آنچه باید در مورد اتریوم بدانید

اتریوم یک رمزارز بسیار محبوب است که بعد از بیت‌کوین، در جایگاه دوم قرار دارد و آن را می‌توان با خریدن یا ماین کردن به دست آورد. آشنایی با اتریوم کلاسیک، سایت، پیش بینی قیمت و صرافی رمز ارز Ethereum ، برای تحلیل قیمت اتریوم (اتر یا ETH ) مفید است.

به گزارش ایمنا، اتریوم یک پلتفرم بلاکچین است که رمز ارز بومی آن، اتر (ETH) نام دارد. «اتریوم» (Ethereum) یک پلتفرم «بلاکچین» (Blockchain) جهانی، متن‌باز و «غیرمتمرکز» (Distributed) است که از «قراردادهای هوشمند» (Smart Contracts)، توسعه «نرم‌افزارهای کاربردی غیرمتمرکز» (Distributed Application | DApp) و امور مالی غیرمتمرکز (Decentralized Finance | DeFi) پشتیبانی می‌کند.

روی پلتفرم اتریوم می‌توان به توسعه برنامه‌های کاربردی غیرمتمرکز (توزیع شده) پرداخت. توسعه‌دهندگان می‌توانند روی پلتفرم اتریوم برنامه‌هایی بنویسند که مقادیر دیجیتال را کنترل می‌کنند، دقیقاً به صورتی که برنامه‌نویسی شده‌اند اجرا می‌شوند و از هر نقطه‌ای در جهان در دسترس هستند. همچون دیگر رمزارزها، از اتریوم نیز می‌توان برای ارسال و دریافت جهانی ارزش (چیز ارزشمندی که در اینجا همان ارز رمزنگاری شده و در واقع، پول دیجیتال است) بدون نظارت شخص سوم یا مداخله غیرمنتظره افراد یا سازمان‌ها، استفاده کرد.

اتریوم چیست؟

اتریوم، دسترسی آزاد به پول دیجیتال و خدمات داده-پسند را برای کلیه افراد، صرف‌نظر از پیشینه آن‌ها و یا موقعیت جغرافیایی که دارند، فراهم می‌کند. اتریوم یک فناوری توسعه یافته توسط جامعه کاربری است که بستری برای «رمزارز» (Cryptocurrency) «اِتِر» (Ether | ETh) ارائه کرده است. با توجه به آنچه بیان شد، اتریوم یک پلتفرم غیرمتمرکز و بلاکچینی است که رمزارز اتر بر بستر آن شکل گرفته است. این پلتفرم، قابلیت‌های دیگری به جز پشتیبانی از رمزارز اتر دارد که از مهم‌ترین آن‌ها می‌توان به فراهم آوردن بستری برای نوشتن «برنامه‌های کاربردی توزیع شده» (Distributed Application | DApp) اشاره کرد.

نام گذاری اتریوم

ویتالیک بوترین (Vitalik Buterin)، بنیان‌گذار پلتفرم اتریوم، نام اتریوم را پس از مطالعه مقاله‌ای در ویکی‌پدیا پیرامون عناصر و ادبیات داستانی علمی، انتخاب کرد. او درباره انتخاب نام اتریوم چنین می‌گوید:

«فورا فهمیدم که این نام را از سایر اسامی موجود بیشتر دوست دارم. من فکر می‌کنم اتریوم حقیقتاً تلفظ خوبی دارد و کلمه «اتر» را نیز در دل خود دارد که به یک مدیوم نامرئی فرضی اشاره دارد که به جهان نفوذ می‌کند و به نور امکان سفر می‌دهد.»

تاریخچه اتریوم

ایده اتریوم در اواخر سال ۱۳۹۲ (۲۰۱۳ میلادی) توسط «ویتالیک بوترین» (Vitalik Buterin) ارائه شده است. بوترین، یک پژوهشگر حوزه رمزارزها، برنامه‌نویس و هم‌بنیان‌گذار «مجله بیت‌کوین» (Bitcoin Magazine) است. در واقع، ایده اتریوم ابتدا در سال ۲۰۱۳ میلادی، در یک اوراق سفید (White Paper)توسط ویتالیک بوترین و با هدف ساخت برنامه‌های کاربردی غیر متمرکز معرفی شد.

