خودمان به خودمان میگوییم آقای نویسنده. چون هیچ اعتباری جز همین قلممان که صدایش در رفته و برخی میگویند خوب است، نداریم. پس چی شد؟ آ باریک الله، آقای نویسنده. باقی بقایت، جانم فدایت.
چند لقمه کتاب (بخش دوم)
این‌ها مختصر نوشت‌های من در مورد کتاب‌هایی است که در دوره کتاب‌خوانی یار مهربان ۸ و در يك دوره ۲۱ روزه (۲۲ روز + یک روز تعطیلی) خواندم. برخی تمام شدند و از برخی تنها چند صفحه خوانده‌ام. قبل از این قرار نبود این‌ها را منتشر کنم ولی حالا می‌خواهم ردی از آن‌ها نیز بر این دیوار مجازی بماند. اگر خواستید در مورد دوره‌های کتاب‌خوانی بدانید یا احیاناْ در آن شرکت کنید، پايان اين مطلب معرفی و راه عضویت را نوشته‌ام و اما از هر چه مي‌رود سخن دوست خوش‌تر است:
از نیما تا بعد
برگزیده‌ای است از شاعران معاصری که در شعرشان به نوعی گرته‌ای از بذر نیمایی دارند. تمام این انتخاب‌ها را فروغ فرخزاد انجام داده و البته کتاب به اهتمام مجید روشنگر پس از مرگ فروغ به چاپ رسیده است. در این کتاب هم می‌شود از شاعران آشنایی چون سهراب و اخوان و نیما شعر خواند و هم از چهره‌های ناشناخته‌تری چون نادر نادرپور. برای آن‌هایی که شعر نیمایی دوست دارند مجموعه دلچسبی است و برای من در این کتاب هنوز شعرهای خود فروغ و اخوان جذاب و خواندنی است.
نمایشنامه روزنه آبی اثر اکبر رادی
اکبر رادی از مهم‌ترین نمایشنامه‌نویسان تاریخ نمایشی ایران است. شاید اگر نامِ او را از نمایشنامه‌ای حذف کنیم بشود متن‌های نمایشی‌ش را از دیالوگ‌های ادبی و پرمغزش شناخت. اثر روزنه آبی از کارهای ابتدایی اوست و به اندازه آثار دیگر او چندان پخته نیست. با این وجود هنوز هم می‌توان مضامین مهمی را در آن یافت که ارزش تأمل و تعمق داشته باشد. روزنه آبی به نظر می‌رسد داستان رویارویی و نزاع دو نسل است. نسلی حافظ گذشته و نسلی دل‌بسته آینده. مشکل آن‌جاست که نویسنده اگرچه به گم‌گشته بودن و نوعی بی‌هدفی و بی‌برنامگی نسل جوان نیز اشاره می‌کند ولی پای‌ش را گذاشته روی صورت نماینده سنت و او را به معنای واقعی کلمه در کثافت له کرده است. فارغ از اینکه چقدر این با واقعیت تاریخی آن زمان تناسب دارد، دعوایی که یک طرفش اینقدر به لجن کشیده شده است اساساً برای مخاطب جذابیت‌ش را از دست خواهد داد. کشمکش درام زمانی در اوج خواهد بود که نیروی‌های مخالف به اندازه یکدیگر قوی باشند. زمان نمایش در سال 1335 خورشیدی می‌گذرد و مکان رشت است. رشت آنقدر خوب تصویر شده و نمایش اینقدر رنگ و بوی رشت را می‌دهد که شاید دلیل اصلی من برای دوست‌داشتن این نمایشنامه هم همین باشد. با همه این‌ها نمایشنامه‌ای نیست که به نمایشنامه‌نخوان‌ها بشود توصیه‌اش کرد.
