حساب رسمی گروه مردمی پایادل
روش‌های درآمدزایی پروژه‌های آزاد/متن‌باز
بسم الله الرحمن الرحیم
اگر نگیم همه‌جا، اکثرا قسمت مالی و درآمدزایی پروژه بسیار مهمه. برخلاف تصور عموم هزینه تولید نرم‌افزار بسیار بالاست. تولید یک نرم‌افزار خوب و باکیفیت کار سختیه خصوصا اگر به کیفیت کدها توجه بشه!
برای تولید نرم‌افزار نیاز به متخصص‌های مختلفی (برنامه‌نویس اندروید، وب، سرور، متخصص Devops، UI، UX و...) داریم که دستمزدهای بالایی دارن و از طرفی اگر لازم باشه نرم‌افزار ما به صورت سرویس ارائه بشه باید هزینه تهیه سرور و امثال اون رو هم اضافه کنیم. حتی اگر چندتا متخصص به صورت دوستانه روی پروژه کار کنن هم نباید فراموش کرد این افراد دارن زمان و انرژی خودشون رو صرف اینکار میکنن درحالی که می‌تونستن این زمان و انرژی رو صرف پروژه‌های درآمدزا بکنن. پس هزینه‌ها بالاست و مهمه روش درآمدزایی مناسبی داشته باشیم تا مشکلات مالی مانع توسعه کار و خدمات ما نشن.
در ادامه چند نمونه از روش‌های درآمدزایی پروژه‌های آزاد/متن‌باز رو معرفی می‌کنیم:
کمک‌های مردمی (دونیت)
نرم‌افزار آزاد/متن‌باز به دو روش به جامعه کمک میکنه. اول از همه آدم‌ها برای حل مشکلات خودشون از اون نرم‌افزار استفاده میکنن و به صورت مستقیم نفع میبرن. دوم با ارائه تکنولوژی‌ها و کدهای خودش به روش‌های مختلف به دنیا کمک میکنه.
در این روش، نرم افزار ما به صورت رایگان در اختیار دیگران قرار گرفته. برای اینکه نرم‌افزار همچنان رایگان بمونه و بتونه به ارائه خدمات خودش ادامه بده آدم‌ها تمایل دارن در حد توان خودشون به مالک پروژه کمک کنن چرا که با متوقف شدن نرم‌افزار، اون‌ها هم دچار مشکل میشن و دوست دارن نقشی در حمایت پروژه داشته باشن. این نکته میتونه بر اساس شرایطی پررنگ‌تر هم بشه مثلا بخاطر حمایت از پروژه‌های ملی، آدم‌ها دوست دارن به هموطنان خودشون کمک کنن و جامعه‌ای قوی‌تر و بهتر داشته باشن.
در این روش مثل سایر روش‌ها، بسیار مهمه نرم‌افزار ما بتونه یک مشکل و نیاز واقعی رو برطرف کنه تا بخاطر ارزش افزوده‌ای که خلق میشه آدم‌ها انگیزه کافی برای کمک کردن و حمایت کردن داشته باشن. اگر نرم‌افزار ما مشکل خاصی رو حل نکنه و مزیت رقابتی‌ای نسبت به راه‌حل‌های موجود نداشته باشه یا بیشتر تفریحی باشه طبیعتا آدم‌ها هم انگیزه کافی برای کمک کردن ندارن. اینکه کدها و تکنولوژی‌های خودمون رو ارائه می‌دیم میتونه ذاتا یک مزیت رقابتی و انگیزه‌ای برای حمابت مردم باشه به شرطی که کدهای ما هم واقعا ارزشمند باشن!
بهترین روش، تمرکز کردن بر روی نیازهای واقعی کاربران کاربران و حل اون‌ها به بهترین روش هستش. هرچی اون نیاز، مهم‌تر و راه‌حل ما بهتر باشه شانس موفقیت ما در تمام ابعاد بیشتر خواهد بود.