ویتالیک بوترین بر این استدلال بود که بیت‌کوین نیاز به یک زبان اسکریپت‌نویسی برای توسعه برنامه‌های کاربردی دارد. پس از تلاشی ناموفق برای ایجاد یک توافق در این راستا، او توسعه یک پلتفرم جدید را با یک زبان اسکریپت‌نویسی عمومی آغاز کرد.

خبر ساخت اتریوم در ژانویه سال ۲۰۱۴، در کنفرانسی در آمریکای شمالی و در شهر میامی (Miami) اعلام شد. هم‌زمان با این کنفرانس، گروهی از افراد شامل «گوین وود» (Gavin Wood)، «چارلیز هاسکینسون» (Charles Hoskinson) و «آنتونی دی لوریو» (Anthony Di Iorio) از اهالی تورنتو، یک خانه را در میامی اجاره کردند. این افراد تامین‌کنندگان مالی پروژه بودند. دی‌لوریو، دوست خود، «جوزف لوبین» (Joseph Lubin) را دعوت کرد و لوبین نیز متعاقباً «مورگان پِک» (Morgen Peck) خبرنگار را برای شاهد بودن بر آنچه در جلسات می‌گذرد، به آنجا دعوت کرد.

کارایی اتریوم در چه مواردی است؟

در اتریوم، همه «قراردادهای هوشمند» (Smart Contracts) به صورت عمومی در هر گره از بلاکچین ذخیره شده‌اند؛ این مورد، هزینه‌هایی را در پی دارد. بلاکچین بودن بدین معنا است که پلتفرم با توجه به نوع طراحی آن (یعنی همان ذات بلاکچین بودن و غیرمتمرکز بودن) امن‌سازی شده است و این پلتفرم، مثالی از یک سیستم کامپیوتری توزیع شده با «تحمل خطای بیزانس» (Byzantine Fault) بالا است.

نقطه ضعف این مورد، مشکلات کارایی است که در آن، هر گره همه قراردادهای هوشمند را در زمان واقعی محاسبه می‌کند و منجر به سرعت پایین‌تر می‌شود. در ۱۱ دی سال ۱۳۹۴ (ژانویه سال ۲۰۱۶)، پروتکل اتریوم می‌توانست در حدود ۲۵ تراکنش در ثانیه را پردازش کند. در مقایسه با پلتفرم اتریوم، پلتفرم پرداخت ویزا (Visa) می‌توانست ۴۵,۰۰۰ پرداخت در ثانیه را انجام دهد؛ همین اختلاف زیاد در توان پردازش دو پلتفرم و توان پردازشی ناچیز پلتفرم اتریوم، موجب شد تا پرسش‌هایی پیرامون مقیاس‌پذیری اتریوم مطرح شود. پس از به روز رسانی‌های انجام شده در پلتفرم اتریوم، در ۲۹ آذر ۱۳۹۵ (۱۹ دسامبر سال ۲۰۱۶)، اتریوم برای اولین بار بیش از یک میلیون تراکنش را در یک روز پردازش کرد.

مهندس‌های اتریوم روی خرد کردن (Sharding) محاسبات کار کردند و گام بعدی توسعه پلتفرم اتریوم (با عنوان اتریوم ۲) در Devcon 3اتریوم در نوامبر سال ۲۰۱۷ معرفی شد. بلاکچین اتریوم از درخت مرکل به دلایل امنیتی استفاده می‌کند تا مقیاس‌پذیری را بهبود ببخشد و هش‌های تراکنش را بهینه کند. همراه با هر پیاده‌سازی، درخت مرکل امکان صرفه‌جویی در فضا، تنظیم اثبات عضویت (که با عنوان اثبات مرکل kdc شناخته شده است) و همگام سازی «مخدوم سبک» (Light Client) را فراهم می‌کند. شبکه اتریوم در گذر زمان با مسئله تراکم مواجه شد. برای مثال، تراکمی که در اواخر سال ۲۰۱۷ به دلیل بازی «کریپتوکیتیز» (Cryptokitties) به وقوع پیوست فراتر از انتظار بود.

