تاریخ ایران‌ باستان (۸)

کیمریان (فراریان)، تصویری بر ظرفی از تمدن پونتی (پنتوس)؛ اواسط قرن ششم پ. م.
کیمریان (فراریان)، تصویری بر ظرفی از تمدن پونتی (پنتوس)؛ اواسط قرن ششم پ. م.

Ø کیمری‌ها[1]

... کیمری‌ها اقوام و خویشاوند سکاها بودند، از نیمه‌ی دوم هزاره‌ی دوم پیش از میلاد از سرزمین اصلی خویش در منطقه‌ی جنوبی رود جیحون گذشتند و به سوی جنوب و غرب سرازیر شدند؛ آنان به تاخت و غارت اشتغال داشتند و سرانجام محدوده‌ای از شرق شبه جزیره‌ی کریمه تا شمال غربی فلات ایران را تحت سیطره‌ گرفتند. در اوایل هزاره‌ی اول پیش از میلاد کیمری‌ها در برابر اقوام تازه نفس سکایی تاب مقاومت نیاوردند و به سوی جنوب غرب گریختند، بر سر این راه گریز اورارتو و قسمت‌های شمال غرب ایران را مورد تاخت و تاز و ویرانی قرار دادند و چون نتوانستند در این نواحی بمانند بسوی قفقاز راندند و به دنبال قتل و غارت و به دست آوردن غنایم فراوران در شبه جزیره‌ی که بعدها "سینوپ[2]" نامیده شد، آنان در بخشی از شبه جزیره‌ی آناطولی استقرار یافتند.

داکمریان در این راه‌پیمایی بزرگ به متصرفات آشور لطمات درخوری وارد نمودند، زین رو سارگون‌دوم در سال 713 پیش از میلاد لشکرکشی به داخل خاک ماد را آغاز کرد تا هم به تعقیب کیمری‌ها بپردازد و هم از توسعه‌ی نیروی مادها جلوگیری کند، مسیر پیمایش سپاه آشور اکنون برای ما به درستی مشخص نیست اما با قراین می‌توان گفت تا نزدیک کرمانشاه کنونی پیش رفتند، این زمان مصادف بود با تشکیل حکومت مادها؛ سرانجام آشوربانی‌پال شاه بزرگ آشور در اواخر قرن هشتم پیش از میلاد با کیمری‌ها به جنگی سخت برخواست و آنان را شکست داد، این شکست چنان در احول کیمری‌ها موثر افتاد که بعدها اقوام سکایی که نیروی مهمی در منطقه ایجاد کرده بودند توانستند بقایای ایشان را از میان بردارند، بنابراین زمانی که مادها پایه‌های حکومت خویش را مستحکم می‌نمودند از شر مزاحمت‌های کیمری‌ها رهایی یافتند ولی جای ایشان قوم سفاک و خون‌ریز دیگری بنام سکاها پدید آمد. سکاها با تجربیاتی که درر جنگ و گریزهای گوناگون با کیمری‌ها اندوخته بودند و در دنبال آنان به داخل فلات ایران راه یافته بودند شمال غرب و غرب ایران را در نوردیدند و حکومت مانای، اوراتور و اقوام مادی که به تازگی پا به عرصه‌ی تاریخ نهاده بودند مورد آزاد و یورش خویش قرار دادند و بر "مدیا" ناحیه‌ای که بعدها "آتروپاتن" (آذربایجان) نامیده شد و مرکز آن جنوب دریاچه‌ی ارومیه بود مسلط شدند....ادامه دارد...

[1] Cimmerians

[2] Sinop