کارکردهای فضای مجازی در بیانیه گام دوم انقلاب

کارکردهای فضای مجازی در بیانیه گام دوم انقلاب

علی محمد رجبی

بهمن ماه 1400

1- مقدمه:

موضوع اصلی این مقاله بیانیه ی گام دوم انقلاب است و صحبت های رهبر معظم انقلاب که در بیانیه ی گام دوم یک افقی را برای ما ترسیم کرده است ولی قبل از آن باید این موضوع را بررسی کنیم که آیا رهبر معظم انقلاب دفعتا سراغ اینکه یک چیزی مثل بیانیه ی گام دوم را بنویسند یا نه.

از مجموع صحبت های رهبری از سال های قبل می شد این افق را ترسیم کرد و این دید را نسبت به آینده پیدا کرد. بشارت های رهبر انقلاب برای آینده ی انقلاب بشارت های بسیار صریح و واضحی بوده نمونه های متعددش را قطعا در ذهن دارید و به خاطرتان هست. یکی از نمونه های آن صحبت های رهبر معظم انقلاب قبل از صدور بیانیه در دیدار با مردم قم در 19 دی ماه 1396 است.


حضرت آقا می فرمایند بنده می دانم که خدای متعال اراده کرده است که این ملت را به متعالی ترین درجات برساند و بدانید که انشاالله ملت ایران به برکت اسلام به برکت نظام اسلامی بدون تردید به عالی ترین درجات یک ملت در حد و اندازه ی ملت ایران خواهد رسید و بدانید که توطئه ی دشمن، خرابکاری های دشمن، حمله ی دشمن، ضربه ی دشمن هیچ اثری نخواهد داشت و به معنای واقعی کلمه دشمن هیچ غلطی نتوانست بکند.

این بشارت صریح رهبر انقلاب است که در دیدار با مردم قم که در فضای گفتمان انقلاب اسلامی هم هست ارائه شده است.

این صحبت ها با مردم قم هم صحبت های دفعه اول رهبری نمی باشد. حضرت آقا در دیدار با علمای اهل تسنن سوریه مستقیما بشارت دادند که شما به زودی در مسجد الاقصی نماز خواهید خواند، یا آنجایی که رهبر معظم انقلاب گفت اسرائیل 25 سال آینده را نخواهد دید. و موضوعات مختلف همه ی این ها نشان می دهد که رهبری افق آینده ی این کشور و این سرزمین را یک افق روشن می داند. ولی دانستن این که ما یک چشم انداز افق روشن را داریم آیا به تنهایی کافی است؟ آیا اینکه ما بدانیم آینده با ماست خداوند اراده فرموده ما به متعالی ترین درجات برسیم آیا باز باید بنشینیم؟ نه قطعا برنامه ریزی می خواهد، قطعا کار می خواهد، قطعا باید تلاش کرد برای رسیدن به آن افق. این مسیر و این تلاش و مسیر این موفقیت در قالب بیانیه ی گام دوم به خوبی ترسیم شده است.

2- ویژگی های صدور بیانیه

بیانیه ی گام دوم انقلاب در 22 بهمن 1397 در جشن 40 سالگی انقلاب اسلامی توسط رهبر معظم انقلاب خطاب به ملت ایران و به خصوص جوانان با رویکرد خودسازی، جامعه سازی و تمدن سازی در 40 ساله ی دوم انقلاب ارائه شد. بیانیه گام دوم انقلاب از نظر شرایطی زمانی، شیوه ابلاغ و مخاطبان دارای ویژگی های قابل تاملی است که در ادامه به آنها اشاره شده است.

خارج از رویه های مرسوم

اول اینکه این بیانیه خارج از رویه های مرسوم حکومتی و حاکمیتی صادر شد. رهبری انقلاب معمولا خط مشی ها و تدابیر کلان را در قالب سیاست های کلی نظام ابلاغ می کنند، این سیاست ها از دل مجمع تشخیص مصلحت نظام بیرون می آید و پس از طی شدن کارهای شکلی و قانونی در نهایت سیاست کلی در یک حوزه ی مشخص و ابلاغ می شود.

خطاب به جوانان نه دستگاه ها

دومین نکته ی حائز اهمیت این است که در صدور بیانیه نه تنها ساختار و این الگوی های متداول رعایت نشد بلکه رهبری معظم انقلاب مستقیما بیانیه را خطاب به مردم صادر کردند و در خود بیانیه بارها و بارها به این موضوع اشاره شده است که جوانان مخاطب اصلی بیانیه می باشند و جوانان بار اصلی اجرای بیانیه را به دوش دارند. این موضوع نشان دهنده اهمیت پای کار آمدن گروه های مردمی برای تحقق بیانیه است، یعنی بیانیه در قالب یک ساختار اداری و یا حاکمیتی ابلاغ نشده و اجرای آن فقط به دستگاه ها سپرده نشده است بلکه رویکرد بیانیه کاملا مردمی است پس باید کاری کنیم که مردم برای تحقق بیانیه پای کار بیایند و تلاش کنیم جامعه برای تحقق بیانیه توانمند شود.

اوج فشارهای خارجی

دولت دوازدهم بعد از یک دوره طولانی مذاکرات هسته ای با 5 قدرت جهانی موفق شده بود بر روی برجام با آنها به توافق برسد، ولی این توافق هم نتوانست بسیاری از تحریم های گذشته مانند تحریم های پولی و بانکی را لغو کند به همین دلیل وضعیت اقتصادی کشور شرایط پیچیده قبل از برجام را حفظ کرده بود و از لحاظ اقتصادی کشور در تنگنا قرار گرفته بود، در این شرایط با روی کار آمدن دونالد ترامپ در آمریکا در بهمن 1395 و رویکرد خصمانه او نسبت به ایران همان آثار کم برجام هم کم کم از اقتصاد ایران رفت. دونالد ترامپ با رویکرد تحریم های فلج کننده علاوه بر خروج از برجام و بازگرداندن تمامی تحریم های گذشته سطح تحریم های اقتصادی علی ایران را افزایش داد و این موضوع موجب افزایش سرسام آور تورم و گرانی در کشور شد.

