فصل دوم-اپیزود دوم ( ماریجوانا)

یادمه وقتی که 13 ساله ام بود، پدرم بهم پیشنهاد داد که برم پیش یکی از بچه‌های دوستش و با هم وقت بگذرونیم. یادمه وقتی برای اولین بار علی رغم میلم رفتم خونه شون، بهم گفت "از داداش بزرگترم یکم گل گرفتم. بیا دوتایی بکشیم و نئشه بشیم.". خیلی تعجب کردم و در جوابش گفتم "نه آخه واسه چی؟" بهم گف "خوش میگذره خب. من میکشم الان. تو هم مجبور نیستی بکشی ولی خواستی میتونی امتحانش کنی." منم قبول کردم و با خودم فک کردم با امتحان کردنش چیزی از دست نمیدم. یادمه اون شب تو خونه شون حسابی گل کشیدیم و نئشه شدیم. میتونم بگم قدرتمندترین حسی بود که تا به حال تجربه کرده بودم. هیچ وقت به اندازه‌ی اون شب احساس آرامش نکرده بودم و این حس، بعد اون شب، من رو میترسوند چون خیلی حس قوی و تازه‌ای بود و تا به اون موقع به اون اندازه سرخوش نشده بودم.

اونقدر ترسیده بودم که به مدت یه سال اصلا دیگه گل نکشیدم. یه سال بعد، دوباره شروع کردم به کشیدن. نه که به خاطر دغدغه ها و مشکلات زندگیم بخوام اینکارو بکنم ولی احتمالا به خاطر اینکه دلم برا اون حس قوی که یه بار تجربه اش کرده بودم تنگ شده بود. بعد از اون، گهگاهی با دوستایی که گل میکشیدن کنار هم جمع میشدیم و با کشیدن گل نئشه میشدیم و خوش میگذروندیم. اون موقع ها گل کشیدن برام زیاد اهمیت نداش و صرفا تفریحی انجامش میدادم و اصلا برام تابو به حساب نمیومد، انگار رفته بودم بیرون و تفریح کنم فقط؛ رفته رفته فاصله های زمانی بین دفعاتی که گل میکشیدم کم و کم تر شد. گاها با دوستام، آهنگ گوش میدادیم و گل میکشیدیم. بعضی وقتا، بیرون یا مهمونی که میرفتیم گل میکشیدیم.

اونوقتا الویتم نبود ولی به هر حال انجامش میدادم. ولی بعد یه مدت کوتاه، گل کشیدن شد کل کار و بار زندگیم. مثلا با دوستم میگفتیم "خب الان چیکار کنیم؟" و وقتی براش جوابی پیدا نمیکردیم، میگفتیم "گل بکشیم، بعدش تصمیم میگیریم که چیکار کنیم" و تا صبح گل میکشیدیم. من از اول بچگیم آدم خودخواهی بودم و یهو تو سن 14 سالگی فهمیدم که میتونم کنترل کنم که چه حسی داشته باشم. مثلا اگه میخواستم احساس نئشگی و سرخوشی کنم، کافی بود یکم گل بکشم و نئشه شم. اینجوری احساس میکردم که من قهرمان زندگیمم و میتونم سرنوشتم رو خودم رقم بزنم. خیلی حس فوق العاده ای بود. بعد از اون، هر وقت که میتونستم، گل میکشیدم. قبل مدرسه، تو مدرسه، بعد مدرسه...

اون زمونا من تو تیم هنر مدرسه مون بودم ولی بعد این دوران، رفته رفته ترجیح دادم از فعالیت های اجتماعیم کم کنم و به جاش اون وقت رو صرف گل کشیدن کنم. چون نئشگی، برام به شکل یه احتیاجی در اومده بود. کم کم کل زندگیم و دنیام رو صرف گل کشیدن و نئشه شدن با یه دسته‌ی کوچیکی از دوستام کردم. و از این موضوع ناراحت نبودم و خیلی بهم خوش هم میگذشت. خلاصه این که یهو به خودم اومدم دیدم من رو از دبیرستان اخراج کردن چون دیگه حتی سر کلاسا و امتحانامم نمیرفتم. ولی بعدنا رفتم کالج و فارغ التحصیل شدم. اون زمونا که اول جوونیم بود، اکثر اوقات خیلی افسرده و مضطرب و عصبانی بودم. اونقد گل میکشیدم که پولمم تموم میشد. کار پیدا کردم ولی اونقدر بیقرار بودم که دیگه خونوادم و دوستامم از وضعیتم نگران بودن عمق این نگرانی رو وقتی متوجه شدم که دیدم حتی دوستایی که خودشون باهام گل میکشیدن هم نگرانم ان!

رفتم دکتر و سه ماه داروی ضد اضطراب مصرف کردم. حس خیلی عالی بود چون هم گل میکشیدم و هم اضطرابم کم شده بود. حس میکردم دیگه نیازی نیس اعتیادم به ماریجوانا رو ترک کنم. ولی خیلی نگذش که دوباره به همون وضعیت مضطرب و افسردم برگشتم. با رئیسم دعوام شد و کارم رو ترک کردم. به شهر دیگه ای مهاجرت کردم و تصمیم گرفتم حقوق بخونم. یادمه یه دوستی داشتم که اونقد به حس نئشگی اعتیاد پیدا کرده بود که کل کار و زندگیش شده بود خوردن و خوابیدن و گل کشیدن. یه بار داشتم با ماشینم میرفتم کانادا. پلیس راه وقتی داشت ماشین رو چک میکرد بهم گف زیر پدال گاز ماریجوانا پیدا کرده و یه بارم اون موقع دستگیر شدم. خلاصه اون دوران که حقوق میخوندم احساس میکردم که دارم تو زندگیم پیشرف میکنم و چون نمیخوام ماریجوانا رو ترک کنم، پس اعتیادم بهش مشکلی ایجاد نمیکنه و نیازی نیس ترکش کنم. بالاخره تسلیم ماریجوانا شدم و اجازه دادم کنترلم کنه چون محدود کردن مصرفش برام خیلی سخت شده بود. همیشه حواسم به این بود که به اندازه کافی ماریجوانا پیش خودم داشته باشم که برای هر موقعیتی آماده باشم! و بعضی وقتا که پولم کافی نبود از رئیسم دزدی میکردم. کلا احساس میکردم اگه کار خوبی پیدا کنم هیچ مشکلی ندارم.