تبلیغات
اگر مخاطب پروژه ما آدم‌ها باشن (نه سرویس یا کتابخونه برای برنامه‌نویس‌ها) می‌تونیم مثل خیلی از نرم‌افزارهای دیگه از سیستم تبلیغات استفاده کنیم. یعنی نرم‌افزار رو به صورت کاملا رایگان در اختیار دیگران قرار بدیم و به کمک نمایش تبلیغات کسب درآمد کنیم. اینطوری تمامی افراد بدون دغدغه مالی میتونن از برنامه ما استفاده کنن و هر دو طرف به اهداف دلخواه میرسن.
حتی اگر پروژه ما به صورت سرویس یا کتابخونه برای برنامه‌نویس‌ها باشه بازهم به روش‌های مختلف می‌تونیم از تبلیغات استفاده کنیم. مثلا می‌تونیم سایتی برای مستندات و راهنمایی پروژه راه اندازی کنیم و درون اون تبلیغات رو نمایش بدیم. برنامه‌نویس‌ها به صورت مکرر نیاز دارن به مستندات رجوع کنن بنابراین به همون اندازه‌ای که پروژه ما بیشتر استفاده بشه بازدید از سایت و مستندات ما هم بیشتر میشه.
فروش مستقیم
درسته که نرم‌افزار شما آزاد/متن‌باز هستش و هرکس میتونه به کدهای اون دسترسی داشته باشه و یک نسخه از اون رو داشته باشه اما این به معنای این نیست که نمی‌تونید نرم‌افزار خودتون رو به صورت مستقیم بفروشید! همونطور که در لایسنس‌های آزاد/متن‌باز اشاره شده آزاد/متن‌باز بودن لزوما به معنای رایگان بودن نیست. شما و هرکس دیگه‌ای میتونه اون‌ها رو به فروش برسونه. خصوصا اگر مخاطب شما کاربران عادی هستن می‌تونید از این روش استفاده کنید.
پرداخت درون‌برنامه‌ای
لزوما نرم‌افزار و کدهای اون همه چیز نیست! خیلی اوقات داده‌ها و شبکه افرادی که در اون برنامه حضور دارن از همه چیز مهمتره. مثلا شما می‌تونید از یک سیستم هوش مصنوعی آزاد/متن‌باز استفاده کنید اما اگر داده کافی برای آموزشِ هوش مصنوعی نداشته باشید عملا فایده چندانی نداره. برتری با کسی هستش که علاوه بر هوش قوی، دسترسی به داده‌های زیاد و کافی داشته باشه. همچنین قدرت یه شبکه اجتماعی به آدم‌هایی هستش که در اون حضور دارن. آدم‌ها تمایل دارن جایی باشن که افراد بیشتر خصوصا دوستان بیشتری اونجا باشن و بعد از مدتی بخاطر اطلاعاتی که در اونجا قرار میدن، خاطراتی که دارن و... به سختی میتونن از اون نرم‌افزار دست بکشن. برای همین اگر نرم‌افزار شما وابسته به داده‌ها و آدم‌ها هستش به راحتی می‌تونید از سیستم پرداخت درون‌برنامه‌ای هم استفاده کنید.
به عنوان مثال ممکنه شما یک بازی رقابتی توسعه داده باشید که وابستگی زیادی به آدم‌ها داشته باشه یا سرویس اشتراک فیلم داشته باشید که وابستگی زیادی به کیفیت فیلم‌های ارائه شده اون (نه صرفا نرم‌افزار) داره یا یک برنامه ورزشی/تغذیه‌ای که وابستگی زیادی به خدمات مشاوره‌ای خودش داره یا یک فروشگاه اینترنتی که پیچیدگی‌های غیر نرم‌افزاری زیادی مثل انبارداری داره یا سرویس اشتراک کتاب و... همه این‌ها نمونه برنامه‌هایی هستن که کیفیت اون‌ها صرفا به کیفیت نرم‌افزار بستگی نداره و مثلا اگر شما سایت دیجیکالا رو کپی کنید مطمئنا دیجیکالا نخواهید شد!