علاوه بر فشارهای اقتصادی ترامپ با حمایت از جریان های معاند خارجی و گروه های سیاسی وابسته در داخل، سعی داشت با کمک این مزدوران، مردم تحت فشار از جنبه اقتصادی را تحریک و آشوب های اجتماعی را در کشور با هدف سرنگونی نظام جمهوری اسلامی ایران یا اجبار مقامات به مذاکره مستقیم با آمریکا گسترش دهد. اغتشاشات دی 96 و چالش دلار و التهابات بازار در تابستان 97 دو نمونه از اثرگذاری فشارهای اقتصادی بر جامعه و بسترساز شدن آنها برای بحران های سیاسی اجتماعی است.

در این فضای پرالتهاب داخلی که ناشی از مشکلات اقتصادی و سوء مدیریت قوه مجریه بود داعش در مرزهای کشور و کشورهای متحد بر تهدیدهای امنیتی کشور افزوده بود. همه این برنامه بخشی از طرح سقوط یا به زانو وادار کردن جمهوری اسلامی قبل از 40 سالگی بود.

بیانیه دوم انقلاب در زمانی صادر شد که برخی از سیاسیون خود فروخته به دنبال تسلیم شدن در برابر آمریکا بودند و مدیریت کشور را غیر ممکن می دانستند چه رسد به اینکه برای تمدن سازی در 40 سال آینده برنامه داشته باشند.

کم توجهی دولت وقت به آرمان های امام و رهبری

دولت های یازدهم و دوازدهم در بسیاری از مباحث کلان سیاسی، اقتصادی، اجتماعی و دفاعی به شعارهای اساسی انقلاب و مطالبات رهبر معظم انقلاب کم توجه بود موضوعاتی مانند پیگیری مذاکره با آمریکا و برجام بر خلاف توصیه های رهبر انقلاب و رعایت نکردن خطوط قرمز در برجام، اعتماد بیش از حد به آمریکا به خصوص در برجام، اجرایی و پیگیری نکردن اقتصاد مقاومتی، بی توجهی به همسایگان و توسعه مناسبات با شرق، بی توجهی به موضوعاتی مانند تحدید نسل، آسیب های اجتماعی، فضای مجازی و .. ، مخالفت با موضوع موشکی و حضور منطقه ای ایران را می توان نمونه هایی از کم توجهی دولت مستقر به آرمان های امام و رهبری دانست. در این فضا بیانیه گام دوم صادر شده است.

چهارچوب ساختاری بیانیه گام دوم انقلاب

بیانیه گام دوم انقلاب در 6100 کلمه تنظیم شده است. این بیانیه از لحاظ ساختاری دارای پنج سرفصل اصلی است که عبارتند از:

· اول- مقدمه و ورود به مباحث اصلی

· دوم - سرگذشت 40 ساله انقلاب و برکات انقلاب اسلامی

· سوم- تفاوت چالش های امروز و دیروز انقلاب با مستکبران

· چهارم- ظرفیت های مهم کشور برای گام دوم انقلاب

· پنجم- توصیه هایی برای ایجاد تمدن نوین اسلامی و آمادگی برای طلوع خورشید ولایت عظمی (عج)

کلید واژه های پرتکرار در این بیانیه عبارتند از: اسلامی، ایران، انقلاب، جوانان، جهان، استقلال، اخلاق و معنویت و آینده که نشان می دهد این بیانیه برای چهل سال آینده انقلاب اسلامی ایران بر روی جوانان با تاکید بر معنویت و اخلاق، مبتنی بر یک نگاه جهانی تنظیم شده است.

محیط تحقق بیانیه

بیانیه گام دوم انقلاب برای یک افق چهل ساله طراحی شده است و پس باید به این نکته توجه کنیم که این محیط چه ویژگی هایی خواهد داشت. این ویژگی ها را میتوان در ابعاد مختلف سیاسی، فرهنگی، اجتماعی، اقتصادی مورد بررسی قرارداد. هریک از این ابعاد دارای اهمیت بسیاری هستند و می توانند به صورت جداگانه مورد بحث قرار گیرند.

آنچه که در بین این ابعاد مشترک به نظر می رسد تاثیر فضای مجازی بر آنها است. قطعا آینده فضای مجازی از نگاه فناوری و تغییرات سبک زندگی ناشی از آن بر تمامی ابعاد تاثیرگذار خواهد بود. دنیا پیش رو دنیای فناوری های نوین و نوپدیدی مانند متاورس، واقعیت مجازی، واقعیت افزوده، بلاک چین، رمز ارز، یادگیری ماشین، داده کاوی، خودروهوشمند، خانه هوشمند، شهر هوشمند، پرنده هوشمند و شاید ده ها پدیده جدید دیگر باشد و این فناوری ها قطعا بر ابعاد مختلف زندگی فردی و اجتماعی افراد و مدل حکمرانی تاثیرگذار خواهند بود، از این رو در این نوشته به بخشی از کارکردهای فضای مجازی برای تحقق بیانیه گام دوم انقلاب پرداخته شده است.

این کارکردها در سه محور شامل 1- نقش فضای مجازی در گفتمان سازی بیانیه گام دوم، 2- نقش فضای مجازی در تحقق بیانیه گام دوم و 3- مولفه های قوی شدن در فضای مجازی منطبق بر بیانیه مورد بحث قرار خواهند گرفت.

· محور اول، گفتمان سازی

سطح اول که سطح عام و گسترده ی استفاده از فضای مجازی برای تحقق بیانیه ی گام دوم است، سطح گفتمان سازی است که به ابعاد کارکردی فضای مجازی برای ایجاد گفتمان گام دوم خواهد پرداخت.

· محور دوم، کارکرد فضای مجازی در تحقق بیانیه

سطح دوم به کارکرده های فضای مجازی برای تحقق بیانیه می پردازد، در بیانیه گام دوم رهبر معظم انقلاب آرمان ها و افق هایی را برای آینده طراحی کردند، فضای مجازی قطعا در تحقق این بیانیه نقش خواهد داشت باید برای موفقیت در رسیدن به اهداف بیانیه آن استفاده کرد.

· محور سوم، قوی شدن در فضای مجازی

در سطح سوم به مولفه های قوی شدن در فضای مجازی منطبق بر بیانیه اشاره شده است. بیانیه گام دوم در سال 2017 میلادی صادر شده است و افق پیش روی آن در هزاره ای که به عنوان هزاره ی فناوری هزاره ی دانش، هزاره ی اطلاعات و عصر هوشمندی نامیده می شود خواهد بود از این رو قوی بودن در فضای مجازی از الزامات اصلی تحقق بیانیه گام دوم خواهد بود.

