امور مالی غیرمتمرکز (DeFi) چیست؟

امور مالی غیرمتمرکز (Decentralized Finance) یا همان دیفای به مجموعه‌ای از برنامه‌های کاربردی اشاره دارد که می‌توانند امور مالی مهمی مانند دریافت وام و معاملات مالی را به‌صورت غیرمتمرکز و بدون نیاز به واسطه انجام ‌دهند. به‌عبارت دیگر، دیفای یک پروژه نیست، بلکه یک اکوسیستم از صدها پروژه گوناگون است که همه آنها خدمات مالی غیرمتمرکز ارائه می‌دهند.

مزیت‌های اصلی DeFi چیست ؟

سیستم مالی سنتی فعلی، نیازمند وجود نهادهای متمرکز مانند بانک است. اما پلتفرم‌های حوزه دیفای به چنین واسطه‌هایی نیاز ندارند. این پلتفرم‌ها، کد‌های کامپیوتری هستند که هرگونه اختلاف احتمالی را حل و فصل کرده و کنترل و نظارت بر دارایی را برای کاربران خود به ارمغان می‌آورند. این امر باعث می‌شود هزینه‌ها و کارمزدهای استفاده از سرویس‌های مالی کاهش یابد و ایجاد یک سیستم مالی بدون اصطکاک را ممکن سازد.

اما مزیت استفاده از بلاک چین در DeFi چیست؟ از آنجایی که دیفای بر بستر بلاک چین پیاده‌سازی می‌شود، بسیاری از مشکلات مربوط به امنیت دیگر معنا نخواهند داشت. تمام داده‌های مربوط به این اکوسیستم روی Blockchain ثبت شده و برای هزاران گره شبکه ارسال می‌شوند. بنابراین، سانسور دستکاری و یا حتی خطر متوقف شدن سرویس‌های این اکوسیستم دیگر وجود نخواهند داشت.

یکی دیگر از مزیت‌های مهم اکوسیستم آزادی مانند دیفای، سهولت دسترسی به آن برای افرادی است که در حال حاضر به هر دلیلی (مانند تحریم‌ها) برای دسترسی به سرویس‌های مالی محدودیت دارند. از آنجایی که سیستم مالی سنتی فعلی، متکی به واسطه‌هایی است که از این طریق کسب سود می‌کنند، خدمات آن‌ها معمولا در مکان‌های دارای قشر کم‌درآمد، وجود ندارد. اما در مقابل، DeFi منجر به کاهش قابل توجه هزینه‌ها می‌شود و دست واسطه‌ها را کوتاه می‌کند. به همین دلیل، طیف گسترده‌ای از مردم به راحتی می‌توانند از خدمات این حوزه استفاده کنند.

اما باید بدانید که دیفای هم مانند هر چیز دیگری بی­ نقص نیست و در کنار مزایای آن معایبی هم دارد که در ادامه آنها را بیان می‌­کنیم. دیفای امکان دسترسی کامل و مدیریت مستقیم سرمایه­ را برای مردم فراهم کرده و افراد زیادی از این موضوع راضی هستند. اما این دسترسی ریسک کار را بالا می‌‌برد. برای مثال:

• فراموشی رمز عبور
• تایپ اشتباه آدرس گیرنده

و سایر مشکلاتی که احتمال گم شدن ارز دیجیتال کاربران را افزایش می­‌دهد.

طبق آمار رسمی، در حال حاضر بیشتر از یک پنجم بیت کوین‌های موجود گم شده‌اند و این رقم همچنان در حال افزایش است. علاوه بر این، قراردادهای هوشمند دیفای، فضا را برای هکرهایی که در قراردادهای عادی حضور ندارند فراهم می‌­کند. در تاریخچه این قراردادهای هوشمند، افراد زیادی هستند که طی یک معامله ارز دیجیتال خود را از دست داده‌اند.

با این حال دیفای نقش خود را در سرمایه‌­گذاری غیرمتمرکز پررنگ کرده است، به گونه‌ای که می­‌توان به‌­راحتی از معایب آن چشم­‌پوشی کرد و از کاربرد آن نهایت استفاده را داشته باشیم.

برنامه‌های دیفای کجا اجرا می‌شوند؟

هسته اصلی حوزه امور مالی غیرمتمرکز قرارداد هوشمند است، چون برنامه‌های غیرمتمرکز به‌وسیله آن کار می‌کنند. بنابراین، بلاک چین‌هایی که میزبان قراردادهای هوشمند هستند، می‌توانند میزبان برنامه‌های دیفای هم باشند.

درحالی‌که قراردادهای معمولی برای مشخص کردن رابطه افرادی که درگیر قرارداد هستند از مواد قانونی استفاده می‌کنند، یک قرارداد هوشمند از کدهای کامپیوتری بهره می‌برد.

به‌لطف بلاک چین، یک قرارداد هوشمند پس از پیاده‌سازی ضمانت اجرایی خواهد داشت. توسعه‌دهنده شرایط اجرای قرارداد را در کد تعیین می‌کند و پس از ثبت‌کردن آن روی بلاک چین، حتی خود او هم نمی‌تواند جلوی اجرای قرارداد را بگیرد.

استفاده از قراردادهای هوشمند سریع‌تر و آسان‌تر است و ریسک کمتری برای طرفین دارد. از طرف دیگر، قراردادهای هوشمند هنوز با چالش‌های حقوقی دست‌وپنجه نرم می‌کنند و به‌عنوان مثال، هنوز مراجع قانونی یک قرارداد هوشمند مالکیت خانه را به رسمیت نمی‌شناسند. همچنین، ازآنجاکه قراردادهای هوشمند قابل‌توقف نیستند، وجود باگ یا کد مخرب می‌تواند موجب خطر شود.

اتریوم درحال‌حاضر بزرگ‌ترین پلتفرمی است که پروژه‌های دیفای می‌توانند روی آن کار کنند. بدون اغراق می‌توان گفت در مقطع فعلی بلاک چین اتریوم میزبان بیش از ۷۰٪ کل اکوسیستم دیفای است.

جمع‌بندی

امور مالی غیرمتمرکز یک حوزه گسترده است که تلاش می‌کند با حذف واسطه‌ها خدمات مالی موردنیاز افراد را ارائه کند. با کمک این حوزه می‌توانیم به‌سمت یک سیستم مالی آزادتر حرکت کنیم؛ سیستمی که در تمام جهان قابل‌دسترس است و مانع از فساد،‌ سانسور و تبعیض می‌شود.

برنامه‌های غیرمتمرکز دیفای روی بلاک چین‌هایی که میزبان قرارداد هوشمند هستند، اجرا می‌شوند. اتریوم درحال‌حاضر بزرگ‌ترین میزبان دیفای است.

پتانسیل‌‌ دیفای برای رقم‌زدن آینده‌ای متفاوت به‌شدت بالا است؛ آینده‌ای که ما بدون نیاز به بانک‌ها و شرکت‌های واسطه امور مالی خود را مدیریت می‌کنیم و بر دارایی خودمان اختیار کامل داریم.

مقاله های ما رو در سایت وینکس بات دنبال کنید.