در این موارد به راحتی می‌تونید از مزایای نرم‌افزارهای آزاد/متن‌باز استفاده کنید و درکنارش سیستم و گردش مالی مناسبی داشته باشید.
دو لایسنس مختلف
می‌تونید خدمات پایه‌ای نرم‌افزار خودتون که مناسب اکثر کاربران هستن رو به صورت کاملا رایگان و آزاد در اختیار دیگران قرار بدین اما امکانات بسیار خاص و ویژه که معمولا برای تیم‌های بزرگ هستن (که درآمد و توان پرداخت دارن) رو با لایسنسی جدا بفروشید. در این روش، هم می‌تونید کدهای باینری برنامه رو به فروش برسونید و هم هزینه‌ای جدا برای دریافت کدهای اختصاصی دریافت کنید.
همچنین می‌تونید استفاده غیرتجاری و گروه مخاطب خاص مثل دانشجویان رو رایگان کنید و فقط برای استفاده‌های تجاری پول دریافت کنید.
پشتیبانی و ارائه خدمات ویژه
آدم‌ها بخاطر شرایط و نیازهای مختلفی که دارن دوست دارن امکانات خاص و منحصربه‌فردی به نرم‌افزار اضافه کنن. در اینجا آدم‌ها آزاد هستن یکی از این دو راه رو انتخاب کنن: راه اول اینکه خودشون این تغییرات رو اعمال کنن. راه دوم اینکار رو به شما بسپارن.
در روش اول حتی اگر دانش کافی داشته باشن هم هزینه (مالی و زمانی) زیادی براشون داره خصوصا اینکه هیچکس به اندازه شما با ساختار برنامه و کدها آشنا نیست، کمتر کسی تجربه شما رو در اون حوزه داره و طبیعتا به صرفه‌ترین و بهترین راه اینه که از شما درخواست کنن تغییرات لازم رو اعمال کنید. در اینصورت با توجه به اینکه اون نیازها و امکانات خاص هستن شما می‌تونید هزینه‌ای برای افزودن اون‌ها دریافت کنید. همچنین تیم‌هایی که از روش اول استفاده میکنن هم ممکنه به مشاور نیاز داشته باشن و خب چه کسی بهتر از شما یا تیم شما؟!
نگهداری از سرویس‌ها
نتنها تولید یک نرم‌افزار هزینه زیادی داره بلکه نگهداری از سرویس‌های مختلف (در سرور) هم میتونه سخت و دردسرساز باشه. این موضوع زمانی بسیار مهم میشه که بار سنگینی روی سرور وجود داشته باشه و خب مدیریت سرورهای مختلف نیاز به تخصص در این حوزه و بعضا آشنایی با ساختار نرم‌افزار داره.
برای همین آدم‌ها و شرکت‌های زیادی هستن که تمایل دارن با پرداخت یک هزینه معقول، خودشون رو از این دردسرها رها کنن و تمرکز خودشون رو روی خدمات و سرویس‌های خودشون بذارن.
به عنوان مثال دیتابیس‌ها و CMSهای زیادی هستن که کاملا رایگان و متن‌باز هستن و از خدمات ابری خودشون کسب درآمد میکنن که هم برای خودشون و هم برای مخاطبین کاملا معقولانه و مناسب هستش.
در این روش آدم‌ها حق این انتخاب رو دارن که یا خودشون سرویس مورد نظر رو راه‌اندازی ومدیریت کنن یا به شما بسپارن. تیم‌های کوچک که درامد و توان مالی زیادی ندارن معمولا از روش اول استفاده میکنن و هزینه اضافه‌ای بر دوش شما نخواهد بود و تیم‌های بزرگ‌تر بخاطر اهمیت و صرفه‌جویی در زمان، از روش دوم استفاده میکنن. در هرحال دو طرف سود میبرن.
