پایان عصر عابربانک، شروع فصل تازه پرداخت دیجیتال

وقتی فناوری مفهوم تاریخ و خرید را دگرگون می‌کند

به مفهومِ «تاریخ» و «خرید» فکر کنید. وقتی ده سال پیش می‌خواستیم از تاریخ حرف بزنیم، دیوارِ برلین و شکستِ ناپلئون و حملۀ مغول به ایران نمونه‌های قابل‌توجهی به‌نظر می‌رسیدند. اما اگر همین الان دربارۀ اینستاگرام حرف بزنیم، ممکن است یک ساعتِ بعد حرف‌مان کهنه شده باشد. فاصلۀ به تاریخ پیوستنِ پدیده‌ها و رویدادها به‌اندازۀ یک آپدیت است!

تاریخِ جدید: کشته‌های جنگ جهانی برابر کشته‌های گوگل!

جنگ‌ها و کشتارها و قحطی‌ها هنوز هم اتفاق‌های گل‌درشتِ تاریخ‌اند،‌ اما نسلِ ما با جنسِ تازه‌ای از تاریخ مواجه است: فهرستِ بلندبالای کشتارهای گوگل نوعی از تاریخ است که احساساتِ ما را درگیر می‌کند: با مرگِ گوگل‌ریدر متأسف شدیم، از تولد و مرگِ زودهنگامِ گوگل‌ویو و گوگل‌باز کفری شدیم و مرگِ Google Shortner مسیر و انتخاب‌هایمان را عوض کرد. ما شهروندانِ زمانۀ دیجیتال، سوار بر اسبِ اینترنت پیش می‌رویم و پدیده‌هایی را که به‌ظاهر نو هستند، زود پشتِ سر می‌گذاریم.

دگرگونی مفهومی فعلِ «خرید»

تا ده سالِ پیش مفهومِ «خرید» هم کم‌وبیش معنای دیگری داشت. راسته‌های لباس و مبل و کیف و کفش و لوازم خانگی هنوز پرمشتری‌اند، اما بچه‌زرنگ‌های محلۀ کسب‌وکارهای آنلاین با زیرکی در هر کنجی سرک می‌کشند. حالا فرایندِ خرید دگرگون شده:

· متغیرهای اثرگذار بر ذهن مشتریان تغییر کرده است

· معیارهای انتخاب محصول دگرگون شده است

· شیوه‌های جدیدی در بررسی و انتخاب کالا یا خدمات جایگزین شیوه‌های گذشته شده است

· فروشِ خدمات هر روز جاافتاده‌تر از گذشته می‌شود

· شیوه‌های تازۀ ارسال و دریافت کالا به شیوۀ سنتی اضافه شده است

· شیوۀ پرداخت هزینه‌ها دستخوش تغییرهای اساسی شده است

تغییر فرایندها و دگرگونی رفتار جامعه

احتمالاً بزرگترین نگرانی اجدادِ ما زنده‌ماندن برابرِ جنگ‌ها و قحطی‌ها و بلاهای طبیعی بوده است. ما فرزندانِ عصرِ دیجیتال،‌ نه‌تنها نگرانِ زندگی‌مان هستیم، بلکه به چیزهای دیگری هم فکر می‌کنیم: محافظت از موبایل‌مان برابرِ ویروس‌ها، مراقبت از حساب بانکی‌مان برابر فشینگ، خبردارشدن از تخفیف‌های بزرگ، همیشه شارژ داشتنِ موبایل‌مان و.... علم مدعی است نگرانی‌های بشر را کم می‌کند. واقعاً نگرانی‌های کمتری داریم؟

خوب یا بد، تغییر شیوۀ فکری و فرایند رفتاری ما در دنیای دیجیتال، نیازها و حساسیت‌های تازه‌ای می‌سازد. نقطۀ پایانی برای این نیازها و حساسیت‌ها وجود ندارد. هنوز که هنوز است دستیابی به «آسودگی» و «برخورداری بیشتر» از بزرگترین تمناهای انسان است. می‌خواهیم بیشتر و ساده‌تر به امیال‌مان برسیم. راحت‌تر زندگی کنیم، راحت‌تر بخریم و راحت‌تر پرداخت کنیم. اگر در گذشته شیوۀ رسیدن به این امیالِ بشری، کم‌وبیش یکسان و قابلِ توصیه به یک و حتی چند نسل بعدتر بود، امروز و با دگرگونیِ مفهومِ تاریخ، شاید حتی نتوانیم شیوۀ شش ماه پیش را برای شش ماه بعد پیشنهاد کنیم.

فصلِ تازه‌ای از پرداخت

خیلی از ما لااقل بیش از سه حسابِ بانکی داریم که برخی‌شان واقعاً بی‌استفاده افتاده‌اند. کارت‌های بانکی را همه جا همراه می‌بریم. کیفِ پول‌هایی را دیده‌ام که از حجمِ کارت‌های بانکی فرم‌شان را از دست داده‌اند و نزدیک است منفجر شوند. ترس‌های ما هم تغییر کرده‌اند. از داستان‌هایی که دربارۀ سرقتِ اطلاعاتِ کارت‌های بانکی می‌شنویم وحشت می‌کنیم و از معطلی در صف‌های طولانی بانک گله‌مندیم.

دوباره با تاریخ برگردیم: از معرفی اولین دستگاه‌ها و کارت‌های عابربانک چند سال می‌گذرد؟ هر چه تصویرِ ذهنی دربارۀ سال ۱۹۵۰ میلادی دارید به خاطر بیاورید. ممکن است یک ساعت بعد از اینکه این متن را خواندید، ده‌ها اپلیکیشن جدید به دنیا معرفی شوند یا کمپانی‌های بزرگ دستاوردِ تازه‌ای را رونمایی کنند؛ پدیده‌هایی که باز هم رفتارِ ما و شیوۀ زندگی‌مان را تغییر می‌دهند.

پرداختِ آنلاین دیگر هیجانِ زیادی ندارد. آنچه می‌تواند هیجان‌انگیز باشد، فصلِ تازه‌ای در پرداخت است، چیزی که لابه‌لای جزئیاتِ «چگونگی پرداخت» نهفته است. کارِ جیبیت فکر کردن و تلاش برای فراهم‌کردنِ همین موضوع است.

این مطلب در بخش دیجیتال مدیا جیبیت تولید شده است.