محور اول، گفتمان سازی

گفتمان سازی چیست؟

گفتمان ترجمه ی واژه ی discourse از زبان فرانسه است به مفهوم گذر یا حرکت ازاینجا به آنجا و تداعی کننده ی دیالیتیک عقل و سیستم است.

به طور کلی و مختصر اگر بخواهیم گفتمان را تعریف کنیم اگر بتوان از مجموعه ی گفتارهای فرد یا گروهی برداشت خاصی کرد یا شخص یا گروه را با توجه به این گفتارها مشخص نمود گفتمان خاصی بر آن ها حاکم است. مثلا در فضای مجازی به شما میگویند این ها ارزشی هستند.این ارزشی بودن یعنی گفتمان خاصی بر شما حاکم است.گفتمان امام و رهبری، گفتمان انقلاب اسلامی را پیگیری می کند و کسانی که به دنبال این آرمان ها می روند ارزشی هستند.گفتمان حاکم بر شما مشخص است. به این گروه میگویند این گروه اصلاح طلب است چون که یک گفتمان مشخص دارد این گروه اصولگراست این گروه مستقل است این گروه اعتدال می باشد. همه ی این دسته بندی ها ازاین بابت است که یک گفتمانی بر این مجموعه افراد حاکم است یک سری اهداف خاصی دارند به یک رویکرد خاصی در اهداف سیاسی اقتصادی اعتقاد دارند همه آن ها باهم به یک سمت و یک مجموعه گفتارها را پیگیری و دنبال می کنند.

از یک منظر دیگر که میشل فوکو مطرح کرده است که گفتمان نقطه ی تلاقی و محل گردهمایی قدرت و دانش است.یعنی قواعد و قوانین علمی و هم چنین محدودیت های ایجاد شده از طرف حاکمیت معین می کند که در مورد چه چیزهایی نمی توان وارد بحث شد و درباره ی چه چیزهایی می توان حرف زد.

نکته ی مهم در تعریف میشل فوکو ارتباط بین قدرت ودانش است و گفتمان. از دو منظر،قدرت و دانش می تواند گفتمان ایجاد کند.گفتمان می تواند باعث قدرت و دانش بشود. از هر دو منظر میشود این را دید. پس گفتمان سازی برای موفقیت در یک کار بسیار مهم است.اگر ما بتوانیم ارزیابی بکنیم که بیانیه ی گام دوم به صورت گفتمان ملی درآمده است یعنی اینکه مجموعه ی قدرت حاکم بر کشور و دانش موجود در کشور به دنبال تحقق این بیانیه می باشد. اگر می بینیم که بیانیه ی گام دوم به عنوان گفتمان غالب در بدنه ی نقطه ای و بدنه ی اجتماعی تبیین نشده است یعنی قدرت و دانش کافی پشت گفتمان بیانیه ی گام دوم نیامده است. و اینجا آن احساس مسئولیت و تکلیف شما اعضای نهضت سواد رسانه ای انقلاب اسلامی است که باید تلاش بکنید با ایجاد این گفتمان قدرت و دانش هم پشت این موضوع بیاورید یا از منظر دیگر اینکه از قدرت و دانشتان استفاده بکنید برای اینکه بتوانید این گفتمان را در کشور جا بیاندازید و جاری بکنید.

گفتمان سازی در دیدگاه رهبر معظم انقلاب

گفتمان سازی در نگاه رهبر انقلاب جایگاه ویژه ای دارد، در ادامه به چند از نمونه از صحبت های رهبر معظم انقلاب اشاره شده است.

ایشان در دیدارشان با روحانیون و طلاب که در سال 88 دقت بکنید به تاریخ صحبت ها 22/9/1388 است یعنی درفتنه ی سال 88 و چند روز مانده به حماسه ی 9 دی، می فرمایند: « تبلیغ باید جریان ساز باشد، تبلیغ باید گفتمان ساز باشد، تبلیغ باید فضا ایجاد کند؛ گفتمان ایجاد کند. گفتمان یعنی یک مفهوم و یک معرفت همه‌گیر بشود در برهه‌ای از زمان در یک جامعه. آنوقت، این میشود گفتمان جامعه. این، با کارهای جدا جدای برنامه‌ریزی نشده، حاصل نخواهد شد؛ این کار احتیاج دارد به برنامه‌ریزی و کارِ فعال و مثل دمیدن پیوسته‌ی در وسیله‌ی فشاری است که میتواند آب یا مایه‌ی حیات یا هوا را به نقاط مختلفی که مورد نظر است، برساند. باید دائم با این دم دمید، تا این اشتعال همیشه باقی بماند. این کار هیچ نباید متوقف بشود و به برنامه‌ریزی احتیاج دارد.

رهبری معظم انقلاب گفتمان سازی را برای یک جامعه به هوا تشبیه می کنند و این اهمیت آن را نشان می دهد. رهبر انقلاب ادامه میدهند و می فرمایند: « این گفتمان سازی برای چیست؟ برای این است که اندیشه‌ی دینی، معرفت دینی در مخاطبان، در مردم، رشد پیدا کند. اندیشه‌ی دینی که رشد پیدا کرد، وقتی همراه با احساس مسئولیت باشد و تعهد باشد، عمل به وجود می‌آورد و همان چیزی میشود که پیغمبران دنبال آن بودند. فرهنگ صحیح، معرفت صحیح، در مواردی بیدارباش، در مواردی هشدار؛ اینها کارکردهای تبلیغ است؛ آثار و نتایجی است که بر تبلیغ مترتب میشود.»

رهبر معظم انقلاب در اسفند ماه 1392 در بیاناتشان در دیدار با اعضای مجلس خبرگان در خصوص اهمیت گفتمان سازی می فرمایند : « و آخرین مطلب، مسئله‌ی گفتمان‌سازی است. این مطالبی که عرض کردیم، اینها فقط نصیحت و درددلِ بین ما نیست که شما بگویید بنده بشنوم، بنده بگویم شما بشنوید، باید اینها به صورت گفتمان در بیاید. گفتمان یعنی باور عمومی؛ یعنی آن‌چیزی که به صورت یک سخنِ مورد قبول عموم تلقی بشود، مردم به آن توجه داشته باشند؛ این با گفتن حاصل میشود؛ با تبیینِ لازم - تبیین منطقی، تبیین عالمانه و دور از زیاده‌روی‌های گوناگون - حاصل میشود؛ با زبان صحیح، با زبان علمی و منطقی و با زبان خوش، بایستی این مطالب را منتقل کرد. »

رسیدن به افقی که رهبر معظم انقلاب ترسیم کردند با صحبت محقق نمی شود با عمل محقق میشود با کار محقق میشود. تلاش و عمل گروهی کوچک به تنهایی نمی تواند موثر باشد بلکه باید بخش بزرگی از جامعه در این مسیر حرکت کنند، گفتمان سازی می تواند این حرکت جمعی را تولید کند.

