تست بتا (Beta Testing)

آزمایش بخشی جدایی ناپذیر از فرآیند طراحی محصول است و در هر مرحله نیاز به شیوه خاصی از آزمون داریم. در این وبلاگ، آزمایش بتا را بررسی می کنیم، به طور خاص، که معمولاً در آخرین مراحل طراحی محصول قرار می‌گیرد.

من آرین مقبلی، طراح محصول و مدیر هنری هستم و دوست دارم هر چیزی در مورد دیزاین (مخصوصا طراحی محصولات دیجیتالی) رو به زبان ساده برای علاقه‌مندان به این حوزه بازگو کنم.
این مقاله به سوالات زیر پاسخ خواهد داد:

  • تست بتا چیست؟
  • تستر بتا کیست؟
  • تفاوت بین تست آلفا و بتا چیست؟
  • چگونه از آزمایش بتا بیشترین استفاده را می کنید؟

تست بتا چیست؟

تست بتا نوعی تست کاربر و کاربردپذیری است که در آن تیم محصول یک محصول تقریباً تمام شده را به گروهی که نمایندگان مخاطب هدف هستند می‌دهد. این گروه ماموریت‌های مشخصی را در محیط طبیعی خود انجام می‌دهد و سپس تجربه محصول را ارزیابی می کند. هدف از آزمایش بتا کشف هر‌گونه مشکل در تجربه کاربر است تا تیم محصول بتواند قبل از عرضه محصول به آنها رسیدگی کند.

در حالی که هیچ رویکرد استانداردی برای آزمایش بتا وجود ندارد، چند الزام وجود دارد که یک محصول ابتدا باید آنها را برآورده کند:

  • محصول باید پایدار باشد و تمام ویژگی‌های نسخه نهایی را پاس کند.
  • شرکت کنندگان آزمون باید به مخاطبان هدف محصول تعلق داشته باشند، همانطور که توسط تحقیقات بازار تعریف شده است.
  • شرکت کنندگان در آزمون باید با یک محصول در محیط "زندگی واقعی" تعامل داشته باشند، می‌خواهد خانه باشد یا دفتر کار.

تستر بتا کیست؟

آزمایش‌کننده‌های بتا کاربران واقعی هستند که محصول را در محیط طبیعی خود و با دستگاه‌های خود آزمایش می کنند. به عنوان بخشی از آزمایش، این کاربران، کاربری معمول را در شرایط همیشگی خود تکمیل می‌کنند و سپس عملکرد، اطمینان‌بخشی و کاربری محصول را ارزیابی می کنند.

تفاوت تست آلفا و بتا

قبل از پرداختن به جزئیات آزمایش بتا، مهم است که آن را از آزمایش آلفا متمایز کنید. زمان انجام آزمایش و اینکه چه کسی درگیر است، تفاوت های اصلی هستند.

تست آلفا مرحله آزمایشی است که قبل از مرحله بتا است. این معمولاً با نسخه کمتر پایدار محصول و گاهی اوقات با مجموعه ویژگی‌های محدود است. تست آلفا معمولا توسط یک تیم‌داخلی از توسعه دهندگان، طراحان و متخصصان QA انجام می شود. همچنین در یک محیط کنترل شده انجام می شود.

آزمایش‌کنندگان آلفا معمولاً تست جعبه سیاه و جعبه سفید را برای کشف مشکلات ترکیب می‌کنند.

  • تست جعبه سیاه زمانی است که تستر با ساختار داخلی یا کد منبع محصول آشنا نیست.
  • تست جعبه سفید زمانی است که تستر با ساختار داخلی آشنا باشد.

از طرف دیگر، آزمایش بتا همیشه پس از اتمام تست آلفا انجام می شود. آزمایش بتا معمولاً آزمایش جعبه سیاه است و بیشتر اوقات به صلاح‌دید کاربر انجام می شود (نمی تواند یک فعالیت کنترل شده باشد).

در طول این مرحله بتا، ممکن است:

  • مسیر مورد انتظارتان از سفر کاربر (user journey) را با آنچه کاربر می‌پیماید (نحوه تعامل واقعی کاربر با محصول) بررسی کنید .
  • پاسخ‌های احساسی را به تعاملات، جمع‌آوری کنید (درک اینکه طراحی رابط‌کاربری (UI) چه احساسی را در کاربران ایجاد می کند).

آزمایش بتا می‌تواند بینش‌های ارزشمندی از تصمیمات و رفتار کاربر واقعی ارائه کند و باعث شود تیم محصول در طراحی یک بخش خاص، بخاطر نوع تعامل کاربر، تجدید نظر کند.

