همه چیز درباره تجربه استفاده از کاپ قاعدگی برای پریود

پریود بخش جدایی‌ناپذیر زندگی ما خانوماست و واقعیت اینه که خیلی از ماها چندان دل خوشی ازش نداریم و هر بار که پریود میشیم انگار دنیا روی سرمون خراب شده. اما یه سری راه‌حل‌ها واقعا کمک می‌کنه این دوران راحت‌تر سپری بشه. من به عنوان کسی که دو ساله داره بی‌وقفه در سفره و بیش از سه ساله که داره از کاپ قاعدگی استفاده می‌کنه، میخوام از تجربه‌ای بگم که یه جورایی زندگیم رو متحول کرده!

سال ۹۸ بود که به دنبال تلاش برای کاهش تولید زباله و نزدیک شدن به سبک زندگی بدون زباله، با راهکارهایی درباره پریود و استفاده از نوار بهداشتی آشنا شدم. تا قبل از اون اصلا فکرش هم نمی‌کردم راه جایگزینی براش وجود داشته باشه، ولی حالا شدیدا کنجکاو شده بودم و داشتم همه راه‌حل‌ها رو چک می‌کردم.

از نوار بهداشتی پارچه‌ای که بگذریم که اصلا تصورش هم برام امکان‌پذیر نبود، کاپ قاعدگی گزینه خیلی جذابی به نظر می‌رسید، ولی شک و تردیدم و البته سوال‌هام درباره‌اش خیلی زیاد بود.

حالا اصلا کاپ قاعدگی چی هست؟

یه فنجون از جنس پلاستیک (سیلیکون پزشکی) که انعطاف‌پذیره، داخل واژن قرار می‌گیره، خون رو داخل خودش نگه می‌داره و هر چند ساعت یک بار لازمه که تخلیه بشه.

من خودم رو جزو آدم‌هایی می‌دونم که رابطه نزدیک، عمیق و خوبی با بدنم ندارم. یعنی خیلی اوقات حس می‌کنم دانشم نسبت بهش کمه و خیلی چیزهاش برام مجهوله، مخصوصا ناحیه اندام تناسلی. حالا فکر کردن به اینکه چیزی مثل کاپ قراره داخل بدنم قرار بگیره واقعا وحشتناک بود! (ضمنا من توی زندگیم از تامپون هم استفاده نکردم!)

چطور کاپم رو انتخاب کردم و خریدم؟

پاییز ۹۸ دنبال کاپ می‌گشتم و اون موقع یه برند آلمانی به اسم Me Luna توی اینستا پیدا کرده بودم (البته هنوز هم فعاله) ولی سایز و مدلی که می‌خواستم رو نداشت. کاپ معمولا اندازه‌های مختلفی داره که بستگی به سایز بدن، میزان خونریزی و تجربه زایمان می‌تونه متفاوت باشه. از نظر مدل هم عموما دنباله کاپ مدل‌های مختلف داره که جلوتر میگم کاربردشون چیه. این صفحه خیلی خوب من رو راهنمایی کرد و بهم برند Lunette فنلاندی رو پیشنهاد داد که اتفاقا توی داروخونه‌ها هم پیدا میشد.

من داروخونه‌هایی که نمایندگی این کاپ رو داشتن چک کردم و رفتم حضوری یه دونه خریدم. قیمت دقیق یادم نیست ولی فکر می‌کنم حدود ۲۵۰ هزار تومن بود که یکم اون موقع گرون بود، ولی همچنان در مقایسه با هزینه برای نوار بهداشتی خیلی به‌صرفه‌تر درمیومد.

اولین باری که کاپ رو امتحان کردم!

کاپ رو خریدم، اومدم خونه و باید امتحانش می‌کردم. پریود نبودم و گفتم داخل حموم شاید بهتر باشه سراغش برم. ولی نه! هر مدلی که امتحان کردم دیدم نمیشه که نمیشه! اولش کلی نگران شدم که نکنه الکی هزینه کرده باشم! ولی بعد فهمیدم که کلا کاپ رو نمیشه خارج از زمان پریود استفاده کرد، چون واژن خشکه و کاپ اصلا داخل نمیره. بعد هم حالت ایستاده واقعا پوزیشن مناسبی نیست. دفعه بعدی که نشستم روی توالت فرنگی، تازه دستم اومد که قضیه چیه. آره، راستش اینه که دو سه بار اول اصلا راحت نبود، مخصوصا که وسواس داشتم که آیا کاپ توی بدنم درست جا گرفته یا نه. ولی با تمرین خیلی چیزها دستم اومد که در ادامه دقیقا می‌خوام همون نکات ریز براساس تجربه‌ام رو بگم.