کم کم دیگه نمیتونستم با افراد جدید ارتباط خوب برقرار کنم و تو ارتباطاتم به مشکل میخوردم. اضطراب و افسردگیم برگشته بود و من کار پیدا نکرده بودم. پیش مشاور رفتم چون دیگه احساس میکردم روش زندگیم درست نیس و خیلی وقته که واقعا از ته دلم خوشحال نبودم. خلاصه وقتی بعد یه مدت تصمیم گرفتم ماریجوانارو ترک کنم کلا دیگه نه میتونستم چیزی بخورم و نه میتونستم خوب بخوابم. اکثر اوقات احساس خستگی، گیجی، عصبانیت و ترس میکردم. و هر وقت تلاش کردم کنارش بذارم دفعه‌ی بعد بدتر سراغش میرفتم. دیگه دوزهای مصرفی قبلیم هم بهم حال نمیدادن و مقدار مصرفم هم بالا رفته بود. حتی از حس نئشگی دیگه خوشم نمیومد ولی بازم دوس داشتم نئشه باشم. افکارم بینهایت متناقض شده بود، گاها احساس میکردم گل کشیدن خلاق ترم میکنه و بهم کمک میکنه بهتر فکر کنم و ذهنم رو بازتر میکنه ولی به اینم خیلی فکر کردم که شاید اگه گل نمیکشیدم هم میتونستم به همین اندازه یا حتی بیش تر از ذهنم کار بکشم. خلاصه همین الان دوتا مسیر تو زندگیم دارم که میتونم یکیشو انتخاب کنم. نیازی نیس به کسی بگم که انتخابم چیه. خودم مسیرم رو انتخاب میکنم و تو زندگیم پیش میرم.

سلام. من آرش کلانتر، دکتر داروساز از دانشگاه علوم پزشکی تهران هستم و این قسمت دوم از فصل دوم پادکست پادداروعه که در اوایل اردیبهشت 1400 داریم منتشرش می‌کنیم. ما اعتقاد داریم برای زندگی بهتر باید موضوعات مربوط به سلامتمون، هم سلامت روان و هم سلامت جسم‌مون در اولویت قرار بگیره در همین راستا سعی می‌کنیم موضوعاتی رو بیان کنیم که هم آگاهی بخش باشه هم جذاب و هم علمی

اکر ما رو دوست داشتید میتونید به دوستان، خانواده یا هر شخصی که فکر میکنید معرفی کنید.

تعجب نکنین! تا الان که داشتین به این قسمت از پادکست گوش میدادین، گفته های یه فرد ناشناس که مصرف کننده‌ی مداوم ماریجوانا (یا همون به قول معروف، گل یا حشیش، البته حشیش و ماریجوانا با هم تفاوت ریزی دارن که جلوتر میگم خدمتتون) رو شنیدین. این سخنرانی توی یکی از جلسات عمومی که افرادی که اعتیاد دارن دور هم جمع شده بودن مطرح شد(این جمع افراد لزوما به مواد مخدر اعتیاد نداشتن حتی بینشون افرادی که به تلویزیون دیدن و کار کردن اعتیاد داشتن هم، حاضر بودن.)

همونطور که احتمالا خودتون در جریان هستین، مصرف ماریجوانا داره روز به روز تو کل دنیا بیش تر میشه. ولی شاید اینو ندونین که ماریجوانا تا همین الان پرمصرف ترین داروی غیر قانونی تو کل دنیاست. در واقع ماریجوانا دومین ماده ی غیر‌قانونیه که به طور گسترده، بعد الکل بین بزرگسالان و جوانان تو آمریکا و حتی تو خود ایران استفاده می‌شه. آمارهای ستاد مبارزه با مواد مخدر و مشروبات الکلی هم این موضوع رو تایید میکنه. گسترش جغرافیایی مصرف این ماده جهانیه و تقریباً همه‌ی کشور های جهان رو در بر میگیره. سازمان جهانی بهداشت یا همون WHO گزارش داده که سالانه حدود 147 میلیون نفر تو دنیا ، یعنی 2.5٪ از جمعیت جهان ماریجوانا مصرف میکنن. اگه این رو در نظر داشته باشین که سالانه 2 دهم درصد کل دنیا کوکائین و مواد اپیوئیدی مثل هروئین مصرف میکنن، متوجه میشین که مقدار مصرف ماریجوانا واقعا زیاده. در دهه‌ی حاضر، سوء مصرف این ماده هم نسبت به سوء مصرف کوکائین و هروئین سریع تر رشد کرده. این یعنی هر سال تعداد بیش تری از مردم شروع به مصرف ماریجوانا می کنن. سریع ترین رشد سوء مصرف حشیش از دهه ی 1960 تا حالا تو کشورهای پیشرفته آمریکای شمالی ، اروپای غربی و استرالیا بود و با فرهنگ جوانان ارتباط نزدیکتری پیدا کرده و سن شروع مصرفش هم معمولاً کمتر از بقیه‌ی مواد غیر قانونیه.

خب همه ی اینا یعنی چی؟ بیاین قدم به قدم با هم به این قضیه یه نگاهی بندازیم و ببینیم جریان چیه و اصلا ماریجوانا چه خوبیا و بدیایی داره. به نظرم اول باید بفهمیم چی داره که نظر این همه آدم تو کل جهان رو به خودش جلب می کنه.

یه مطالعه‌ای که تو سال 2016 انجام شد، میگه که شایعترین دلایل استفاده از ماریجوانا در بین نوجوانان و جوانان بزرگسال، دلایل اجتماعی (مثلا برای سرگرمی) ، تجربه کردن چیزای جدید ، نئشه کردن و احساس آرامش داشتنه. گرچه دلایل اجتماعی معمولاً بیشتر گزارش میشه، ولی به نظر می رسه استفاده از ماری جوانا به دلایل سعی در کنار اومدن با مشکلات و سازگار شدن باهاشون، مشکل زا تر باشه.