در اینجا خلاصه ای از تفاوت های بین تست آلفا و آزمایش بتا آمده است:


مراحل آزمایش بتا

"چه زمانی باید آزمایش بتا انجام دهیم؟"

یک سوال رایج برای تیم‌های محصول است که یک پاسخ درست ندارد، چون بستگی دارد به ماهیت محصول و منابع موجود. برخی از تیم‌ها آزمایش بتا را برای نسخه‌های اصلی رزرو می‌کنند، در حالی که تیم‌های دیگر آزمایش بتا را هم برای نسخه‌های فرعی و هم اصلی انجام می‌دهند.

با این حال، مراحل آزمایش واقعی برای بسیاری از انواع مختلف محصولات مشابه است:

  • تست پیش آلفا (تست داخلی توسط تیم محصول انجام شده است)
  • تست آلفا (تست داخلی انجام شده توسط تیم محصول و گروه کوچکی از کاربران مورد اعتماد و دعوت شده)
  • تست بتا
  • تست قبل از انتشار (آزمایش محصول نهایی قبل از ارسال به بازار)
  • تست پس از عرضه (تست پس از عرضه محصول)

در حالت ایده آل، هر فاز باید معیارهای خروج روشنی داشته باشد.

سه نوع آزمایش بتا

علاوه بر مراحل، سه نوع اصلی آزمایش بتا وجود دارد. تیم ها ممکن است از یک، دو یا هر سه نوع به عنوان بخشی از آزمایش خود استفاده کنند.

آزمایش بتا بسته در مقابل آزمایش بتا باز

بتای بسته (بتای خصوصی) زمانی است که با گروهی از افراد منتخب آزمایش می‌کنید، مانند پذیرندگان اولیه یا مشتریان فعلی. این نوع آزمایش برای آزمایش برای بخشی محدودی از عملکرد محصول، یعنی فقط ویژگی‌های کلیدی محصول آینده، مناسب‌تر است.

تست‌ بتای باز به هر کسی اجازه می‌دهد در آن شرکت کند. آزمایش‌های بتای باز معمولاً از مرحله بتای بسته پیروی می‌کنند و زمانی که می‌خواهید داده‌های کمی در مورد کاربران هدف خود جمع‌آوری کنید، این گزینه عالی است. آزمایش بتا باز همچنین می‌تواند بینشی در مورد مقیاس‌های زیرساخت شما ارائه دهد، مانند اینکه آیا بک‌اند شما می‌تواند تعداد زیادی از کاربرانی که همزمان در محصول شما کار می‌کنند یا خیر.

تست بتا فنی

تست بتا فنی شامل گروهی از کاربران آگاه در زمینه فناوری است - معمولاً یک گروه داخلی از متخصصان در سازمان، از جمله کسانی که مسئول طراحی و توسعه محصول هستند. هدف از این آزمایش کشف اشکالات پیچیده و گزارش سریع آنها به تیم مهندسی است. این گروه داخلی معمولاً مسائل جزئی را نادیده می‌گیرد، بنابراین آزمایش بیشتر بر روی مشکلات فنی بزرگتر متمرکز است.

تست بتا بازاریابی

در حالی که دو نوع آزمایش قبلی بر روی یافتن مشکلات در یک محصول متمرکز هستند، آزمایش بتا بازاریابی دو هدف دارد:

  • پیدا کردن مشکلات در یک محصول
  • جلب توجه رسانه‌ها برای محصول شما

با این آزمایش، تیم بازاریابی شرکت، آزمایش بتای آتی را در کانال‌ها و رسانه‌های مختلف، مانند پست در شبکه‌های اجتماعی یا گزارش رسانه‌ها یا حتی ارسال ایمیل به کاربران هدف، تبلیغ می‌کند.
علاوه بر دریافت بازخورد ارزشمند از تست‌های خود، می‌توانید ببینید که گفتگوهای اولیه در مورد محصول شما چگونه است. به عنوان مثال، چند درصد از فالوورها یا مشترکین شما علاقه‌مند به آزمایش محصول جدید بودند؟ معمولاً از این نوع آزمایش بازاریابی محور، بازخورد کیفی و کمی دریافت خواهید کرد.

برای اجرای آزمایش بتا به چه چیزی نیاز دارید؟

اکنون که پاسخ‌های «تست بتا چیست» و «تستر بتا کیست» را می‌دانید، زمان آن رسیده است که نحوه انجام درست آن را بررسی کنید. مانند هر فرآیند آزمایش دیگری، آزمایش بتا نیاز به آمادگی دارد. در زیر چند نکته قابل بررسی است.

اهداف خود را از قبل مشخص کنید

اول از همه، مهم است که هدف (یا اهداف) آزمایش بتا خود را شناسایی کنید. دقیقا چه چیزی را می‌خواهید تست کنید؟ آیا جریان کاربری یا ویژگی خاصی دارید که می خواهید اعتبار‌سنجی کنید؟

بر اساس هدف خود، می توانید مرتبط‌ترین نوع آزمایش بتا را انتخاب کنید. به عنوان مثال، هنگامی که طراحی وب راه حل تجارت الکترونیک خود را آزمایش می کنید، ممکن است بخواهید روی جمع آوری بازخورد کاربران در مورد جریان خرید محصول تمرکز کنید.

