تفکر سیستمی به زبان ساده

🔴در یک مسابقه فوتبال بین تیم ملی انگلستان و یک کشور دیگر، شبکه ملی برق انگلستان برای افزایش مصرف ۵۰۰ مگاواتی آماده شده بود که ممکن بود پیامد بازکردن ۲۳ میلیون یخچال بین دو نیمه بازی برای رفع تشنگی فوتبالدوستان باشد!

🟢صرفنظر از صحت و سقم خبر، بررسی این موضوع با نگاه تفکر سیستمی خالی از لطف نیست.

🔵آلبرت انیشتین می گوید:

Intellectuals solve problems, geniuses prevent them

عاقل‌ها، مشکلاتِ پیش‌آمده را حل می‌کنند. امّا عاقل‌ترها، مراقبند که اساساً مشکلی پیش نیاید.

🟤افراد زیادی در سازمانها ادعای مدیریت یا رهبری دارند و مدعی تدوین سیستم ها و ساختارهای تحت نظر به نحو احسن  هستند. اگر‌ می خواهید بدانید طراحی یک سیستم مفروض چقدر حرفه ای بوده است ببینید نگاه طراحان به آن سیستم prescriptive بوده است یا proactive؟

🟠در نگاه prescriptive یا تجویزی، طراحان و صاحبان سیستم، مشکلات را فقط بعد از بروز می بینند و سپس به ارائه راهکار و تجویز آن می پردازند. در این نگاه مشکلات را  پیش بینی نمی کنیم بلکه صبر میکنیم تا  بمحض بروز، اصطلاحا به آن رسیدگی و نهایتا آنرا حل کنیم.

🟡اما در نگاه  proactive یا پیش کنشی قبل از بروز و ایجاد مشکل، آن را پیش بینی کرده و فرآیند یا روشی برای حل آن از قبل طراحی میگردد.

🟣این طرز تفکر ناشی از تفکر سیستمی است. افرادی که ساختار ذهنی آنها بصورت سیستمی شکل گرفته است، به تمام مشکلات و معضلات قبل از بروز توجه می کنند و سبک کار آنها این است که سعی دارند تا تمامی مشکلات احتمالی را پیش بینی کرده و اصطلاحا ریسک طراحی را مدیریت می کنند.

⚫آنها اجازه نمی دهند مشکل بوجود آمده، صدای اعتراض (مشتریان، کارکنان و ...) بلند شود و سپس به آن رسیدگی کنند. از همان ابتدا برای مشکلات موجود راهکاری اندیشه کرده تا در زمان وقوع، عاملان و دست اندرکاران برای حل آن، سردرگم نشده و به مدیریت مراجعه نکنند.

⚪سیستم های مدیریت ژاپنی عمدتا بر اساس proactive طراحی می شوند. در تفکر کنش گرا، طراحان با صاحبان سیستم به بحث و بررسی نیاز ذینفعان پرداخته و نگاه آنها کاملا فرآیندی است.