نشریه فرهنگی سیاسی اجتماعی صنفی دانشجویان فردوسی مشهد
دکتر غفاری در پاسخ به ریشه‌ها درباره چرایی اجرای مصوبه دهه ۶۰ در زمان فعلی: شرایط عوض شده، قانون که تغییری نکرده است / پشتوانه این چیزی که گفته شده دستورات دینی است
? چند روز پیش بود که فرمان جنجال‌آفرین دکتر غفاری معاون فرهنگی، اجتماعی و دانشجویی دانشگاه فردوسی مشهد مانند بمبی در فضای مجازی دانشگاه و بعد از چند ساعت در کشور صدا کرد، در خوانش اولیه این فرمان مخاطبان گمان می‌کردند که کلاس‌های دانشگاه فردوسی مشهد از وضعیت کنونی خود به حالت تفکیکی در آمده و کدهای درسی زنانه و مردانه شده‌اند. اما ظاهراً منظور معاون فاد چیز دیگری بوده است.
خوانش اولیه به سرعت به تیتر اولیه پیام‌هایی حاوی عکس این دستور عجیب تبدیل شده و دست به دست در فضای مجازی کشور چرخید.
در خلأ اطلاع‌رسانی و در این تعلیق پر ابهام حاصل از اقدامات چند روز اخیر هیئت رئیسه دانشگاه بر آن شدیم تا با کسب اطلاع درست از معنا، منظور و نیت معاون فاد با ایشان مصاحبه‌ای داشته باشیم، باشد که اندکی از مسئولیت‌های به‌حق روابط عمومی دانشگاه در حفظ آبروی دانشگاه و دانشجویان شریف آن را توانسته باشیم انجام دهیم.
در ادامه شرح این گفتگو به خدمتِ شما دانشگاهیان و هم‌وطنان شریف تقدیم می‌گردد.
? در این سال‌ها جامعه‌یِ ایران به نسبت دهه‌ی ۶۰ تغییرات زیادی را پشت سر گذاشته و کمتر کسی منکر وقوع این تغییرات است، با توجه به این فرض؛ و وقوع تغییرات بنیادین در سطح جامعه و دانشگاه‌ها، آیا اصرار بر اجرای مصوبه‌ای که محصول شور و التهابات جامعه‌ی انقلابی در دهه‌ی ۶۰ بوده در این زمان مطلوب است یا خیر؟
- دکتر غفاری معاون فاد: موضوع مطرح شده و تاکید بر روی تفکیک جنسیتی، بحث جدید و منحصر به کشور ما، ایران، نیست. بنده به یاد دارم زمانی که دانش آموز بودم این موضوع در مدارس ما مطرح شد که مدارس مختلط شود، در صورتی که همیشه دارای تفکیک جنسیتی بوده‌اند.
این بحث‌ها قبل از ایران در کشورهای دیگری که مدارس و یا دانشگاه‌های شان مختلط بوده مطرح بوده است و برخی به این نتیجه رسیده‌اند که تفکیک جنسیتی رخ دهد تا این بحث در رابطه با مدارس داغ و جهانی است.
اما بحثی که راجب آن صحبت می‌کنیم این نبود و یک سوء تعبیر یا بی‌دقتی رخ داده چون در همان نامه اشاره به پیوست قانونی پیرامون بحث رعایت حدود و حقوق اسلامی در دانشگاه‌های ایران شده است؛ در بند اول اشاره شده که دانشجویان در کلاس‌ها در دو ردیف متفاوت بنشینند.
سوالی که شما می‌فرمایید این است که آیا تغییرات رخ داده در جامعه باعث شده که ما نسبت به آن بی‌توجه شویم یا اصرار کنیم، باید گفت تا زمانی که یک قانون تغییر نکرده به قوت خود باقی است و اگر مورد غفلت قرار بگیرد طبیعی است که گاهی به آن اشاره شود تا یادآوری شود.
کما اینکه این موضوع را به من در شورای فرهنگی دانشگاه منعکس کردند که بعضاً برخی دانشجویان، خواسته یا ناخواسته، رعایت نمی‌کنند و اساتید نیز نمی‌دانند باید چه موضع‌گیری و برخوردی داشته باشند و نیاز بود اطلاع‌رسانی شود.
در رابطه با این که شرایط عوض شده باید گفت قانون که تغییری نکرده و نه سبک‌تر شده و نه سنگین‌تر چون قوانین جمهوری اسلامی مبتنی بر دین مبین اسلام است، بنابراین پشتوانه این چیزی که گفته شده دستورات دینی است که خطر و تهدیدی ناهماهنگی نیز با عقل و فطرت و وجدان آدمی ندارد.
یک عده‌ای نیز با تحریف قوانین اسلامی بحث دیوار کشی را مطرح می‌کنند به گونه‌ای که این قوانین با عقل انسان منافات دارد در حالی که با نفس اماره در واقع منافات دارد. از سال ۶۶ تا به حال که ۳۶ سال می‌گذرد آیا این قوانین شدیدتر شده؟ اگر قرار بر دیوار کشی بود مطمعناً این اتفاق رخ می‌داد.
