داستان:

نشسته بودیم با پسر عمو هامون داشتیم حکم بازی میکردیم. گفتیم برای اینکه بازی شیرین بشه، جایزه تعیین بکنیم. هم تیمی من یکی از پسر عموهام، پسری 11 ساله که تازه با حکم آشنا شده بود. حریف ما دو پسر عموی 18 و 19 ساله که در حکم بازی کردن ید طولایی داشتن. خلاصه اون بازی رو ما به هر ضرب و زوری بود بردیم. موقعی که پسر عموی 11 ساله ام جایزه 30 هزارتومانی اش رو برد، به عنوان اولین پولی که در زندگی بدست آورده، انقدر خوشحال شد که باورت نمیشه. لبخند روی لبش هیچوقت از یادم نمیره. گوشه لبش دیگه داشت به گوشش میرسید. اگر تا به حال پول در نیاوردی، پول در آوردن شیرینه، خیلی شیرین تر از چیزی که فکرش رو بکنی. داستان خودم از اون جایی شروع میشه که سال اول دانشگاه، هزینه ها بالا بود و بی پولی زندگی رو سخت کرده بود. برای دانشجوی سال اولی هم که کار آنچنانی نیست. خلاصه با هزارتا داستان به یک مشاور کنکوری وصل شدم و کم کم شروع به گرفتن کلاس خصوصی و رفتن تدریس توی مدرسه کردم. هیچوقت یادم نمیره اولین تراول پنجاه تومنی که بعد از کلاس خصوصی گرفتم و گذاشتم تو جیبم. اما به زودی بعدش فهمیدم که این ورودی ها و خروجی ها رو اگر نظم ندم، وضعیتم خراب میشه. توی این اپیزود سعی میکنم خیلی سریع از روی اهمیت پول رد بشم و برم به سمت اینکه چطوری میتونیم دخل و خرج رو مدیریت و حسابرسی کنیم. در نهایت توی کانال تلگرام یه فایل تمپلیت اکسل برای حسابرسی میفرستم که میتونی ازش استفاده بکنی.

بحث:

بحث علاقه

توضیح اینکه مهم ترین بخش زندگی پول و معیشته حوصله سر بر هست. من فقط این رو نمیدونم که یک نفر چطوری در طبقه کارگر و یا پایین طبقه متوسط زندگی میکنه و کماکان به فکر علاقه و پیدا کردن passion توی زندگی هست. این مزخرفات مال کسایی هست که شکم شون سیره و حالا میرن به سمت اینکه ببینن علاقه شون در زندگی چی هست. احتمالا باهام مخالف باشی ولی شنونده های ثابت این پادکست آشنا هستند با رویه مون. علاقه یکی از مزخرف ترین مفهوم هایی هست که در نهایت دو قرن اخیر توی جامعه انسانی بوجود اومده. مثال بزنم در مورد ازدواج. ازدواج رمانتیک به این معنا که اول به یک نفر احساس داشته باشی و بعد باهاش ازدواج کنی فکر میکنی چند سال هست که در زندگی بشر اومده؟ من یه چند ثانیه صبر میکنم تا یک حدسی بزنی. نهایت 150 سال. قبل از اون همه جای دنیا ازدواج سنتی بوده که خانواده ها انتخاب میکردن. یعنی بشر این همه سال ازدواج کرده هیچکس راضی نبوده از زندگی مشترکش؟ توی ایران که حالا شاید به نیم قرن هم نرسه ازدواج رمانتیک، چه تعداد افراد از ازدواجی که با علاقه انجام شده راضی هستند؟ این قضیه در مورد زندگی هم صدق میکنه. یک کشاورز 200 سال پیش که بیدار میشد فکر میکنی دنبال علاقه اش میرفت؟ نه میرفت نون در بیاره از گشنگی نمیره. حالا شاید یک افرادی هم توی جامعه بودن مثل موتزارت و هگل و کانت و امثالهم که در خانواده های خیلی ثروتمند به دنیا اومده بودن و استعداد هاشون شکوفا شد.

برای تویی که مثل من در طبقه کارگر یا پایین طبقه متوسط به دنیا اومدی میگم. هیچ چیزی مهم تر از معیشت و اقتصاد زندگی وجود نداره. خودت رو درگیر این خزعبلات و مسخره بازی های علاقه نکن و هر چه سریع تر دنبال کار باش و درآمدزایی بکن.

