جایگاه زن در ایران باستان



در ایران باستان مقام زن ارجمند بوده و زنان در تمام شئون زندگی با مردان برابری میکردند. در اوستا همه جا نام زن و مرد در یک ردیف ذکر شده و در کارهای دینی که زنان میبایست انجام دهند و دعاهایی که باید بخوانند، اوستا، زن را با مرد برابر شمرده است.
.
سن بلوغ برای مرد و زن یکسان و 15 سال بوده است. و در کل آنچه در اوستا در مورد زن و مرد میباشد متضمن برابری حقوق است.
.
چنانچه زنان میتوانستند به مقام قضاوت برسند. و نیز در تاریخ میبینیم زنانی همچون همای، پوراندخت و آزرمی‌دخت به مقام پادشاهی هم رسیده‌اند.
.
در اجتماع ایرانی آن دوران نظم و پرهیزکاری و پارسایی حاکم بود. نظم پاسبان عفت و نکاح بود و فواحش در نظر اجتماع منفور بودند و آنان که دختر جوان را از زناشویی مانع میشدند مورد نفرت قرار میگرفتند.
.
برهمین اساس ایرانیان باستان زناشویی را امری مقدس میشمردند و برای آن اهمیت ویژه‌ای قائل بودند. هرودوت مینویسد: در نظر ایرانیان بزرگترین افتخار به جز دلاوری در میدان جنگ، تشکیل خانواده و داشتن فرزندان متعدد است. استرابون مینویسد: خانواده‌های پُرجمعیت نزد شاه اهمیت و احترام ویژه‌ای داشتند و سالانه هدایایی از طرف شاه برای آنان فرستاده میشد.
.
ایرانیان به همان اندازه که به امر زناشویی اهمیت میدادند با زناکاری به شدت مخالفت و آنرا جز آثار اهریمنی میدانستند. در اوستا و آثار پهلوی علاوه بر دیوهای گوناگون دیوهای دیگری نیز ذکر میکنند که عبارتند از دیو بی‌شرمی، دیو دروغ، دیو شهوترانی، دیو زناکاری و...
.
در اوستا آمده خداوند از مردان ستمکاری که دختر را از راه به در برده و مدتی بی‌زناشویی با او به سر میبرند سخت بیزار است.
.
در آیین زرتشت درباره زناشویی و خانواده چنین آمده:
شوهر به منزله‌ی پادشاه و زن ملکه‌ی خانواده محسوب میشود و فریضه‌ی شوهر، پرستاری از زن و فرزندان و فراهم آوردن سامان لازم خانواده است. همچنین فرمان‌بُرداری زن از شوهر در اوستا از صفات پسندیده و برجسته شمرده شده است.
.
ایرانیان معتقد بودند کسیکه در اثر بدکاری گذشته‌ی خود یا بدخواهی ستارگان، بی‌فرزند است، در آن دنیا از پُل چینوت یا چینوات "صراط" نمیتواند بگذرد. به همین دلیل بود که شخص بی‌فرزند، ناچار پسرخوانده‌ای انتخاب میکرد و همچون فرزند خود از او مراقبت و نگهداری مینمود.
.
منابع
زن در ایران باستان، هدایت الله علوی
آموزش و پرورش در ایران باستان، امان‌الله صفوی
.