بررسی عملکرد محصول

اطمینان حاصل کنید که هر عملکردی که می خواهید آزمایش کنید به درستی کار می‌کند. دوباره بررسی کنید که خرابی غیرمنتظره سیستم یا وضعیت‌های بن‌بست نداشته باشید، مانند صفحه خطایی که مانع از حرکت کاربران به جلو می شود.

شرکت کننده مناسب آزمون را استخدام کنید

شناسایی و دعوت از شرکت‌کنندگان مناسب یکی از چالش های اصلی آزمایش بتا است. در اینجا دو عامل وجود دارد که باید هنگام استخدام شرکت کنندگان در آزمون در نظر بگیرید:

  • شرکت کنندگان در آزمون باید مهارت‌های لازم برای استفاده از محصول شما را داشته باشند.
  • نیاز به دعوت از تعداد مناسبی آزمایش کننده بتا.

این مقاله از TechBeacon نشان می دهد که چگونه تعداد ایده آل شرکت‌کنندگان را بر اساس اندازه پروژه و سایر عناصر محاسبه کنید.

به شرکت کنندگان در آزمون انگیزه دهید

برای تشویق به جمع‌آوری بازخورد دقیق‌تر، انگیزه‌ها یا پاداش‌هایی را در نظر بگیرید. این می‌تواند کارت هدیه یا تخفیفی باشد که صرفاً برای شرکت در آن شرکت می‌‌کند، یا فرصتی برای دریافت جایزه نقدی در صورت یافتن یک اشکال.

مدت زمان آزمون را مشخص کنید

دوره‌های آزمایشی خیلی کوتاه یا خیلی طولانی، منجر به نتایج بی‌اعتبار می‌شوند. برای مبارزه با این، با تعریف محدوده آزمایش خود شروع کنید. مناطق خاصی را که می خواهید آزمایش کنید و همچنین تاریخ شروع و پایان را مشخص کنید. یک یا دو چرخه آزمایش، هر کدام بین دو تا چهار هفته را هدف قرار دهید.

تدوین دستورالعمل‌ها و مستندات شفاف

وقتی مردم برای اولین بار با یک محصول جدید تعامل می کنند، باید یاد بگیرند که چگونه از آن استفاده کنند. برای هموارسازی این فرآیند یادگیری، نوشتن دستورالعمل‌ها و مستنداتی که به سؤالات رایج کاربران پاسخ می‌دهند، ایده خوبی است. این موارد را به راحتی برای شرکت‌کنندگان در آزمون در دسترس قرار دهید، تا زمانی که محصول شما را آزمایش می‌کنند و نحوه استفاده از آن را یاد می‌گیرند، بتوانند راحت تر به مسیر خود برگردند.

قبل از آزمایش، مسائل شناخته شده را با شرکت‌کنندگان در آزمون به اشتراک بگذارید

اگر محصول شما دارای برخی مشکلات شناخته شده است که ممکن است بر تعاملات کاربر تأثیر بگذارد، بهتر است قبل از شروع آزمایش بتا، آن لیست را به اشتراک بگذارید. این تضمین می‌کند که در مورد مشکلاتی که قبلاً برای رفع آنها تلاش می‌کنید، بازخورد ارائه نخواهند کرد.

یک روش روشن برای جمع آوری بازخورد ایجاد کنید

یک روش واضح برای جمع آوری بازخورد و اشکالات به شما کمک می کند تا روند آزمایش خود را ساده کنید. در اینجا چند توصیه عملی برای تیم های محصول وجود دارد:

  • در صورت امکان اطلاعات را به صورت خودکار جمع آوری کنید. برای مثال، محصول شما می‌تواند مکانیزم داخلی برای ارسال گزارش‌های خرابی و سایر اطلاعات سیستم داشته باشد. ابزارهایی مانند Buglife، Instabug و Bugsee می‌توانند در این زمینه به شما کمک کنند.
  • یک کانال واضح برای ارتباط بین شرکت‌کنندگان در آزمون و تیم محصول خود ایجاد کنید. این می‌تواند یک فرم بازخورد در وب‌سایت شما یا یک کانال خصوصی در Slack باشد. نکته کلیدی این است که اشتراک‌گذاری نظرات و پیشنهادات خود را برای شرکت‌کنندگان در آزمون آسان‌تر کنید.

نتیجه

آزمایش بتا یک روش عالی است که به شما امکان می‌دهد ببینید کاربران واقعی چگونه با محصول شما تعامل دارند و قبل از اینکه محصول شما به بازار برسد با چه مشکلاتی مواجه می‌شوند. اگرچه هدف از آزمایش بتا و همچنین روش آزمایش ممکن است بسته به محصول متفاوت باشد، اما هدف نهایی یکسان است: ایجاد محصولاتی که تجربه کاربری عالی داشته باشند.

منبع