میلیاردر شناختی

روزی مرد ثروتمندی ، پسر خرد سالش را به روستایی برد تا به او نشان دهد مردمی که در آنجا زندگی می کنند ، چقدر فقیرند . آن دو ، یک شبانه روز در خانه کوچک یک روستایی مهمان بودند . در راه برگشت و در پایان سفر ، مرد از پسرش پرسید : ( نظرت درباره مسافرتمان چه بود ؟ ) پسر جواب داد : ( خوب بود پدر ) پدر پرسید : ( به زندگیشان توجه کردی ؟ ) پسر جواب داد : ( اره پدر !) پدر پرسید : (چه چیزی از این سفر یاد گرفتی ؟ ) پسر اندکی اندیشید و بعد به آرامی گفت : (( فهمیدم که در منزلمان یک سگ داریم و آن ها چهارتا . ما در حیاطمان یک فواره داریم و آنها رودخانه ای دارند که انتها ندارد . ما در حیاطمان فانوس های تزیینی داریم و آن ها ستاره ها را دارند . حیاط ما به دیوار هایش محدود می شود ، ولی باغ آنها بی انتهاست . )) با گوش دادن حرف های پسر ، زبان مرد بند آمد بود . پسر بچه اضافه کرد : (( سپاسگزارم پدر ، تو به من نشان دادی که ما چقدر فقیریم . ))

همینگوی زمانی که رمان پیر مرد و دریا را منتشر کرد اصلا با استقبال خوبی روبه رو نشد و در اول کار برایش یک شکست به تمام معنا به حساب می آمد . همینگوی به همین خاطر دچار افسردگی شد ، البته نه افسردگی معمولی بلکه تا آخر عمر این افسردگی همراه او بود .

اما در مقابل شخصیتی مثل نلسون ماندلا که به زندانی می افتد که دائما در حال زجر کشیدن است اما از پا نمی افتد و به مبارزه ادامه می دهد و حتی زمانیکه به قدرت میرسد شرافتمندانه رفتار می کند حتی با کسانی که در زندان مسئول شکنجه او بودند .

چه می شود که بعضی انسان ها مثل همینگوی با مشکلات برخورد می کنند و بعضی مثل نلسون ماندلا ؟ در روان شناسی جواب این سوال را اینگونه می دهند که این دو نوع شخصیت از لحاظ سرمایه های روان شناختی با هم متفاوت هستند .

سرمایه های روان شناختی چیست ؟

در واقع سرمایه های روان شناختی همان مهارت های لازم برای زیست سالم و شادکام و همچنین ابزاری ضروری برای کنا اومدن با سختی هاست که شامل چهار مولفست : تاب آوری ، خوش بینی ، امید ، خود کار آمدی

1 . تاب آوری ؟

تاب آوری در مفاهمیم مهندسی این کار برد را دارد ، بعد از تحت فشار قرار گرفتن یک فنر چقدر می تواند به حالت اول برگردد . در روان شناسی هم به همین معناست که یک فرد بعد از سرگذراندن یک تجربه سخت و دشوار تا چه اندازه میتواند به حالت اول برگردد بلکه با توجه به همان سختی ها یک زندگی با معنا برای خود و دیگران درست کند .

چطوری تاب آور شویم ؟

تاب آوری مجموعه ای از نگرش ها ، رفتار ها ، حمایت اجتماعی است .

نگرش : باید سعی کنیم در زندگی نگرشمان را درست کنیم به این معنا که خیلی چیز ها از دایره کنترل ما خارج است و در نقطه مقابل آن بعضی چیز ها مثل رفتارمان تمام و کمال دست خودمان است و ما هیچ وجه قربانی نیستیم و بلکه انتخاب می کنیم . زمانی که این را بفهمیم که ( به صورت عمیق رفتارمان دست خودمان است ) طبق پژوهش ها باعث خشنودی ، رضایت ، سلامت و طول عمر ما می شود .

رفتارها : هر چه رفتار های ما رفتار غیر موثر مثل غر زدن ، افسرده شدن ، داد بیداد باشد احتمال تاب آور شدنمان بسیار پایین می آید .

حمایت اجتماعی : حمایت اجتماعی عنصر اصلی تاب آوری است . حمایت کنید ، حمایت دریافت کنید رفیق شوید و مطمئن باشید در تنهایی تاب آوری بسیار پایین است .

پنج اصل که اگر آنها را واقعا بپذیرید تاب آور می شوید :

1 . هیچ چیز پایدار نیست . همه چی تغییر می کند و پایان می پذیرد 2 . رنج بخش جدایی ناپذیر زندگی است . 3. همیشه برنامه ها و کارها طوری که ما طراحی کرده ایم پیش نخواهد رفت . 4 . زندگی همیشه منصفانه و عادلانه رفتار نمی کند . 5 . افراد همیشه مهربان و دوست و وفادار نیستند .