نکته‌ی مهم اینه که ممکنه افراد چندین دلیل همزمان برا استفاده‌ی ماریجوانا داشته باشن.
تو یکی از مطالعات، سه دسته الگوی منحصر به فرد برای استفاده از ماریجوانا تو افراد 19تا29 ساله پیدا شده. : 1) دلایل تجربی 2) نئشه کردن و دلایل آرامش 3) دلایل معمولی.

خب فواید ماریجوانا برای بدن انسان چیاست؟

طبق تحقیقات، ماریجوانا فواید فیزیکی و روانی هم داره اصولا ما هیچی تو دنیا مضر کامل یا سودمند کامل نداریم و دنیا نسبی عه.

ماریجوانا از برگ و گل خشک شده گیاه شاهدانه با اسم علمی کانابیس ساتیوا و کانابیس ایندیکا به دست میاد. حشیش از شیره همین دو مدل گیاه به دست میاد و ماده موثره خالص‌تر و بیشتری داره. یکی از مواد موثره گیاه شاهدانه THCیا تترا هیدرو کانابینوله.

مصرف ماریجوانا، مغز فرد رو تحریک میکنه تا مقدار زیادی دوپامین که یک ماده‌ی شیمیایی طبیعی القا کننده‌ی حس خوب هستش ترشح بشه. این چیزیه که به فرد بالاترین سطح حس خوب رو میده. این ممکن است درک حسی و درک فرد از زمان رو افزایش بده.

از اونجایی که ماریجوانا میتونه اثرات تسکین دهنده‌ی اضطراب داشته باشه ، بعضیا فک میکنن که میتونه به افراد مبتلا به اختلال دو قطبی که نوعی از افسردگی هستش که همراه با حالت شیداییه کمک کنه تا روحیه شون بهتر بشه.

اما تحقیقات نتایج ضد و نقیضی رو نشون دادن مثلا برخی افراد اثرات مثبتی مثل بهبود خلق و خو رو گزارش کردن اما برخی دیگه اثرات منفی مثل بدتر شدن شیدایی یا افکار خودکشی رو گزارش کردن.

جالبه بدونین که از ماریجوانا برای تسکین علائم حالت تهوع یا ناراحتی معده هم استفاده شده.

افزایش اشتها در هنگام مصرف هر نوع ماریجوانا معمول هست و منجر به چیزی می شود که عزیزان اهل دل بهش میگن "کره کردن" . این مورد خودش مزیتی برای افرادی هست که تحت شیمی درمانی برای سرطان هستن یا بیماریهای زمینه‌ای پیشرفته دارن که به علل مختلف ممکنه اشتها و روحیه شون کم شده باشه.

البته برای دیگران که به دنبال کاهش وزن هستند، این اثر می‌تونه یک نقطه ضعف در نظر گرفته شود.

ماریجوانا، همچنین میتونه فشار داخل چشم رو کاهش بده، که میتونه علائم گلوکوم رو برای چند ساعت کم تر کنه. گلوکوم یه بیماری مربوط به چشم عه که فشار داخل چشم به علل مختلف زیاد میشه.

دقت کنین که محققان نه تنها متوجه شدن که کانابینول یا روغن شاهدانه در کنترل کلی درد مفیده، بلکه گزارش کردن که این امر عوارض جانبی منفی ایجاد نمی‌کنه.

یه مطالعه در سال 2019 ارتباط بین مصرف کانابینول و کاهش درد مزمن رو مشاهده کرد. در حقیقت ، 94 درصد از شرکت کنندگان شاهد بهبود کیفیت زندگی خود بودن چون دردشون تو طولانی مدت کمتر شده بود. اخیرا هم یه آزمایش كوچكتر در مورد کانابینول موضعی اظهار داشت كه کانابینول میتونه در كاهش درد شدید و حتی احساس سرما و احساس خارش مفید باشه.

اگر رسانه‌های انگلیسی زبان رو دنبال کنید خیلی مواقع عبارت"داروی ماریجوانا" رو میشنوید!!!! حالا سوال اینجاس که آیا میشه به خاطر فواید ماریجوانا، به عنوان دارو ازش استفاده کرد؟

یه سوالی مهم دیگه اینه که چرا خیلی از دانشمندان عقیده دارن که نباید ماریجوانا مصرف بشه؟

ماریجوانا خیلی سریع، اثرش رو بعد مصرف نشون میده. اثرات طولانی مدت ممکنه به نحوه مصرف ، میزان مصرف و تعداد دفعات استفاده از اون بستگی داشته باشه. تعیین دقیق اثراتش سخته چون ماریجوانا تو خیلی از ایالت های متحده آمریکا غیرقانونیه و انجام مطالعات رو سخت و پرهزینه می کنه.

به طور کلی اگه بخوایم بررسی کنیم، عوارض استفاده‌ی کوتاه مدت ماریجوانا شامل این مواردن: اختلال در حافظه کوتاه مدت که یادگیری و حفظ اطلاعات رو دشوار می کنه، اختلال در هماهنگی حرکتی ، تداخل در مهارت های رانندگی و افزایش خطر آسیب دیدگی، تغییر قضاوت ، افزایش خطر رفتارهای جنسی که باعث تسهیل انتقال بیماریهای مقاربتی میشه و در دوزهای بالا، باعث پارانویا که یه نوع اختلال شخصیتیه و حتی روان پریشی میشه.

جالبه بدونین که ماریجوانا علاوه بر اثراتی که روی سیستم عصبی مرکزی یا همون مغز و نخاع داره، رو سیستم‌های تنفسی، قلبی عروقی، گوارشی و ایمنی هم اثر میذاره.

