قدرت شرم!

به قلم: پل آدامز | زلنسکی چگونه سخنرانی می‌کند؟

درحالی که ارتش اوکراین سرسختانه در میدان می‌جنگد، ولادیمیر زلنسکی هم نبرد اطلاعاتی و سخنرانی‌های به‌دقت طراحی‌شده را ادامه می‌دهد. او در دو هفته گذشته برای مجلس ۱۰ کشور سخنرانی کرده است و همه‌جا با تشویق‌های پرشور مواجه شده است.

او با تی‌شرت سبز و ریشی که چند روزی است اصلاح‌نشده از طریق لینک زنده ویدئویی از پایتخت تحت محاصره کشورش پیغام‌هایی می‌فرستد و معمولاً با مشتی گره ‌کرده در انتهای ویدئو، سخنرانی‌اش را تمام می‌کند. درحالی که تشویق حاضران اوج می‌گیرد، ناپدید می‌شود. او عجله دارد. طبیعی است مردی در شرایط او مشکلات حیاتی‌تری دارد که باید به آن‌ها برسد.

جاناتان ایال، عضو انستیتوی سلطنتی امنیت، اندیشکده دفاعی و امنیتی بریتانیا، می‌گوید: "او می‌داند چطور روح کشورش را به نمایش بگذارد. و این نه‌فقط در صحبت کردنش بلکه در ظاهرش و حتی در پس‌زمینه‌ای که جلوی آن حرف می‌زند هم دیده می‌شود."

آقای زلنسکی در این سخنرانی‌ها روی اتفاق‌های تاریخی مهم و حوادث دردناک از سقوط دیوار برلین گرفته تا حمله ۱۱ سپتامبر در نیویورک و واشنگتن انگشت می‌گذارد. در سخنرانی پاریس به سه اصل ملی فرانسوی یعنی آزادی، برابری و برادری و در ژاپن فاجعه اتمی را یادآوری می‌کند.

صحبت‌های او سرپوشیده و ملاحظه‌کارانه نیست. قرار هم نیست باشد. این سخنرانی‌ها احساسات عمیق را هدف قرار می‌دهند. آقای زلنسکی برای رسیدن به اصل مطلب وقت تلف نمی‌کند.

تنها یک تا دو دقیقه از سخنرانی‌اش در لندن نگذشته بود که نبرد ۱۳ روزه اوکراین را با نبرد بریتانیا در جنگ جهانی دوم که نتیجه‌اش تعیین‌کننده دوران جدیدی برای این کشور بود، مقایسه کرد. بعد از اشاره به مسئله شکسپیر (بودن یا نبود)، ناگزیر به چرچیل هم رسید. البته آقای زلنسکی از چرچیل نام نبرد اما به شکل ظریفی سخنرانی مشهور چهارم ژوئن چرچیل در سال ۱۹۴۰ را به‌نحوی ‌که فراخور اوکراین شود تغییر داد. او گفت: "ما در جنگل‌ها خواهیم جنگید، در دشت‌ها، در ساحل‌ها، در شهرها و روستاها، در خیابان‌ها و در تپه‌ها خواهیم جنگید."

اما درحالی که سری سخنرانی‌های پارلمانی آقای زلنسکی ادامه پیدا کرد، اشاره‌های تند و تیزتری هم به آن‌ها اضافه شد. او از اینکه به‌تندی غرب را به خاطر حمایت نکردن کافی از اوکراین سرزنش کند، ابایی ندارد.

نومی کلر لازار، پروفسور روابط عمومی و بین‌المللی دانشگاه اوتاوا می‌گوید: "او درهر یک از سخنرانی‌هایش به شما می‌گوید چه طور فردی هستید. چه جور ملتی هستید؟ اگر نتوانسته‌اید آن‌طور که درخور این لحظه حساس است عمل کنید، بر شما شرم باد."

در سخنرانی‌اش برای کنگره آمریکا که پر از اشارات مختلف به جنگ در پرل هاربر، مارتین لوتر کینگ و مجسمه‌های حک‌شده در کوه راش‌مور بود، آقای زلنسکی شوندگانش را با لحنی بسیار غیر دیپلماتیک هدف قرارداد. او درخواست کرد: "ما از شما می‌خواهیم واکنش نشان بدهید. به ترور واکنش نشان بدهید. این خواسته زیادی است؟"

در سخنرانی روز سه‌شنبه برای نمایندگان پارلمان ایتالیا، آقای زلنسکی دوباره از شیوه ایجاد شرم در مخاطبانش استفاده کرد. او به نمایندگان حاضر یادآوری کرد که افراد زیادی از حلقه نزدیک پوتین تعطیلات خود را در ایتالیا می‌گذرانند. او با کنایه گفت: "مقصد تعطیلات قاتل‌ها نباشید."

در حالت عادی شما نمی‌توانید در جمع قانون‌گذاران خارجی حاضر شوید به آن‌ها بگویید شرم بر شما. مگر اینکه توانسته باشید خودتان را در جایگاه داور اخلاقی قرار دهید.

آقای زلنسکی بعد از هر یک سخنرانی‌ها که با کمک دستیار نزدیکش دیمیترو لیتوین نوشته است، با شور و شوق مخاطبانش روبرو می‌شود. سیاست‌مداران از لحن و گفتمان غیرمعمول و مستقیم او به وجد می‌آیند و هم‌زمان با جرقه‌های خشم به‌حق رهبر اوکراین با حسی از ناراحتی میخکوب می‌شوند.

تا قبل از شروع جنگ، سابقه آقای زلنسکی به‌عنوان بازیگر کمدی جنبه نامناسبی از گذشته‌اش محسوب می‌شد. اما حالا، یک ابزار مفید شده است. پروفسور لازار می‌گوید: "کمدین ها با ایجاد همین رابطه‌های نزدیک با مخاطبانشان گذران زندگی می‌کنند. این هسته اصلی کارشان است. گاهی احساس معذب شدن ایجاد می‌کنند، گاهی به شوق می‌آورند و این همان چیزی است که ما را می‌خنداند."

پروفسور لازار توضیح می‌دهد: "او تلاش می‌کند یک نوع فشار از پایین به وجود بیاورد. فشاری که مردم عادی به دولت‌هایشان می آورند بسیار اهمیت دارد چون آنچه او دارد تقاضا می‌کند برای دولت‌ها هزینه بسیار بالایی خواهد داشت."