2 . تعریف امید ؟

امید نه یک عمل منفعل و نه یک فکر مثبت زود گذر بلکه یک نوع سبک زندگی است . اشنایدر در تعریف امید می گوید : باور داشتن به نتایج مثبت برای وقایع آینده و سکویی است که برای بهبود شرایط از آن استفاده می کنیم .

در واقع ؛ فرایند فکر کردن در خصوص اهداف خود ، همراه با انگیزه برای حرکت به سوی آن ( عاملیت ) و راه های دستیابی به آنها( راه و روش )

امید برای بودن در زندگی ما نیازمند چیز هایی است :

1. عزم راسخ : آدم های بی اراده هیچ وقت امید را درک نخواهند کرد و همیشه در غر زدن خواهند ماند
2. نظم و دیسیپلین : وجود یکسری قوانین برای زندگی مثل طرز فکر رشد ( همیشه میتوان بهتر شد )
3. اعتماد ، تعهد ، شکیبایی ، خوش بینی و ایمان به توانمندی های خود
4. هدفمند بودن : که شامل هدف گذاری ، اقدام و پافشاری و تلاش می شود
5. شفقت ورزی به خود و دیگران در برابر خود سرزنش گری

نکته بسیار مهم راجب امید : اینکه امید بخشی از زندگی شما بشود اصلا کار ساده ای نیست بلکه نیاز مند زمان ، تمرین ، شکیبایی است .

3 . خوش بینی ؟

مارتین سلیگمن 20 سال در رابطه با خوش بینی و افسردگی تحقیق کرده و به نتایج خیلی مهمی دست یافته از جمله اینکه بدبینی باعث درماندگی ، منفعل شدن در زندگی و همیچنین عامل امید بستن به چیزی خارج از کنترلمان می شود که توهم امید برایمان به وجود می آورد .

تعریف و سبک تبیین بد بین ها :

بدبین ها معتقدند رخدادهای ناگوار مدتها دوام میابند ، برهمه کارهای آنها سیاه می اندازد و همه زندگیشان را خراب می کند و همه چیز هم فقط تقصیر خود آنهاست . افراد بد ببین به آسانی تسلیم می شوند و به دفعات بیشتر دچار افسردگی می گردند .

تعریف و سبک تبیین خوش بین ها :

خوش بین ها شکست و ناکامی را موانعی گذرا می بینند ، علل آن را تنها به همانمورد خاص محدود میدانند و شکست را تنها تقصیر خود نمی اندازند بلکه همه شرایط و افراد موثر در آنرا در نظر می گیرند .

مثال :

در یک جدایی عاطفی شخص بد بین فکر می کند احساس نا خوشایندش همیشه باقی است و کلا بد بخت شده و فکر می کند فقط بخاطر اعمال و رفتار اوست که رابطه خراب شده . اما یک شخص خوش بین میداند این احساس غم بعد از مدتی از بین می رود و تمام زندگی او خراب نشده فقط بخشی از روابط عاطفی او با شکست مواجه شده و همچنین میداند که هر فردی در رابطه عاطفی تنها 50 درصد مسئولیت دارد .

4 . خود کار آمدی :

خودکار آمدی یعنی ، باور فرد به توانایی خود جهت موفق شدن در یک وضعیت خاص .

فرق اعتماد به نفس و خود کار آمدی : اعتماد به نفس یعنی موثر بودن کلی و عمومی ( یعنی باور به اینکه من در زندگی آدم تاثیر گذاری هستم ) خود کار آمدی یعنی ، توانمدنی در حوزه ای خاص ( من در رشته مکانیکی آدم حرفه ای وکار آمدی هستم )

خود کار آمدی را از کجاها میتوان کسب کرد :

تجارب موفق :

وقتی تجربه های موفق در یک حیطه یا موضوع زیاد می شود خود کار آمدی به مرور افزایش میابد .

الگوسازی و یادگیری جانشینی :

مخصوصا وقتی میخواهیم یک مهارت تازه را یاد بگیریم این منبع خیلی مهم است که مهارت های موفق قبلی خود را به یاد آوریم و مثلا به خود بگوییم منکه توانستم رانندگی یاد بگیرم این مهارت هم یاد میگیرم . و اینکه اگر در رشته مورد نظرمان آدم موفقی است آنرا در نظر بگیریم و از آن الگو برداری کنیم .

امیدوارم دراین وبلاگ توانسته باشم شما را به بصورت مختصر با مفهموم سرمایه های روان شناختی آشنا کرده باشم .