بلاکچین اتریوم

تاریخچه همه قراردادهای هوشمند در بلاکچین اتریوم ذخیره می‌شود. ساختار بلاکچین اتریوم شباهت بسیار زیادی به ساختار بلاکچین بیت‌کوین دارد. بلاکچین اتریوم یک رکورد به اشتراک گذاشته شده از کل قرارداد هوشمند و تاریخچه تراکنش است. صدها داوطلب از سراسر جهان، یک کپی از کل بلاکچین اتریوم را نزد خود ذخیره می‌کنند.

این مورد یکی از ویژگی‌هایی است که پلتفرم اتریوم را توزیع شده می‌کند. هر یک از این کپی‌ها، یک گره (Node) در شبکه اتریوم نامیده می‌شوند. هر بار که یک قرارداد هوشمند اتریوم مورد استفاده قرار می‌گیرد، شبکه‌ای از هزاران کامپیوتر آن را پردازش می‌کنند و اطمینان حاصل می‌کنند که کاربر از قوانین مربوطه تبعیت می‌کند.

همه این گره‌ها متصل هستند. علاوه بر ذخیره‌سازی این داده‌ها، هر گره اتریوم از مجموعه مشابهی از قواعد برای پذیرش تراکنش‌ها و اجرای قراردادهای هوشمند، پشتیبانی می‌کند. بر خلاف بیت‌کوین، گره‌های اتریوم چیزی بیش از جزئیات تراکنش را ذخیره می‌کنند. شبکه نیاز به پیگیری (ردیابی) «وضعیت» (State) – یا اطلاعات کنونی – همه این برنامه‌های کاربردی شامل تراز هر کاربر و همه کدهای قرارداد هوشمند دارد و همه این موارد و هر تغیری که روی آن‌ها انجام شود را ذخیره می‌کند. در ادامه، خلاصه‌ای از آنچه در هر گره ذخیره شده است بیان می‌شود.

حساب‌ها: هر کاربر می‌تواند یک حساب داشته باشد که نشان می‌دهد هر کاربر چه میزان اتر دارد.

کد قرارداد هوشمند: اتریوم قراردادهای هوشمندی را ذخیره می‌کند که قوانین مورد نیازی که باید برای قفل‌گشایی و انتقال پول رعایت شوند را توصیف می‌کند.

وضعیت قرارداد هوشمند: وضعیت (State) قرارداد هوشمند را مشخص می‌کند.

اتریوم و بیت کوین چه شباهت‌هایی به هم دارند؟

بلاک چین بیت کوین برای پیگیری مالکیت پول دیجیتال – بیت کوین – استفاده می‌شود. اما بلاک چین اتریوم برای اجرای کدهای برنامه نویسی برنامه‌های غیرمتمرکز طراحی شده است. مانند بیت کوین، اتریوم نیز یک بلاک چین توزیع شده عمومی است. اگر چه تفاوت‌های فنی زیادی بین این دو وجود دارد اما مهمترین تفاوت این دو اهداف و قابلیت‌هایشان است. بیت کوین یک برنامه کاربردی خاص از فناوری بلاک چین است. در واقع بیت کوین با هدف ایجاد یک سیستم پرداخت جهانی، همتا به همتا و غیرمتمرکز ایجاد شده است.
برای درک بیشتر این موضوع، بلاک چین بیت کوین را سیستم عاملی در نظر بگیرید که فقط یک نرم افزار به نام بیت کوین روی آن اجرا می‌شود. در نقطه مقابل، بلاک چین اتریوم را سیستم عاملی در نظر بگیرید که هزاران نرم افزار و سرویس مختلف می‌توانند روی آن فعالیت کنند. با این حساب، درک مفهوم «توکن» برایتان آسان‌تر خواهد شد. در واقع یک توکن‌، ارز برنامه‌ای غیرمتمرکز است که خودش بلاک چین خصوصی ندارد و از بلاک چین‌های دیگر مثل اتریوم استفاده می‌کند.
در بلاک چین اتریوم، به جای کار برای استخراج بیت کوین، ماینرها برای یک ارز دیجیتال رمزنگاری شده به نام «اتر» که شبکه را تأمین می‌کند، کار می‌کنند. اتر یک ارز دیجیتال تجاری و قابل حمل است که برای پرداخت هزینه‌های تراکنش نرم افراز مورد نظر، توسط توسعه دهندگان نرم افزار، مورد استفاده قرار می‌گیرد.

آیا بیت کوین و اتریوم، آینده مشترکی دارند؟

بیت کوین پیشگام ارزهای دیجیتال است؛ این شبکه نوعی نرم افزار روی یک بلاک چین است. با این حال، بیت کوین فقط یک نرم افزار است. مثلاً ایمیل یکی از کاربردهای اینترنت است اما فقط یکی از هزاران کاربرد این فناوری است. دکتر «گاوین وود» از بنیان‌گذاران اتریوم در این باره می‌گوید: «تصور کنید در خیابان هستید و می‌خواهید تاکسی بگیرید. از اسنپ درخواست خودرو می‌کنید و یک ماشین خودران – بدون راننده – شما را سوار می‌کند. تاکسی شما را به یک پمپ بنزین می‌برد و هزینه سوخت را از پول مسافرهای قبلی‌اش پرداخت می‌کند. سپس شما را به مقصدتان می‌رساند و کرایه سفرتان هم از کیف پول الکترونیکی شما پرداخت می‌شود. در زمانی که تاکسی در حال رساندن شما به مقصد است، به صورت خودکار هزینه بیمه سالیانه و بدهی ماهانه مالک خود را هم می‌پردازد. بعد از پیاده کردن شما هم به یک تعمیرگاه می‌رود تا عیب‌های احتمالی اتومبیل را تعمیر کند.» شاید با خودتان فکر کنید که این‌ها صحنه‌ای از یک فیلم علمی و تخیلی باشند، اما این آینده جهان است. قراردادهای هوشمند می‌توانند آینده جهان را بسازند.

اتریوم در چه زمینه‌های کاربرد دارد؟

پلتفرم اتریوم، توسعه دهندگان را قادر می‌سازد تا برنامه‌های کاربردی غیر متمرکز را ایجاد و راه اندازی کنند. یک برنامه غیر متمرکز یا به اختصار «Dapp» می‌تواند بدون نیاز به واسطه‌ها و با استفاده از توزیع جمعی یک عمل مخصوص را انجام دهد. برای مثال بیت کوین یک Dapp است که کاربران می‌توانند توسط آن دارایی‌های دیجیتالی به اسم بیت کوین را به صورت همتا به همتا منتقل کنند.

چگونه اتریوم بخریم؟

شما می‌توانید با استفاده از سایت‌های داخلی اتریوم را مستقیماً با ریال خریداری نمائید. اما در حال حاضر اکثر سایت‌های داخلی در حال حاضر فقط بیت کوین می‌فروشند.

ما ایرانی‌ها به دلیل اینکه به حساب‌های بین‌المللی (ویزا و مسترکارت) دسترسی نداریم، صرافی‌های آنلاین ایرانی گزینه‌ی راحت‌تری برای خرید و فروش اتریوم می‌باشند.

بطور مثال به راحتی می‌توانید در سایت ایرانی Nobitex با استفاده از کارت بانکی شتاب، ارزهای دیجیتال مانند اتریوم را خریداری کرده و یا بفروشید.

اتریوم ۲.۰ چیست؟

توسعه متن‌باز اتریوم برای انجام یک ارتقای کلی در پلتفرم اتریوم جریان داشته و دارد و نتیجه آن، اتریوم ۲.۰ یا Eth2 است. هدف اصلی از ارتقای پلتفرم اتریوم افزایش توان عملیاتی تراکنش‌ها است. در ابتدای توسعه شبکه اتریوم ۱.۰ امکان پردازش چیزی در حدود ۱۵ تراکنش در ثانیه وجود داشت. بنابر آمارهای ارائه شده، در پاییز سال ۱۳۹۹ (سه ماهه سوم سال ۲۰۲۰) روزانه به طور میانگین ۱ ٫ ۱ میلیون تراکنش در پلتفرم اتریوم انجام شده است که این میزان چیزی در حدود ۳ ٫ ۵ برابر بیشتر از تعداد تراکنش‌هایی است که روزانه در پلتفرم بیت‌کوین انجام می‌شود.

