ذخیره‌سازی در فضای ابری | از کی فضا ابری شد؟!

بله، این روزها دیگر فضا کاملا ابری شده و راه برگشتی هم وجود ندارد! البته همه از این ابری بودن راضی هستند و انقدر به این فضا عادت کرده‌اند که گاهی از خود می‌پرسند «زندگی تا پیش از این چگونه بوده است؟» به لطف این ابرهای دوستداشتنی خیلی وقت‌ها از نگرانی‌ها، اضطراب‌ها و بدقولی‌ها پیشگیری شده است و موجب شده تا بتوانیم با خیالی راحت‌تر به کار و زندگی خود برسیم.

محبوبیت و کاربردی بودن فضای ذخیره‌سازی ابری حتی باعث شد تا بزرگ‌ترین شرکت‌های تکنولوژی جهان هم به این حوزه وارد شوند و سرویس‌های ذخیره‌سازی ابری خود را به کاربران معرفی کنند. در این مقاله عقب‌تر می‌رویم، به آن روزهایی که کم‌کم سروکله فضاهای ابری پیدا شد.

فضای ابری وارد می‌شود!

سال‌های سال یکی از مهم‌ترین دغدغه‌های شرکت‌های فعال در حوزه دیجیتال، افزایش ظرفیت ذخیره‌سازی هاردها و فلش مموری‌ها بود. حتما فلاپی‌ها را به خاطر می‌آورید. همان ابزارهای حساس و بامزه که امروز دیگر نشانی از آن‌ها نیست و شاید گاهی یکی از آن‌ها در میان وسایل قدیمی‌مان پیدا شوند و با آن‌ها لحظاتی را به خاطرات دور سفر کنیم. امروز فضاهای ابری محدودیت‌های ابزارهای دیگر را پشت سر گذاشته‌اند تا جایی که گاهی کاملا بی‌نیاز از همه آن‌ها می‌شویم. اما فضای ابری از کجا پیدایش شد؟

در واقع فضای ابری به عنوان یک اکوسیستم واحد، مجموعه‌ای از کامپیوترها را به هم متصل می‌کند. به این ترتیب کاربران از هر مکانی می‌توانند به سرویس‌های فضای ابری دسترسی داشته باشند. فضای ابری ممکن است یک یا چند سرویس از جمله فضای ذخیره‌سازی، ارسال و دریافت داده‌ها، امکان استفاده از نرم‌افزارها و غیره را پوشش دهد.

فضای ابری چگونه متولد شد؟

شاید باور آن سخت باشد اما ایده اولیه فضای ذخیره‌سازی ابری از دهه 50 قرن بیستم میلادی با تئوری مالکیت اشتراکی یا Time-Sharing شکل گرفت. ابری که امروزه می‌شناسیم، در ابتدا صرفا در حد یک ایده جذاب بود که با توجه به کمبود منابع مورد نیاز و درک فنی پایین، در ابتدا اجرایی نشد. اما این ایده هرگز رها نشد. به نظر می‌رسد که مفهوم ذخیره‌سازی ابری توسط جوزف سی‌آر لیکلیدر، دانشمند کامپیوتر و روان‌شناس آمریکایی مطرح شد. از زمان مطرح شدن مفهوم ذخیره‌سازی ابری، تلاش زیادی برای ایجاد اولین نسل سرویس‌های ذخیره‌سازی ابری امروزی صورت گرفت که هیچ‌کدام نتوانستند موفق شوند و این موضوع تا سال 1983 ادامه پیدا کرد.

البته این ایده برای کاهش هزینه‌های شرکت‌های کوچک خلق شد. در آن دوره کامپیوترهای غول‌پیکر وجود داشتند که سیستم مرکزی از طریق اتصال‌هایی بین چندین کاربر به اشتراک گذاشته می‌شد. البته نیازی به گفتن نیست که سرعت انتقال اطلاعات و فضای ذخیره‌سازی با نمونه‌های امروزی بسیار متفاوت بوده است. درهرحال نسخه اولیه و ضعیف ذخیره‌سازی ابری در آن زمان ایجاد شد و به تدریج تکامل پیدا کرد.