بیاین اول یه نگاهی به اثرات قلبی عروقی ماریجوانا بندازیم. ماریجوانا از داخل ریه ها به داخل جریان خون و از اونجا در سراسر بدن فرد حرکت میکنه. در عرض چن دقیقه ، ضربان قلب فرد ممکنه 20 تا 50 ضربان در دقیقه افزایش یابد. این ضربان قلب سریع می تواند تا سه ساعت ادامه پیدا کنه.

پس ماریجوانا، ضربان قلب رو بالا میبره، فشار خون در حالت طاق باز رو کمی افزایش میده ، و گاهی اوقات افت فشار خون وضعیتی ایجاد میکنه. اثرات قلبی عروقی تو حیوانات با هم فرق داره و معمولا تو اکثرشون کاهش ضربان قلب و افت فشار خون رخ میده. برون ده قلبی یعنی میزان خونی که قلب تو بدن پمپاژ میکنه افزایش پیدا میکنه و مقاومت عروق محیطی و حداکثر عملکرد ورزشی کمتر میشه. با مصرف مکرر این ماده، مطابق با افزایش فعالیت سیستم پاراسمپاتیک، فشارخون طاق باز کمی پایین میاد، افت فشار خون وضعیتی از بین میره ، حجم خون افزایش پیدا میکنه، ضربان قلب کم میشه و پاسخ های گردش خون به ورزش کاهش پیدا می کنه. اینا یعنی که کم کم نسبت به این ماده ی خارجی تو بدن تحمل ایجاد میشه و بیش تر اثراتش روی مغز به مرور از بین میره. به این مورد هم اشاره شده که اثرات قلبی و عروقی ماریجوانا برای بیشتر مصرف کنندگان جوان و سالم با مشکلات جدی همراه نیس ولی خب سکته قلبی، سکته مغزی و سایر عوارض جانبی قلبی عروقی گزارش شده.

کشیدن ماریجوانا توسط افراد مبتلا به بیماری های قلبی عروقی به خاطر عواقب ناشی از افزایش کار قلبی، افزایش سطح کاتکول آمین، کربوکسی هموگلوبین و افت فشار خون وضعیتی خطرات سلامتی زیادی ایجاد میکنه.

راستی، بذارین به این نکته هم اشاره کنم یکی از علائم بارز مصرف اخیر ماریجوانا، خونریزی ناحیه ای چشم عه. چشم ها قرمز به نظر می‌رسن چون ماریجوانا باعث گسترش رگ های خونی چشم میشه.

معمولا عزیزان دل بعد از استعمال ماریجوانا از قطره نفازولین به عنوان ضد احتقان استفاده میکنن تا این قرمزی چشم رو از بین ببرن. همینجا بگم که تلفظ درست این قطره هم naphazolinعه نه نفازولین.

در مورد اثرات تنفسیش هم، گفته شده که دود ماریجوانا دقیقاً مث دود تنباکو از انواع مواد شیمیایی سمی، از جمله آمونیاک و هیدروژن سیانید تشکیل شده که می تونه مجاری برونش و ریه‌ها رو تحریک کنه. افراد سیگاری که ماریجوانا نیز مصرف می کنند، بیشتر خس خس و سرفه می‌کنند. همچنین در معرض خطر افزایش برونشیت و عفونت های ریوی هستند. ماریجوانا ممکنه بیماری های تنفسی موجود ، مث آسم و فیبروز کیستیک رو تشدید کنه.

در مورد علائم دستگاه گوارشی، گفته می‌شه که کشیدن ماریجوانا میتونه باعث سوزش در دهان و گلو در حین استنشاق بشه.

اگه ماریجوانا به طور خوراکی مصرف بشه، میتونه باعث مشکلات گوارشی بشه. به عنوان مثال، ماریجوانای خوراکی به دلیل روشی که در کبد تخریب می‌شه ، میتونه باعث حالت تهوع و استفراغ بشه. همچنین ممکنه به کبد فرد آسیب برسونه. یادتونه گفتیم ماریجونا میتونه به عنوان ضد تهوع هم در بعضی موارد خاص مصرف بشه؟ خب THC به طور کلی میتونه یه اثر متناقض داشته باشه. به این صورت که تو یه سطح به عنوان ضد تهوع و ضد استفراغ عمل می کنه ولی در صورتی که به طور طولانی مدت مصرف بشه، میتونه باعث ایجاد تهوع و استفراغ بشه. خب حالا اگه به طور خوراکی مصرف بشه، این عارضه اش تشدید میشه.

علاوه بر این، تحقیقات روی حیوانات نشون داده که ماریجوانا ممکنه به سیستم ایمنی بدن آسیب برسونه و فرد رو در برابر بیماری ها آسیب پذیرتر کنه. البته برای درک کامل اثرات ، باز تحقیقات بیشتری لازمه.

خب همه میدونیم که عمده ترین اثر ماریجوانا روی مغزه. در مورد نحوه ی اثرش رو مغز هم بیش تر صحبت میکنیم. اینجا میخوایم در مورد اثرات منفیش رو مغز صحبت کنیم.

دوزهای بسیار زیاد ماریجوانا میتونه باعث توهم یا هذیان بشه علت اصلی ابیوز یا سومصرف بین جوانان هم رسیدن به این مرحله اس.

ماریجوانا تو بخشی از مغز به اسم هیپوکمپ ،نحوه‌ی پردازش اطلاعات رو تغییر می‌ده. پس ممکنه قضاوت فرد مختل بشه. هیپوکامپ مسئول حافظه هم هست؛ بنابراین ممکنه هنگام نئشگی ممکنه اختلال در حافظه داشته باشیم.

تغییرات دیگه هم که توی سایر بخش‌های مغز مثل مخچه و گانگلیون‌های پایه یا basal ganglion ایجاد میکنه. این دو تا ناحیه تو مغز، نواحی هستن که تو حرکت و تعادل نقش دارن. ماریجوانا ممکن است تعادل، هماهنگی و واکنش انعکاسی فرد رو تغییر بده. پس به خاطر همین هست که میگیم رانندگی در حین مصرف یا بعد از مصرف ماریجوانا اصلا ایمن نیس.