نمایشنامه ننه دلاور و فرزندان او اثر برتولت برشت
منتقدین تئاتری ننه دلاور و فرزندان او را از بهترین آثار ضد جنگ تاریخ می‌شناسند. فعالیت برشت در تئاتر انقلابی و سیاسی بود. برخلاف تئاتر ارسطویی که مخاطب را در یک تجربه حسی غرق می‌کند تئاتر برشتی یا به شیوه اپیک سعی می‌کند مخاطبان را بیشتر به سمت و سوی اندیشیدن ببرد. این البته خیلی تعریف ساده و سبکی از تئاتری است که برشت پایه‌گذار و مجری‌اش بود. علاقه خود من به شیوه اپیک به اندازه تئاتر ارسطویی نیست. با این وجود نمی‌توان شاهکاری مثل ننه دلاور و فرزندان او را نادیده گرفت. این نمایشنامه در مورد مادری است فروشنده دوره‌گرد که از دل ویرانه‌های جنگ برای خودش نان و آبی بهم می‌زند ولی در این راه تمام فرزندان خود را از دست می‌دهد. نان در خونی می‌زند که از خونِ فرزندان خودش سرخ است. کنایه‌ای است عجیب از برشت برای دنیایی که شاید برای ما غریبه هم نیست. چند وقت پیش سالگرد قطعنامه 598 بود.
من اهل قضاوت آدم‌های تاریخ نیستم باری بسیار عجیب است فردای پایانِ جنگ بسیاری از همین فروشنده‌ها در این خاک زیر فشار ریزش ناگهانی بازار سکته کردند و با ادامه جنگ شاید هنوز نفس می‌کشند. پس جنگ با آن‌همه خون و خون‌ریزی و چشم در چشم مرگ بودن گاهی برای بعضی از آدم‌ها عینِ زندگی است. برای من اثر برشت چنین اندیشه مهیبی را تداعی می‌کند. خواندن آثار برشت ممکن است برای مخاطبی که عادت به نمایشنامه خواندن ندارد سخت باشد و او را پَس بزند. بهتر است اول عادت نمایشنامه‌خواندن پیدا کنیم (شاید بعد از خواندن شش، هفت نمایشنامه) و بعد سراغ آن‌ها برویم. ترجمه مصطفی رحیمی از انتشارات نیلوفر ترجمه خواندنی و جذابی است
سرگذشت فلسفه
نویسنده این کتاب برایان مگی است. زیرِ عنوان کتاب آمده: داستان جذاب 2500 سال فلسفه مغرب زمین، از یونان باستان تاکنون. بهترین معرفی این کتاب هم همین است. اگر مثل من شیفته آموختن و شروع کردن فلسفه هستید از بهترین پیشنهادها برای برداشتن قدم اول است. حتماً با ترجمه روان و خواندنی حسن کامشاد و با چاپ باکیفیت نشر نی بخوانید. لذت‌ش چندبرابر خواهد شد. این کتاب یکی از با ارزش‌ترین هدیه‌های تولدم از خواهر دوست‌داشتنی‌م پونه است.
گوست لایت
کتابی است در حوزه تئاتر که راهنمای مقدماتی برای تخصصی مهم و اساسی در تئاتر روز دنیا با عنوان دراماتورژی است. ترجمه یکی از بهترین استاد‌های من خانم نرگس یزدی در دوره ارشد که بسیار دوست‌شان دارم و به من شیوه پژوهش کردن را آموختند. دراماتورژی اگرچه راه خودش را به بروشور‌های تئاتری ما نیز باز کرده است اما حداقل در ظاهر به نظر می‌رسد هنوز به‌عنوان یک تخصص ضروری شناخته نمی‌شود. این کتاب بعید است به درد مخاطبان غیر تئاتری بخورد ولی هر دانشجوی تئاتری باید این کتاب را بخواند و کِیف کند!
مهمان مامان
شاید کمتر کسی باشد که فیلم مهمان مامان اثر داریوش مهرجویی را ندیده باشد. جز بهترین‌های فیلم‌های ایرانی است که در طول زندگی دیدم. برای همین خواستم کتاب‌ش را هم بخوانم تا شاید چیزهای بیشتری از شخصیت‌ها بفهمم ولی باوجود اینکه قلم مرادی کرمانی همیشه شیرین و دوست‌داشتنی است، فیلم جزئیات بسیار بیشتری دارد تا کتاب. برخی از همسایه‌ها در کتاب مهمان مامان کرمانی در حد اشاره باقی مانده‌اند و در فیلم تبدیل به شخصیت شدند. به‌خصوص شخصیت‌های که با بازی پارسا پیروزفر و امین‌حیایی بسیار به‌یادماندنی هم شده‌اند.