نکته مهم: کاپ رو خارج از زمان پریود امتحان نکنین!

چطور کاپ رو داخل بدن قرار بدیم؟ + بهترین پوزیشن

اول از همه مهم اینه که حالت بدن درست باشه. از نظر من توالت فرنگی بهترین موقعیته به دو دلیل: ۱) وقتی روش می‌شینین، واژن حالت باز پیدا می‌کنه و راحت میشه کاپ رو داخل بدن گذاشت یا ازش خارج کرد. ۲) اگه یه درصد کاپ از دستتون بیفته می‌تونین از داخل کاسه توالت فرنگی برش دارید، ولی توالت ایرانی به نظرم این خطر رو داره که اگه جلوی چاهش باز بشه، کاپتون به فنا بره. و فکر می‌کنم برای توالت ایرانی زیادی خم می‌شیم و باز حالت بدن عالی نیست.

اما درباره گذاشتن کاپ داخل بدن، به روش‌های مختلفی میشه تاش کرد. من دوتا روش رو خیلی بیشتر می‌پسندم و به کار می‌برم: روش سی (C) که کاپ رو کامل به داخل تا می‌کنید. یک روش (Punchdown) هم هست که فقط لبه بالایی کاپ تا میشه. وقتی کاپ رو تا کردید، کافیه اون رو به داخل واژن هل بدید و زمان پریود که واژن مرطوبه کاپ به راحتی داخل می‌ره. نیازی نیست خیلی بالا بفرستینش و در حدی که فقط از واژن بیرون نباشه (مخصوصا اگه دنباله داره) که خودتون اذیت نشین، کافیه.

توصیه: بهتره ناخن‌هاتون کوتاه باشه، مخصوصا برای شروع. چون اولش که قِلِق کار دست آدم نیست و اگر مثل من وسواس داشته باشین و بخواین یکی دوبار هی دربیارین و دوباره بذارین تا مطمئن بشین که همه چی درسته، با ناخن بلند ممکنه خودتون رو زخمی کنین.

نکته خیلی خیلی مهم: چطوری مطمئن بشم که کاپ توی بدنم باز شده؟ تجربه فردی من میگه وقتی کاپ داخل بدن باز میشه، راحت می‌تونین باز شدنش رو حس کنین (حس بدی نیست اصلا). اگه به این حسه توجه کنین، دیگه حتی نگران نشتی کاپ به خاطر جاگذاری نادرستش نیستین. و جالبه اگه خیلی دقیق باشید، حتی صدای باز شدنش توی بدن هم می‌تونین بشنوین :)

کاپ چقدر می‌تونه داخل بدن بمونه؟

به طور کلی گفته میشه کاپ نباید به طور مداوم بیشتر از ۱۲ ساعت داخل بدن باشه. البته منظور اینه که صرفا دربیارینش، تخلیه کنید و بشورید و دوباره استفاده کنید. اما تخلیه‌اش کاملا بستگی به میزان خونریزی داره. مثلا من روز اول معمولا چهارساعت یک بار این کار رو می‌کنم، ولی بعدش میشه ۳ بار در شبانه روز و آخرها فقط دوبار (صبح و شب).

کاپ در شب! (اگه کاپ پر بشه چی میشه؟!)

فکر می‌کنم همه یه ترسی از شب و خوابیدن موقع پریود دارن، مخصوصا احتمالا دو روز اول! یکی از کابوس‌های من نشتی خون موقع استفاده از نوار بهداشتی توی شب بود و عملا همش استرس داشتم و خوابم راحت نبود. اما با کاپ این مسئله فوق‌العاده کمرنگ شد. اول اینکه هیچ فرقی نداره بدن شما در چه حالتی باشه (حتی اگه کله‌پا باشین!) کاپ جاش محکمه و همچنان کارش رو انجام میده! پس دیگه خوابیدن توی هر پوزیشنی بی‌دردسره! دوم، نشتی کاپ به نسبت نوار بهداشتی واقعا خیلی خیلی کمه. یعنی اگه جاگذاریش درست باشه، حتی اگه پُرِ پر بشه و سرریز کنه، صرفا یه مقدار خیلی کمی ازش نشت می‌کنه. من وقتی خیلی حساسیت داشته باشم که نکنه اتفاقی بیفته محض احتیاط یه نوار بهداشتی خیلی نازک هم میذارم ولی تقریبا طی دو سال گذشته تا الان هیچ وقت نشتی نداشتم (دو بار کلا اون اوایل استفاده نشتی برام پیش اومد).

