راهنمای ساخت یک رزومه بینظیر برای برنامهنویسها و مهندسهای نرمافزار
ترنس کوئو، فریکدکمپ — راستش را بخواهید، من توسعهدهنده باتجربهای نیستم. سابقه کار چندانی هم ندارم. حقیقتش را بگویم، وقتی این رزومه برنامهنویسی را نوشتم، دانشجوی سال آخری بیش نبودم. اما این رزومه کاری کرد که من از گوگل، فیسبوک، آمازون، مایکروسافت، اپل، و کلی جای دیگر مصاحبه بگیرم!
من همان آدمی هستم که وقتی تازه دنبال کار بود، کیلو کیلو رزومه میفرستاد که مقصد هیچکدامشان به جایی جز ریسایکلبین شرکتها ختم نمیشد. چهار سالِ آزگار طول کشید تا بالاخره کشف کنم که چطور میتوان کاری کرد که مسئول استخدام بیحوصلهای که ساعت پنج عصر در بین خرواری از رزومهها گیر افتاده، ناگهان خواب از سرش بپرد!
من راه درست را با چهار سال آزمون و خطای فراوان کشف کردم. اما شاید اگر یکی پیدا میشد و همان سال دوم دانشگاه یک رزومه درست و حسابی جلوی من میگذاشت، آن را برایم تشریح میکرد و نوشتنش را یادم میداد، دیگر اینقدر چشم انتظار یک تلفن و ایمیل از شرکتها نمیماندم. در این مطلب میخواهم نقش آن یک نفر را برای شما ایفا کنم. قرار است رزومهای که از گوگل، فیسبوک، آمازون، مایکروسافت، و اپل برایم مصاحبه گرفت را خط به خط برایتان تحلیل کنم و اصولی که برای نوشتن رزومه یاد گرفتهام را با شما در میان بگذارم.
چهار سال طول کشید تا من به این توصیهها برسم، اما شما میتوانید کل تجربه چهارساله مرا به همین سادگی، در حالی که روی تخت لم دادید و یک لیوان چای قندپهلو نوش جان میکنید یاد بگیرید! با این اصول میتوانید فقط با درست نشان دادن خودتان و بدون گفتن هیچ دروغی، به شرکتها نشان بدهید که میتوانید نیروی خوبی برایشان باشید. امیدوارم اگر در جایگاه چهار سال پیش من هستید، این پست به شما کمک کند و بتوانید با آزمون و خطاهای خیلی کمتری به شغل دلخواهتان برسید.
این شما و این رزومهای که انبوهی از مصاحبهها در شرکتهای بزرگ تکنولوژی را برای من به ارمغان آورد:
این رزومه با کمک رزومهساز آنلاین کوئرا بازنویسی شده است.
شاید میلیونها روش برای انجام یک کار وجود داشته باشد، اما اصول انجام آن کار از تعداد انگشتهای دست بیشتر نیستند. کسی که اصول را بفهمد، میتواند با موفقیت روش خودش را انتخاب کند. کسی که روشها را تست میکند و اصول را نادیده میگیرد، قرار است حسابی به مشکل بخورد.
- رالف والدو امرسون
ضروریات در یک نگاه
اول بیایید یک نگاه کلی به این رزومه بیندازیم:
۱. خلاصه اما مفید
مسئولان استخدام نمیتوانند تا شب بنشینند و رزومه شما را بخوانند. به طور میانگین، هر رزومه کمتر از ۶ ثانیه توسط مسئولان استخدام بررسی میشود! پس رزومهتان را مختصر و مفید نگه دارید.
۲. ثابت بودن دیزاین و فونت در همه بخشها
مطمئن شوید که همه بخشها ظاهر مشابهی دارند. تغییر ندادن دیزاین، خواندن رزومه را آسانتر میکند. هرچه خواناتر بهتر!
بخشهای رزومه
حالا بیایید تکتک قسمتهای این رزومه را با هم بررسی کنیم:
۱. من کیام؟
بیایید از سادهترین بخش شروع کنیم؛ یعنی اسمتان. اسمتان را در بالای رزومهتان بنویسید، یک فونت راحتخوان برایش بگذارید، سایزش را بزرگ کنید، و رنگی برایش بگذارید که به راحتی قابل خواندن باشد.