رهبر معظم انقلاب در دیدارشان در سال 91 با اعضای شورای عالی مرکز طراحی الگوی اسلامی ایرانی پیشرفت با فرمایند: « لازمه ی تحقق الگوی اسلامی پیشرفت و رسوخ آن در میان نخبگان گفتمان سازی آن در جامعه است. رسوخ این الگو در فکر و جان نخبگان و سپس جوانان و آحاد مردم منوط به گفتمان سازی دانسته اند و افزودند باید از طریق گفتمان سازی و بهره مندی از دیدگاه های نخبگان و صاحب نظران و با صبر و حوصله الگویی فاخر مستحکم و ارزشمند تدوین شود».

رهبری معظم انقلاب همواره در کنار ریل گذاری های اساسی برای جامعه به موضوع گفتمان سازی هم توجه کرده اند. به طور مثال ایشان در جریان الگوی ایرانی اسلامی پیشرفت، عدالت، جنبش نرم افزاری و ... بارها بر روی گفتمان سازی تاکید داشته اند.

در مورد بیانیه گام دوم هم آیت‌الله شب‌زنده‌دار در جلسه درس خارج فقه با اشاره به دیدار اخیرشان با رهبر انقلاب روایتی را از آنچه ایشان درباره «بیانیه گام دوم انقلاب» گفته بودند نقل کرده است؛ ایشان فرمودند: «من روی این بیانیه خیلی زحمت کشیدم» و فرمودند «من بنای بر این ندارم که اگر چیزی نوشتم یا مطلبی می‌گویم از دیگران درخواست کنم که روی آن کار کنند ولی راجع به این می‌گویم این کار را بکنند...»، این درخواست و مطالبه را ایشان دارند.[1]

رهبر انقلاب بیانیه ی گام دوم را به صورت بخشنامه و دستور ابلاغ نفرموده اند بلکه مستقیما به جامعه و به خصوص به جوانان ابلاغ کردند. مورد خطاب قرار گرفتن مستقیم مردم و جوانان را شاید بتوان اینگونه تفسیر کرد که با دستورالعمل بیانیه محقق نمیشود بلکه باید جامعه به اقناع فکری برسد، جامعه یعنی آن گفتمان شکل بگیرد تا این بیانیه محقق بشود.

رهبر معظم انقلاب در جای دیگری می فرمایند[2] : « هنگامی که از پیوست گفتمان سازی در انجام فعالیت ها و برنامه های کلان اقتصادی و سیاسی صحبت می شود منظور شیوه های تبدیل برنامه به ادبیات حاکم بر زندگی تک تک نخبگان و مردم جامعه می باشد».

ایشان می فرمایند[3] « گفتمان یعنی باور عمومی یعنی آن چیزی که به صورت یک سخن مورد قبول عموم تلقی می شود. مردم به آن توجه داشته باشند این بار گفتند حاصل نمی شود با تبیین لازم تبیین منطقی تبیین عادلانه و دور از زیاده روی های گوناگون حاصل می شود. با زبان صحیح با زبان علمی و منطقی و با زبان خوش بایستی این مطالب را منتقل کنیم. »

این نمونه ها نشان از اهمیت گفتمان سازی در دیدگاه رهبر معظم انقلاب دارند.

استفاده از فضای مجازی برای گفتمان سازی

حضور گسترده مردم در فضای مجازی، ساعات طولانی حضور مردم در این محیط، تاثیرپذیری مردم از فضای مجازی و سهولت ایجاد ارتباط با مردم در فضای مجازی و ... و ده ها دلیل دیگر ثابت می کند که باید از فضای مجازی برای این گفتمان سازی استفاده کرد. فضای مجازی می تواند در حداقل چهار حوزه شامل 1-تبیین، 2- جریان سازی، 3- مطالبه گری و 4- ترویج به گفتمان سازی برای بیانیه گام دوم کمک کند.

اول، تبیین:

حضرت آیت‌الله خامنه‌ای در دیدار با فرماندهان و کارکنان نیروی هوایی ارتش در 19 بهمن 1400 می فرمایند: «مطلبی که من بیشتر میخواهم روی آن تکیه بکنم و توجّه شما و دیگرانی که این صحبت را می‌شنوند جلب کنم، «جهاد تبیین» است که من این را مکرّر تکرار کرده‌ام. من میخواهم بگویم آن روز که این حرکت تاریخی نوزدهم بهمن در برابر امام انجام گرفت، اگر آن عکسی که از این واقعه منتشر شد منتشر نمیشد، یعنی این کار تبیینی اگر انجام نمیگرفت، این حادثه نه این جور ماندگار میشد، نه اثرگذار میشد؛ یک حادثه‌ای بود مثل حوادث فراوان دیگری که اتّفاق می‌افتد و فراموش میشود. عامل ماندگاری و اثرگذاری این حادثه عبارت بود از همان قاب تصویر هنرمندانه‌ای که از این منتشر شد؛ تبیین، این است، تبلیغ کردن و نشان دادن، این است.»

همین که الان می نشینید دور هم دیگر و در مورد بیانیه ی گام دوم ابعادش رویکردهایش چگونگی تحققش و ابعاد مختلفش صحبت می کنیم یعنی تبیین می کنیم.

اول از همه بین خودمان بین بچه های بسیجی و بعد بریم منتقلشان کنیم به جامعه. تبیین باید بکنیم بیانیه را اهمیت بیانیه را باید به جامعه منتقل بکنیم این بیانیه چقدر مهم است.

