هوش مصنوعی وقوع اپیدمی ویروس کرونا را پیش از دیگران هشدار داده بود

هوش مصنوعی توانست اپیدمی ویروس کرونا را پیش‌بینی کند.

آغاز یک پاندمی

در آخرین روزهای سال 2019 میلادی یک اپیدمی ویروسی جدید از شهر ووهان شروع شد که اکنون آن را با نام «2019-nCoV» یا ویروس کرونا جدید سال 2019 می‌شناسیم. طبق اطلاعیه سازمان بهداشت جهانی، گزارش‌هایی از موارد ابتلا به پنومونی در تاریخ 31 دسامبر 2019 منتشر شده بود که عامل آن با هیچ کدام از ویروس‌های شناخته شده مطابقت نداشت. ویروس جدید در 7 ژانویه شناسایی شد و مشخص گردید که از همان خانواده ویروس سرماخوردگی و ویروس‌های دیگری مانند سارس (SARS) و مرس (MERS) است.

با آنکه دنیا تجربه مبارزه با اپیدمی‌هایی از این دسته ویروس‌ها را در یک دهه پیش داشت ولی بار دیگر این ویروس بود که ما را غافلگیر کرد. ویروس کرونای جدید در حدود یک ماه بیش از 6 هزار نفر را مبتلا کرده و باعث مرگ 132 نفر شده است. اکنون در 29 ژانویه (9 بهمن) موارد ابتلا در 19 کشور گزارش شده است. در شهر ووهان و هانگانگ اکنون حدود 18 میلیون نفر در قرنطینه هستند.

ویروس کرونای جدید در حدود یک ماه بیش از 6 هزار نفر را مبتلا کرده و باعث مرگ 132 نفر شده است.

خطای انسانی یا عدم کفایت

مرگ و میر ویروس کرونا حدود 3 درصد می‌باشد و نسبت به سارس با 10 درصد و مرس با 34 درصد بسیار کمتر است ولی میزان انتقال آن به میزان چشمگیری از این ویروس‌ها بیشتر است. با این حال هنوز وضعیت اضطراری جهانی برای ویروس کرونای جدید اعلام نشده است ولی گمانه‌زنی‌هایی وجود دارد که سازمان‌های بین‌المللی مسئول، بار دیگر نتوانستند به موقع برای جلوگیری از گسترش جهانی یک بیماری عفونی اقدام کنند. به نظر می‌رسد که عوامل مخدوش‌کننده مختلفی مانند مسائل سیاسی و اقتصادی وجود دارد که تصمیم‌گیری در این موارد را دشوار و دچار تأخیر می‌کند.

تئودور آدهانوم، دبیر کل جدید سازمان جهانی بهداشت، امروز 29 ژانویه در حساب توئیتر خود از اینکه در گزارش این هفته خود میزان خطر جهانی ویروس کرونا را متوسط اعلام کرده عذرخواهی کرده و اعلام کرده است که این مورد خطای انسانی در ثبت گزارش بوده است. حتی اگر این مورد را نیز در نظر نگیریم همچنان سرعت عمل و کفایت عملکرد ساختارهایی مانند سازمان جهانی بهداشت برای حفاظت از جان انسان‌ها در مقابل پاتوژن‌های مدرن بسیار ناکارآمد است.

عذرخواهی دبیر کل سازمان بهداشت جهانی در مورد اشتباه رخداده در گزارش مربوط به کرونا ویروس

تشخیص اپیدمی با کمک هوش مصنوعی

در تاریخ 25 ژانویه، رسانه وایرد (Wired) خبری مبنی بر اینکه استارتاپ بلودات (BlueDot) اولین هشدار را در مورد اپیدمی ووهان اعلام نموده است منتشر کرد. در این خبر عنوان شده که این استارتاپ کانادایی که با استفاده از الگوریتم هوش مصنوعی وقوع اپیدمی در مناطق مختلف جهان را پیش‌بینی می‌کند در 31 دسامبر وقوع یک اپیدمی ویروسی در ووهان را به مشتریان خود هشدار داده است. این در حالی است که سازمان کنترل بیماری‌های آمریکا تقریبا یک هفته پس از آن در این مورد هشدار داد.

استارتاپ بلودات توسط دکتر کامران خان بنیان‌گذاری شده است که خود تجربه کار در زمان طغیان سارس در سال 2003 را داشته و پس از آن تصمیم گرفته است راهکاری برای پیش‌بینی اپیدمی‌ها ابداع کند. راهکار بلودات با استفاده از تکنولوژی‌های یادگیری ماشینی (machine learning) و تحلیل زبان طبیعی (natural-language processing) از طریق تحلیل داده‌های موجود در اخبارهای محلی به 65 زبان، اطلاعات پرواز هواپیما و بلیط‌های آن‌ها و همچنین گزارش‌های انتشار بیماری‌های حیوانات و گیاهان می‌تواند احتمال وقوع یک اپیدمی را پیش‌بینی و پیش از گسترش آن هشدار دهد.

این استارتاپ پیش از این توانسته وقوع اپیدمی‌های دیگری از جمله زیکا در جنوب فلوریدا را پیش‌بینی کند که این موضوع در مقاله‌ای در مجله لنست (Lancet) نیز به چاپ رسیده است.

در مورد وقوع اپیدمی ویروس کرونای ووهان علاوه بر اینکه بلودات توانست زودتر از سازمان‌های مسئول هشدار دهد، انتشار بعدی در شهرهای بانکوک، سئول، تایپه و توکیو را نیز به درستی پیش‌بینی کرد.

لازم به ذکر است که استارتاپ بلودات از سال 2008 فعالیت خود را آغاز نموده و اکنون حدود 40 نفر در آن مشغول به کار هستند. این استارتاپ توانسته در سه دور حدود 9/4 میلیون دلار سرمایه جذب نماید.

استارتاپ بلودات اولین هشدار در مورد وقوع یک اپیدمی در ووهان را در 31 دسامبر، پیش از سایرین اعلام کرد.

زمان استفاده از تکنولوژی دیجیتال در سلامت فرارسیده

شاید اگر امروز به شکل مؤثری از تکنولوژی‌های روز کمک گرفته می‌شد می‌توانستیم به شکلی کارآمدتر از انتشار و مرگ‌ومیر بیماری‌هایی مانند ویروس کرونا جلوگیری کنیم. نمونه‌هایی مانند استارتاپ بلودات بسیار است که با ارائه راهکارهای کارآمد می‌توانند به بهبود ارائه خدمات سلامت کمک کنند ولی به نظر می‌رسد همچنان مقاومت سیستم سلامت در مقابل استفاده از تکنولوژی‌های دیجیتال بسیار زیاد است. برخی از حساسیت‌ها در این زمینه قابل درک است ولی از سوی دیگر ممکن است بهره نبردن از آن‌ها صدمات جبران‌ناپذیری داشته باشد. به نظر می‌رسد که زمان استفاده از تکنولوژی‌های دیجیتال در سطوح مختلف سیستم سلامت فرا رسیده و تعلل بیش از این و مانع‌تراشی در مسیر پیشرفت و توسعه آن‌ها جایز نیست.