? نحوه اطلاع رسانی این لحن نامه به گونه‌ای بود که بسیاری را به اشتباه انداخت. خوانش دقیق شما و منظورتان از فرمان ابلاغی چیست؟
- چون عده‌ای اساتید نمی‌دانند چگونه باید موضع بگیرند این اطلاع‌رسانی به این صورت انجام شد و نامه و پیوست آن ارسال گردید.
آن نامه را اگر به دقت بخوانید در پرانتز پیوست نوشته شده و با مراجعه به آن وظایف شان مشخص می‌شود.
? دانشگاه چه شیوه ای را برای اجرای این مصوبه در نظر گرفته؟ نظارت بر این تفکیک برعهده کیست ؟حراست، استاد و یا دانشجویان؟
- قطعاً حراست در این خصوص نقشی ندارد و نقش اصلی را خود دانشجویان دارند، چون دانشجوی وظیفه شناسی که با هدف رشد و تحصیل وارد دانشگاه شده یک فرد رشد یافته است و اگر در دانشگاه قانونی مطرح باشد به آن عمل می‌کند حتی اگر با آن موافق نباشد و آن را دوست نداشته باشد. استادان نیز به عنوان رهبر کلاس نقش دارند تا تذکر بدهند.
? آیا الزامی برای اساتید وجود دارد که اگر دانشجویان به زعم قانون، تخطی کردند برخورد کنند؟
- طبیعتاً از اساتید انتظار می‌رود که نظارت داشته باشند و علاوه بر نقش آموزشی و تخصصی، نقش تربیتی و رشد دهندگی نیز داشته باشند و هدف دانشگاه نیز همین است.
استاد علاوه بر نقش تخصصی و آموزشی که دارد باید در پرورش دهندگی انسان دارای نقش باشد و هدف اصلی دانشگاه هم در همین امر است و استاد هم از همین جهت اگر چیزی را لازم بداند طبیعتاً باید به دانشجو هایش بگوید و لازم نیست به اساتید تذکر بدهیم آنها بر نقش خودشان به خوبی واقف هستند.
? پس این امر بر عهده خود دانشجو است و خود آنان محور هستند؟ و اگر از سوی دانشجویی این امر رعایت نشود چه اتفاقی می‌افتد؟
- بله این امر بر عهده دانشجو است و اگر رعایت نشد استاد می‌تواند به آنها تذکر بدهد.
? در جریان وقایع و اتفاقات سال گذشته در دانشگاه یک ایده یا پیشنهادی که مطرح شد و خیلی هم از سمت مسئولان مورد تاکید و تایید قرار گرفت گفتگو مداری ( در واقع با شعار دانشگاه، دانشجو، گفتگو ) به جای منازعه بود.
معاونت فرهنگی و اجتماعی در این یکسال چند جلسه گفتگو برگزار کرده یا چه اقداماتی برای تسهیل این امر در سطح دانشگاه انجام داده؟ چه برنامه‌ای برای استمرار این امر در نظر گرفتید؟
- خوب تعداد دقیقی نمی‌توان گفت ولی در همان روزهای شلوغی تریبون‌های آزادی را برگزار کردیم، در فضای باز و در آمفی تئاترها این نشست‌ها و گفتگوها شکل گرفت به طور قطع می‌توانم بگویم ۵ تریبون آزاد برگزار کردیم و چندین نشست دیگر مانند پرسش و پاسخ با دانشگاهیان، مدیران دانشگاهی و شهری که شامل گفتگو با فرماندار، دبیر شورای عالی انقلاب فرهنگی و... است، داشته‌‌ایم.
علاوه بر اینها ما حتی در رابطه با موضوع آزاداندیشی طرحی با عنوان " دانشگاهی که من دوست دارم " را دنبال و بنر‌هایی را در دانشکده‌‌ها نصب کردیم که دانشجویان نظرات خودشان را بر روی این بنر با برچسب می‌نوشتند و این برچسب‌ها در دو مرحله تحلیل شد.
علاوه بر اینها ما برای موضوع آزاد اندیشی کارشناسی را انتخاب کردیم و از آقای دکتر اسلامیان کمک خواستیم تا مدیر کرسی‌های آزاد اندیشی دانشگاه باشد و برای بحث، گفتگو و آزاداندیشی مرامنامه‌ای توسط ایشان تهیه گردید و به کل دانشگاه‌های کشور معرفی شد و خیلی هم مورد توجه قرار گرفت.
بر اساس این مرامنامه اخلاق گفتگوی دانشگاهی ما علاوه بر گفتگوهای درسی و آکادمیک گفتگوهای مربوط به اجتماع، سیاست، فرهنگ، دین و هنر می‌تواند مورد توجه قرار بگیرد و این امر برای بنده بسیار مهم است.