در حال حاضر و با راه‌اندازی اتریوم ۲.۰، تعداد تراکنش‌های قابل انجام، به بیش از ۱۰ هزار تراکنش در ثانیه می‌رسد. افزایش توان عملیاتی شبکه با تقسیم بار کاری روی تعداد زیادی تراکنش اتفاق می‌افتد که به طور موازی در حال اجرا هستند. این بلاکچین‌ها اجماع مشترکی دارند، بنابراین دستکاری سواستفاده‌گرانه از شبکه مستلزم آن است که مهاجم به همه اجماع مشترک حمله کند و این برای فرد مهاجم هزینه بسیار زیادی دربر دارد.

این هزینه در مقایسه با هزینه عملیات مشابه در اتریوم نسخه ۱.۰، بسیار زیاد است. ارتقای اتریوم ۲.۰ (که با عنوان Serenity نیز شناخته شده است) به نوعی طراحی شده است تا در سه فاز راه‌اندازی شود. فاز صفر این طرح، در ۱۱ آذر سال ۱۳۹۹ (۱ دسامبر ۲۰۲۰) راه‌اندازی شد و تنها دو فاز دیگر برای اجرا باقی مانده‌اند. این سه فاز در ادامه بیان و تشریح شده‌اند.

فاز ۰: Beacon Chain ساخته می‌شود که یک بلاکچین اثبات سهام (Proof of Stake) است و به عنوان مرکز هماهنگی و اجماع ETH2 کار خواهد کرد.

فاز ۱: زنجیره‌های پایگاه داده خُرد (Database Shard) ساخته می‌شود و آن‌ها را به Beacon Chain متصل می‌کند.

فاز ۲: اجرای وضعیت (حالت | States) در زنجیره‌های شارد پیاده‌سازی می‌شود. زنجیره اتریوم ۱.۰ یکی از خُردهای (Shards) اتریوم ۲.۰ است.

اتریوم ۲.۰ چه زمانی منتشر شد؟

اولین فاز از انتشار اتریوم ۲.۰ با عنوان «زنجیره چراغ دریایی» (Beacon Chain)، در ساعت ۱۲:۰۰ به وقت جهانی در تاریخ ۱ دسامبر سال ۲۰۲۰ برابر با یکم آذر ۱۳۹۹ راه‌اندازی شد. «دنی ریان» (Danny Ryan) پژوهشگر هسته‌ای در بنیاد اتریوم در برنامه پخش زنده‌ای که به همین مناسبت برگزار شده بود، در این رابطه چنین می‌گوید:

نکته کلیدی پیرامون سلامت اتریوم ۲.۰ آن است که در آن شاهد مشارکت بیش از دو سوم افراد (اعضای پلتفرم) خواهیم بود.

پس از آنکه راه‌اندازی Beacon Chain تأیید شد، بیش از ۲۱,۰۰۰ اعتبارسنج فعال در شبکه وجود داشتند و هر دوره دارای نرخ موفقیت ۸۰ ٪ بوده است. Beacon Chain از ابتدا مستقل از مین‌نت (MainNet) کنونی اتریوم راه‌اندازی شده است؛ پیش از آنکه مین‌نت به سیستم اثبات سهم متصل شود. اولین بلوک واجد شرایط، Slot 1بود و اعتبارسنج آن، آن را با یک پیام رمزنگاری شده امضا کرد که محتوای آن «Mr F was Here.» بود.

معرفی برخی از کیف پول‌های اتریوم

برای افرادی که تازه وارد دنیای رمزارزها شده‌اند و تنها قصد دارند از نزدیک آن را لمس و با آن کار کنند، پینشهاد می‌شود که از طریق کیف پول اتریوم به طور مستقیم اقدام به خرید اولین اتریوم خود کنند و یا با برنامه‌های کاربردی اتریوم کار کنند. برخی از کیف پول‌هایی که می‌توان به این افراد پیشنهاد داد در ادامه بیان شده‌اند.