مربای شیرین
هوشنگ مرادی کرمانی می‌گوید من هیچ‌وقت برای یک سن خاص نمی‌نویسم. از کوچک تا بزرگ می‌توانند مخاطب قصه‌های من باشند. مربای شیرین شاید برای من شاهدی بر این ادعاست. داستانی در مورد درِ یک مربا که با هیچ ترفندی باز نمی‌شود و نوجوانی که هر طور هست می‌خواهد درِ این مربا را باز کند. این مربا به دست افراد مختلف جامعه می‌رسد و هر کدام از آن‌ها تلاش می‌کنند درِ این مربا را باز کنند. مرادی کرمانی توانسته با همین یک ایده و قصه ساده کلی حرف مهم و جامعه‌شناسانه بزند. قصه‌ای که پس از پایان،شیرینی‌اش تا همیشه زیر زبانِ ذهن‌ِ خواننده خواهد ماند. از این اثر مرادی کرمانی هم مرضیه برومند اقتباس سینمایی انجام داده است که من متأسفانه خاطرم نیست دقیق این فیلم را از اول تا آخر دیده باشم.
من و پونه- خواهرم- یک کانال کتاب‌خوانی در ایتا داریم که در آن پونه دوره‌هایی برگزار می‌کنه با هدف «کتاب‌خوانی» و مهم‌تر از اون «ایجاد عادت مطالعه روزانه کتاب». هر دوره بیست‌ویک روزه و از سطح یک شروع می‌شه و همین‌طور می‌ره بالاتر و در نهایت در سطح نهایی اون فرد شرکت‌کننده اگر کل این پروسه رو طی کنه عادت می‌کنه که هر روز حدود یک ساعت مطالعه کنه. گروه اول سطح مطالعه‌ش روزانه ۱۲ دقیقه است و هر دوره ۲۱ روزه. البته این رو توجه داشته باشین که لازم نیست همه از سطح یک شروع کنند، اونی که می‌تونه روزانه ۳۰ دقیقه رو راحت مطالعه کنه می‌ره و از سطح خودش شروع می‌کنه. این گروه با الهام از گروه یکی از دوستان عزیز من با نام علی دائمي ساخته شد كه البته از اون موقع خيلي از قوانين‌ش بروزرساني شد و با هم‌فکری با شرکت‌کننده‌های دوره‌های مختلف یارِ مهربان و کسب تجربه بعد از برگزاری چند دوره به‌نظرم این دوره پونه کاربردی‌تر از قبل هم شد. با این وجود مبنای اصلی قوانین گروه هنوز با قوانین گروه علی دائمی عزیزم یکسانه و از همین بابت من دوست داشتم اسم این دوست خوش‌فکر و فرهیخته خودم رو حداقل در این یادداشت آورده باشم. خلاصه الان دو دوره درحال برگزاریه که در یک دوره -یار مهربان 9- اعضا روزانه ۳۳ دقیقه و در دیگری - یار مهربان 1- اعضا روزانه ۱۰ دقیقه مطالعه روزانه دارند. از میان دوره، دوره عضو نمی‌پذیره ولی اگر خواستید در دوره‌های بعدی شرکت کنید، می‌تونید از طریق لینک زیر عضو کانال ایتای ما بشید تا از شروع این دوره‌ها و قوانین کامل و شرایط‌ش باخبر بشین:
https://eitaa.com/yaremehrabanema
مطلبی دیگر از این انتشارات
آنچه با پول نمی‌توان خرید؛ مرزهای اخلاقی بازار
مطلبی دیگر از این انتشارات
سپرها و پوستها، هر دو برای انداختن...
مطلبی دیگر از این انتشارات
نانِ داغ، کتابِ داغ