر نظری داشته گفته این نظر منه و شما رو در تفکر و قضاوت خیلی باز گذاشته. هرچند بنظرم مثلاً هرنوع دوگانه‌گرایی رو "جادو" خوندن خیلی ضعف علمی فلسفی بزرگیه در کتاب اما بنظرم بازم نویسنده خیلی خوب نوشته و حداقل سعی بر بی‌طرفی داشته. کتاب بیش‌تر باعث برانگیختن سوال در شما میشه و جوابی بهتون نمیده. پس اگه کنجکاوید براتون عالیه!