استاد دانشگاه ، عضو هیئت مدیره بنیاد ملی نخبگان ، مشاور اجرایی و اقتصادی صنایع ، معاونت اجرایی شرکت پردیس
تجهیزات ایمنی پیشگیری از حریق
تجهیزات ایمنی پیشگیری از حریق و آتش سوزی از مهم ترین تجهیزات آتش نشانی می باشند. این تجهیزات به کاهش بروز حادثه کمک میکند تا هزینه های مالی و جانی در حوادث رخ ندهد. مقاومت در برابر آتش سوزی به این معناست که تجهیزات تا دمای مشخصی در مقابل آتش مقاومت دارند و در صورت رد شدن دما از حدود تعیین شده، تجهیزات پیشگیری نیز دچار حادثه خواهند شد.
جمله معروف پیشگیری بهتر از درمان است، در تمام جوانب زندگی ما تأثیرگذار بوده است. همواره هزینه های درمان بسیار بیشتر از هزینه های پیشگیریست.
این هزینه ها لزوما مالی نمیباشند و مسائل روحی و اجتماعی را نیز در بر میگیرند. برای نمونه، حادثه آتش سوزی در ساختمان پلاسکو، علاوه بر هزینه سنگین مالی، هزینه سنگین روحی برای خانواده های داغ دیده، هزینه سنگین اجتماعی و حتی هزینه سنگین اعتباری برای کشور را هم در بر داشت.
یکی دیگر از اهداف مقاوم سازی با استفاده از تجهیزات پیشگیری از حریق، این بوده که این امکان را به وجود می آورد تا فرصت بیشتری برای عملیات اطفاء حریق و نجات افراد محفوظ در حریق فراهم شده و همچنین از گسترش و پیشروی حریق و افزایش بیش از اندازه گرمای سازه ها جلوگیری میکند.
تجهیزات ایمنی سازه
امروزه اکثر املاک تجاری مانند محل کار یا مراکز خرید بزرگ دارای یک سری قوانین ایمنی میباشند، به این دلیل که روزانه تعداد بسیاری از افراد را در خود جای میدهند، پس لازم است تمامی جوانب را در هنگام ساخت و ساز این سازه ها در نظر گرفت.
استفاده از تجهیزات پیشگیری از حریق (تجهیزات پیشگیری از آتش سوزی) یکی از مهم ترین مواردیست که سبب ایمنی ساختمان میشود. تجهیزات پیشگیری از حریق نقش مهمی در کنترل تخریب ناشی از آتش سوزی دارند، به طوری که خسارت های جانی و مالی احتمالی که بر اثر آتش سوزی رخ میدهد را به حداقل میرسانند.
یکی از مهمترین مواردی که سبب ایمنی ساختمان میشود، استفاده از تجهیزات پیشگیری از حریق یا تجهیزات پیشگیری از آتش سوزی است و باید در برابر آتش سوزی از مقاومت بالایی برخوردار باشند.
این مقاومت به این معنا نیست که در اثر قرار گیری در مجاورت آتش به هیچ وجه آسیب نمیبینند، بلکه ابرای مقاومت در مقابل میزان مشخصی از گرما تعبیه شده اند و اگر شرایط زمان و درجه حرارت از آستانه مقاومتشان تجاوز کند، حتما آسیب خواهند دید.
اهمیت وجود آتش در زندگی
امروزه، بخش بسیاری از پیشرفت صنایع را مدیون آتش هستیم. کوره های صنایع، پخت و پز و بسیاری دیگر از موضوعات زندگی انسان از بدو شکل گیری تمدن وابسته به آتش بوده است. به طور کلی زندگی ما بدون آتش سخت و دشوار میشود. نبود آتش میتواند سبب آسیب رسیدن به بخش عمده صنایع و کارخانه جات شود.
در کنار تمامی اتفاقات خوبی که میتواند توسط آتش رخ دهد، باید توجه داشت که آتش یک شمشیر با دو لبه برنده است. همان طور که آتش زندگی آسان و صنعتی را به ما بخشیده، همان طور هم میتواند مشکلات بسیاری را برای ما پیش آورد. مشکلاتی همچون خطرات آتش سوزی که در بعضی مواقع سبب وارد شدن آسیب جانی و مالی جبران ناپذیری شده است.
تعریف احتراق
احتراق به معنی واکنش های سریع میان یک مواد سوختی و اکسیژن میباشد که سبب ایجاد نور و گرما میگردد. بررسی آمارها نشان داده است که بیش از 75% الی 80 %از آتش سوزی ها، قابل پیش گیری و پیش بینی میباشد.
