باید چیزهایی بدونیم تا سالمتر، درستتر و بهتر زندگی کنیم.
فصل اول-اپیزود سوم( تولید داروها و واکسن‌ها)
سلام. من آرش کلانتر دانشجوی سال آخر دکترای عمومی داروسازی دانشگاه علوم پزشکی تهران هستم و این قسمت سوم پادداروعه که در مهر 99 داریم منتشرش می کنیم. پاددارو یه پادکست سلامت محوره که قصد داره اطلاعاتی رو ارائه بده تا کمکمون کنه زندگی با کیفیت تر و سالم تری داشته باشیم. امیدوارم از این قسمت خوشتون بیاد و حال خوبی براتون رقم بزنیم.
قسمت قبل درباره اپیدمی ها و پاندمی هایی که جامعه بشری از سر گذرونده صحبت کردیم تا بدونیم کرونا اولین و آخرین و حتی وحشتناک ترین فراگیری نبوده و نخواهد بود. بعدش هم درباره داروهای سرپایی کرونا صحبت کردیم
برای بستری بیماران کرونایی چندین آیتم باید توسط پزشک بررسی بشه. حالا اینکه اون آیتم ها چیاست که باعث بستری شدن بیمار میشه خیلی مهم نیست ولی یکی از مهم ترین های اونا درگیر شدن ریه است و اگر میزان اشباع اکسیژن خون به زیر 90 درصد برسه بیمار رو سریع بستری می کنن. مهم ترین اقدام حیاتی که در بیمارستان برای بیماران انجام میدن، اکسیژن رسانی عه. چون بعد از درگیری ریه ها بیمار به راحتی نمی تونه با تنفس عادی اکسیژن خون خودش رو تامین کنه و ممکنه براثر خستگی و ناتوانی تنفسی فوت کنن.
داروهایی که در بیمارستان استفاده میشن شامل ضدویروس ها مثل رمدسیویر، فاویپیراویر و چیزای دیگه ان، داروی favipiravir در همین چندروز اخیر از رژیم درمانی ایران حذف شد و گفته شد که اثر درمانی خاصی از اون دیده نشده اما در کشورهای دیگر از جمله کشورهای حاشیه خلیج فارس و ترکیه مقالات نشان دهنده تاثیر این داروست. روسیه هم به تازگی یه داروی ضدویروس با نام avipavir مخصوص کرونا وارد بازار کرده که ادعا میکنه می تونه باعث بهبود و درمان بیماران کرونایی بشه و گفته میخواد همین اول کار به 17 کشور صادرش کنه. Avipiravir با تغییرات بر روی favipavir به دست اومده و اثر ضد ویروسی داره.
هند هم قرص فاویپیراویر رو با دوز بالاتر تولید کرده تا ازش استفاده‌های بیشتری بکنه؛ حالا باید ببینم در روزهای آینده علت این دستور ستاد ملی کرونا چی بوده و آیا تصمیم درستی بوده یا خیر. موضوعی که الان اهمیت داره اینه که شیوع کرونا به شدت اوضاع رو وخیم کرده و هیچ راهی بهتر از پیشگیری و زدن ماسک و رعایت نکات بهداشتی نداریم.
دیگر داروی ضدویروس رمدسیویر عه که. این دارو توی اپیدمی ابولا مورد استفاده قرار گرفته بود و تحت پتنت شرکت گیلیاد بود اما برای این که این دارو در دسترس همه قرار بگیره، گیلیاد پتنت خودش رو باطل کرد تا بقیه شرکت ها هم بتونن تولید کنن.
پتنت دارو به این صورته که وقتی شما یک داروی جدید ثبت می کنید حق اختراع یا پتنت به شما اجازه میده که این دارو رو تا 20 سال فقط خودتون تولید کنید و توی این مدت بازار انحصاری در اختیار شماست. شاید تا الان متوجه شده باشید که شرکت گیلیاد چه کار انسان دوستانه ای انجام داده. همچین کاری اونم توی این وضعیت که همه چیز با پول سنجیده میشه واقعا کار ارزشمندی بود.