Argent

Rainbow

Dharma

Portis

برای افرادی که در دنیای رمزارزها به طور جدی مشغول به فعالیت هستند و مقادیر قابل توجهی پول را نگهداری و مبادله می‌کنند، استفاده از کیف پول‌های سخت‌افزاری توصیه می‌شود. دلیل این امر، امنیت بالاتر کیف پول‌های سخت‌افزاری نسبت به کیف پول‌های نرم‌افزاری است. همچنین، استفاده از کیف پول‌های نرم‌افزاری که هشدار کلاهبرداری ارسال می‌کنند و محدودیت برداشت از حساب را دارند به جای استفاده از کیف پول‌های نرم‌افزاری معمولی توصیه می‌شود. در ادامه، برخی از کیف پول‌های دیجیتالی بسیار امن و محبوب همچنین، کیف پول‌های سخت‌افزاری شناخته شده، بیان شده‌اند.

imToken (نرم‌افزاری)

Ledger (سخت‌افزاری)

Trezor (سخت‌افزاری)

Status (نرم‌افزاری)

مزایای اتریوم

بیایید نگاهی به مزایای این شبکه‌ی مهم داشته باشیم. بدیهی‌ست که مزیت‌های این شبکه شامل حال ارز اتر نیز شده و کارایی و محبوبیت و قیمت اتریوم را نیز بالاتر می‌برند.

شبکه‌ی بزرگ و در دسترس: اتریوم شبکه‌ای قدرتمند است که در طول سال‌ها فعالیت و انجام میلیاردها تراکنش موفق، اعتماد کاربران را به خود جلب کرده است.

کاربردهای متعدد: اتریوم علاوه بر این‌که مانند بیت‌کوین قابلیت ذخیره‌ی ارزش را دارد، می‌تواند برای پردازش انواع تراکنش‌های مالی، اجرای قراردادهای هوشمند و ذخیره‌ی داده برای اجرای نرم‌افزارهای غیر متمرکز استفاده شود.

توسعه‌ی مستمر: جامعه‌ی بزرگ توسعه‌دهندگان اتریوم همواره به دنبال راه‌های جدید برای ارتقا شبکه و توسعه نرم‌افزارهای جدید هستند.

حذف واسطه‌ها: شبکه‌ی غیرمتمرکز اتریوم به کاربران اجازه می‌دهد بدون واسطه‌هایی مثل وکلا و بانک‌ها برای تنظیم قراردادها و انجام تراکنش‌ها، معامله‌های خود را انجام داده و از قراردادهای هوشمند استفاده کنند.

معایب اتریوم

کارمزد بالا: افزایش محبوبیت اتریوم در سال‌های اخیر منجر به افزایش کارمزد تراکنش شده است. به‌طوری‌که در ما فوریه ۲۰۲۱ رکورد ۲۳ دلار برای هر تراکنش ثبت شد. دلیل این افزایش کارمزد این است که برخلاف بیت‌کوین که خود شبکه پاداش تاییدکنندگان تراکنش (یا ماینرها) را می‌دهد. اتریوم از انجام دهندگان تراکنش (کاربران عادی) کارمزد دریافت می‌کند.

امکان تورم: بر خلاف بیت‌کوین که تعداد توکن‌های قابل استخراج آن به ۲۱ میلیون عدد محدود است اتریوم محدودیت کلی برای استخراج ندارد. اما امکان استخراج اتریوم به ۱۸ میلیون توکن در سال محدود شده است. همین امر باعث ایجاد تورم در بازار اتریوم مشابه بازار ارزهای سنتی می‌شود.

دشواری یادگیری برای توسعه دهندگان: فضای اتریوم برای توسعه‌دهندگانی که از فضای پردازش متمرکز به فضای غیرمتمرکز اتریوم مهاجرت می‌کنند می‌تواند بسیار دشوار باشد.