وقتی فرد از حالت نئشگی بیرون میاد، ممکنه احساس خستگی یا کمی افسردگی بکنه. در بعضی از افراد، ماریجوانا می تونه باعث اضطراب بشه.

راستی، بررسی شده که خلاف تصور خیلی از مصرف کنندگان ماریجوانا، استفاده از ماریجوانا هیچ تأثیر مثبتی بر تفکر واگرا ( یا همون خلاقیت) در مصرف کنندگان تازه کار نداشته و خلاقیت رو در مصرف کنندگان عادی کاهش هم داده.

در افراد کمتر از 25 سال ، که مغز آنها هنوز به طور کامل رشد نکرده ، ماریجوانا می‌تونه تأثیر پایدار بر روند تفکر و حافظه داشته باشه. تو افرادی که به طور دراز مدت ماریجوانا مصرف می‌کنن، رضایت و موفقیت زندگی کاهش پیدا میکنه؛ که اگر فرد از اوایل دوران جوانی ماریجوانا مصرف کرده باشه، این اثر بیشتر خودش رو نشون میده.

استفاده از ماریجوانا در دوران بارداری هم میتونه روی مغز نوزاد متولد نشده تأثیر بذاره. نوزاد به دنیا اومده ممکنه در حافظه ، تمرکز و مهارت حل مسئله دچار مشکل بشه. بعد از تولد نوزاد هم ماریجوانا تو شیر مادر دیده شده و میتونه با مصرف شیر مادر توسط نوزاد به نوزاد منتقل بشه.

اعتیاد به مصرف ماریجوانا نادر در نظر گرفته میشه ولی به وضوح رخ میده و خیلیم در حال زیاد شدنه، به خصوص بین جوونا.

همچنین ممکنه در اثر مصرف بیش از حد ماریجوانا، مسمومیت با ماریجوانا رخ بده. به این صورت که اول مسمومیت حاد خودش رو به شکل همون علائمی نشون میده که مصرف کنندگان تفریحی ماریجوانا ازش لذت می برن. علائمی مثل سرخوشی ، عدم ادراک زمان و مکان، تشدید تجارب حسی عادی و اختلال حرکتی. مصرف کنندکان ماریجوانا از همه ی اثرات مسمومیت باهاش لذت نمی برن. چون برخی از اونا واکنش های روانشناختی ناخوشایندی مثل وحشت ، ترس یا افسردگی رو تجربه می‌کنن. مسمومیت حاد همچنین رو قلب و سیستم عروقی تأثیر میذاره و در نتیجه منجر به بالا رفتن صربان قلب ناشی از ماریجوانا و افت فشار خون وضعیتی میشه .تضعیف سیستم عصبی مرکزی((CNS و تنفسی با دوزهای بالا تو مدل های حیوانی هم مشاهده شده.

دوزهای استنشاقی 2 تا 3 میلی گرم THC و دوزهای خوراکی 5 تا 20 میلی گرم THC میتونه باعث اختلال در توجه، حافظه، عملکرد اجرایی و حافظه کوتاه مدت بشه. دوزهای بالاتر از 7.5 میلی گرم بر متر مربع استنشاق تو بزرگسالان و دوزهای خوراکی 5 تا 300 میلی گرم در کودکان می‌تونه علائم شدیدتری مانند افت فشار خون، وحشت، اضطراب، تشنج میوکلونیک، هذیان و سرکوب تنفسی رو ایجاد کنه. مسمومیت با ماریجوانا میتونه منجر به روان پریشی حاد در بسیاری از افراد بشه. علائم روانپزشکی مشاهده شده در برخی مطالعات شامل ترس از مرگ ، وحشت غیر منطقی و ایده های پارانوئید هستش.

اینم بگم که تا حالا کسی به خاطر مسمومیت با ماریجوانا کشته نشده، مگه اینکه حین مسمومیت، به خاطر افکار پارانوئیدیش دست به خودکشی زده باشه.

خب دیگه فک کنم وقتشه که ببینیم ماریجوانا چیه؟

همونطور که گفتم، ماریجوانا به برگ‌ها و گل‌های خشک و دانه و ساقه‌ی گیاه شاهدانه گفته میشه. شاهدانه انواع مختلفی داره که به دو نوع اصلیش Cannabis sativa یا Cannabis indica گفته می شه. این گیاه مواد موثری مثل تتراهیدروکانابینول ( (THC و کانابیدیول (CBD)داره. گل ها بالاترین میزان تجمع ماریجوانا رو دارن و بعد از گل ها به ترتیب برگ ها و دانه و ساقه‌ی شاهدانه حاوی بیش ترین مقدار ماریجوانا هستن. از دانه های شاهدانه میشه روغن و صابون تهیه کرد. همچنین دانه شاهدانه رو میتوان به عنوان یک خوراکی مغدی میل کرد. گل و ماریجوانا، برگ های بالایی و گل گیاه هستن. حشیش هم از فشردن گل و صمغ گیاه به دست میاد. اسامی مصطلح دیگه ی ماریجوانا، حشیش، کانابیس و Weed یا همون علف عه که در ایران هم با نام گل معروفه. البته تفاوت‌های مختصری تو روش تهیه ی اینایی که گفتم وجود داره و نمیشه گفت همشون یه چیزن ولی همشون از گیاه شاهدانه به دست میان و تقریبا اثر یکسانی رو القا میکنن. حالا تفاوت گل با ماریجوانا چیه؟ ماریجوانا فقط برگ گیاه شاهدانه اس و از یک نوع گیاه گرفته میشه ولی گل ترکیبی از گیاه شاهدانه‌ی دوجنسه هست که 7 برابر بیش از شاهدانه‌ی معمولی، THCو مواد شیمیایی داره. حالا من وارد جزییاتش دیگه نمیشم، فکر کنم اگر قصدمون آگاهی باشه در همین حد کافیه.