افزونه‌های جانبی
اگر نرم‌افزار شما ماژولار باشه و به وسیله افزونه‌ها قابل توسعه باشه (مثل وردپرس) شما می‌تونید افزونه‌های خاص تولید کنید و به صورت مستقل و با لایسنسی مستقل به فروش برسونید. همچنین شاید بتونید مارکت‌پلیسی برای خرید و فروش این افزونه‌ها راه اندازی که اون‌ها هم میتونن روش‌های درآمدزایی متفاوت و خوبی داشته باشن.
آموزش
اگر نرم‌افزار شما نسبتا تخصصی و پیچیده هستش می‌تونید با برگزاری دوره‌های آموزشی و کارگاه‌ها کسب درآمد کنید. به عنوان مثال دوره‌های زیادی مربوط به آموزش وردپرس وجود داره. با اینکار می‌تونید مزایای زیادی کسب کنید. هم کسب درآمد کنید، هم استفاده از نرم‌افزارتون رو ترویج کنید و هم از طریق آموزش به آدم‌ها کمک کنید سریعتر و بهتر به اهداف خودشون برسن. آموزش میتونه از طریق برگزاری یک کارگاه، ضبط فیلم‌های آموزشی، نوشتن کتاب و هز چیز دیگه‌ای باشه.
همچنین می‌تونید آموزش‌های خاصی برای متخصصین (عموما برنامه‌نویس‌ها) درست کنید. شما به واسطه طراحی و توسعه یک نرم‌افزار خوب، دانش، شهرت و اعتبار زیادی دارین و طبیعتا متخصصین این حوزه دوست دارن از دانش و تجربیات شما استفاده کنن. درسته که این افراد به کدها و تکنولوژی‌های شما دسترسی دارن ولی خیلی‌ها در مسیر یادگیری هستن و نمی‌تونن بدون کمک شما از اون کدها سردربیارن یا برای سایر متخصص‌ها هم دیدن آموزش میتونه راهکار سریعتر و بهتری باشه. بهترین آموزش، آموزشی هستش که عملی و پروژه محور باشه و خب چه آموزشی بهتر از پروژه موفقی که همین الان توسط دیگران استفاده میشه؟!
آموزش دادن در کنار سود مالی مناسب، مزایای خیلی زیادی داره که حتما توصیه می‌کنیم استفاده کنید.
حمایت شرکت‌ها
ممکنه ایده شما موضوع جذابی برای شرکتِ بزرگی باشه و تمایل داشته باشه روی پروژه شما سرمایه‌گذاری کنه. گاهی اوقات شرکت‌ها به صورت موازی روی چندتا تیم و پروژه مشابه سرمایه‌گذاری میکنن تا ببینن کدومشون میتونه از همه موفق‌تر باشه و درنهایت اون تیم یا پروژه رو خریداری و به محصول اصلی خودشون اضافه کنن. اینکار براشون بسیار به صرفه‌تر از این هستش که تیم اصلی خودشون رو روی اون موضوع بذارن. برای شرکت‌ها میتونه هم جنبه تحقیقاتی داشته باشه و هم اینکه نوعی برونسپاری کارها هستش. شرکت‌ها این فرصت رو دارن با یک تیمی آشنا بشن که به صورت ذاتی دغدغه، علاقه و استعداد کافی برای حل اون مشکل رو داره و این از نظر منابع انسانی هم براشون عالیه.
دوست داری به بقیه کمک کنی؟
+ اگر نظر و پیشنهادی داری همینجا مطرح کن تا این مطلب کامل‌تر بشه
+ این مطلب رو برای کسایی که نیاز دارن بفرست
+ این مطلب رو لایک کن
مطلبی دیگر از این انتشارات
چرا باید کارهامون رو متن‌باز کنیم؟
مطلبی دیگر از این انتشارات
دستورالعمل ایجاد پروژه آزاد/متن‌باز
مطلبی دیگر از این انتشارات
دستورالعمل راه اندازی پروژه جدید