دوم، جریان سازی:

نکته ی دوم و کارکرد دوم فضای مجازی می تواند در جریان سازی باشد.ما به راحتی میتوانیم در فضای مجازی جریان سازی بکنیم یعنی فضای مجازی این ظرفیت را به ما می دهد که ما جریان سازی بکنیم.پس باید بنشینیم فکر بکنیم ابعاد مختلف بیانیه را احصا بکنیم و روی محور به محور جریان سازی بکنیم.ببینیم مثلا در حوزه ی عدالت مخاطب چه کسی است برویم سراغ آن در اون گروه شروع بکنیم مخاطب سازی مخاطب جمع کردن و جریان سازی این کار مهمی می باشد. یکی از آسیب ها و تهدیداتی که در اینجا وجود دارد این است که ما جریان سازی را معطوف بکنیم به جریان سازی خود بیانیه یعنی ما فقط بیایم اسم بیانیه را تکرار کنیم از نظر من این کار صحیحی نیست حداقل این است که کار اثر بخشی نخواهد بود یعنی ما قرار نیستش که به همه ی مردم بگوییم بیانیه چی است. باید بیایم جریان سازی بکنیم در گروه های خاص در گروه های حداکثر در بین دانشمندان بین نخبگان در بین اهل علم این جریان را ما بتوانیم به وجود بیاوریم آن هم تو محورهای مشخص و تخصصی که میشود جریان سازی هدفمند و هوشمند و می تواند کارایی و اثربخشی داشته باشد.

سوم، مطالبه گری

کارکرد بعدی می تواند مطالبه گری باشد اگر که بتوانیم گفتمان سازی بکنیم جریان سازی بکنیم می توانیم به مرحله ی مطالبه گری برسیم رئیس جمهوری که می خواهد بیاید رئیس جمهور آینده بشود برنامه ها هم راستای با بیانیه ی گام دوم هست یا نه شما می توانید مطالبه گری کنید نامزدی که می خواهد نماینده ی مجلس بشود آیا برنامه هایی را که ارائه میدهند منطبق بر بیانیه گام دوم است یا نه؟ از مسئولین، وزرا، صاحبان امکانات، دانشگاه ها، دانشمندان، دستگاه های اجرایی و از هرجایی که ممکن هست بخواهیم تا مشخص کنند از ابلاغ بیانیه تا کنون برای تحقق بیانیه چه کار کرده اید؟ این میشود مطالبه گری

چهارم، ترویج

و در گام آخر در رویکرد آخر ما می توانیم به ترویج برسیم و برای ترویج گفتمان بیانیه ی گام دوم انقلاب از فضای مجازی استفاده بکنیم.

ظرفیت های فضای مجازی برای گفتمان سازی

فضای مجازی برای گفتمان سازی ظرفیت هایی دارد که می توان از 1- تولید محتوا، 2- اشتراک محتوا، 3- گفتگو و تبادل نظر و 4- آموزش نام برد.

اول، تولید محتوا

حجم محتوای تولید شده در خصوص بیانیه گام دوم مناسب نیست، متاسفانه با جست و جو در فضای مجازی پیرامون بیانیه ی گام دوم به نتایج کمی می رسیم. محتوا فقط را تکرار بیانیه نیست بلکه باید ابعاد و لایه های مختلف بیانیه را باز کرد و برای آن متناسب با مخاطبین مختلف محتوا سازی کرد.

بخش و بخش بیاینه و تحلیل های آن باید تبدیل به کلیپ، عکس نوشته و متن شود. در هر بعدی از بیاینه باید با سخنرانی، مصاحبه، تولید مقاله و ... به محتواسازی ورود کرد. از تولید فیلم، سریال، کتاب، سرود و انواع دیگر محتوا نباید غافل بود.

یک از کارهای ضروری برای جریان انقلابی، ارزیابی نوع عملکرد گروه های انقلابی در مواجهه محتوایی با بیانیه است، در این ارزیابی باید بررسی شود که در فاصله ابلاغ بیانیه تا امروز چه محتواهایی تولید شده، آیا محتواهای تولید شده توانسته در مسیر گفتمان سازی، مطالبه گری، ترویج و جریان سازی موثر واقع شده اند؟

دوم، اشتراک محتوا

فضای مجازی ظرفیت بسیار خوبی برای انتشار محتوا در اختیار ما قرار داده است و امکانات مناسبی نیز در اختیار جریان انقلابی است و اگر محتوای مناسب تولید شود امکان اشتراک گذاری آنها در فضای مجازی وجود دارد، البته یکی از محدودیتهایی که ممکن است پیش راه اشتراک محتوا باشد تحریم های ظالمانه دشمن است که ضرورت دارد با اتخاذ تدابیر لازم برای مواجهه با این چالش برنامه ریزی کرد.

از دیگر اقداماتی که برای موفقیت در اشتراک محتوا و افزایش اثرگذاری آن باید تدبیر شود توجه به مخاطب است و اگر تولیدات محتوایی و اشتراک آنها منطبق بر گروه های مختلف مخاطب انجام شود قطعا میزان موفقیت در این مسیر بیشتر خواهد بود.

همچنین فضای مجازی می تواند ظرفیت انتشار جهانی مباحث و درگیر کردن سایر آزاد اندیشان جهان به خصوص جریان مقاومت و علاقه مندان به آرمان جمهوری اسلامی در سراسر جهان را فراهم می کند.

سوم، گفتگو و تبادل نظر

یکی از کارهای ضروری برای تقویت هر گفتمانی در جامعه تقویت گفتگوی موثر و سازننده پیرامون آن موضوع است. تحقق اهداف ترسیم شده در بیانیه گام دوم انقلاب نیازمند تولید حجم بسیار بالایی از گفتمان های مورد نیاز در ابعاد مختلف تمدن سازی است و این مهم محقق نمی شود مگر اینگه جریان گفتگو و تبادل نظر پیرامون ابعاد گوناگون تمدن سازی در گام دوم در جامعه شکل بگیرد و فضای مجازی و شبکه های اجتماعی قطعا برای تحقق این مهم بستر مناسبی هستند.

ایجاد کرسی های مجازی آزاد اندیشی، کرسی های نظریه پردازی، کرسی های پاسخ به شبهات و گروه های اندیشه ورزی از نمونه اقداماتی است که می توان با استفاده از ظرفیت های فضای مجازی برای گفتگو و تبادل نظر به استخدام درآورد.

چهارم، آموزش

گفتمان سازی موفق برای بیانیه گام دوم نیازمند کادرسازی و آموزش مبلغان و علاقه مندان دارد و فضای مجازی و ظرفیت های آن در آموزش از راه دور یکی از قابلیت های موثر در اختیار است.

محور دوم، کارکرد فضای مجازی در تحقق بیانیه گام دوم انقلاب

رهبر فرزانه انقلاب در بیانیه گام دوم هفت سرفصل اساسی برای تحقق هدف اصلی بیانیه که همان ایجاد تمدن نوین اسلامی است، تعیین نموده اند این سرفصل های عبارتند 1- علم و پژوهش، 2- معنویت و اخلاق،3- اقتصاد،4- عدالت و مبارزه با فساد، 5- استقلال و آزادی، 6- عزت ملی، روابط خارجی، مرزبندی با دشمن و 7- سبک زندگی.