اثرات کوتاه مدت ماریجوانا چیا هستن؟

همونطور که اشاره کردیم، وقتی شخصی ماریجوانا می کشه، این ماده به سرعت از ریه هاش به جریان خون منتقل می شه. خون این ماده یشیمیایی رو به مغز و سایر اندام ها در سراسر بدن می رسونه. وقتی که فرد ماریجوانا رو بخوره یا بنوشه، بدن THC رو آهسته تر جذب می کند. در این صورت، افراد مصرف کننده، معمولاً بعد 30 دقیقه تا 1 ساعت اثرات ماریجوانا رو تو بدنشون حس میکنن. بله ماریجوانا رو میشه خورد. چجوری؟!

خب غذاها و نوشیدنی های ماریجوانا در طول تاریخ، تا 1000 سال قبل از میلاد، مصرف می‌شده. ماریجوانا تو چین و هند باستان به عنوان دارو استفاده می‌شده و اوایل قرن نوزدهم به داروهای غربی وارد شد.

از محصولات ماری جوانا خوراکی مثل الکل برا تسکین استرس و ایجاد سرخوشی هم استفاده می شده.

تو آمریکا، استفاده ی تفریحی از محصولات ماری جوانا خوراکی طی دهه ی 1960 رواج پیدا کرد و امروزه بسته به قوانین ایالتی، انواع مختلفی از خوراکی ها به طور قانونی و غیرقانونی در دسترس هستن. مثلا، صمغ ها، آب نبات ها، شکلات ها، کپسول ها، چای ها و روغن ها برخی از محصولات خوراکی ماریجوانا هستن که هم تو داروخانه های قانونی ماری جوانا و هم از طریق بازار غیرقانونی ماری جوانا به فروش می رسن.

علی رغم غیرقانونی بودن مصرف ماریجوانا افراد به روش های مختلفی ماریجوانا را مصرف می کنن و با وجود نبودن محصولات خوراکی ماریجوانا تو ایران، علاقه مندان به خوردن ماریجوانا، با ترکیب کره یا روغن با ماریجوانا و مخلوط کردن اون تو غذاهای پخته شده و سایر دستور العمل ها، ماریجوانا را به صورت خوراکی مصرف می کنن.

خوبه بدونیم که تاثیرات رفتاری ماریجوانای خوراکی تقریبا با تاثیراتش هنگام مصرف استنشاقیش یکسانه و چون در خوراکی‌هایی مثل کیک با مقدار بیشتری استفاده میشه میتونه اثراتش شدیدتر هم باشه.

THC روی گیرنده های خاص سلول مغز که به طور معمول به مواد شیمیایی طبیعی مثل THC واکنش نشون می‌دن ، تاثیر میذاره. این مواد شیمیایی طبیعی در رشد و عملکرد طبیعی مغز نقش دارن.

ماریجوانا قسمت هایی از مغز رو فعال می کنه که بیشترین تعداد گیرنده ها رو تو خودش جا داده. این باعث "نئشگی" که مردم احساس می کنن میشه. سایر اثراتش رو مغز هم، شامل حواس تغییر یافته (به عنوان مثال ، دیدن رنگهای روشن تر)، تغییر حس زمان، تغییر روحیه، اختلال در حرکت بدن، مشکل در فکر کردن و حل مسئله، حافظه ضعیف، توهم (اگر در دوزهای بالا مصرف بشع)، هذیان (وقتی در دوزهای بالا مصرف میشه)، روان پریشی ( که بیش ترین خطرش وقتیه که ماری جوانای با قدرت بالا به طور منظم مصرف بشه است).

همونطور که گفتیم، ماریجوانا روی رشد مغز هم تأثیر میذاره. وقتی که افراد در دوران نوجوونیشون مصرف ماریجوانا رو شروع می کنن، این دارو ممکنه تفکر، حافظه و عملکردهای یادگیری رو از بین ببره و رو چگونگی ایجاد ارتباط مغز بین مناطق لازم برای این عملکردها تاثیر بذاره. محققان هنوز در حال مطالعه هستن که بفهمن اثرات ماریجوانا چه مدت طول می‌کشه و آیا برخی تغییرات دائمی هستن یا نه.

به عنوان مثال، مطالعه ای در نیوزیلند، نشون داد كه افرادی كه از سالهای نوجوونی مصرف ماریجوانا رو شروع می كردن و به طور مداوم این مصرف رو ادامه دادن ، در سن 13 تا 38 سالگی به طور متوسط ​​8 امتیاز ضریب هوشیشون رو از دست دادن. توانایی های ذهنی این گروه افراد اگه حتی ماریجوانا رو در بزرگسالی ترک کنن کاملاً بر نمی‌گرده. ولی کسایی که از بزرگسالی شروع به کشیدن ماری جوانا کردن ، ضریب هوشیشون کاهش چندانی نداشته.

اگه خاطرتون باشه گفتیم قراره رو موضوع اعتیاد به ماریجوانا بیش تر بحث کنیم. یه عده میگن ماریجوانا اعتیاد و به خصوص وابستگی فیزیکی ایجاد نمیکنه. یه عده هم عقیده ای کاملا خلاف این عقیده رو دارن و میگن ماریجوانا هم وابستگی فیزیکی و هم وابستگی روانی ایجاد میکنه. خب حالا کدومشون درسته؟

اصلا اعتیاد چجوری ایجاد میشه؟

اعتیاد ، مشکلی تو قسمت یادگیری و حافظه‌ی مغزه و تمام داروهای سومصرف شونده توی "مسیر پاداش" کار می‌کنن. یعنی مسیری که توش ما یاد می گیریم کارهایی مانند خوردن و روابط جنسی رو انجام بدیم و لدت ببریم. تمام داروهایی که سوء مصرف میشن باعث ترشح دوپامین از مغز میشن و یادگیری رو تقویت میکنن. در عین حال ، استفاده‌ی مزمن هر ماده اعتیاد آوری روی قسمت هیپوکمپ مغز که برای حافظه و یادگیری جدید خیلی مهمه، تاثیر منفی میذاره. این مواد باعث کوچیک شدن هیپوکمپ میشن و توانایی یادگیری چیزهای جدید رو مختل میکنن. این قضیه در مورد الکل، کوکائین، مت آمفتامین، هروئین، نیکوتین و THC یا همون ماریجوانا صدق می‌کنه. پس یعنی بله، ماریجوانا هم میتونه فرد رو به خودش وابسته و معتاد کنه.