تا پیش از معرفی کامپیوترهای شخصی، فقط شرکت‌های بسیار بزرگ و سازمان‌های دولتی، توان خرید و استفاده از یک پردازنده مرکزی را داشتند. ولی فناوری Time-Sharing یک تحول در این حوزه محسوب می‌شود و مشکل را از طریق سیستم عاملی که به کاربران امکان دسترسی همزمان به یک سخت‌افزار را می‌داد، حل کرد. اگر بخواهیم به‌طور خلاصه تاریخچه‌ای کوتاه در این رابطه بدانیم،‌ همه چیز از دهه 50 شروع شد و تا امروز ادامه پیدا کرد:

• ۱۹۵۰: ظهور تایم شیرینگ
• ۱۹۶۰: نمونه اولیه اینترنت
• ۱۹۶۹: ارسال اولین پیام اینترنتی توسط ARPANET
• ۱۹۸۲: تولید اولین کارت شبکه برای کامپیوترها
• ۱۹۹۱: اینترنت برای اولین بار توسط سازمان CERN برای استفاده عموم ارائه شد
• ۱۹۹۷: برای اولین بار واژه cloud computing مطرح شد
• ۱۹۹۹: ارائه اولین نرم‌افزار سازمانی با رایانش ابری توسط salesforce
• ۲۰۰۲: ارائه اولین حافظه توسط آمازون
• ۲۰۰۷: ظهور DropBox
• ۲۰۰۸: ورود گوگل به حوزه رایانش ابری
• ۲۰۱۰ : معرفی سرویس آژور مایکروسافت
• ۲۰۱۰: انتقال سرویس نتفلیکس به آمازون AWS
• ۲۰۱۱: رونمایی اپل از سرویس iCloud
• ۲۰۱۳: سفارش سازمان سیا به شرکت آمازون برای ایجاد فضای ابری خصوصی
• ۲۰۱۵: انتقال اطلاعات مجرمان FBI، به سرور آژور
• ۲۰۲۰: پردازش اطلاعات مربوط به گجت‌های پوشیدنی و IoT یا اینترنت اشیا در فضای ابری

آینده فضای ابری

اما در آینده چه خواهد شد؟ به نظر می‌رسد که در دوران همه‌گیری و قرنطینه همه ما نه تنها به ضرورت وجود فضای ابری پی‌برده‌ایم، بلکه حتی به آن اعتیاد هم پیدا کرده‌ایم! پس تعجبی ندارد که به تدریج بیش از پیش به آن وابسته شویم. حتی نرم‌افزارهای موبایل هم اطلاعات خود را در فضای ابری ذخیره می‌کنند و بدون فضای ابری، اغلب نرم‌افزارهایی که اکنون در اختیار داریم، قابل استفاده نخواهند بود.

می‌توان گفت مهم‌ترین نگرانی در رابطه با فضای ابری، ریسک‌های امنیتی است. ذخیره‌سازی ابری این امکان را می‌دهد تا در هر زمان و مکانی همه اطلاعات در دسترس باشند، اما ارائه کننده‌های سرویس‌های فضای ابری تا چه حد از اطلاعات شما محافظت می‌کنند و تا چه اندازه قابل اطمینان هستند؟ به نظر می‌رسد که این موضوع اصلی‌ترین چالش پیش‌رو باشد که باید از اکنون تدابیری برای آینده اندیشیده شود.

سال‌هاست که بر روی ابرها سفر می‌کنیم!

ابرهای ذخیره‌سازی چیز جدیدی نیستند اما شاید این حجم از وابستگی به این فضا، تازگی دارد. با این‌که دهه‌ها از معرفی آن می‌گذرد اما هنوز هم میان ارائه‌کنندگان فضای ابری رقابت است تا از سرویس‌های متنوع‌تری برای کاربران خود رونمایی کنند. آن‌چه که مسلم است این است که فضای ابری هنوز هم در حال رشد و تکامل است و هر روز بر کاربران آن افزوده می‌شود. شما چطور؟ تا چه اندازه میزان استفاده شما از فضای ابری در سال‌های اخیر و به‌ویژه در دوره همه‌گیری ویروس کرونا افزایش پیدا کرده است و چه تجربه‌ای از این استفاده دارید؟‌