این هفت سرفصل را می توان خطوط اصلی نقشه راه آینده ایران در 40 ساله دوم دانست. همانطور که در ابتدا بیان شد 40 ساله دوم انقلاب در محیطی متاثر از تغییرات عظیم فناوری اطلاعات و جهان مجازی شده سر خواهد کرد از این رو شناخت کارکردهای فضای مجازی برای تحقق بیاینه به خصوص پیاده شدن سرفصل های تعیین شده از ضروریات اساسی در مسیر تحقق بیانیه گام دوم انقلاب است.

اول، علم و پژوهش

در خصوص رابطه فضای مجازی با سرفصل علم و پژوهش می توان به محورهای زیر اشاره کرد:

· می توان به علوم و پژوهش های مرتبط با فناوری های نوین در فضای مجازی مانند هوش مصنوعی، بلاک چین، رمزارزها، واقعیت مجازی، واقعیت افزوده و ... بعنوان پیشران توسعه علمی و صنعتی در کشور اولویت داد.

· رشد علمی در علوم پایه مرتبط با فضای مجازی برای تحقق اهداف بیانیه حیاتی است چرا تمدن بشری در افق پیش رو وابستگی کامل به فضای مجازی دارد و عقب افتادگی علمی در این عرصه کشور را از اهداف خود دور می کند.

· رشد علمی در علوم انسانی مرتبط با فضای مجازی به دلیل تحولات عمیق اجتماعی و فرهنگی متاثر از دنیای مجازی شده و پاسخ به نیازها و چالش های جدی زندگی بشری در این عرصه، امری ضروری در تمدن سازی است.

· احتمال اینکه مرزهای جدیدی از دانش بشری در پارادایم فضای مجازی شکسته شود بسیار قوی است.

دوم، معنویت و اخلاق

در خصوص رابطه فضای مجازی با سرفصل معنویت و اخلاق می توان به محورهای زیر اشاره کرد:

· فضای مجازی امروز تحت مدیریت دنیای غرب جولانگاه فساد، فحشا، شبه، ترویج خرافه، عرفان های کاذب و در کل قتلگاهی برای اندیشه و تفکر دینی جوانان است. شاید بتوان غلبه بر این هجوم بی امان دشمن به ذهن و قلب کودکان، نوجوانان و جوانان ایرانی را بزرگترین چالش سرفصل معنویت و اخلاق با فضای مجازی دانست.

· دشمن با به کارگیری ابزارهای رسانه ای نوین، سعی دارد افکارعمومی و باورهای انقلابی مردم ایران را تحت تاثیر قرار دهد و مردم و مسئولین را از مسیر درست منحرف کند، در این مسیر برخورد هوشمندانه و مسئولانه و شناخت راه های درست مواجهه ضروری است.

· فضای مجازی این امکان را فراهم کرده است که بتوان اخلاق و معنویت مورد نظر اسلام ناب را به گوش مردم جهان رساند و در مسیر ساخت تمدن نوین اسلامی، تمدن غرب را به چالش کشید و مردم جهان با آرمان های انقلاب آشنا کرد.

· بخش مهمی از فعالیت کانونهای ضد معنویت و اخلاق در فضای مجازی خواهد که نیاز است شیوه معقول ستیز با آنها را دانست و اقدام کرد.

· فضای مجازی محیطی مناسب برای زمینه سازی و رواج معنویت و اخلاق در جامعه است.

سوم، اقتصاد

در خصوص رابطه فضای مجازی با سرفصل اقتصاد می توان به محورهای زیر اشاره کرد:

· فناوری های نوین می توانند نقش بسیاری موثری در اصلاح نظام توزیع در کشور داشته باشند.

· کاهش هزینه های حکمرانی در کشور با افزایش بهره گیری از فناوری های نوین در اجرای امور، بهبود تصمیم گیری، افزایش بهره وری منابع و ... یکی از زمینه های استفاده از فناوری های نوین در مسیر حرکت کشور و بهبود اقتصاد خواهد بود.

· فناوری های نوین و بهره گیری از قابلیت های داده کاوی و هوش مصنوعی می توانند در امر بودجه ریزی و رفع عیوب مرتبط موثر باشند.

· توجه به اقتصاد دیجیتال و افزایش سهم درآمد کشور از فناوری های نوین و دانش بنیان یکی از راههای قطع وابستگی کشور به اقتصاد نفتی است.

· ظرفیت بسیار خوب انسانی و دانشی کشور برای افزایش سهم اقتصاد فناوری پایه از نکات مهمی است که توجه به آن می تواند کشور را در حوزه اقتصاد تقویت کند.

· فناوری های نوین و استفاده از مدل حکمرانی دیجیتال می تواند سهم مردم در اقتصاد را افزایش دهد و این امر خود موجب کاهش هزینه های دولت و کاهش عیوب اقتصاد دولتی خواهد شد.

· فناوری های نوین و فضای مجازی بستری بسیار مناسب برای غلبه بر محدودیت های تحریمی کشور هستند و این امکان را به کشور می دهد تا بتواند فارغ از مشکلات تحریم ظالمانه در حوزه های مختلف فناوری دیجیتال مانند ارائه خدمات نرم افزاری، تولید محتوا و کسب درآمد، تبادل ترافیک و ... صادرات کشور را افرایش داد.

· بلاک چین و رمزارزها می توانند بخش زیادی از مشکلات مرتبط با تحریم های پولی و بانکی کشور را برطرف کنند.

· رفع موانع تولید و گلوگاه های فساد در راه اندازی کسب وکار با کمک فناوری های نوین امکان پذیر است.

چهارم، عدالت و مبارزه با فساد

در خصوص رابطه فضای مجازی با سرفصل عدالت و مبارزه با فساد می توان به محورهای زیر اشاره کرد:

· فضای مجازی و فناوری های نوین می توانند به شناخت بهتر اقشار نیازمند به مسئولین کمک کنند، فناوری های داده و هوش مصنوعی در تحلیل و شناخت این افراد و اجرای برنامه های حمایتی بسیار موثر هستند.

· مسئولین علاوه بر سرکشی و بودن در میان مردم می توانند در بستر شبکه های اجتماعی با مردم همراه باشند و محرومیتهای مردم نیازمند را درک کنند و بدون واسطه با مردم ارتباط برقرارکنند.