رمدسیویر الان در بیمارستان های ایران موجوده و داره استفاده میشه و شرکت‌های داخلی دارن تولیدش رو انجام میدن.
دو داروی اینترفرون بتا 1a و اینترفرون بتا 1b دیگر داروهای مورداستفاده برای بیماران بستری اند. این دو دارو برای بیماران MS مورد استفاده قرار می گیرند اما با تحقیقات صورت گرفته نشون داده شد هم در محیط آزمایشگاهی یا invitro و هم در موجود زنده یا invivo می تونن اثرات ضدویروسی داشته باشند به این صورت که متابولیسم سلول آلوده به ویروس رو کم میکنن و تکثیر ویروس با کاهش فعالیت سلول آلوده به ویروس کم میشه و هم چنین باعث ترشح موادی میشن که سیستم ایمنی رو تقویت میکنن و باعث ایجاد پاسخ ایمنی برای سرکوب شدیدتر ویروس میشن.
اینترفرون بتا 1b با دستور 250 میکروگرم زیرجلدی یک روز در میان برای 5-7 دوز و اینترفرون بتا 1a: (با برند resigen) با دستور 44 میکروگرم زیرجلدی 1 روز در میان برای 5 تا 7 دوز مورد استفاده قرار میگیرن.
شاید شما هم شنیدید که می گن توی فاز حاد و شدید از کورتون های تزریقی مثل دگزامتازون برای بیماران بستری در بیمارستان استفاده میشه. سوال اولی که پیش میاد اینه که مگه این داروها سیستم ایمنی رو تضعیف نمی کنن، پس چرا استفاده میشن؟ بینید توی برخی مراحل بیماری شدت پاسخ های التهابی که از طرف بدن صورت میگیره وضعیت رو بدتر می کنه، پس در فازهای شدید بیماری با دوز بندی مناسب و در بیمارستان می تونن استفاده شن و مفید باشن ولی برای پیشگیری اصلا نباید از اون استفاده کرد مخصوصا اگز سرخود باشه.
دگزامتازون تزریقی روزی 1 مرتبه برای 8 روز و پردنیزولون خوراکی روزانه به ازای هر کیلوگرم وزن بدن 0.5 میلی‌گرم به مدت 10 روز مصرف میشن.
مکانیسمشون هم شد متعادل کردن پاسخ های التهابی بدن.
بیماران مبتلا به کووید بستری در بیمارستان ممکنه دچار عارضه لخته خونی بشن و برای جلوگیری از این اتفاق داروهای ضدانعقاد هپارین و انوکساپارین هم بهشون داده میشه تا دچار لخته خونی و خدایی نکرده سکته های قلبی و مغزی نشن.
یه سری توضیحات کلی برای نحوه ساخت دارو لازمه تا انقدر برای همه سوال نشه که چرا واکسن کرونا ساخته نمیشه و یا اینکه چرا انقدر طول کشیده؟
مراحل ساخت دارو مثل ساخت یک فیلم شامل یک پیش تولید به نام clinical trial عه. Clinical trialها آزمایش هایی هستن که بر روی موجودات زنده انجام میشن تا اثربخشی و ایمنی داروها رو مشخص کنن. معادل فارسی این اصطلاح میشه کارآزمایی بالینی. قبل از اون هم فاز preclinical عه که آزمایش ها روی حیوانات و بعضی سلول های انسانی توی آزمایشگاه صورت می گیره. اگر جوابش مناسب بود، همراه سایر مستندات به سازمان غذا و دارو فرستاده میشه تا مجوز شروع clinical trial صادر بشه.
Clinical trial خودش شامل 4 فازه که FDA یا سازمان غذا و دارو باید بعد از اتمام هر فاز نتایج رو تایید کنه تا اجازه شروع فاز بعد داده بشه.
طبیعیه که تمامی افراد باید داوطلبانه در آزمایش ها شرکت کنن و از تمامی شرایط و حتی خطرهایی که ممکنه تهدیدشون کنه آگاه باشن.
برای اینکه مطالب واضح تر باشه فرض کنید داروی x رو برای بررسی میخوایم آزمایش کنیم:
در فاز 1، 20 تا 80 نفر فرد سالم که بیماری زمینه ای ندارن مورد آزمایش داروی جدید قرار میگیرن. تاکید می‌کنم انسان‌های سالم باید در فاز 1 مورد ارزیابی قرار بگیرن چون ابتدا می خواهیم ایمنی یا safety دارو رو مورد بررسی قرار بدیم نه کارایی داروی جدید.
معمولا بیشترین دوزی که با اون اثر درمانی دیده ولی عارضه ای دیده نمیشه روی این 20 تا 80 نفر امتحان میکنن. در این فاز معمولا طریقه مصرفی انتخاب میشه که بیشترین تاثیرگذاری رو میتونه داشته باشه مثلا تزریقی داروی x از خوراکی اون احتمال تاثیر بیشتری داره پس توی آزمایشات هم از تزریقی استفاده میکنن.
فاز 2: در این فاز بالای 100 نفر دارای بیماری موردنظر مورد بررسی قرار میگیرن. دوز دارویی که دراین مرحله به داوطلبین داده میشه برابر با دوز دارو در فاز 1 عه. در این فاز گروه های مختلف مانند کودکان و افراد مسن نیز مورد ارزیابی قرار می گیرن تا ببینن دارو یا واکسن پاسخ مناسب رو در اونها ایجاد میکنه یا نه. در فاز 2 هم ایمنی و هم کارایی واکسن یا داروی x مورد ارزیابی قرار میگیره.
پس به صورت کلی در فاز 2 تعداد بیشتری داوطلب برای مدت زمان بیشتری مورد ارزیابی قرار میگیرن.
فاز 3: در این فاز روی تعداد بیشتری حتی تا هزاران نفر از کسانی که بیماری مدنظر رو دارن انجام میشه. این فاز میتونه سالها ادامه داشته باشه. در فاز 3 ایمنی و کارایی دارو یا واکسن X با سایر داروها (البته اگر داروی مشابه وجود داشته باشد) مقایسه میشه.
درصورتی که دارو، فاز 3 رو هم با موفقیت رد کنه FDA approve میشه و پتنت دارو به نام اون شرکت یا فرد ثبت میشه، مثلا درمورد واکسن کرونا FDA آمریکا اعلام کرده اگر واکسنی بتونه حداقل 50 درصد افراد واکسینه شده رو ایمن کنه میتونه تاییدیه FDA رو برای تولید انبوه بگیره. برای مثال چین و روسیه بدون اینکه منتظر نتایج فاز 3 بمونن واکسن های تولیدی خوشون رو approve کردن که خیلی از دانشمندان هم معتقدن این کار، کار خطرناکی بوده.
سازمانی که نقش تاییدیه دادن به این موارد رو داره معمولا سازمان غذا و داروی همون کشوره. حالا فرض کنید شرایط مثل الان که درگیر کروناییم خاص باشه. بعضی از کشورها مثل چین و روسیه ممکنه به طور اضطراری به بعضی داروها مجوز بدن تا جلوی شیوع بیماری رو بگیرن. هرچند ممکنه از لحاظ خطرآفرینی خیلی مورد بررسی دقیق قرار نگرفته باشن. به طور کلی تاییدیه گرفتن 1 داروی جدید از مرحله شروع تحقیقات یعنی قبل مطالعات آزمایشگاهی تا گرفتن تاییدیه FDA ممکنه 10 تا 12 سال طول بکشه.
به طور مثال سریع ترین واکسن تولید شده مربوط به واکسن اوریون بود که طی 4 سال در دهه 1960 ساخته شد و احتمالا واکسن کرونا این رکورد رو بشکونه!
ولی کلا خواستم بدونید قضیه از چه قراره شاید یکدفعه خبرش اومد که واکسن ایرانی کرونا رو ساختیم! جدا از شوخی بذارید نظر خودم رو بهتون بگم! منم اگه روسیه بودم مثل دختر پوتین همین واکسن روسی رو که تاییدیه فاز 3 نداره رو استفاده میکردم.
فاز 4: مطالعه روی داروها با ورود دارو به بازار تموم نمیشه و تا پایان عمر دارو ادامه داره. برای مثال همه شرکت‌های بزرگ دارویی دارای بخشی به نام فارماکوویژیلانس ان که بررسی عوارض بلندمدت دارویی تا حتی سالها بعد از ورود به بازار رو برعهده دارن و جمعیت مورد بررسیشون میشه تمام کسانیکه دارو رو مصرف میکنن، زمانش هم میشه تا زمانی که دارو در بازار وجود داره.
توی فاز 4 عوارض نادر دارویی کشف میشن. این عوارض به نوعی ان که فقط در زمان طولانی و تعداد افراد زیاد شناسایی میشن.
برای شرایط اضطراری مثل الان برای سرعت دادن به روند تولید دارو و یا واکسن جدید ممکنه چند فاز باهم ترکیب بشن. مثلا الان برای شرایط کرونا فازهای 1 و 2 باهم ادغام میشن و به دصورت موازی پیش میرن. به این حالت میگن combined phase.
WHOیا سازمان بهداشت جهانی برای زودتر در دسترس قرار گرفتن واکسن، 190 تیم رو تحت مدیریت خودش مسئول تحقیق روی ساخت و تولید انبوه واکسن کرده. از این 190 تیم تا الان 142 تیم هنوز وارد آزمایش های انسانی نشدن و در فاز preclinical ( یعنی تحقیقات آزمایشگاهی روی حیوانات یا سلولهای انسانی ) قرار دارن.27 واکسن در فاز یک، 15 واکسن در فاز 2، 9 واکسن در فاز 3 و هنوز هیچ واکسنی از طرف FDA تایید نشده ولی 5 واکسن مجوز گرفتن تا به صورت محدود استفاده بشن.
- University of Oxford/AstraZeneca : واکسنی که دانشگاه آکسفورد با کمک شرکت AstraZeneca در حال تحقیق روش هستن، در فاز 1 و2 ادغام شده‌اش عه و هیچ عارضه جانبی خاصی نشون نداده و پاسخ ایمنی قوی‌ای در بدن دریافت کنندگان مشاهده شده. در حال حاضر در بریتانیا و هند در فاز 2 و 3 ادغامی عه و به تازگی در برزیل و آفریقای جنوبی هم فاز 3 ش شروع شده. روز 6 سپتامبر 2020 کلینیکال ترایال مربوط به این واکسن به طور موقت متوقف شد چون یه مورد بیماری التهابی در یکی از داوطلبین مسن مشاهده شد ولی بعد از تحقیقات صورت گرفته احتمال دادن که این عارضه مربوط به واکسن نبوده و تحقیقات از سر گرفته شد.
- شرکت moderna با همکاری NIH (national institutes of health) از ماه ژانویه یعنی دی یا بهمن 98 شروع به ساخت واکسنی کردن که در ماه مارس یعنی حدود فروردین 99 آزمایشاتش روی انسان شروع شد و درحال حاضر در فاز سوم کلینیکال ترایال قرار داره و روی 30000 نفر داره آزمایش میشه. این واکسن نتایج بسیار امیدبخشی داشته و اگر نتایج فار 3 هم مثبت باشه احتمالا اواخر سال 2020 یا اوایل 2021 وارد بازار بشه.
- شرکت آلمانی BioNTech همراه با شرکت آمریکایی فایزر و شرکت چینی fosun pharma در حال آزمایش روی یک واکسن دو دوزی هستن که آزمایشات انسانیش از ماه می یا خرداد شروع شده و در حال حاضر در فاز 3 بالینی عه و داره روی 43000 نفر آزمایش میشه. در همین ماه میلادی فایزر گفته که تا یکی دو ماه آینده میفهمن که واکسنشون اثربخشه یا نه . یکی از ایرادات این واکسن اینه که برای ایمنی زایی باید دو دوز از اون مصرف بشه و ساخت این مقدار واکسن در سطح جهان کار ساده‌ای نیست.
- کمپانی چینی CanSino biologics آزمایشات انسانی رو از ماه می یا خرداد آغاز کرده و در حال حاضر فاز 3ش در عربستان سعودی و پاکستان داره انجام میشه. توی چین به این واکسن مجوز موقت دادن که سربازاشون رو واکسینه کنن تا اثرات دقیق ترش مشخص بشه.
- Gamaleya Research Institute که بخشی از وزارت بهداشت روسیه‌ست از ماه ژوئن یا تیر آزمایشای انسانیشون رو شروع کردن و در ماه اوت در حالیکه هنوز در فاز 1 / 2 ادغام شده بودن؛ پوتین اعلام کرد که این واکسن در روسیه approved شده که متخصصان این عمل رو بسیار پرخطر و پر ریسک توصیف کردن و روسیه هم عقب نشینی کرد و گفت اون تاییدیه ثبت مشروط بوده و قرار بوده اگه نتایج فاز3 مثبت باشه اون تاییده داده بشه و فعلا به طور محدود داره استفاده میشه. در حال حاضر این واکسن در فاز 3 بالینی عه و داره روی 40000 نفر از جمله دختر پوتین آزمایش میشه. جدیدا اخبار خوبی از این واکسن به دنیا مخابره شده و امیدها رو برای اثربخشی بیشتر و کسب مجوزهای نهایی بیشتر کرده.
- Sinovac biotech هم یه شرکت خصوصی چینی عه که از ماه ژوئن یا دی آزمایشای انسانیشون شروع شده و در حال حاضر در فاز 3 بالینی هستن و از همین ماه یه فاز 1 /2 ادغامی رو روی بچه‌ها شروع کردن. دولت چین به این واکسن مجوز اضطراری برای استفاده محدود داده.
- چرا باید هر سال واکسن آنفلونزا بزنیم؟ خب یه واکسن ساخته شه یکبار توی عمرمون بزنیم و هر سال انقدر دنبال پیدا کردنش نباشیم.
برای جواب به این سوال اول باید بدونیم واکسنا از چی تشکیل شدن و چطوری کار میکنن:
واکسن‌ها شامل همه یا بخشی از اون عامل بیماری زا هستن مثلا بخشی از باکتری یا ویروس. در هر صورت چه بخشی از عامل بیماری زا مورد استفاده قرار بگیره چه کلش، اون عامل بیماری زا، تضعیف شده یا کشته شده اس تا نتونه باعث بیماری زایی بشه. برای همین واکسن آنفولانزا به ما آنفولانزا نمیده. ولی کاری که میکنه اینه که توجه سیستم ایمنی مون رو به خودش جلب میکنه و با تولید آنتی بادی به مقابله با اون میره.
آنتی بادی‌ها پروتئین‌هایی هستند که سیستم ایمنی بدن ما علیه هر عامل بیماری زایی که وارد بدن بشه به طور اختصاصی تولید میکنه. حالا بعد از تزریق واکسن و تولید آنتی بادی اگه یه باکتری زنده یا کل یه ویروس هم وارد بدن بشه به خاطر آنتی بادی ای که از قبل تولید شده، ما در برابر اون ویروس یا باکتری ایمن هستیم و بیمار نمیشیم.
ولی چیزی که مهمه اینه که اون ویروس یا باکتری‌ای که وارد بدنمون میشه باید شبیه همون ویروس یا باکتری‌ای باشه که توی واکسن ما بوده. تنها در این صورته که آنتی بادی‌های از پیش تولید شده می‌تونن از بیماری زایی اونا جلوگیری کنن. ولی اگه ویروس یا باکتری دائما در حال عوض شدن باشه دیگه آنتی بادی‌های قبلی نمی‌تونن از ابتلا بهش جلوگیری کنن.
متاسفانه ویروس آنفولانزا هم استاد عوض شدنه. در واقع نه تنها عوض میشه بلکه عوض شدنش یه استراتژی برای زنده موندن ویروسه. چون دقیقا همون قسمتی از ویروس دائما عوض میشه که هدف سیستم ایمنی ماست. مثل این میمونه که اگه این ویروس یه کت تنش باشه هر سال رنگ کتش عوض بشه و وقتی سر و کله‌ش پیدا بشه سیستم ایمنی ما نمی‌تونه تشخیص بده که این همون ویروسیه که سال قبل واکسنشو زدیم. این عوض شدن رنگ لباس در واقع جهش‌های ژنتیکی کوچیکی هستن که باعث میشن هر سال ویروس آنفولانزا تغییر کنه و برای سیستم ایمنی ما جدید باشه.
در پروسه‌ی تولید واکسن هم دانشمندا باید همیشه یه قدم جلوتر از ویروس آنفولانزا باشن. یعنی چی؟ سازمان جهانی بهداشت باید سالی دو بار، یه بار برای نیمکره جنوبی و یه بارم واسه نیمکره شمالی، جلسه‌ای برگزار کنه و در اون جلسه اطلاعات بدست اومده از نظارت جهانی بر آنفولانزا رو بررسی کنن و بفهمن که در شیش ماه آینده کدوم سویههای آنفولانزا ممکنه بیشترین بیماری رو ایجاد کنن و .به زبون ساده‌تر میشه گفت که برای مثال سازمان جهانی بهداشت میاد میگه که امسال ویروسایی که کت سبز یا قرمز تنشونه بیشتر از بقیه باعث بیماری زایی میشن. بعد از اینکه who اینو اعلام کرد شرکتای واکسن سازی فقط شیش ماه زمان دارن تا واکسن مورد نظر رو برای میلیون‌ها نفر آماده کنن. پس هر سال واکسن جدید آنفولانزا به طور خاص ساخته شده تا برجسته‌ترین سویههای اون سال رو متوقف کنه.
با توجه به این چیزایی که گفتیم همین که دانشمندا تونستن واکسنی بسازن که دربرابر این ویروس موثر باشه خودش جای تعجب داره؛ همین واکسن سالانه جلوی مرگ و میر هزاران نفر رو میگیره و احتمال ابتلا به آنفولانزا رو در کسانی که اونو تزریق میکنن تا 50 درصد کاهش میده.
برای بخش آخر پاددارو سراغ یکی از مهم‌ترین مباحث حیاتی برای جامعه می‌ریم تا فتح بابی باشه برای صحبت‌های تکمیلی تو این قضیه.
سلامتی فقط شامل جسم نمیشه حتی توی این دنیای مادی هم همه‌مون معتقدیم که خوشبخت اونیه که روانش سالم باشه حتی اگر پولدار هم باشید ولی آرامش نداشته باشید،2 هزار هم نمیارزه. البته که چه بهتر که ثروت و سلامتی رو باهم داشته باشیم. شمارو نمیدونم ولی من خودم نسبت به قبل خیلی بداخلاق‌تر شدم، و به راحتی عصبانی می‌شم.
همونظور که متوجه شدید می خوایم درمورد تاثیر کرونا روی سلامت روان یا mental health صحبت کنیم.
بذارید همین اول کار یک چیز رو باهم مرور کنیم، ما توی ایران زندگی می‌کنیم و شاید خیلی‌هامون توی تامین نیازهای اولیه‌مون به مشکل برخورده باشیم و شکی در اون نیست که این میتونه مقدمه‌ی فشارهای اضطرابی، پرخاش، افسردگی و مشکلات عدیده دیگه بشه اما موضوع ما الان درمورد تاثیری عه که شیوع کرونا روی احساسات و روانمون گذاشته و میخوایم این مشکل رو واکاوی کنیم.
خب اساسا پاندمی‌ها استرس زا هستن و این استرس و ترس همون حسی عه که باعث بقای انسان در طول تاریخ شده. دکتر دامور – یکی از روانشناسان بالینی معروف در ایالات متحده آمریکا_ در مورد همین موضوع میگه: اضطراب به شما کمک میکنه در لحظات سخت تصمیم‌هایی رو بگیرین که درستن و بهشون نیاز دارید.
اما مشکل حقیقتا از جایی شروع میشه که همین حس مفید از حالت طبیعیش خارج بشه. (دوستان جالب اینه که ملاک ما برای درستی نرمال جامعه است؛ یعنی ممکنه در زمان‌ها و مکان‌های مختلف متفاوت بشه مثلا شیرازی‌ها کلا بیخیال ان شاید یک فردی که توی تهران عادی باشه رو ببریم شیراز همه بهش بگن بیخیال عامو! انقدر سخت نگیر)
انسان موجود اجتماعی‌عه و خیلی از استعدادها و احساساتش در جمع نمود پیدا میکنه. انسان‌های برونگرا و درونگرا نداره ولی قاعدتا انسان‌های برونگرا این حس رو بیشتر تجربه کردن. حالا تصور کنید شما یک موجود اجتماعی رو بگیرید بهش بگید 1 متری کسی نرو ، اقوام و دوستات رو کمتر ببین، مسافرت نرو و حتی توی پروتکل‌های اولیه گفته می شد روابط جنسی تون رو کمتر کنید. واقعا چنین موجودی حتی اگر هیچ گونه مشکلی از قبل هم نداشته باشه چندین level افت در احساساتش خواهد داشت. اگربه آمار دقت کنیم بهتر و ملموس‌تر متوجه فاجعه رخ داده می‌شیم:
- شیوع افسردگی در ایالات متحده آمریکا از زمان شیوع پاندمی 3 برابر شده، قبل از کرونا 20 درصد مردم ایالات متحده یا از هر 5 نفر یک نفر مشکلات روان داشتن و باشیوع پاندمی این عدد میتونه به بیش از 1 نفر از هر 4 نفر یعنی بیش از 25 درصد برسه واقعا آثار وحشتناکی عه!
- یک آمار تخمینی برای مشکلات سلامت روان در ایران داشتیم که می‌گفت در کلان شهرها تا 25 درصد مردم از لحاظ روانی سلامتی لازم رو ندارن. والا نمیدونم اگر الان مطالعه دقیق و موثقی انجام بشه به چه آمار وحشتناکی خواهیم رسید! قطعا نصف اطرافیانم و خودم سالم قلمداد نمیشیم.
گروه‌های حساس در این موارد می‌تونن نوجوانان کودکان وهمچنین سالمندان و از همه بدتر افرادی که سابقه وسواس فکری، افسردگی و سایر مشکلات روان رو دارن باشن!
استرس دوران کرونا به دو صورت عه: یه مدل استرس مبتلا شدن یا مبتلا کردن آدم‌هاست، مدل دوم اضطراب و ترسی عه که بعد از مبتلا شدن، بیماران باهاش مواجه ان. در مورد استرس دوم معمولا صحبت نمیشه.
همینجا بحث رو تموم می‌کنیم تا توی اینستاگرام و قسمت‌های بعد به طور مفصل در مورد راهکارهای مقابله با این مشکلات بپردازیم.
خب قسمت سوم پاددارو هم تموم شد امیدوارم از این پادکست راضی بوده باشید و اطلاعات جدید و مفیدی بهتون منتقل شده باشه. تیم پاددارو داره تمام تلاشش رو میکنه تا در این اوضاع بحرانی کنار شما باشه و شاید شاید شاید اندازه سر سوزنی در سلامتی شما نقش داشته باشه. خیلی خوشحالمون می‌کنید اگر با نظرات و انتقاداتتون ما رو کمک کنید.
خبر خوبمون اینه که به زودی کانال و سایتمون هم بالا میاد و میتونیم در اونجا با هم بیشتر در ارتباط باشیم.
بقیه قسمت‌های پادکست پاددارو را می‌تونید از طریق CastBox هم گوش بدید:
مطلبی دیگر از این انتشارات
فصل دوم-اپیزود چهارم(کد نورنبرگ)
مطلبی دیگر از این انتشارات
فصل اول-اپیزود دوم( پاندمی‌ها)
مطلبی دیگر از این انتشارات
فصل اول-اپیزود ششم (ماجرای خواب)