تاریخ ایران‌ باستان (۲)

Ø هوری‌ها (میتانی‌ها)[1]

... در کوه‌پایه‌های شمال‌غربی رشته کوه زاگرس در هزاره‌ی سوم پیش از میلاد در قسمت بالای رودهای دجله و فرات و بر کناره‌ی دریای سیاه قبایل هوری زندگی می‌نمودند که گستره‌ی وسیعی از بین‌النهرین شمالی و جنوب‌شرقی سوریه و فلسطین تا ارمنستان پراکنده بودند؛ کاربرد از اسب در تجارت و جنگ میان ایشان مورد استفاده بود و همین امر یکی از علل پیشرفت ایشان بود، هیتی‌ها مردمانی با فرهنگ بودند و صاحب زبان و خط مخصوص به خود بودند، در ابتدا در جغرافیای ذکر شده به شکل قبایل پراکنده زندگی می‌نمودند اما سرانجام حکومت میتانی‌ها را تشکیل دادند که آمیزه‌ای بود از بومیان آن فلات و مهاجران آریایی، این اختلاط با آریائیان تا بدانجا پیش‌رفت که در اواخر هزاره‌ی دوم پیش از میلاد نژاد آریایی در این منطقه نفوذ بیشتری یافت و سرانجام نژآد آریایی بر ایشان غلبه کرد.

Ø کاسی‌ها (کاسپی،کاشی یا کاشی‌شو)[2]

در هزاره‌ی سوم پیش از میلاد مهمترین باشندگان دامنه‌ی زاگرس، قبیله‌ای از قبایل بومی آسیا بودند به نام کاشی‌ها؛ محل سکونت اصلی ایشان لرستان امروزی بود که از یک‌هزار سال پیش‌تر از تاریخ مذکور این قوم در این ناحیه سکونت گزید و در این مدت با افزایش تعداد افراد و بدست آمدن نیروی قبیله‎ای فراوان منطقه‌ای گسترده از دامنه‌های جنوبی دریای خزر تا کردستان و کناره‌های غربی کویر مرکزی ایران را تحت سیطره‌ی خویش درآوردند؛ از نیمه‌ی هزاره‌ی دوم پیش از میلاد با گروه‌های مهاجر آریایی مخلوط شدند و پس از آن نیروی فزونتری نیز یافتند، سپس این کاشی‌ها به دره‌ی رود دیاله[3]سرازیر شدند و حملاتی را به بابل آغاز کردند، این پیشرفت بی‌شک تاثیر بسزای حضور اسب در این نبردها بود. اسب در تمام شئون زندگی کاشی‌ها نقش اساسی را ایفا می‌نمود. شاه کاشی‌ها "گانداش" که موسس سلسله‌ی کاسی نیز بود در حدود سال 1741 پیش از میلاد با بابل به جنگ پرداخت و تا بخش‌های مرکزی بابل نیز نفوذ کرد و به درازای سه قرن کاشی‌ها در بابل حکومت نمودند و هیتی‌هایی که به آنجا یورش آورده بودند را بیرون راندند.

امروزه قسمتی از سرزمین مازندران، سراسر گیلان، جنوب رشته کوه‌های البرز تا کناره‌های کویر مرکزی، آذربایجان، کردستان و لرستان را شامل گستره‌ی حکومتی کاشی‌ها بود. هنوز نام این قوم بر بسیاری از شهرها و مناطق طبیعی و جغرافیایی ایران مانده است، نام جهانی دریای خزر که کاسپین[4]می‌باشد و قزوین که معرب کاسپین است و همچنین کاشان از نام این اقوام گرفته شده است. کاشی‌ها جنگجویان و سوارکاران بی‌نظیری بودند آنها برای مقابله با بابل از در همکاری با ایلامی‌ها درآمده بودند، ایشان مردمی دامدار و کشاورز بودند و بیشتر شهرتشان در پرورش اسب بود، فرهنگ و تمدن کاشی‎ها در دنیای کهن شهرت فراوان داشت، از ایشان گنجینه‌های مفروغی در لرستان و کرمانشاه بخصوص در شهر هرسین به دست آمده که نشانگر هنر و تمدن ایشان است، لرستان منبع اشیا پر آریه و گوناگون از جنس مس یا مفروغ‌ورقی و ریختگری شناخته شده است که در جهان به مفروغ لرستان معروف است، این اشیا اغلب از گورها به دست آمدند و تاریخ آنها از حدود 2700 پیش از میلاد به بعد است در اواخر هزاره‌ی دوم پیش از میلاد بابلیان موفق شدند کاشی‌ها را از بابل برانند. ...(ادامه دارد)...

-------

[1] Mitanni

[2] Caspean / Kassi

[3] رود دیاله رودی است به دجله می‌ریزد. این رود از کشورهای ایران و عراق می‌گذرد و از به‌هم‌پیوستن رود سیروان و رود تنجرو در محل سد دربندی‌خان در استان سلیمانیه در شمال عراق پدید می‌آید.

[4] Caspian Sea