در صورتی که آموزش و تمرین های لازم و عمومی به افراد داده شود، میتوان خسارات و خطرات ناشی از آتش سوزی را به حداقل رساند. آتش سوزی میتواند در هر ساعتی از شبانه روز و در هر مکانی رخ دهد. منازل، کارگاه، مدرسه و دیگر اماکن یا حتی وسایل حمل و نقل همگی میتوانند طعمه حریق باشند. درصورتی که در زمان مناسب از گسترش حریق و از اکسیژن رسانی به آن جلوگیری نمائید، میتوانید آتش را مهار کنید.
شناخت عوامل بروز حریق
یکی از روش های پیشگیری از حریق، شناخت عوامل ایجاد حریق است. خطاهای انسانی، مشکلات فنی، افزایش ناگهانی دما در اجسام و موادی که قابل اشتعال اند و به آتش واکنش نشان میدهند، مانند مخلوط آب و اسید یا فسفر با اکسیژن و پتاسیم با آب همگی میتوانند از دلایل ایجاد حریق باشند.
ایجاد عمدی حریق مانند نزدیک کردن شعله به مواد قابل اشتعال، پدیده های طبیعی مانند گرمای تدریجی هوا، زلزله یا صاعقه، اصطکاک مانند برخورد دو جسم خشک و قابل اشتعال با هم مانند چوب نیز برخی دیگر از عوامل وقوع حریق هستند. با شناخت این عوامل و جلوگیری از آنها میتوان از وقوع حوادث جبران ناپذیری جلوگیری کرد.
اطفاء حریق توسط کنترل مثلث آتش
اکسیژن
اکسیژن یکی از اصلی ترین عواملیست که آتش برای شکل گیری به آن نیاز دارد. اگر مانعی برای اکسیژن رسانی به آتش وجود داشته باشد، آتش خاموش خواهد شد. با به کارگیری گاز انیدریدکربنیک و بعضی مواد شیمیایی مانند کف میتوان عمل اطفاء را انجام داد. کپسول های آتش نشانی عمدتاً به منظور جلوگیری از اکسیژن رسانی به آتش به کار گرفته میشوند.
سوخت
مواد اشتعال زا یا سوخت ها میتوانند سبب شعله ور شدن آتش شوند. برای نمونه اگر آتش سوزی در انباری پر از الکل رخ دهد، الکل ها سبب شعله وری و شدت حریق میشوند.
با نظارت مداوم بر محیط هایی که مواد اشتعال زا در آنها نگهداری میشود و جداسازی و پائین نگهداشتن حرارت مواد میتوان سبب جلوگیری از وقوع حریق شد. نم دار کردن مواد سوختنی به کمک آب پیش از آتش سوزی و تغییر مشخصات فیزیکی مواد نیز میتواند از آتش سوزی جلوگیری کند. در صورتی که مواد اشتعال زا سبب شعله وری آتش شد، باید اکسیژن را از آتش گرفت تا آتش فروکش کند.
کنترل حرارت
ضلع سوم مثلث آتش، حرارت میباشد. با پاشش آب بر روی حریق میتوان از حرارت آن کاست و سبب خاموش شدن آتش شد.
تجهیزات پیشگیری از حریق
از جمله تجهیزات پیشگیری از آتش سوزی میتوان به موارد زیر اشاره کرد:
سیستم کشف و اعلام آتش
- دتکتور
- شستی
- آژیر
- کنترل پنل و تابلو اعلام
- چراغ هشدار
سیستم اطفاء حریق
- اسپرینکلر
- کپسول
- آیروسل
انواع پوشش ضد حریق
- رزین آلی متورم شونده
- مواد نسوز معدنی
درب و تجهیزات ضد حریق
- درزگیر
- درب
- دستگیره
- شیشه
- آرام بند
- تجهیزات پنجره
- درب دود بند
- فن
سخن آخر
فرا ایمن صنعت پردیس نماینده برندهایی از قبیل MSA - 3M - CTS - Drager - SALISBURY - CANASAFE
مطلبی دیگر از این انتشارات
ایمنی در برق
مطلبی دیگر از این انتشارات
ایمنی در پروژه ها و نقش شرکت فرا ایمن صنعت پردیس در افزایش سطح استاندارد مقوله ایمنی در کشور
مطلبی دیگر از این انتشارات
چگونه دانش بنیان شویم