معرفی سنگ‌نگاره‌ی اشکانی کال‌جنگال


سنگ‌نگاره‌ی کال‌جنگال در فاصله‌ی ۳۵ کیلومتری جنوب غربی بیرجند واقع شده است. کال‌جنگال نام یکی از دره‌های عمیق کوه ((رچ)) در شهرستان خوسف است. بر روی صخره های این دره پیکره‌ها و نوشته‌هایی به زبان پهلوی اشکانی نقش شده است. یکی از مهم ترینِ این نقوش، نگاره ی مردی در جدال با شیر است. این نگاره در حدود ۱۶۴ سانتی متر طول و ۱۲۳ سانتی متر عرض دارد و بر روی تخته سنگی سیاه و صیقلی حک شده است. بر فضای تسطیح شده بالای بدن شیر و در مقابل تصویر مرد جنگجو دو خط کتیبه به زبان پهلوی اشکانی نگاشته شده است. متن کوتاه کتیبه به فردی به نام ((گر اردشیر)) اشاره دارد که از او تحت عنوان نخودار(یا نخور) و خشرب(شهربان یا ساتراپ) یاد شده و احتمالا همین مرد در حال نبرد با شیر می‌باشد. در تحقیقات صورت گرفته و با توجه به کتیبه‌ی پارتی این اثر، آن را مربوط به اواخر دوره ی اشکانی و اوایل دوره ساسانی و متعلق به شاهزاده یا حاکمی اشکانی می‌دانند. این اثر در پانزدهم آذرماه سال ۱۳۷۸ خورشیدی با شماره ثبت ۲۵۳۲ در فهرست آثار ملی ایران به ثبت رسیده است.