اختلال یا برتری؟

تقویم‌ها گفتند | آریا اشرف

در اطراف خود کسی را می‌شناسید که چپ‌دست باشد؟ می‌دانستید روزی با این عنوان در تقویم‌ها وجود دارد؟ مطمئناً علت نام‌گذاری این روز و سیر اتفاقاتی که برای چپ‌دست‌ها افتاده برایتان جذاب خواهد بود.

فیلم «سخنرانی پادشاه؛ The King's Speech» چهار جایزۀ اسکار از جمله جایزۀ بهترین فیلم را دریافت کرده‌است. این فیلم، داستان پادشاه سابق بریتانیا، جورج ششم است که چپ دست به دنیا آمد اما در دوران کودکی به خاطر باورهای غلط درباره چپ‌دستی، مجبور شد از دست راست خود استفاده کند. مشکل لکنت معروف وی به این اجبار ربط داده شده است. این تنها یک مورد از دریای خرافات در مورد چپ‌دست هاست!

«راهبه‌ها و کشیش‌ها تبلیغ می‌کنند که افراد چپ‌دست ۱۰ سال زودتر می میرند»، «گفته می‌شود مردم چپ‌دست معمولاً کم‌هوش و در همه کارها ناشی هستند»، «چپ دست‌ها تمایل کمتری برای مبارزه با دست دارند»، «برای کودکان چپ دست یادگیری نوشتن الفبا، بدون آموزش شخصی، دشوار است» و کلی خرافۀ دیگر که امروزه خوشبختانه همگی‌شان با قاطعیت نقض شده‌اند.

اما این خرافات از کجا سرچشمه می‌گیرند؟ در واقع در زبان فرانسوی و اسپانیایی کلمات Right و Straight به معنای مستقیم و راست و هم‌چنین کلمات Awkward و Sinister و Left مترادف بودند و به معنای ناشیانه و چپ استفاده می‌شدند. به همین ترتیب در کتاب مقدس افراد برگزیده راست‌دست و کسانی که از دین خارج شده‌اند چپ‌دست بوده‌اند. متاسفانه گاهی اوقات در فارسی هم کلمۀ چپ‌دست برای فرد ناشی (به‌ویژه در رانندگی) به‌کار گرفته می‌شود.

همۀ این پندارهای غلط موجب شده بود که تمامی ابزارها و امکانات برای راست‌دست‌ها طراحی بشوند (مانند صندلی‌های یک دسته، صندلی راننده در خودروها، کلیدهای اصلی دسته‌های بازی، قانون‌های راهنمایی و رانندگی، میزهای پر کردن فرم در بانک‌ها و اداره‌ها و…). روز 13 اوت را به همین علت «روز جهانی چپ‌دست‌ها» نام‌گذاری کردند تا مهر ابطالی بر تمام افکار و اعمال بر ضد این 10% جمعیت دوست‌داشتنی جهان باشد.

مطالعات انجام شدۀ امروزی به کلی ناقض عقیده‌های قدیمی‌تر و حاکی از آن است که چپ‌دست‌ها هوش بالاتر و دایرۀ لغات بیشتری نیز دارند؛ شاید برای همین است که از 8 رییس جمهور اخیر آمریکا، 5 نفر از آنها چپ‌دست بوده اند و همچنین دست غالب اکثر افراد اپرا چپ است! با نگاهی به لیست افراد چپ‌دست مشهور به این مسئله بیشتر ایمان می‌آوریم.

افلاطون، ارسطو، اسحاق نیوتن، آلبرت انیشتین، لئوناردو داوینچی، میکل‌آنژ، پیکاسو، باخ، بتهوون شکسپیر، نیچه، بیل گیتس، چارلی چاپلین، رابرت دنیرو، سیلوستر استالونه، آنجلینا جولی و لیدی گاگا همگی از چپ‌دست‌های مشهور جهان هستند.

هم‌زمان با روز جهانی چپ‌دست‌ها، در سرتاسر دنیا جشن‌های مختلفی با انجام مسابقات ورزشی بین چپ‌دست‌ها و راست‌دست‌ها و مراسم نوشیدن شراب برگزار می‌شود. در بریتانیا، مکان‌هایی به عنوان «مناطق چپ‌دست‌ها» تعیین می‌شود و در این قسمت‌ها افراد راست‌دست تشویق می‌شوند تا فعالیت‌های روزمرۀ چپ‌دست‌ها را امتحان کنند. در ایران خودمان هم چند بار جشنی تحت عنوان «جشن سالانۀ چپ‌دست‌ها» با حضور افراد چپ‌دست برگزار شده است. یکی از نتایج مثبت این رویدادها، می‌تواند طراحی مجدد محصولات با در نظر گرفتن افراد چپ‌دست و هم‌چنین افزایش آگاهی در مورد مسائلی که چپ‌دست‌‌ها با آن روبرو هستند، باشد.

شما هم اگر راست‌دست هستید، برای انجام کارهای معمول روز جهانی چپ‌دست‌ها، امروز یکی از دوستان چپ‌دست خود را به رستوران ببرید و هم‌چنین سعی کنید کارهای خود را در این روز با دست چپ انجام دهید!