? آیا این کار نتیجه دلخواه را از نظر شما داشته است؟
- من نمی‌توانم بگویم نتیجه دلخواه و در سطح بسیار عالی را داشته است، اما بسیار تلاش کردیم که فضا برای این گفتگو را فراهم کنیم و در واقع هم جذب کارشناس و تهیه مرامنامه و برگزاری جلسات سعی بر این داشتیم که این فضا را ارتقا ببخشیم و این گفتگو ادامه داشته باشد ولی اینکه چقدر مورد توجه دانشجویان بوده و آیا نیازهایی از آنها را برطرف کرده یا خیر، این خود مطلب دیگری است که دانشجویان باید بگویند این گفتگوها چقدر توانسته برای حل مسائل آنها مفید است.
? چه قدر این برداشت از جانب دانشجو که معاونت در این مسائل هم یک‌طرفه عمل کرد و حرف دانشجو را نمی‌شنود قبول دارید؟ نظر شما در این مورد چیست؟
- من این را رد نمی‌کنم شاید دانشجویان حرف‌هایی زده باشند که ما نشنیده باشیم و ادعا نمی‌کنم که در جریان هستم ممکن است دلایلی داشته باشد مانند اینکه در شلوغی‌ها گفته شده است و یا به علت مشغله‌ای که بنده داشتم فراموش کردم یا مدیران دیگر ما همین اتفاق برایشان افتاده است.
کسی نباید ادعا کند همه حرف‌های دانشجویان را شنیده است ولی ما دوست داریم که گفتگو کنیم و با نگاهی دانشگاهی، مباحث تفکیک جنسیت و... مورد بحث قرار بدهیم.
در مورد موضوع تفکیک جنسیت ما دامنه گسترده‌ای داریم و یک مقوله کاملاً دینی است از دو چیز در مورد تفکیک جنسیت صحبت می‌کنیم این موضوع پارسال هم مورد بحث قرار گرفته است که بین دو جنس و تعاملات انها دو خیلی مهم است، یکی رعایت پوشش و حجاب و دیگری رعایت حریم است که این دو برای حفظ سلامت دانشگاه و محیط تحصیلی دانشگاه بسیار مهم بوده و حجاب و حریم پشتوانه دینی دارد همین طور می‌تواند کمک کند دانشگاه بالندگی خود را داشته باشد و هدف اصلی خود را گم نکرده و به حاشیه نرود.
ما حاضر هستیم در این رابطه با دانشجویان گفتگو کنیم چون آنها خیلی اوقات تصور می‌کنند این حریم‌ها مناسب نیست ما در این مورد می‌توانیم از تجارب کشورهای دیگر در این رابطه صحبت کنیم که آیا رهایی که آزادی‌های بی‌حد و حصری که در تعاملات‌شان وجود دارد آیا مثبت بوده است؟ باید در دانشگاه‌ها برای روابط یک سری استانداردهایی وجود داشته باشد یا هر کس هرجوری در هر زمانی و هر مکانی که بخواهد می‌تواند رابطه داشته باشد بدون اینکه قاعده و استاندارد لازم داشته باشد؟ یا در سایر دانشگاه‌های کشور آیا از این قبیل استانداردها که پشتوانه دینی داشته باشد وجود دارد و رعایت می‌شود؟
این موضوعات مطرح شده می‌تواند قابل گفتگو باشد و تقاضای دانشجویان می‌تواند باعث ایجاد بستر برای این گفتگوها بشود.
نکته دیگر که در همان اول در مورد بحث سابقه تفکیک جنسیت مطرح شد می‌تواند یکی از موضوعاتی باشد که بر روی آن مانورهای نادرستی داده شود این کار در مدرسه کشورهای دیگر هم اجرا شده و در کشور ما هم اجرا شده است حتی این امر در دانشگاه‌ها هم سابقه دارد ولی منظور امروز ما این نبوده، ضمن اینکه این بحث یک سابقه جهانی دارد ولی این نامه اصلاً موضوعش تفکیک جنسیتی نبوده و فقط برای اشاره با آیین نامه‌ها بوده است و بعضاً اسم یک دانشکده خاص منتشر شده است که خیلی‌ها بر این باور بودند که تنها برای آن دانشکده نامه ارسال شده و باید رعایت شود در صورتی که این آیین‌نامه به همه دانشکده‌‌ها ارسال شده و خوب طبیعتاً نامه‌ای وقتی در دانشکده باز می‌شود نام آن فرد ارجاع دهنده مشخص می‌شود و در رأس قرار می‌گیرد.
مطلبی دیگر از این انتشارات
? مخترع تکنولوژی پزشکی از چالش‌های موفقیت خود می‌گوید / مهشید فرمانی: برای ثبت اختراعات در سایت‌های بین‌المللی با فیلترینگ مواجه شدم
مطلبی دیگر از این انتشارات
دوماهنامه ریشه‌ها
مطلبی دیگر از این انتشارات
دکتر مهدی خورسند، سرپرست اداره دیپلماسی شهرداری تهران، در گفتگو با ریشه‌ها: بازیگر اصلی تنش اخیر جمهوری آذربایجان و ارمنستان قطعا کشور ترکیه است/ ایران از مواضع ارمنستان دفاع می‌کند