زنجیره تامین به عنوان یک سرویس؛ کاربرد استراتژی Frenemy در صنعت خرده فروشی

در چند سال گذشته، شرکت ها در سراسر بخش ها با چالش های زنجیره تامین دست و پنجه نرم کرده اند. یکی از غیر منطقی ترین رویکردهایی که اخیرا مشاهده شده است، خرده فروش پوشاکی است که راه حلش، تبدیل رقبا به همکاران و مشتریان است. بدین صورت که یک فروشنده با ایجاد مراکز پردازش چندگانه در سطح کشور، مدل زنجیره تامین به عنوان سرویس را پیاده سازی کرده و به دیگر شرکت های رقیب خدمات ارائه می کند. اصطلاح frenemy هم به این مساله اشاره دارد؛ همکاری در عین رقابت. در ادامه به بررسی این مدل و مزایای آن می پردازیم.

در طول همه گیری کووید-19 روند تغییر گسترده اکثر خرده‌فروشان سنتی به سمت تجارت الکترونیک سرعت گرفته است و ممکن است تا سال 2030 یک سوم کل خرده‌فروشی‌ها را به خود اختصاص دهد. برای شبکه ای از فروشگاه ها که به یک مدل کسب و کار تغییر جهت می دهند که در آن نیمی از فروش خود را از یک کانال آنلاین دریافت می کنند، یک چالش ساختاری است. چرا که ناگهان، رویکرد قدیمی شان معنی عملیاتی ندارد؛ رویکردی که تمام موجودی شما در یک مرکز توزیع در وسط کشور محصور در خشکی بود.

بسیاری از زنجیره‌های خرده‌فروشی چند سال پیش با انتقال موجودی قابل توجه به فروشگاه‌های خود، شروع به مقابله با این مشکل کردند و در واقع آنها را به مراکز کوچک انجام سفارش تجارت الکترونیک تبدیل کردند. این مدل زمانی کار می‌کند که سفارش‌ها فقط یک کالا داشته باشند و آن کالا نزدیک شخصی باشد که خرید را انجام داده است. در اکثر عملیات خرده فروشی، هزینه بسته بندی یک کالا در زمان افت قیمت آن کالا قابل قبول است. اما بیشتر خرده‌فروشان متوجه شدند که سفارش‌ها معمولاً شامل دو یا سه مورد (یا بیشتر) هستند که معمولاً در یک مکان در دسترس نیستند. هزینه پرداخت به چند فروشنده برای انتخاب و بسته‌بندی یک سفارش - و همچنین هزینه‌های ارسال اضافی برای آن سفارش چند موردی - به سرعت افزایش می‌یابد. بدتر شدن اوضاع، ارسال موجودی به جلو به صدها یا هزاران مکان باعث شد تا خرده‌فروشان نتوانند با تقاضای غیرقابل پیش‌بینی مشتری همراهی کنند، چیزی که در صنعت مد رایج است.

"اکثر خرده فروشان سنتی با تغییر گسترده به سمت تجارت الکترونیکی پیش می روند."

یک خرده فروش پوشاک تصمیم گرفت که با بازسازی زنجیره تامین خود بهتر عمل کند. بیش از شش مرکز پردازش کوچکتر در سراسر کشور افتتاح کرد. حتی با توجه به تغییرات مد، این مراکز کوچک تقریباً تمام موجودی مورد نیاز فروشگاه‌های خرده‌فروشی و مشتریان آنلاین را داشتند و می‌توانستند آن را به سرعت تحویل دهند. این مراکز در مناطقی با هزینه مکان ارزان قرار داشتند. آن مناطق بازار کار منعطف تری داشتند و مراکز می توانستند موجودی را به فروشگاه ها یا سفارش های آنلاین در صورت نیاز تحویل دهند. این خرده‌فروش با تکرار مدلی که در کالاهای مصرفی تند مصرف رایج‌تر است، هزینه‌های سفارش آنلاین را 15 درصد در هر سفارش کاهش داد. این فقط یکی از مزایای این کار است. این شرکت همچنین با برداشتن هفت هفته موجودی از فروشگاه‌ها و فروش کالاهای بیشتر به قیمت کامل، سرمایه در گردش را کاهش داد، زیرا مجبور نبود اقلامی را که در فروشگاه‌ها به سر می‌برند را با افت قیمت به فروش برساند.

اینجاست که داستان پیچ و تاب جالبی به خود می گیرد. هنگامی که خرده فروش دید که شبکه زنجیره تامین جدیدش چقدر خوب کار می کند، متوجه شد که در یک تجارت جدید احتمالی قرار گرفته است. تقریباً همه رقبای آن با همین مشکل روبرو بودند و آینده هزینه های زنجیره تامین سریعتر از درآمدها شتاب می گرفت. چرا خرده‌فروش نمی‌تواند تخصص جدید خود را در مدل تعاونی ارائه دهد که مزایای مقیاس و تعادل موجودی را ارائه می‌کند که تنها بزرگترین خرده‌فروش‌های بزرگ می‌توانند به آن دست یابند؟. ریاضیات نشان می‌دهد که خرده‌فروش به ۲۵۰ کسب‌وکار در اندازه خودش نیاز دارد تا با مقیاس‌های اقتصادی خرده‌فروش‌های چند دسته‌ای بزرگ‌تر مطابقت داشته باشد. آیا می تواند این مدل را با فناوری، رباتیک و تجزیه و تحلیل بیشتر توسعه دهد تا "زنجیره تامین به عنوان یک سرویس" را به رقبای خود ارائه دهد؟

هنوز در ابتدای راه قرار داریم، اما به نظر می رسد که پاسخ مثبت است. این خرده‌فروش دو شرکت تدارکات آنلاین را خریداری کرد که به او در ایجاد شبکه کمک کرده بودند و راه‌هایی برای جمع‌آوری سفارش‌های کسب‌وکارهای مختلف برای صرفه‌جویی در هزینه‌های بسته پیدا کرده بودند. نتیجه خالص 1 دلار پس انداز به ازای هر سفارش است که برای خرده فروشان بازار میانی معنادار است. این یک استراتژی "frenemy" است که مشوق هایی را برای همکاری منبع باز بین رقبا ایجاد می کند.

در حال حاضر، بسیاری از ما سفارش آنلاین و تحویل سریع را امری مسلم می دانیم. اما من معتقدم تداوم شتاب آنها صنعت خرده فروشی را برای مدت طولانی متزلزل خواهد کرد، حتی زمانی که COVID-19 یک خاطره دور است. در تحقیقات ما، این یکی از مهمترین مسائلی است که مدیران خرده فروشی امروز با آن مواجه هستند. خرده فروشان خلاقی مانند این در حال یافتن راه هایی برای تبدیل چالش با هزینه ثابت و سرمایه بالا به یک فرصت رشد مبتنی بر فناوری هستند.

درباره frenemy: فرنیمی (Frenemy) واژه‌ای مرکب ضد و نقیض و نمادی از «دوست» و «دشمن» است که به «کسی که با او دوست است، علی‌رغم رقابت اساسی یا عدم علاقه » یا «کسی که ویژگی‌های دوست و دشمن را با هم ترکیب می‌کند» اطلاق می‌شود.