نیازی نیست رنگهای عجیب و غریب بگذارید یا دنبال فونتهای خاص بگردید. یک فونت ساده و خوانا بهترین انتخابی است که میتوانید داشته باشید. هدف شما این نیست که مسئول استخدام را با شوک ناشی از رنگهای جیغ فراری بدهید؛ بلکه صرفا قرار است کاری کنید که او بتواند در اولین نگاه و به راحتی اسمتان را بخواند. میخواهید کاملا یادش بماند که شما کی هستید. هرچقدر مسئول استخدام کمتر برای خواندن رزومه به زحمت بیفتد، آدم خوشحالتری خواهد بود. و یک آدم خوشحال بیشتر ممکن است که از شما برای مصاحبه دعوت کند!
اگر از رزومهسازهای آنلاین استفاده کنید، نگرانی انتخاب رنگ و فونت را نخواهید داشت؛ کل کاری که باید بکنید این است که اطلاعاتتان را در فرمهای مربوطه وارد کنید. رزومهساز خودش به طور خودکار همه چیز را در یک قالب ساده و تمیز جا میدهد.
خلاصه: کاری کنید که مسئول استخدام برای پیدا کردن و خواندن اسم شما حتی به یک ذره زحمت هم نیفتد!
۲. اطلاعات تماس
پیدا کردن اطلاعات تماس شما باید همانقدر راحت باشد که پیدا کردن اسمتان. این نکته خیلی مهم است! هر چیزی را هم که اشتباه کردید، این یک قلم را نباید اشتباه کنید! اگر شماره یا ایمیلیتان را اشتباه بنویسید، طرف چطوری قرار است با شما تماس بگیرد؟ آن وقت روزها و ماهها در انتظار جواب درخواستهایتان پیر میشوید و هزاران بار به لیاقت و مهارت خودتان شک میکنید، بدون این که بفهمید اصلا مشکل از یک جای دیگر بوده است.
برای این که بیشتر خودتان را معرفی کنید، میتوانید اکانت استکاورفلو، گیتهاب، بیتباکت و لینکدینتان را هم اضافه کنید؛ مثلا میتوانید لوگوی هرکدام را بگذارید و آن را به صفحه مورد نظر لینک کنید تا رزومهتان زیادی شوغ نشود.
خلاصه: اطلاعات تماستان را با دقت بنویسید، چون اگر اشتباه کنید هیچکس قرار نیست با شما تماس بگیرد.
۳. سابقه کاری
وقتی آدم دانشجو است و هیچوقت در عمرش سر کار نرفته، با خودش فکر میکند که هیچ شرکتی قرار نیست حتی نیمنگاهی به رزومهاش بیندازد. نترسید، یادتان باشد که این رزومه مال سال آخر من در دانشگاه است. من این فرصت را داشتم که در کارآموزیهای تابستانی کمی تجربه کسب کنم، اما لازم نیست حتما چنین چیزی در چنته داشته باشید تا مصاحبه بگیرید. اگر به این نتیجه رسیدید که خیلی چیز مرتبطی برای گذاشتن در این قسمت ندارید، میتوانید مستقیم بروید سراغ بخش «پروژههای شخصی» و آنجا جولان بدهید.
اگر سابقه کار دارید، خوش به حالتان! اما یادتان باشد که هر سابقه کاری را نباید در رزومه گذاشت. اگر دنبال کار برنامهنویسی یا مهندسی نرمافزار میگردید، فقط شغلهایی را ذکر کنید که مهارتهای لازم برای انجام آنها، به مهارتهای لازم برای این جایگاه شغلی ربط داشته باشند. متاسفانه، توانایی شما در صندوقداری یا سرو کردن غذا هیچ دلیلی بر این که مهندس نرمافزار خوبی خواهید شد، نیست.
مسئولین استخدام دنبال کارجویانی میگردند که مجموعه مهارتهای (Skill set) لازم برای آن شغل بهخصوص را داشته باشند. هر چیز غیرمرتبطی که در رزومه ذکر شود، فقط باعث گمراهی است و وقت مسئول استخدام را بیخودی میگیرد. پس فقط تجارب کاریای را ذکر کنید که به هر نوعی به جایگاه شغلیای که دنبالش هستید ربط داشته باشند.
خلاصه: فقط سوابق شغلی مهم و مرتبط را بنویسید. اگر سابقه شغلی ندارید، مهم نیست؛ بخش «پروژههای شخصی» نجاتبخش شماست!
۴. توضیحات شغلهای پیشین
این بخش یکی از سختترین بخشهای رزومه است. صرف گفتن اسم و رسم شرکتی که آنجا کار کردید خیلی به درد کسی نمیخورد؛ اصل قضیه این است که بگویید آنجا چه کار کردید. از آن مهمتر، باید این کارها را طوری توضیح بدهید که خواننده بفهمد شما در آن شرکت آدم تاثیرگذاری بودهاید و نقش مهمی در پیشرفت شرکت داشتهاید. باید نشان بدهید که نه تنها از پس شغلی که برایش اپلای کردهاید برمیآیید، که آن را خیلی هم خوب انجام میدهید. قرار است چیزی بنویسید که مسئول استخدام تا آن را خواند با خودش بگوید «این آدم همون چیزهایی رو بلده که ما میخوایم! این آدم تو پیشرفت شرکت قبلیش نقش داشته. این کسیه که ارزش مصاحبه و حتی همکاری رو داره!»
من میخواستم موفقیتهای گذشتهام – هرچند محدود – را به بهترین شکل ممکن در رزومهام به نمایش بگذارم. برای این کار، از یک فرمول عالی استفاده کردم که لازلو باک (Laszlo Bock)، مدیر ارشد سابق منابع انسانی گوگل، ساخته است:
«انجام کار x، به مقدار y، از طریق z.»
من این فرمول را تا میتوانستم در رزومهام استفاده کردم. اگر نگاه کنید، میبینید که عملا همه توضیحات شغلها و پروژههای من یک مدلی از همین فرمول هستند. (مشخصه که زیادی عاشق این فرمولم؟)
مثلا این یکی را ببینید:
بهبود هشت درصدی عمر باتری دستگاه، با اضافه کردن سنسور سوختسنج و ایجاد وضعیت ذخیره باتری
- انجام x – ترکیب سنسور سوختسنج و ایجاد وضعیت حفظ باتری
- به مقدار y – 8%
- از طریق z – بهبود عمر باتری دستگاه
آن بخش x را به هزار و یک روش میشود بیان کرد. مثلا من یک بانک واژگان برایتان جمع کردم که کلمات خیلی بدردبخوری برای توصیف این قسمت دارد:
این هم یک سری نمونهجمله که میتوانید با پرکردن جاهای خالیشان، جملات مناسبی برای رزومه خودتان بسازید:
- کاهش ___ درصدی ____ از طریق ______
- طراحی مجدد _____ به منظور _______
- پیاده سازی ______ به اندازه _____ با هدف ______
- بهبود ____ درصدی _____ با یکی کردن ______
- استفاده از _____ برای ساختن _____ و رسیدن به ________
- ایجاد ________ با اضافه کردن ______
خلاصه: از فرمول «انجام کار x، به مقدار y از طریق z» برای نشان دادن موفقیتهایتان در شغلهای قبلی استفاده کنید. این موثرترین و واضح ترین راه برای نشان دادن میزان اثرگذار بودن خودتان به مسئولین استخدام و مدیران است.
۵. تکنولوژیها
من بعد از این که توضیحات هرکدام از سوابق کاریام را دادم، زیرش مینویسم که از چه تکنولوژیهایی در آن کار استفاده کردهام. اینطوری خواننده میتواند با یک نگاه بفهمد چه چیزهایی بلدم، و اگر حوصله خواندن توضیحاتم برای سوابق کار را نداشت، با همین تکنولوژیها هم میتواند برداشتی کلی از تواناییهایم به دست بیاورد. من همین تکنیک را برای بخش پروژهها هم پیاده کردهام.
وقتی لیست مفصلتر تکنولوژیها را کنار سوابق کار و پروژههای مرتبط به آنها میآورم، رزومهام یک مزیت دیگر هم پیدا میکند: میتوانم بخش «مهارتها» در آخر صفحه را هم مختصر و مفیدتر بکنم و فقط لیست زبانهای برنامهنویسی را آنجا بیاورم. به این ترتیب اگر مسئول استخدام دنبال زبان خاصی باشد، خیلی راحت میتواند بفهمد که من چیزی از آن میدانم یا نه.
خلاصه: اسم تکنولوژیهایی که با آنها کار کردهاید را در کنار سوابق کاری و پروژههایتان بیاورید. اینطوری کار مسئول استخدام را برای شناخت تجربه و دانشتان سادهتر میکنید.
۶. پروژههای شخصی
اگر دنبال کار مهندسی کامپیوتر هستید، این بخش را قطعا، باید، حتما در رزومهتان داشته باشید! حاضرم پلاکارد دستم بگیرم و این را در کوچه و خیابان فریاد کنم: پروژههای فردی مهمترین بخش رزومه شما هستند، بخصوص اگر هیچ سابقه کاریای نداشته باشید!
اصلا مهم نیست چه چیزی ساخته باشید؛ چیزی که پروژههای شخصی به مسئول استخدام میگویند این است: «این آدم واقعا برنامهنویسی را دوست دارد. این آدم آنقدر برنامهنویسی را دوست دارد که حاضر بوده از تکالیف اجباری دانشگاه فراتر برود و فقط محض دل خودش کد بزند.»
کی دوست ندارد در موردش اینطوری فکر کنند؟ این که آدم بدون هیچگونه اجبار بیرونی برود و فقط چون یک پروژهای را دوست دارد روی آن کار کند، واقعا قابل تحسین است. این کار نشان میدهد که شما از صمیم قلب دوست دارید در برنامهنویسی پیشرفت کنید، بیشتر یاد بگیرید، و از این که بیشتر از دیگران روی این کار انرژی بگذارید، نمیترسید. در ثانی، با آوردن این پروژهها در رزومهتان عملا دارید ابتکار عمل و ایدههای خودتان را هم به مسئولین استخدام نشان میدهید.
اگر تا به حال چیزی را محض دل خودتان نساختهاید، همین حالا شروع کنید. پروژه شخصی میتواند هرچیزی باشد: اسکریپت پایتون، برنامه جاوا، صفحه وبسایت، اپلیکیشن موبایل و هزار جور چیز دیگر. فایده آنها فقط برای رزومه نیست؛ بلکه با انجام دادن آنها مهارتهایی به دست میآورید که در مشاغل دنیای واقعی هم به دردتان میخورند. در این پروژهها آدم با چیزهایی کار میکند که در دانشگاه خیلی با آنها روبرو نشده، اما در محیط کار مرتبا از آنها استفاده خواهد کرد: مثل فریمورکها/کتابخانههای استاندارد، یادگرفتن توسعه وب فولاستک، ساخت اپلیکیشن موبایل، درست کردن یک محیط توسعه، یا برنامهنویسی بهینه با ویم (Vim).
اپ آیفون بسازید، اپ وب بسازید، اصلا هر اپی! واقعا مهم نیست چه چیزی میسازید؛ فقط باید یک چیزی بسازید. آدم میتواند فقط در دو روز آخر هفته یک پروژه جوندار و اساسی را تمام کند. این یعنی فقط با سه یا چهار تا آخر هفته کار کردن روی پروژههای شخصی، میتوانید رزومهتان را از حالت «اِی، بدی نیست» به حالت «عالیه!» برسانید. جدی میگویم، خیلیها را دیدهام که دقیقا همین کار را انجام دادهاند.
- گایل مکداول، از مهندسین سابق گوگل و نویسنده کتاب «شکستن قفل مصاحبههای برنامهنویسی»
اگر شرکت بخصوصی هست که واقعا دلتان میخواهد آنجا کار کنید، یکی از بهترین راهها برای متمایز کردن خودتان در انبوه رزومهها این است: یک پروژه شخصی انجام بدهید که مستقیما به کاری که میخواهید برایش اپلای کنید ربط داشته باشد.
من کارآموزیام در اتودسک (Autodesk) را با گذراندن یک دوره تعاملی رایگان در یودسیتی (Udacity) بدست آوردم. این دوره در مورد گرافیک کامپیوتری تعاملی (Interactive Computer Graphics) بود، و به من یاد داد که چطور از کتابخانه three.js جاوا اسکریپت استفاده کنم. به طور کاملا اتفاقی، اتودسک هم همان موقع دنبال یک کارآموز مهندسی نرمافزار بود که فولاستک وبسایت و three.js بلد باشد؛ یعنی من!
اما یادتان باشد: این استراتژی بیعیب و نقص نیست. این کار فقط برای شرکتهایی مثل اتودسک جواب میدهد که دنبال یک چیز مشخص هستند؛ نه شرکتهایی چون گوگل، فیسبوک، و مایکروسافت که کارآموزیهایشان برای «مهندسی نرمافزار به طور عام» است. اگر تازه دارید وارد بازار کار مهندسی نرمافزار میشوید، بهتر است اول به همین شکل عام و کلی کار کنید و یواش یواش با شاخههای تخصصیتر علوم کامپیوتر آشنا شوید. اما بهرحال اگر شرکت بهخصوصی هست که واقعا دنبال کار در آنجا هستید، این روش ارزش امتحان کردن را دارد.
یک توصیه دیگر: یک وبسایت شخصی بسازید که همه پروژههای شخصیتان را به دنیا نمایش دهد. با همین کار کوچک، میتوانید اطلاعاتی خیلی بیشتر از یک صفحه را در رزومه یک صفحهایتان جا بدهید.
خلاصه: پروژههای شخصی حیاتیاند. اگر هنوز هیچ پروژه شخصیای در چنته ندارید، همین حالا یکی را شروع کنید! هیچ چیز از دست نمیدهید، اما کلی چیز به دست خواهید آورد.
۷. تحصیلات
دانشگاه رفتن موفقیت بزرگی است؛ بخصوص اگر در دانشگاههای تاپ درس خوانده باشید. پس از جا دادن آن در رزومهتان نترسید. وقتی این قسمت را در رزومهتان میگذارید، در واقع دارید به مسئول استخدام میگویید که به یادگیری و تحصیل علاقه دارید؛ حتی اگر از رشتهای کاملا بیارتباط به علوم کامپیوتر آمده باشید. این پوئن خیلی مثبتی است، چون تکنولوژی مدام در حال تغییر است و اگر کسی حال و حوصله یادگیری نداشته باشد، پیشرفتی هم در کارش نخواهد داشت. در ضمن، آن همه سال بیدار شدن از ۸ صبح و دوره کردنهای شب امتحانی تا ۵ صبح بالاخره باید به یک دردی بخورد! پس به دانشگاه رفتنتان افتخار کنید و آن را در رزومهتان بگذارید.
حتما واحدهای درسی مرتبط به جایگاه شغلی مد نظرتان را هم بنویسید. قرار نیست یک عالمه اطلاعات به خوردِ مسئول استخدام بدهیم، بلکه هدف این است که تصمیمگیری را در مورد مناسب بودنمان برای جایگاه شغلی برایش راحتتر کنیم. همانطور که گفتم، مسئولی که زحمتش کمتر باشد، بیشتر ممکن است که از شما برای مصاحبه دعوت کند.
خلاصه: بنویسید کجا تحصیل کردهاید. اگر درس مرتبطی پاس کرده اید، به آن هم اشاره کنید.
۸. مهارتها
خود عنوان گویای همه چیز است. این بخش رزومهتان را مختصر و مفید و ساده بسازید. زیادی ریز و تخصصی نشوید. در این قسمت میتوانید همه مهارتهای مرتبطی که میخواهید مسئول استخدام از آنها آگاه باشد را بنویسید. این مهارتها هم میتوانند شامل مهارتهای نرم باشند (مثل توانایی کار گروهی) و هم مهارتهای تخصصی.
برای مهارتهای تخصصی، یک تکنیک این است که سراغ آگهی شغلی شرکت مورد نظر بروید و توضیحاتش را چک کنید. کلمات تخصصیای که در این توضیحات به کار رفته، بهترین راهنمای شما برای نوشتن مهارتهایتان هستند. ببینید چه چیزهایی از آن لیست را بلدید و آن کلمات تخصصی را در لیست مهارتها بیاورید. وقتی مسئول استخدام ببیند که شما با شغلی که دنبالش هستند مطابقت دارید، بیشتر علاقهمند خواهد بود که شما را به مصاحبه دعوت کند.
فقط حواستان باشد، قرار نیست هر کلمهای که در آگهی شغلی آمده را اینجا لیست کنید! یادتان باشد که ما نمیخواهیم در رزومه دروغ بگوییم. شاید با این کار مصاحبه را بگیرید، اما اگر آنجا از شما در مورد این مهارتهایی که ادعا کردهاید دارید بپرسند، حسابی گیر خواهید افتاد. بعد از این که به مصاحبه دعوت شدید، میتوانید راهنمای کوئرا برای مصاحبه فنی موفق را بخوانید تا از پسِ این مرحله هم به خوبی بر بیایید.
فراموش نکنید که هیچ برنامهنویسی همه زبانها و تکنولوژیهایی که یاد گرفته را هر روز تمرین نمیکند؛ بنابراین میتوانید اطلاعاتی در مورد میزان مهارتتان هم اضافه کنید تا نشان بدهید که با چه زبانهایی آشنایی دارید، و در کدامها مسلط و وارد هستید. این میزان را میشود در قالب درصد یا کلمات مبتدی-متوسط-پیشرفته نشان داد. یک راه دیگر هم این است که بگویید چند سال است دارید با آن زبان کد میزنید.
خلاصه: وقتی دنبال شغل بخصوصی میگردید، توضیحات آگهی شغلی را بخوانید و از کلمات تخصصی مهم ذکر شده در آن در رزومهتان استفاده کنید تا شانستان برای گرفتن مصاحبه بیشتر شود.
نکات پایانی
وقتی رزومهتان را مینویسید، یادتان نرود که خودتان باشید. رزومه شما، لیستی از موفقیتها، تواناییها، و علایق شخص شما است، نه آن چیزی که فکر میکنید مسئول استخدام میخواهد باشید. کل هدف رزومه این است که حقیقت خودتان را به آراستهترین شکل ممکن نشان بدهید. فقط با یاد گرفتن همین کار، یعنی نشان دادن جذابیتهای شخصیت واقعیتان، ارزش رزومهتان چند برابر خواهد شد. حالا اگر دریافت این اطلاعات در مورد خودتان را برای مخاطب (مسئول استخدام) آسان کنید، آن وقت دیگر نورِ علی نور میشود. طراحی شیک و ساده صفحه، مختصر و مفید نوشتن، و ارائه کردن اطلاعات به شکل کلمه کلیدی همه و همه برای این هستند که خواننده راحتتر رزومهتان را بخواند.
آیا شما هم تکنیک و توصیهای برای بهتر کردن رزومه سراغ دارید؟ ایدههایتان را در کامنتها مطرح کنید!
? اغلب توصیههای این مطلب به طور خودکار در رزومهساز کوئرا رعایت میشوند! با عضویت در کوئرا و تکمیل کردن پروفایلتان، رزومه ایدهآلتان را بسازید و برای دهها شغل مهندسی نرمافزار در فرصتهای شغلی کوئرا اپلای کنید!
ترجمه و تلخیص از:
"How to write a killer Software Engineering résumé", by Terrence Kuo @ FreeCodeCamp
کوئرامگ مجلهای تخصصی برای توسعهدهندگان است که هر هفته با مطلبهایی در زمینه تکنولوژی، رشد فردی و آینده برنامهنویسی بهروزرسانی میشود. برای اطلاع از آخرین مطلبهای ما، میتوانید توئیتر یا کانال تلگرام ما را دنبال کنید.
مطلبی دیگر از این انتشارات
مصاحبه فنی موفق و پرسش و پاسخهای رایج
مطلبی دیگر از این انتشارات
چرا فریلنسری آنطور که همه فکر میکنند رویایی نیست؟
مطلبی دیگر از این انتشارات
انقلاب پنج به هفت؛ داستان PHP (قسمت اول)