· استفاده از فناوری های نوین تنها راه حل رفع تبعیض در توزیع منابع عمومی و ویژه خواری است.

· دریافت گزارش های مردمی از مفاسد در بستر شبکه های اجتماعی از بهترین راهکارهای شناخت فریبگران اقتصادی است.

· ایجاد عدالت در حوزه های مختلفی مانند آموزش، بهداشت، سلامت، دسترسی به اطلاعات و حذف امضاهای طلایی با کمک فناوری های نوین و فضای مجازی امکان پذیر است.

· استفاده از فناوری های نوین مانند بلاک چین راهکاری جدی برای مبارزه با قاچاق کالا خواهد بود.

· مطالبه گری و عدالت خواهی و معرفی جریان های فساد در شبکه های اجتماعی از دیگر راهکارهای تحقق عدالت و مبارزه با فساد است.

پنجم، استقلال و آزادی

در خصوص رابطه فضای مجازی با سرفصل استقلال و آزادی می توان به محورهای زیر اشاره کرد:

· یکی از مهم ترین ارکان استقلال و آزادی کشور در دوره 40 ساله دوم انقلاب تامین استقلال کشور در فضای مجازی است که شبکه ی ملی اطلاعات یکی از اجزاء مهم آن است.

· مهمترین اقدام دشمن برای مواجهه با جمهوری اسلامی فشارهای اقتصادی و تاثیرگذاری بر افکارعمومی است [4]از این رو افزایش استقلال کشور در فضای مجازی اصلی ترین اقدام برای مقابله با این دسیسه دشمن و حفظ آزادی و استقلال در کشور خواهد بود.

· افزایش قدرت کشور در مدیریت افکارعمومی و تبیین دستاوردهای انقلاب، بایدهای انقلاب و مقابله با لجن پراکنی دشمن رویکرد مهمی است که باید در گام دوم انقلاب به آن توجه کرد.

· بخش مهمی از تهدیدات آینده کشور را تهدیدات امنیت سایبری به خود اختصاص خواهد داد و دشمنان سعی خواهند کرد به جای جنگ مستقیم از این طریق تهدید های خود را عملی کنند.

ششم، عزت ملی روابط خارجی و مرزبندی با دشمن

در خصوص رابطه فضای مجازی با سرفصل عزت ملی روابط خارجی و مرزبندی با دشمن می توان به محورهای زیر اشاره کرد:

· دیپلماسی رسانه ای و دیپلماسی عمومی از مهمترین بخش های دیپلماسی در جهان امروز است فضای مجازی نقشی پررنگ در آن دارد.

· افزایش تحرک در نهضت بیداری اسلامی براساس الگوی مقاومت در برابر سلطه ی آمریکا و صهیونیسم با تقویت گفتمان انقلاب اسلامی و برقراری ارتباط با نسل های جدید و آینده جوانان در کشورهای منطقه و جهان با کمک فضای مجازی متصور است.

· تدوام حضور قدرتمندانه ی سیاسی جمهوری اسلامی در غرب آسیا نیازمند اتصال به انقلاب اسلامی به بدنه مردم در کشورهای منطقه و تلاش برای بازتاب وسیع آن در سراسر جهان سلطه با کمک و بهره گیری از ظرفیت های فضای مجازی متصور است.

· برقراری ارتباط با فارسی زبانان جهان به خصوص کشورهای منطقه از طریق تولیدات محتوایی فارسی زبان می تواند قدرت نرم جمهوری اسلامی را افزایش دهد.

· جامعه چند صد میلیونی شیعیان منطقه و جهان و جامعه مسلمانان جهان مخاطبان بسیار جدی تولیدات محتوایی برگرفته از منابع ناب اهل بیت علیهم السلام هستند که در صورت توجه به این نوع از محتوا و ایجاد امکان دسترسی برای این گروه از مخاطبان در فضای مجازی، عزت ملی و قدرت دیپلماسی جمهوری اسلامی ایران را تقویت خواهد کرد.

· چهل ساله دوم انقلاب با آغاز دوران افول آمریکا همزمان شده است و جمهوری اسلامی باید برای دنیا چند قطبی آینده خود را آماده کند و یکی از مهمترین داشته های جمهوری اسلامی تولید گفتمان جدیدی برای مدیریت جهان برگرفته از فرهنگ حسینی و مهدوی است و فضای مجازی بستر اصلی نشر و بسط این گفتمان است.

هفتم، سبک زندگی

در خصوص رابطه فضای مجازی با سرفصل سبک زندگی می توان به محورهای زیر اشاره کرد:

· تولید الگوهای صحیح زندگی مبتنی بر سبک زندگی ایرانی اسلامی و ترویج آن در بستر فضای مجازی از مهمترین اقدامات این سرفصل است.

· شبکه های اجتماعی خارجی تاثیر بسیاری زیادی بر ترویج سبک زندگی غربی در کشور دارند و یکی از چالش های اساسی این حوزه همین موضوع است.

محور سوم، قوی شدن در فضای مجازی

رهبر معظم انقلاب در بیانات نوروزی سال۹۹ فرمودند: « قوّت در فضای مجازی حیاتی است؛ امروز فضای مجازی حاکم بر زندگی انسانها است در همه‌ی دنیا؛ و یک عدّه‌ای همه‌ی کارهایشان را از طریق فضای مجازی پیش میبرند؛ قوّت در این [زمینه] حیاتی است. »

همانطور که گفته شد فضای مجازی یکی از اصلی ترین محیط هایی است که بیانیه گام دوم باید در آن تحقق پیدا کند چون به هرحال فضای مجازی به بخش مهمی از زندگی مردم تبدیل شده است و از زندگی واقعی جدا نیست. همچنین مشخص شد که تحقق بخش مهمی از سرفصل های هفتگانه بیانیه گام دوم برای تمدن سازی وابسته به فضای مجازی است از این رو قوی بودن در فضای مجازی از ملزومات مهم موفقیت در رسیدن به اهداف بیانیه است.

مولفه های قوت در فضای مجازی

شاید بتوان افزایش قدرت اعمال حاکمیت در فضای مجازی را مهمترین مولفه قوت در فضای مجازی دانست. اعمال قدرت در فضای مجازی می تواند حداقل دارای ۵ بعد باشد؛

· قدرت برقراری ارتباط پایدار در هر شرایط،

· قدرت صیانت از افکار عمومی،

· قدرت تامین نیازهای خدماتی،

· قدرت اعمال قوانین داخلی،

· قدرت تحمیل اراده بر دشمن.

بعد اول، قدرت برقراری ارتباط پایدار

مقصود از این بعد از قدرت این است که کشور بتواند در هر شرایطی ارتباط پایدار خود در فضای مجازی را حفظ کند و خدمات و زیرساخت های ایجاد شده بر این بستر بتوانند نیازهای کاربران را تامین و در برابر حملات سایبری دشمن تاب آوری داشته باشند، این بعد از قدرت یکی از مولفه های اصلی خنثی کننده جنگ اقتصادی دشمن نیز خواهد بود.

بعد دوم، قدرت صیانت از افکار عمومی

همانطور که گفته شد بر اساس تاکید رهبر انقلاب در دیدار 29 بهمن 1400 افکارعمومی مردم میدان اصلی نبرد دشمن با جمهوری اسلامی برای ممانعت از استمرار حرکت انقلاب است، دشمن در لایه های مختلف جنگ شناختی و جنگ نرم به ایران به جنگ برخواسته است و این واقعیتی است که نباید از آن غافل شد. از این رو قدرتمندی در صیانت از افکار عمومی کشور با تکیه بر شبکه ملی اطلاعات و تولید محتوای ارزشمند و جهاد تبیین از الزامات است.

بعد سوم، قدرت تامین نیازهای خدماتی

بخش مهمی از نیازهای خدماتی برای پیشرفت کشور به فضای مجازی وابسته است که قدرت در تامین این نیازها در داخل کشور موجب افزایش استقلال کشور و بهره مندی سایر حوزه های اقتصادی، اجتماعی، فرهنگی، سیاسی و دفاعی از آن خواهد شد.

بعد چهارم، قدرت اعمال قوانین داخلی

امروزه حکمرانی سایبری یکطرفه و از سوی آمریکا در دنیا اعمال می شود و با شرایط موجود بسیاری از کشورها به خصوص جمهوری اسلامی ایران نمی توانند از حقوق خود صیانت کنند افزایش قدرت اعمال قوانین داخلی کشور یا قدرت حکمرانی در فضای مجازی با بهره مندی از توسعه دانش و فناوری، افزایش استقلال سایبری، گسترش تعاملات بین المللی و ... از ملزومات قدرتمندی در فضای مجازی خواهد بود.

بعد پنجم، قدرت تحمیل اراده بر دشمن

کشور باید قدرت تحمیل اراده بر دشمن را در فضای مجازی داشته باشد چرا تحمیل اراده بر دشمن در فضای مجازی یکی از ابعاد جنگ نامتقارن با دشمن است و اگر این توانمندی در حوزه های دفاعی و جنگی ایجاد نشود کشور همواره در معرض تعرض دشمن قرار خواهد داشت. خرابکاری های سایبری در سال 1400 در سامانه کارت سوخت، وزارت راه و شهرسازی، صدا وسیما و برخی دیگر از زیرساخت های حیاتی و حساس کشور نشان داد این مقوله حوزه ای جدی در تهدیدات پیش رو است.

بخش دیگر از قدرت تحمیل اراده بر دشمن مقابله با سانسور و فیلترحبابی دشمن در شبکه های اجتماعی است و اینکه بتوان با وجود محدودیتهای اعمال شده از سوی دشمن در شبکه های اجتماعی جنگ شناختی و نرم علیه دشمن به راه انداخت و در سرزمین دشمن به مقابله با آن پرداخت.

شش گام اجرایی برای قوی شدن در فضای مجازی

با کسب قوت در این ۵ بعد می توانیم علاوه بر تامین نیازهای اساسی کشور برای حکمرانی و حکومت داری، نیازهای روزمره مردم را پاسخ دهیم، جامعه را از تلاطم های القایی دشمن حفظ کنیم و در جهان بهم ریخته پساکرونا به صورت فعال در ایجاد نظم جدید جهانی نقش آفرین باشیم.

برای تحقق این هدف و بهره گیری درست از فضای مجازی در مسیر پیشرفت ایران و تمدن سازی اسلامی و افزایش اثر گذاری فضای مجازی بر تحقق آرمان های تمدن ساز ایرانی-اسلامی و تداوم آنها در دوران پسا کرونا ۶ گام ضروری می نماید:

گام اول- پیاده سازی هر چه زودتر شبکه ملی اطلاعات با نگاه حداکثری به آن.

گام دوم- بازطراحی و اجرای سریع مدل حکومت داری مجازی و توسعه خدمات مبتنی بر فضای مجازی

گام سوم- تقویت تاب آوری فرهنگی کاربران و تاب آوری زیرساختی فضای مجازی کشور

گام چهارم- تقویت قدرت محتوا سازی و انتشار محتوا در فضای مجازی در چهارچوب سبک زندگی ایرانی – اسلامی

گام پنجم- تقویت قدرت نفوذ محتوا و خدمات توسعه داده شده بر پایه فرهنگ و اصول ایرانی- اسلامی و جذب کاربران از حوزه فرهنگ نوروز، حوزه فرهنگ شیعه و حوزه فرهنگ جهان اسلام

گام ششم- تقویت قدرت تاثیر گذاری بین المللی تولیدات محتوایی و خدماتی کشور در فضای مجازی بر پایه ارائه الگو جهانی مبتنی بر عدالت و برابری اسلامی

پیش بینی های انجام شده در خصوص جهان پیش رو، دنیایی را ترسیم می کند که در آن ساختارهای نظم جهانی بهم خورده و کشورها مانند روزهای پس از جنگ جهانی دوم، آماده باز تعریف ساختارهای خود در قالب نظم جدید این بار متکی به فضای مجازی هستند. در این وضعیت اگر ایران عزیز بتواند با تکیه بر جوانان با انگیزه و دانشمند، توان و ظرفیت های در اختیار، به کارگرفتن مولفه های قدرت و استفاده از پایه های فکری و تمدنی عظیم خود، قدرتمند شدن در فضای مجازی را دنبال کند، بی شک می تواند در ابتدای گام دوم انقلاب در جهان پساکرونا به عنوان یکی از ارکان ایجاد نظم جدید جهانی حضور یابد.

[1] https://www.tasnimnews.com/fa/news/1397/11/27/1948790

[2] ؟؟؟

[3] ؟؟؟

[4] بیانات در ارتباط تصویری با مردم آذربایجان شرقی – 29 بهمن 1400