حدود 30 درصد از مصرف کنندگان ماریجوانا به یه اختلال در مصرف ماریجوانا مبتلا می‌شن که این اختلال معمولا همون اعتیاد یا وابستگی به مصرفش هستش.

وابستگی به ماریجوانا، بسیار شبیه سایر اختلالات وابستگی به مواد است، گرچه احتمال داره شدتش نسبت به اعتیاد های ایجاد شده توسط سایر مواد، کمتر باشه.

مرز بین سو مصرف و اعتیاد، بیش تر به این مربوطه که شخص چقدر اون فعالیت رو انجام میده و چقدر سخته که بدون انجام این فعالیت، که اینجا مدنظرمون مصرف ماریجوانا هستش، با زندگیش سازگار بشه. نمیدونیم که مصرف ماریجوانا چه مقدار باعث وابستگی می‌شه و احتمالاً در افراد مختلف، متفاوت هستش. ولی گفته میشه از هر 11 نفر مصرف کننده‌ی ماریجوانا، یک نفر بهش اعتیاد پیدا میکنه. همچنین ممکنه وابستگی به ماریجونا، بدون اعتیاد به ماریجوانا اتفاق بیفته. وابستگی و اعتیاد تو دو ناحیه مختلف مغز روی میدن. با این حال ، معمولاً وابستگی و اعتیاد با هم ایجاد می شن.

باید به این مورد هم دقت کرد که قدرت ماریجوانا تو 20 سال گذشته افزایش پیدا کرده. سطح THC بالاتر، احتمال اعتیاد رو افزایش میده. در طول چند سال اخیر هم تعداد افرادی که به ماریجوانا اعتیاد پیدا کردن خیلی بیش تر شده. اعتیاد به ماریجوانا هم جسمی و هم روانی عه. موقع اعتیاد جسمی، بدن هوس ماده تحریک کننده رو می‌کنه. ولی وقتی اعتیاد از نظر روانی ایجاد میشه، فرد به صورت آگاهانه اثرات دارو رو می‌طلبه.

علائم اعتیاد به ماری جوانا مثل علائم اعتیاد به سایر مواد مخدره.

علائم رایج بیشتر شامل تحمل افزایش یافته به ماریجوانا و نیاز به دوز های بیشتر در دفعات بعدی مصرفه این افزای ش دوز همبه علت تحمل بدن به اون ماده خاصه ، جدا شدن از دوستان و خانواده هم از دیگر علائم ترک ان.

علائم ترک به طور کلی حدود سه هفته پس از آخرین استفاده شروع می‌شن. علائم ترک اعتیاد یا withdrawal syndrome ممکنه شامل این موارد باشن: حالت تهوع، لرزیدن، اضطراب، کاهش وزن، بیخوابی، تحریک پذیری، افسردگی، بی قراری و ولع.

چجوری میشه تشخیص داد که فردی به ماریجوانا مصرف کرده؟

اولا این که همونطور که تو اثرات ماریجوانا صحبت کردیم، سفیدی چشم افراد قرمز میشه، اشتهاشون به صورت غیر طبیعی زیاد میشه این افراد معمولا مدت ها به یک محل یا یک شی خیره میشن. و همچنین خنده های بی مورد و بی دلیل دارن. چشم‌هاشون حالت خطی به خودش میگیره ومیتونید از روی این علایم متوجه بشید.

از حدود 40 سال پیش، محققا شروع کردن به گشتن دنبال درمان های روانشناختی سوءمصرف ماریجوانا.. درمان های رفتاری ، مثل درمان تقویت انگیزشی (MET) ، رفتار درمانی شناختی (CBT) و مدیریت احتمالی (CM) ، و همچنین درمان های مبتنی بر خانواده به دقت ارزیابی شدن و به نظر، مفید میان.

ولی بهترین راه همیشه پیشگیری عه. یعنی خب اگه مطمئنین که نمیخواین به این ماده وابسته شین، توصیه میشه که اصلا سراغش نرین. چون خیلیا پس از یه مدت ترک، دوباره شدیدتر از اولین دفعه شروع به مصرفش میکنن. ولی خب اینم بگیم که ترک ماریجوانا اصلا غیر ممکن نیست و با کمک مشاوره و افراد قابل اعتماد و اراده کردن میشه کلا کنارش گذاش و به طور خلاصه، ترک ماریجوانا شدنیه.

شاید شنیده باشین که ماریجوانا مصارف پزشکی هم داره و تو بعضی کشور ها مثل آرژانتین، استرالیا، ایتالیا، آلمان، ایرلند، فنلاند، هلند، بعضی از ایالت‌های آمریکا و غیره که ایران شاملش نیس به خاطر فواید پزشکیش استفاده میشه.

اینجا بازم از گیاه ماریجوانا یا مواد شیمیایی موجود در اون به عنوان منشا ماریجوانای پزشکی استفاده می‌شه. پس در واقع ماریجوانایی که به مقاصد پزشکی مصرف میشه میتونه همون ماریجوانایی باشه که به مقاصد تفریحی مصرف میشه.

البته یه نکته‌ای هس که لازم میدونم بهش اشاره کنم. ماریجوانا خودش بیش از 100 جزء فعال داره. که یکیش THC و یکی دیگش کانابیدیول (CBD) عه. مثلا گیاه شاهدانه یه نوع عصاره‌ای داره که معروفه به CBD (مخفف کانابیدیول). این ماده ماری جوانا خاصیت سرخوش کنندگی خیلی کم تری داره و داروش هم توی داروخانه‌های ما موجوده. سویه های غالب CBD یا کانابیدیول، THC کمی دارن یا اصلا ندارن.

محققان در حال بررسی این موضوع هستند که آیا ماریجوانا پزشکی می تونه به درمان تعدادی از بیماری‌ها کمک کنن یا خیر. این بیماری ها شامل : بیماری آلزایمر، از دست دادن اشتها، سرطان، بیماری کرون(که یک بیماری شدید گوارشی عه)، بیماری هایی که رو سیستم ایمنی بدن اثر میذارن مثل ایدز یا MS، صرع، گلوکوم، اسکیزوفرنیا و اختلال استرس پس از حادثه یا PTSD، اسپاسم عضلانی، حالت تهوع، درد هستن.