بحث زمان

این وضعیت دانشگاه و درس خوندن باعث شده که یک بخش خوبی از افراد تا سنین بالا وارد درآمد زایی نشن. این مساله شاید بزرگترین خطری باشه که میتونه یک جوان رو تحت تاثیر بذاره. پول درآوردن باعث میشه که آدم توی زندگی واقعی بیفته، تجربیات مختلف داشته باشه، زندگی رو بیشتر تجربه کنه. موقعی هم که پول داره آدم گستره زندگی اش بزرگتر میشه و کارهای بیشتر میتونه کنه. توضیح بیش از حدش دیگه فایده ای نداره و حوصله سر بر میشه. پیشنهادم اینه که بعد از دبیرستان در اولین فرصت به سمت درآمد زایی حرکت کنی. هر موقع پول کافی داشتی، بعدش بزن به سمت علاقه و این داستان ها.

بحث مدیریت مالی:

همیشه میخواستم برم و حسابداری رو درست حسابی یاد بگیرم، ولی امان از تنبلی. به جاش از چندین سورس و منبع اینکاره یک فایل اکسلی تهیه کردم و باهات دارم به اشتراک میذارم. برای ادامه پادکست فایل اکسل رو دانلود بکن و گام به گام با صحبت هام روی فایل اکسل پیش برو.

تب اول: هزینه ها

در تب هزینه ها، ما هزینه ها و تراکنش ها رو مینویسیم. هر تراکنش یک عنوان داره، یک تاریخ، یک منبع، و یک دسته بندی. تاریخ و عنوان که مشخص هست و نیازی به توضیح بیشتری نداره. اما در مورد منبع و دسته بندی باید جداگانه صحبت بکنم.

دسته بندی هزینه ها

خرج های زندگی رو باید دسته بندی بکنیم تا ببینیم که در هر دسته ای چه میران خرج میکنیم. وقتی آخر سال بشینیم به حسابرسی سالانه، اون وقت میتونیم بهتر بفهمیم که پول ها از کجا اومدن و به کجا رفتن. برای هر دسته باید یک بودجه هم تعیین بکنیم، حالا سالانه یا ماهانه هر کدوم که فکر میکنیم. مثلا برای پوشاک باید تعیین بکنیم که چه میزان میخوایم توی سال لباس تهیه بکنیم که بعدا یهویی آدم از روی هوا و هوس لباس نخره. این برای بقیه دسته بندی ها هم صدق میکنه. پس حالا چه ماهانه چه سالانه، هر کدوم که باهاش راحت تری، باید بری بالای ستون دسته بندی ها و عدد بودجه هر دسته رو مشخص بکنی. دسته بندی ها باید به شکلی باشه که تمام هزینه هایی که میکنی رو شامل بشه و چیزی جا نمونه. در نهایت اون تراکنشی که انجام دادی رو میبری و زیر همون دسته مینویسی مبلغ رو. توی این فایل اکسل دو دو تا چهار تاها خودش انجام انجام میشه و بعدش میتونی ببینی چقدر از بودجه باقی مونده.

منابع

منبع توی این سیستم به معنی یک حساب بانکی، یک حساب، یا کیف پولت هست که توش پول میره و ازش پول میشه برداشت. فعلا توی این فایل فرض بر اینه که دو حساب بانکی به اضافه یک کیف پول وجود داره. موقعی که تراکنشی انجام میشه توی ماه، منبع رو متناسب با منابعت مینویسی. فقط یک نکته رو حواست باشه، هر خرجی میکنی باید با علامت مثبت بنویسی، هر پولی که دستی میگیره و میاد توی کیف پولت باید با علامت منفی توی این تب اول نوشته بشه. اگر رعایت نکنی دو دو تا چهار تای اکسل به مشکل بر میخوره.

تب دوم: حساب های بانکی و درآمد

برای این تب یک بخش در آمد در نظر گرفته شده که خب از هر نوع درآمدی که داری رو اینجا مینویسی. عنوان و تاریخ و مقدار. اما مهم تر از این اون حساب های بانکی هست. هر پولی که به حساب های بانکی ریخته میشه رو باید با علامت مثبت بنویسی، هر پولی رو که ازش برمیداری باید با علامت منفی بنویسی. یعنی اگر صد هزار تومان از حسابت برداشت کردی، باید بزنی منفی صد هزار، ولی اگر توش پولی ریخته شده، میزنی مثبت صد هزار. حالا ما با ستون های حساب بانکی چیکار داریم؟ موقعی که یک درآمدی کسب میکنیم و به حساب بانکی مون ریخته میشه، هم باید اون رو توی ستون درآمد بنویسیم، هم باید توی ستون بانک بنویسیم. هر موقع هم که در تب اول هزینه ای میکنیم که مستقیم از کارت برداشته میشه، باز باید بیایم زیر حساب بانکی بزنیم که فلان مقدار پول برداشت شده و موضوع چی بوده. بالای هر ستون هم که میزان کل رو میزنه که نشون میده چقدر پول توی حساب بانکی ات داری. قاعدتا وقتی میخوای برای اولین بار شروع کنی یا سال جدید رو که میخوای شروع کنی، اولین سطر هر بانک میشه پس انداز ها و مقادیری که توی اون حساب بانکی داری.

تب سوم: دارایی ها

این تب ساده است و خیلی چیز پیچیده ای نیست. اگر اونقدر پول داشتی و خواستی یک دارایی بخری، تراکنشش رو توی تب اول که هزینه ها باشه مینویسی. بعد میای توی تب سوم، عنوان و میزان هزینه ای که کردی و تاریخ رو مینویسی. دارایی ها میتونه طلا، کریپتو، مسکن، زمین یا هرچیز مشابهی باشه. بعد هر موقع این رو فروختی، میزانش رو میری توی تب دارایی ها میزنی و با علامت منفی. این تراکنش مالی رو باز با رعایت کردن علامت منفی توی تب هزینه ها مینویسی.

چند تا نکته پایانی:

- مانیتور کردن تمام تراکنش ها غیر ممکن هست. به خاطر همین باید یک کیف پول کوچک یا یک حساب بانکی جدا داشته باشی که اون رو مانیتور نکنی. مثال بزنم برات مشخص بشه. فرض کنیم سر ماه 5 هزارتومان حقوق گرفتی و 2 هزارتومان این رو میخوای برای خرج روزمره استفاده کنی. خرج هایی که کوچک هستند و ارزش نوشتن هم زیاد ندارند. میای 2 هزار تومان رو میریزی توی یک کارت بانکی و دیگه خرج های روزمره رو از اونجا انجام میدی. البته باید بگم که میزان دقت بستگی به حال و حوصله خود آدم داره. ممکن هم هست یکی حوصله داشته باشه تا بلیط مترو رو بنویسه. این دیگه بستگی به خود فرد داره.

- مساله بعدی اینکه مانیتور کردن حساب ها رو میتونی توی بازه های سالانه، یا ماهانه، یا فصلی یا هرطور دیگه ای عمل بکنی. این دیگه بستگی به خود فرد داره.

- موضوع بعدی اینکه کسایی که خارج از کشور زندگی میکنن ممکنه کردیت کارت داشته باشن، یه سری کیف پول های دیجیتال داشته باشن و حالا هر چیز مشابه دیگه. اگرچه این فایل به شکل مستقیم شاید استفاده نشه، ولی ایده هاش میتونه استفاده بشه. تغییرات این فایل و بالا پایین کردنش با توجه به نیاز های مختلف رو دیگه میذارم بر عهده شنونده حاذق این پادکست.

- فایل رو توی فضای ابری مثل گوگل درایو یا وان درایو نگهداری بکن که از دست نره. چون ممکنه که آدم همیشه دسترسی نداشته باشه به فایل، پیشنهاد میکنم توی اپ تو دو ات که از اپیزود 9 مطمئن ام درست کردی و استفاده میکنی، یک لیست تراکنش ها درست بکن و تراکنش ها رو در گام اول اونجا بنویس. بعد حالا هفته ای یک بار بشین وقت بذار و توی فایل اصلی وارد بکن.

تکلیف:

تمرین سری بعد اینه که فایل رو دانلود کنی و با توجه به نیاز های زندگی ات تغییرش بدی. یک لیست تراکنش ها توی تو دو اضافه بکنی و از این هفته سعی کنی تراکنش ها و مسائل مالی ات رو با دقت خوبی حسابرسی بکنی. توی این مسیر حتما شکست خواهی خورد و به خودت اجازه شکست خوردن بده. در طول مسیر یاد خواهی گرفت که چطور بهینه ترین حالت ممکن این فضا رو برای خودت تغییر بدی.