نگرانی! اگه کاپ داخل بدنم گیر کنه چی؟!

موضوعی که خیلی‌ها نگرانش هستن. تقریبا غیرممکنه کاپ داخل بدن گیر کنه! اول اینکه کاپ اصلا اونقدر بالا نمیره که شما دیگه دستتون بهش نرسه. وقتی کاپ داخل بدن میره، به خاطر چهارتا سوراخ ریزی که قسمت بالاش داره، حالت مکش ایجاد میشه و به محض اینکه توی فضا قرار می‌گیره، باز میشه و به دیواره داخلی می‌چسبه. ولی باز برای اینکه خیال آدم‌ها راحت بشه، کاپ‌ها معمولا دنباله دارن که عموما یه به شکل یه خطه ولی گاهی حتی مدل دستگیره‌ایش هم هست. ولی باور کنین وقتی با کاپ راحت باشین، اصلا این دنباله‌ها لازم نیست و من شخصا دنباله کاپم رو بریدم (کار رایجی هست وقتی ببینید براتون بلنده و اذیتتون می‌کنه). بعد هم در نظر داشته باشین که وقتی توی دستشویی هستین که کاپ رو تخلیه کنید، با یه فشار به ماهیچه‌های واژن (مثل زمان تخلیه ادرار یا مدفوع) کاپ خود به خود میاد پایین و حتی ممکنه یکم از بدن بیرون بزنه. ولی خیالتون راحت باشه که هیچ وقت همین‌جوری نمی‌افته بیرون (به خاطر همون قضیه مکش).

دستشویی رفتن با کاپ چه جوریه؟

یه قشنگی کاپ اینه که لزوما هر بار که می‌رید دستشویی نیازی نیست بیرون بیاریدش. این قضیه هست که چون کاپ داخل بدنه و به خاطر فضایی که می‌گیره یکم به مثانه فشار میاره و یکم زود به زود می‌رید دستشویی،‌ ولی تداخلی بین وجود کاپ داخل بدن با تخلیه ادرار یا مدفوع نیست. اگرچه گاهی واقعا راحت‌تره که خب کاپ رو خارج کنید یا اگه فشار ماهیچه‌ها زیاد باشه تا حد زیادی از بدن بیرون می‌زنه که خب میشه دوباره جاگذاریش کرد.

نحوه ضدعفونی کاپ

ضدعفونی کردن کاپ اصلا کار سختی نیست. به طور کلی میگن دوبار (یک بار قبل از شروع پریود و یه بار بعد از پایان استفاده در پریود) باید اون رو توی آب در حال جوش، به مدت ۱۰ تا ۲۰ دقیقه گذاشت (داخل آبی که قُل قُل می‌کنه، نه صرفا یه لیوان آب جوش!). من قبلا یه قابلمه کوچولو مخصوص کاپم داشتم. اما الان که سفر می‌کنم و خیلی جاها نه دسترسی به گاز دارم و نه اون قابلمه همراهمه، یه ظرف پلاستیکی خیلی کوچیک همراهم دارم با قرص کلر و کاپم رو اینجوری ضدعفونی می‌کنم و تا حالا هم هیچ مشکلی برام پیش نیومده.

در حین پریود هم اصلا نیازی نیست هر بار کاپ رو ضدعفونی کنید (و اصلا توصیه میشه هیچ ماده شوینده‌ای حتی صابون بهش نزنید، مخصوصا چون اگه خوب شسته نشده، این مواد میره داخل بدن و احتمال عفونت داره). بهترین کار شستشو با آبه و خیلی راحت تمیز میشه. یه عده می‌گن کاپ بو می‌گیره (من اصلا نمی‌دونم چرا باید کاپ رو بو کرد!) و برای جلوگیری از این موضوع می‌گن بهتره اول با آب سرد بشوریدش، بعد اگه خیلی وسواس تمیزی دارید آب گرم هم روش بگیرید.

طول عمر کاپ

اما موندگاری کاپ چقدره؟ زیااااد! تا جایی که می‌دونم حتی میشه تا ۱۰ سال از کاپ استفاده کرد! و تجربه سه ساله من نشون داد که توی این مدت کاپم هییییچ تغییری نکرد!

مزایای استفاده از کاپ

• احتمال حداقلی عفونت

مسئله عفونت برای خیلی از خانوم‌ها موضوعی جدیه. ولی به نظر من اتفاقا استفاده از نوار و پد بهداشتی فوق‌العاده احتمال عفونت و قارچ رو بالا می‌بره، به خاطر اینکه برای مدت طولانی با ناحیه تناسلی در تماسه. اما کاپ با ناحیه بیرونی که اصلا کاری نداره و تا وقتی همون شستشویی معمولی در حین پریود و بعدش ضدعفونی کردنش با آب جوش رو داشته باشید، به نظرم اصلا باعث عفونت نمیشه. باز تأکید می‌کنم که اصلا نباید کاپ رو با مواد شوینده تمیز کرد.

• امکان رفتن به استخر (راحتیِ شورت نپوشیدن!)

قضیه استخر یا حتی تنی زدن به آب در سفر، برای خیلی‌ها مهمه و احتمالا اگر پریود بشن یا بی‌خیالش میشن، یا تامپون می‌ذارن یا حتی سعی می‌کنن پریود رو عقب بندازن. ولی کاپ یه راهکار دائمیه و راحت. حتی اگه بحث استخر رفتن مطرح نباشه، حمام کردن توی این دوران با کاپ خیلی تمیز و جذاب و راحته. فکر کن بری حموم و یه قطره خون نبینی! من حتی هیچ وقت حین حمام کردن کاپم رو تخلیه نمی‌کنم و این کار رو فقط توی دستشویی انجام می‌دم. بعد تصور کن توی کل دوران پریودت حتی لازم نباشه شورت پات کنی! واقعا جذاب نیست؟

• هزینه بسیار کم در بلندمدت

واقعیت اینه که چون کاپ هنوز خیلی ناشناخته است، خیلی‌ها اولی که می‌رن سراغش و حتی مطمئن نیستن که بتونن ازش استفاده کنن، به نظرشون چیز گرونیه. ولی بیاین یه دودوتا چهارتا کنیم. نوار بهداشتی باکیفیت خیلی هم ارزون نیست و اگه ماهی یه بسته هم استفاده کنیم، هزینه کاپ حتی به اندازه یک سال استفاده از پد بهداشتی و نوار نیست! در حالی که میشه سالیان سال از کاپ استفاده کرد. یعنی عملا فوق‌العاده مقرون‌به‌صرفه است.

• امکان استفاده طولانی مدت و رساندن تولید زباله بهداشتی به صفر!

همونطور که بالاتر هم گفتم، عمر کاپ خیلی زیاده، حتی در حد ۱۰ سال! حالا فکر کن توی ده سال حتی یه دونه نوار بهداشتی استفاده نکنی! می‌دونی اگه ۱۰ سال رو ضربدر تعداد نوارهای مصرفی در هر سال کنی چه عدد وحشتناکی میشه؟!

کاپ قاعدگی در سفر

یادمه دومین ماهی که می‌خواستم از کاپم استفاده کنم، رفتم یه سفر خارجی. خب هنوز یکم نگران داشتم، ولی دل به دریا زدم و گفتم اگه شرایطش باشه استفاده می‌کنم. اتفاقا همون روز اول سفر به سریلانکا هم پریود شدم و دیدم تا وقتی یکم آب در دسترس باشه، تقریبا همیشه میشه از کاپ استفاده کرد. فقط بعد از اتمام پریود، گذاشتم کاپ رو بعد از سفر ضدعفونی کنم. دو سال بعد، یه سفر به کنیا رفتم و دوباره روز اول پریود شدم. خوشبختانه چون اقامت توی هتل بود، آب جوش هم دم دستم داشتم. در حین سفر اگه حتی جایی شلنگ آب نداشتن، با یه بطری آب می‌رفتم دستشویی یا خیلی اوقات دستشویی و حمام توی یه فضا بود و میشد به آب دسترسی داشت. بعدش سفرهای خارجی طولانیم شروع شد و طی یک سال و نیم گذشته که تقریبا بی‌وقفه دارم خارج از ایران سفر می‌کنم، بارها روز اول سفر با روز اول پریودم یکی بوده ولی همچنان کاپ راحت‌ترین گزینه حتی توی سفره. فقط قضیه ضدعفونیش تغییر کرده و معمولا به جای جوشوندنش، توی آب جوش یه قرص کلر می‌ندازم.

نکته: من متأهل بودم که رفتم سراغ کاپ و استفاده ازش برام مشکلی نداشت، ولی افرادی هستن که دغدغه دارن که با وجود پرده بکارت چطور باید از کاپ استفاده کنن. راستش اطلاعات من در این زمینه کافی نیست و فکر می‌کنم اگه همچین حساسیتی وجود داشته باشه نمیشه سراغ کاپ رفت، ولی باز میشه در این زمینه بیشتر تحقیق کنید و شاید اصلا مشکلی پیش نیاد.

جمع‌بندی

اغراق نیست اگر بگم از وقتی دارم از کاپ استفاده می‌کنم، پریود خیلی خیلی برام راحت‌تر از قبل شده. راستش یه وقت‌هایی میگم کاش خیلی زودتر از اینا باهاش آشنا شده بودم، ولی خب ماهی رو هر وقت از آب بگیری تازه است! طی این دوسالی که مداوم در سفر بودم، کاپ همیشه همراهم بود. طی چند ماه گذشته که سفرم خارج از ایران بود و مخصوصا توی کشورهایی که گاهی شلنگ آب هم توی دستشویی‌ها نداشتن، باز هم دیدم که کاپ از همه چیز راحت‌تره. یکم موقعیت پیدا کردن برای ضدعفونی کردنش سخت بود ولی بالاخره یه راهی پیدا می‌کردم. تا اینکه حین جابجایی از کامبوج به لائوس، ظاهرا کاپم که توی پلاستیک گذاشته بودم تا سر فرصت ضدعفونی کنم، بدون اینکه متوجه بشم از داخل کوله‌ام بیرون افتاده بود. یادمه لائوس پریود شدم و باورم نمیشد کاپم رو گم کردم! صادقانه اصلا دوست نداشتم برگردم به نوار بهداشتی یا پد، ولی پیدا کردن کاپ به شکل حضوری واقعا سخت بود و من توی لائوس، سنگاپور و مالزی هر چی داروخونه رفتم به بن‌بست خوردم. همه می‌گفتن باید آنلاین سفارشش بدم ولی چون جای ثابتی نداشتم واقعا نمی‌تونستم. تا بالاخره رسیدم بالی و همون روز اول یه فروشگاه پیدا کردم که برام با پیک می‌فرستاد. کاپ الانم خوبه، ولی اصلا قابل مقایسه با کاپ قبلی نیست و با اینکه تقریبا هیچ مشکلی باهاش ندارم، ولی به نظرم کاپ لونت هم از نظر مدل فنجونش و هم جنس پلاستیکش بهتر بود. اما مهم اینه که دوباره از شر پد بهداشتی خلاص شدم! مخصوصا که اصلا چیز ارزونی نیست و حتی گاهی مدل‌هایی خریدم که اصلا باهاشون راحت نبودم! می‌خوام بگم با استفاده از کاپ، بهش معتاد می‌شین و وقتی یه موقعی ندارینش تازه متوجه راحتی‌هاش میشین!

موقعی که می‌خواستم یه پست درباره استفاده از کاپ در سفر توی صفحه اینستاگرامم بذارم، داشتم کلمه پریود و ترکیب «پریود در سفر» رو چک می‌کردم و دیدم چقدر پست درباره این هست که چطور پریود رو عقب بندازیم که مثلا توی سفر پریود نشیم! راستش جا خوردم، چون من از اون دسته آدم‌هایی هستم که به همه چیز به طور طبیعیش باور دارم و تا جایی که بشه توی روند هیچ چیزی خللی ایجاد نمی‌کنم، چون به نظرم تبعاتی داره که شاید در لحظه به چشم نیاد، ولی در بلندمدت احتمالا یه جایی خودش رو نشون میده. پریود هم اگرچه واقعا تجربه دوست‌داشتنی و لذتبخشی نیست (مخصوصا اگه روز اول مثل من حسابی درد بکشید)، ولی بخشی از وجود و طبیعت ماست. پس من توصیه می‌کنم دنبال راه‌هایی باشیم که تجربه‌اش رو راحت‌تر کنیم نه اینکه بخوایم کلا صورت مسئله رو پاک کنیم! اگه سوالی دارید خیلی راحت می‌تونید من رو توی فضای مجازی پیدا کنید. توی اینستاگرامم از داستان سفرم و نکاتی که یاد گرفتم می‌گم و توی سایت شخصیم جزئیات بیشتری رو به اشتراک می‌ذارم.