درمان این بیماری ها توسط ماریجوانا به استثنای چن مورد، هنوز به اثبات نرسیده و تحقیقات داره روی این موارد صورت میگیره.

بیشترین شواهد در مورد اثرات درمانی شاهدانه، مربوط به تواناییش در کاهش درد مزمن ، حالت تهوع و استفراغ ناشی از شیمی درمانی و اسپاستیسیتکه ،یا همون سفتی عضلانی، ناشی از MS هستش..

. FDA یا همون سازمان غذا و دارو آمریکا، اخیراً Epidiolex رو که از CBD ساخته شده، به عنوان درمانی برای افرادی که تشنج بسیار شدید یا صعب العلاج دارند، تأیید کرده. دیده شده که برخی از افراد بعد مصرف این دارو، دچار افت شدید تشنج شدن.

خب حالا آیا FDA ماریجوانای پزشکی رو تأیید کرده؟

کانابیدیدول Epidiolex تو سال 2018 برای درمان تشنج همراه با دو نوع نادر و شدید صرع ، سندرم لنوکس-گاستاوت و سندرم دراوت تأیید شد. همچنین FDA برای درمان حالت تهوع و استفراغ ناشی از شیمی درمانی، دو داروی کانابینوئیدی ساخته شده توسط انسان رو تأیید کرده. دوتا داروی درونابینول و نابیلون برای درمان تهوع و استفراغ ناشی از شیمی درمانی هم توسط FDAتایید شدن.

علاوه بر اینا، چندین داروی مبتنی بر ماریجوانا تأیید شده یا تحت آزمایشات بالینی قرار گرفته. نابیکسیمول، اسپری دهانی ایه که در حال حاضر در انگلستان ، کانادا و چندین کشور اروپایی برای درمان اسپاسم عضلانی و درد نوروپاتیک که ممکنه همراه با MS باشه، در دسترسه. این دارو شامل ترکیب THC و CBDعه.

به نظر میاد که بهتره در ایران هم روی این موضوع تحقیقات بیش تری انجام بشه تا در صورت فراهم بودن شواهد کافی، زمینه ی مناسب برای ورود داروهای موثر بر بیماری هایی که ذکر شد به سیستم دارویی کشور ایجاد بشه.

به طور کلی مصرف تفریحی ماریجوانا تو کشورهایی مثل هلند، کانادا، آفریقای جنوبی، اوروگوئه و گرجستان، 17 ایالت آمریکا که اخیرا نویورک هم جزو از این ایالت ها شد، و همچنین یکی از شهرهای استرالیا قانونی عه.

چرا ماریجوانا تو همه ی کشورا قانونی نمی شه؟

یکی از مهم‌ترین دلایل قانونی نشدن ماری جوانا در سایر کشورها از جمله خود ایران، عدم آموزش صحیح جوانان و نوجوانان است. متأسفانه به علت اینکه تو سنین پایین، آموزش‌های مناسب ارائه نمیشه، خیلی از جوانان بدون داشتن هیچ‌گونه آگاهی نسبت به عوارض ماری‌جوانا، مصرفش میکنن. دومین دلیل قانونی نشدنش هم عوارض جانبی و اعتیاد ناشی از مصرف ماریجواناست که راجع بهشون به طور مفصل صحبت کردیم.

از دلایل قانونی شدنش هم به نظرم میشه به منافع اقتصادی ناشی از خرید و فروش و واردات و صادرات ماریجوانا میشه اشاره کرد. البته باید در نظر داشت که قانونی شدن یه ماده میتونه از سوءاستفاده ی افراد سودجو و کلاهبرداری ها و مصرف ماده‌ی تقلبی توسط مصرف کنندگان جلوگیری کنه.

تهیه‌ی یه ماده شکل قانونی و از محل درست و استاندارد نشاندهنده‌ی ضمانت اون ماده هست. مثلا ممکنه یه فردی ماده‌ی تقلبی رو به تنهایی یا با ترکیب کردن با موادی غیر از ماریجوانا به عنوان ماریجوانا به شکل غیر قانونی بفروشه و این مورد به نظرم عواقب زیادی میتونه داشته باشه. یه مسئله ی روانشناسی هم این هستش که ممنوع کردن استفاده از یه ماده از نظر روان شناسی میتونه اثر معکوس رو افراد و به خصوص نوجوانان و جوانان بذاره. مثلا طبق یه مطالعه که اخیرا انجام شده، مشاهده کردن که نوشته های روی سیگار که ضررهای مصرف دخانیات رو هشدار میدن، باعث ترغیب بیش تر فرد به مصرفش میشه. پس ممنوع کردن مصرف ماریجوانا هم میتونه فرد رو بیش تر به مصرف این ماده ترغیب کنه.

به هر حال هم به قانونی شدن و هم به غیر قانونی موندن ماریجوانا میشه با زاویه های دید متفاوتی نگاه کرد. اینجا به نظر سبک سنگین کردن مزایا و معایب هر دو مورد مهمه. باید بررسی بشه معایب این تصمیم در مقابل مزایای اون قابل چشم پوشی هست یا نه.

ما سعی کردیم توی این قسمت مزایا و معایب ماریجوانا را بهتون بگیم تا اندکی هم شده اطلاعاتتون رو کامل تر کنیم و اگر قراره تصمیمی بگیرید با چشم باز بهش نگاه کنید.

مطمئنا هم خود فرد بهتر از هر کس میتونه خودش رو بشناسه و بفهمه تو این دنیا چه مسیری رو دوس داره برای خودش ترسیم کنه. مطمئن باشین که حتی اگه "همه چیز" هم نباشه، "خیلی چیزا" دست خودمونه : ))

بقیه قسمت‌های پادکست پاددارو را می‌تونید از طریق CastBox هم گوش بدید: