تبعیض جنسیتی یا سکسیزیم

تبعیضِ جنسیتی یا سکسیزم ( به انگلیسی : Sexism ) به‌ معنای هرگونه پیش ‌داوری یا تبعیض بر اساس جنسیت یا جنس فرد است. پیامدِ این امر،تبعیض منفی نسبت به انسان‌ها بر پایهٔ هویتِ فرضی جنسیتی ایشان است. این مفهوم همچنین می‌تواند در اشاره به نفرت یا بدگمانی نسبت به یک جنس –زن‌ستیزی یا مردستیزی یا کلیشه‌ای کردنِ مردانگی در رابطه با مردان و زنانگی در رابطه با زنان_ باشد . پیامد تبعیضِ جنسیتی می‌تواند به‌گونه‌های آزار جنسی یا انواعِ خشونت جنسی خود را در جامعه نشان دهد. تاکنون زنان و مردانِ بسیاری برای رسیدن به برابری جنسیتی با تبعیض های جنسیتی مبارزه می کنند .
انواع سکسیزیم :
ِ سکسیزم خصمانه :
سکسیزم خصمانه به شکلِ سلطه‌ گریِ مرد و سلطه پذیری زن ، باورهای تحقیرآمیز خود را نشان می‌دهد و موضوعِ مرکزی آن صراحتاً این است که مرد باید قدرت را در اختیار داشته باشد. به عبارتِ دیگر همان نگاهی که زن را «ضعیف» می‌بیند
سکسیزم دلسوزانه :
سکسیزم دلسوزانه نگاه ترحم انگیز‌تر نسبت به زن دارد و زن را موجودی زیبا و شکننده می‌بیند که باید از او حمایت کرد. با این حال، زنان باید همان نقش‌های محدود و کلیشه‌ای را بپذیرند و دنباله‌رو باشند. به عبارتِ دیگر؛ همان نگاهی که زن را «جنسِ لطیف» می‌بیند. بهترین نمونه برای سکسیزمِ دلسوزانه ، تصویرکردنِ زنِ ایدئال به‌ عنوانِ همسر و مادر و سوژهٔ عشقِ رمانتیک است..
دو نوع سکسیزم در یک نکته شریک اند. این که زن موجودی «ضعیف‌تر» است و برای حفظِ ساختارِ قدرتِ مردانه این نگاه را توجیهی مناسب می‌بیند برای اینکه زن بهتر است به وظایف خانگی رسیدگی کند.
روان‌شناسانِ با نگاه برابری جنسیتی نگاهی بسیار منفی به سکسیزم دارند. مثلاً وقتی مردی زنی را غرق در عواطف می‌کند یا به او می‌گوید که نمی‌تواند بدون او زندگی کند، این رفتار را سکسیزمی می‌دانند. آنها معتقدند که این اعمال برای حفظ و دوامِ اجتماعی است که زنان در آن جنسِ آسیب‌پذیر باشند و در آن بی‌عدالتی و نابرابری برقرار باشد.

طبق گزارش سازمان جهانی بهداشت، برابری جنسیتی سلامت را افزایش می‌دهد. در کشورهایی با شکاف جنسیتی کم تر، نرخ مرگ‌و‌میر پایین‌تر و افراد کم تر به افسردگی و بیماری‌های قلبی-عروقی مبتلا می‌شوند. آنها روابط جنسی محافظت شده‌تری دارند و رفتارهای خشن کم تری از خود بروز می‌دهند.
این مطالعات نشان داده‌اند با وجود این که افراد در اروپا به دلیل کشیدن سیگار و نوشیدن مشروبات الکلی بیش تر مبتلا به بیماری‌های گوناگون هستند، اما این برابری جنسیتی سبب شده نسبت به افراد دیگر مناطق جهان از سلامت بهتری بهره‌مند شوند.
به عنوان مثال امید به زندگی در سال ۲۰۱۶ در مردان متولد سوئیس ۸۱.۲ سال است، درحالی که امید به زندگی در مردان متولد ترکمنستان و روسیه کمتر از ۷۰ سال برآورد شده بود.
بالا بودن شکاف جنسیتی و ارزش شمردن "مردانگی" در جوامع سبب می‌شود مردان رفتارهایی از خود بروز دهند که سلامت آنان را با خطر مواجه می‌کند. این افراد به بهانه داشتن "قدرت بدنی بالاتر" تغذیه ناسالم‌تری دارند، رفتارهای پر خطر جنسی و خشونت بیش تری از خود بروز می‌دهند که در نهایت سلامت آنان را به خطر می‌اندازد